Ãnd n naan maam ? La
yɑɑ bõe yĩnga?
2
Ãnd n naan maam ? La yɑɑ bõe yĩnga?
Bũmbã fãa sẽn be wilgda Naandã belmã
Ãnd n naan saasã la tẽngã la sẽn be b yiibã pʋgẽ, sẽn yaa bõn-bεdã, b
sẽn ka tõe n bãng b tεkã?
Ãnd n maan na-kẽndr-kãngã sẽn manegã saasẽ wã la tẽngẽ wã?
Ãnd n naan ninsaalã n kõ-a tʋb la nin la yam la a maan-a t'a tar tõog n
tõe n bao bãngre la a bãng yεlã hakɩɩk-rãmbã?
Wãn la fo get naan-kãngã sẽn manegã, fo yĩngã pʋgẽ la bõn-vɩtɩ wã
yĩnsã? La yaa ãnd n yẽbg-ba?
Yaa wãn la dũni-kãngã sẽn yaa bedrã ne a na-kẽndrã sẽn tablgã, tableg
sẽn yõgneg yõgneg tεkẽ, yʋʋm-dãmbã fãa sẽn loogã pʋgẽ?
Yaa ãnd n ning na-kãnd-kãngã dũni-kãngã (vɩɩmã la kũumã, vɩtbã
rogmã, yʋng la wĩndga, wakat-rãmbã toeengã, n tall n teese)?
Ãnd soab n naan dũni-kãngã mengã? Bɩ a waa woto tɩ ka tũ ne bũmbu?
Bɩ a ling n waame?
Yaa bõe tɩ ninsaal kõt sɩd ne yεl nins yẽ sẽn ka ne wã belem? Wala
(bãngre la yam la yõorã, la yĩngã wʋmbo, la nonglem) Ka a sẽn ne a vũunã
yĩngã laa? La yaa bõe tɩ ninsaal kɩɩsd Naand belem ne dũni-kãngã sẽn yaa
bedrã, tɩ yẽ yaool n ne a naanegã vũun-rãmba la a yolsgã?!
Ned kõn n tol n sak tɩ b yεεl-a tɩ zak-kãngã waa woto tɩ ka tũ ne ned n
me-a ye! Maa b yεεl-a tɩ ad yaa zaalem n wa ne ro-kãngã! La yaa bõe tɩ neb
sãnda sɩdgd ned ning sẽn yeel tɩ dũni-kãngã sẽn bedmã waame tɩ ka tũ ne
naandã? Na n yɩɩ wãn tɩ yam soab wa sak tɩ b yeeel-a tɩ na-kẽnd-kãngã sẽn
maneg n tʋɩɩsã dũni-kãngã pʋgẽ wã, a waa lingr woto bala?
Wẽnd yeelame, (A Naam zẽk yã):ۡ
(Bɩ b naana bãmb ne zaalem, bɩ yaa bãmb la naandbã? Bɩ bãmb n naan
saasã la tẽngã? Pa woto ye! B pa bãng n wãag ye) 52 Aṭ-ṭʋʋr (Tʋʋr tãngã
sʋʋra [52: 32].
3
Yaa Wẽnde, (A Naam yɩlg n zẽke)
Soaba la Naand a Yembre n be beenẽ, A tara yʋy la sɩf-rãmb wʋsg sẽn
zɩse, n wilgd t'A pidame, sẽn be A yʋyã pʋga, yaa a Naanda, la a Yolsda, la a
Rɩlgda, la a Kõta, la a "Allaah= Wẽnde" la wãndã la yʋʋr ning sẽn tʋg n sãeeg
n yɩɩda, Wẽnd yʋyã pʋgẽ, (A Naam yɩlg n zẽke), la a maanã wã: Yaa sẽn
sõmba ne tũudmã, A Yembre, lagem-n-taag ke be ne-A ye.
Wẽnd yeelame (A Naam zẽk yã) A Alkʋrãan wagellã pʋga :ۡ
(Yeele: Yẽnda la Wẽnde, A yaa A Yembre
*Wẽnd la Tikda
*A pa roge, b pa rog-A
*Mams-n-taag me baa a yembr ka ne-A ye) Al-Iẖlaaṣ (Pʋ-peelmã sʋʋra
[112: 1-4].
Wẽnd le yeelame (A Naam zẽk yã):ُ
ﱠ
(Wẽnde, soɑb sẽn tũud n tɩlg kɑ be tɩ sã n pɑ Yẽ ye, A yɑɑ Vɩta sẽn pid
Soɑbɑ, n yɑɑ a Mɑɑn-m-toor Soɑbɑ, gõeem pɑ yõnkd-A, pɑ suusgu. A soo
sẽn be sɑɑsẽ wã lɑ sẽn be tẽngẽ wã, ãnd n nɑ n sugs A nengẽ, tɩ sã n pɑ tũ ne
A yɑrdɑ, A mii sẽn be bãmb neng tɑoore, lɑ b poorẽ, lɑ b pɑ gũbg bũmb A
bãngrẽ wã ye, sã n pɑ A sẽn tʋll tɩ b bãng ɑ soɑbɑ, A Nɑɑmã Goeel tɑgr zĩigẽ
yãmbɑ sɑɑsã lɑ tẽngã, lɑ b yiibã gũudum pɑ pɑk Wẽnd tɩ yɑɑ toog ye, lɑ Yẽ
yaa Zẽkr Nɑɑbɑ n yɑɑ Zɩsgo) [2 Al-baƙara (Naafã sʋʋra): 255].
4
Soabã sɩf-rãmbã (A Naam yɩlg n zẽke)
Soabã yẽnda la sẽn naanã tẽngã n wõr-a, n maan-a t'a sakd vɩɩm ne
bõn-naandsã, la Yẽ n naan saasã la sẽn be saasã pʋgẽ, sẽn yaa bõn-naands
bεda, la A maan tɩ wĩntoogã la kiuugã la yʋngã la wĩndgã, na-kẽnd-kãngã
sẽn manegã, n wilgd A zɩslemã.
Soabã, Yẽnda la sẽn wõr pemsem ning tõnd sẽn ka tar vɩɩm tɩ ka tũ ne
yẽ wã, la Yẽnda n sikd sa-koomã n kõt tõndo la A wõrd moagã la kʋɩlsã n kõ
tõndo la Yẽnd n da yɩ n rɩlgd tõndo tɩ tõnd ra yaa kom-peels n be d
ma-rãmbã pʋsẽ, tɩ tõnd rag n ka tar pãng ye, la Yẽnda n maan tɩ zɩɩmã zoet
tõnd zɩ-soy wã, la A maan tɩ tõnd sũyã kẽnd wakat fãa gilli, d rogmã raare n
na n tʋg n ta d kũum.
Wẽnd yeelame (A Naam zẽk yã)ُ
ﱠ
(Lɑ Wẽnd yiisɑ yãmb y ma-rãmbã pʋsẽ tɩ y pa mi baa fʋɩ, la A naan ninã
la tʋbã la sũyã n kõ yãmba, tɩ raar ninga y na pʋʋs barka) [16 An-nahl (Sĩ
wã sʋʋra): 78]
Soab ning b sẽn tũudã, yaa tɩlae t'A sɩf ne sɩf-rãmb sẽn pidi
Tõnd Naandã kõo tõnd yam tɩ tõnd bãngd A zɩslemã ne rẽ, la A ning
tõnd pʋgẽ rogem-n-mika, sẽn wilgd tɩ Wẽnd pidame, la ka sõmb tɩ b wa tʋg
n sɩf-A ne boogr ye.
Tũudmã yaa tɩlae t'a yɩ Wẽnd A Yembr yĩnga (A Naam zẽk yã) rẽnd
Yẽnd n pidi n sõmb ne tũudum, la b sẽn tũ fãa tɩ ka yɩ ne Wẽnde, Yẽ yaa
zaalem, yaa bũmb sẽn na n ki la sε.
B sẽn tũud a soambã, a ka tõe n yɩ ninsaala, maa rʋbga, maa tɩɩga, maa
rũng ye!
Ka sõmb ne yam soab t'a tũ rẽnda sẽn pid a soabã, la na n yɩɩ wãnã t'a
wa tʋg n tũud bõn-naandg sẽn paood n ka ta yẽ!
Soaba, A ka tõe n yɩ biig sẽn da be pag pʋgẽ, n rog wala koam bãanegã
sẽn rogd to-to wã ye!
5
Soabã, Yẽnda la sẽn naan bõn-naandsã, la bõn-naandsã fãa be A wẽbgr
la A wilb pʋgẽ, rẽnd bõn-naands ka tõe n nams-A, ned baa a yembr ka tõe n
sãr-A la a sɩbg-A n yaal-A ye!
Soabã ka tõe n ki ye!
Soabã Yẽnda la sẽn ka yĩmdã la A ka gõe, la A ka rɩt rɩɩbo, A yaa Zɩsgo,
ka sõmb ne-A t'A tall paga, maa biiga, rẽnd Naandã tara zɩslem sɩf-rãmba, la
ka sõmb ne-A lae tɩ b wa tʋg n sɩf-A ne tʋlsem maa boogr ye, la gom-sigdim
nins sẽn be a pʋgẽ, sẽn yõsgd ne Naandã zɩslemã, sẽn yaa b sẽn rɩkd n kõt
nabiyaam-rãmba, na n mikame tɩ yaa gom-sigdim-rãmb sẽn toeeme, b ka
bũmb sẽn yi Wẽnd nengẽ wã tɩ manegã ye, sẽn yaa a Nabiyaam a Muusa la a
ʿɭɩsa sẽn wa ne wã, la zẽng sẽn ka bãmba, sẽn yaa nabiyaam-rãmbã, (pʋʋsg
la tɩlgr be b yĩnga).
Wẽnd yeelame (A Naam zẽk yã):
Yãmb ɑ nebã, b gãnega bilgri, bɩ y kelg-a, ad bũmb nins yãmb sẽn tũud
zẽng sẽn pa Wẽndã, b pa tõe n naan baa zõaag ye, ba tɩ b naag taab a zugu,
la zõaag sã n fãag bũmb b nengẽ, b pa tõe n dig-a n reeg ye, baood yɩ
valenga, b sẽn baood ned ning nengẽ wã me yɩ valenga (73)
B pa waoog Wẽnd a waoogr sɩd-sɩd ye, ad Wẽnd yaa pãng kεgeng
Naaba, n yaa wilb Naaba (74) [22 Al-Haǧ (Hagiimdã sʋʋra), 73,74]
Rẽ yĩnga sakda ne yam tɩ Naandã bas tõnd tɩ ka tũ ne wahɩ
(tẽn-tʋmde)?
Rẽ yĩnga sakda ne yam tɩ Wẽnde, A naana bõn-naands-kãensã fãa gill tɩ
ka tar bila, rẽ yĩnga A naan-b-la reem yĩnga, tɩ Yẽnd n yaool n yaa bʋʋd Mitã
n yaa Bãngdã?
Rẽ yĩnga sakda yam pʋgẽ tɩ Naab ning sẽn naana na-kẽnd-kãngã, sẽn
manegã, la A wõr n kõ tõnd sẽn be saasẽ la sẽn be tẽngã, t'A tʋg n naan tõnd
tɩ ka tũ ne raabo, maa A bas tõnd n ka loek sogsg nins sẽn be tõnd yamẽ wã,
6
wala: yaa bõe tɩ tõnd wa be dũni kaanẽ, Yaa bõe n be kũumã poorẽ? La tõnd
naanegã yõod yaa bõe?
Ayoo, Wẽnd tʋmsa tẽn-tʋʋmbã, bʋɩl yĩng tɩ tõnd na bãng tõnd belmã
võore la b sẽn rat bũmb ning tõnd nengẽ wã!
Rẽnd Wẽnd tʋmsa tẽn-tʋʋmbã tɩ b kõ tõnd kibare, tɩ ad Yẽnd A Yembr
tãa n sõmb ne tũudum la d bãng d sẽn tũud-A to-to ninga, la b leb n taas
tõnd A saglsã la A gɩdg-rãmba. La b wilg tõnd zʋg-sõmse tɩ d sã n rɩk-ba n
vɩɩm ne-ba d vɩɩmã yɩta neere, tɩ yaa yel-sõma la bark-rãmb n na n gũbg-a.
La Wẽnd tʋmsa tẽn-tʋʋmb wʋsgo wala (à Huuh, la a ɭbraahɩɩm, la a
Muusa, la a ɭɩsa) la Wẽnd kõo tẽn-tʋʋmb-kãensã tagmas-rãmba la
yel-soalem-rãmba, tɩ wilgd b sɩdã la b yaa tẽn-tʋʋmba me sẽn yi Naandã
nengẽ.
La tẽn-tʋʋmbã baasdg yaa a Mʋhammad (Wẽnd pʋʋsg la A tɩlgr be a
yĩnga) la Wẽnd sika Alkʋrãan wagellã a zugu.
La tẽn-tʋʋmbã kõo tõnd kibare, tɩ yaa vẽenega tɩ dũni-kãngã vɩɩmã ad a
yaa zarb-n-gesga, la ad vɩɩmã sɩd-sɩda na n yɩɩ kũumã poorẽ.
La arzãn n be beenẽ ne sɩd-kõtb nins sẽn tũ-b Wẽnd A Yembr Tãa, n ka
maan lagem-n-taag ne-A wã la b kõ sɩd ne tẽn-tʋʋmbã fãa gilli, la ad Bugum
n be beenẽ, tɩ Wẽnd segl-a n bĩng kɩfr-rãmb nins sẽn tũ soben-rãmb zẽms n
lagem Wẽndã maa b kɩfla ne tẽn-tʋʋm fãa sẽn yi tẽn-tʋʋmbẽ wã.
Wẽnd yeelame (A Naam zẽk yã):
Yãmb a Adam koambã! Tẽn-tʋʋmb sã n wa wa yãmb nengẽ, n togsd
yãmb Mam yel-soalmã, rẽnd neb nins sẽn sak n zoe Wẽnde la b maneg b
tʋʋmã, yaeesg ka be bãmb zugu, sũ-sãang me ka na n paam-b ye (35)
Lɑ sẽn yɑgs-b Tõnd yel-solmã la b maan waoog-m-menga n yi-bã,
bãmb rãmbã lɑ Bugum koɑmbɑ, n na n yɩ paadb ɑ pʋgẽ (36)
[7 Al-Aaraaf (Arzãn la Bugumã sʋk lalgã sʋʋra: 35, 36].
7
A leb n yeelame (A Naam yɩlgame):
(Rẽ yĩnga yãmb tẽedame tɩ Tõnd naana yãmb zaalem (wɩsg) yĩngɑ lɑ y
ka na n lebg n tʋg Tõnd nengẽ?") [23 Al-muu'minuun (Sɩd-kõtbã sʋʋra):
115].
Alkʋrãan wagellã
Alkʋrãan wagellã yaa Wẽnd goama, (A Naam zẽk yã) A sẽn siki n kõ A
tẽn-tʋʋmbã Baasdgã a Mʋhammad, la yẽ la yel-solemd bedr sẽn yɩɩd n wilgd
a Mʋhammad nabiyaademã sɩdgre (Wẽnd pʋʋsg la A tɩlgr be a yĩnga) rẽnd
Alkʋrãanã la sɩda bʋʋd wεεngẽ, n yaa sɩda a kibay wεεngẽ, la Wẽnd geesa
yagsdbã tɩ b wa ne baa tɩ yaa sʋʋr a yembre, sẽn wõnd Alkʋrãanã sʋʋrã, tɩ b
kong rẽnda, bala Alkʋrãanã a tuiibã tara rasãnde, a gom-biisã tara pãnga, la
a tigma yεl wʋsg sẽn yaa daliil-rãmba, sẽn kẽed yam wεεngẽ la bãngr
sɩd-sɩda, sẽn wilgd tɩ Gaf-kãngã a ka tõe n yɩ ninsaal naaneg ye, la ad a yaa
ninsaalbã Soabã goam, (A Naam yɩ wagell n zẽke).
Bõe yĩng la tẽn-tʋʋmbã sẽn yɩ wʋsgã?
Sɩd la hakɩɩka, Wẽnd tʋmsa tẽn-tʋʋmbã, zãmaan sẽn sɩng tεka, sẽn na
yɩlẽ tɩ b bool nebã n tʋg b Soabẽ wã, la b taas-ba A saglsã la A sẽn gɩdgã, la b
fãa bollã yɩɩme: tɩ yaa Wẽnd A Yembr tũudum (A Naam yɩ wagell n zẽke). La
zãma fãa sẽn wa t n sɩng n basdẽ, maa b sãamda bũmb ning a tẽn-tʋʋmã sẽn
wa ne wã, la Wẽnd sẽn tʋmsd tẽn-tʋʋm a to t'a wa maneg na-kẽndrã la a
lebs nebã n tʋg Fitrã (rog-ne) ning sẽn manege, tɩ yaa Wẽn-yembgo la A
tũudum, halɩ tɩ Wẽnd wa pids tẽn-tʋʋmbã ne a Mʋhammad (tɩlgr be a
yĩnga) sẽn wa ne a sãri sẽn duumdi, sẽn gũbg ninsaalbã zãnga n na n tʋg n
tãag dũni yikr raare, sãri ning sẽn pidsd la a yẽesd sẽn renga taoor sẽn yaa
sãri-rãmba, la Wẽnd maaname (A Naam yɩ wagell n zẽke) sãri-kãngã la
Tẽn-tʋmd-kãngã t'a na n pa n duume, n tʋg n tãag dũni yikr raare.
Rẽnd n kɩt tɩ tõnd a lɩslaambã, d kõta sɩda, -wala Wẽnd sẽn saglã- ne
tẽn-tʋʋmbã gilli la gaf-rãmb nins sẽn reng taoorã.
Wẽnd yeelame (A Naam zẽk yã):َ
(Tẽn-tʋʋmã kõo sɩdɑ ne b sẽn sik n kõ-ɑ sẽn yi ɑ Soɑbã nengẽ wã, lɑ
muumin dãmbã me kõo sɩdɑ, yen kɑm fãɑ kõo sɩd ne Wẽnd lɑ A Mɑlεgsã lɑ
A Gɑf-rãmbã lɑ A Tẽn-tʋʋmbã. Tõnd pɑ welgd bɑɑ a yembre A Tẽn-tʋʋmbã
pʋgẽ ye, lɑ b yeele: "d wʋm yã, d tũume, d kot-F yɑɑfɑ. Lebeng-zĩig me yɑɑ
Fo nengẽ")
[2 Al-baƙara (Naafã sʋʋra): 285].
Ned ka yɩt sɩd-kõta, rẽndame t'a wa tʋg n kõ sɩd ne tẽn-tʋʋmbã gilli
Naab ning sẽn tʋmsa tẽn-tʋʋmbã, Yẽ yaa Wẽnde, la ned ning sẽn kɩfl ne
tẽn-tʋʋm a yembre, rẽnd yẽ soab kɩfla b fãa gilli, rẽnd zũnuub ka leb n be
beenẽ t'a zɩslemã yɩɩd ned sẽn na n lebs Wẽnd wahɩ (tẽn-tʋmdã) ye, la ned
na paam n kẽ arzãnã yaa tɩlae t'a kõ sɩd ne tẽn-tʋʋmbã gilli.
Rẽnd sẽn yaa tɩlae n zao ne ned fãa, zamaan-kãngã pʋgẽ, yaa a kõ sɩd ne
Wẽnd tẽn-tʋʋmbã gilli, la woto ka tõe n yɩ, rẽndame t'a kõ sɩda la a tũ b
Baasdgã la b Pidsdgã, a Mʋhammad (Wẽnd pʋʋsg la A tɩlgr be a yĩnga).
Wẽnd togsa A Alkʋrãan wagellã pʋga, tɩ ned ning sẽn tõdg kõ sɩd ne
tẽn-tʋʋm ning fãa, Wẽnd tẽn-tʋʋmbã pʋgẽ, yẽ soaba yaa kɩfr ne Wẽnde, n
yagsda A sẽn tʋmã:
Karem Aayar ning sẽn watã:
(Sẽn mɑɑnd-b sõm-zɩɩlem ne Wẽnd lɑ A Tẽn-tʋʋmbã lɑ b rɑt n wels
Wẽnd ne A Tẽn-tʋʋmbã sʋk lɑ b yetẽ:" d kõtɑ sɩd ne sãnda, lɑ d kɩfend ne
sãndɑ". Lɑ b rɑt n nɑ n rɩk sor rẽndɑ sʋkɑ.
Bãmb rãmbã la kɩfr-rãmb sɩd-sɩdã, la Tõnd sεgla kɩfr-rãmbã yĩnga
nan-faagdga). [4 An-nisaa'ʋ (Pagbã sʋʋra): 150,151].
9
Lɩslaang yaa bõe?
Lɩslaang yaa bas-m-meng n tũ Wẽnde, (A Naam zẽk yã) ne
Wẽn-yembgo, la sak-n-pʋg-A ne tũudum, la sak-n-gãd A sãri wã n tũ ne
yarda la reegre.
La ad Wẽnd tʋmsa A Tẽn-tʋʋmbã tẽn-tʋmd a yembr tãa yĩnga: yẽnda
me yaa bool n tʋg Wẽnd tũudmã A Yembr Tãa, lagem-n-taag ka be ne-A ye.
La lɩslaangã yaa nabiyaam-rãmbã fãa gill dĩini, bala b boollã yaa a
yembre, la b sãri-rãmbã yõsa taaba, la lɩslaambã rũndã, yaa bãmb b yembr
tãa n gãd dĩin sẽn yaa sɩda, nabiyaam-rãmbã fãa sẽn wa ne wã, la lɩslaangã
tẽn-tʋmdã tõnd sẽn be zãmaan ning pʋgẽ wã yẽ la sɩda, rẽnd Soab ning sẽn
tʋmsa a ɭbraahɩɩmã, la a Muusã wã la a ɭɩsã wã, ad yaa Yẽndɑ la sẽn tʋms
tẽn-tʋʋmbã Pidsdgã, a Mʋhammad, la sɩda lɩslaangã sãri wã waame n na n
yẽes sẽn reng ɑ taoorã sẽn yaa sãri-rãmbã.
La ad dĩin-rãmbã fãa nebã sẽn tũud rũndã wã -sã n zʋʋg lɩslaangã- ad
yaa dĩin-rãmb ninsaalbã sẽn maane, ka rẽ yaa dĩin-rãmb sẽn yaa Wẽnd
dĩin-rãmba rẽ poorẽ tɩ ninsaalbã reem ne-a t'a lebg masa n gẽdg ne
zĩri-beedo la kʋdem yoodo, b sẽn rɩkd a faado, la ninsaalbã sẽn nidg pãnga,
la sã n yaa lɩslaambã loεεgã, yaa yẽnda la loεεg a yembr tãa sẽn yaa
vẽenega, a ka tedgde, la f ges Alkʋrãan wagellã, yẽ yaa gaf yεng lɩslaambã
fãa tẽmsẽ.
Wẽnd yeelame, (A Naam zẽk yã) Alkʋrãanã pʋgẽ:ْ
Yeel-y: "d kõo sɩd ne Wẽnd lɑ sẽn sik n kõ tõndã lɑ sẽn sik n kõ a
ɭbrɑɑhɩɩm lɑ ɑ ɭsmɑɑɩɩl lɑ a ɭshɑɑk lɑ a Yɑ'ɑƙuub lɑ Yɑgensã lɑ b sẽn kõ ɑ
Muusɑ lɑ ɑ ɭɩsɑ lɑ b sẽn kõ Nɑbiyɑɑm-rãmbã sẽn yi b Soɑbã nengã wã, tõnd
pɑ welgd bɑɑ a yemre, b sʋkɑ ye, tõnd me yɑɑ sɑk-n-tũ-rãmbɑ ne-A (84).
La sẽn baooda dĩin zẽng sẽn pa yɩ ne Lɩslaoongã, b pa na n tol n reeg a
yĩng ye, la yẽndɑ Yaoolem raarã a yaa bõn-soaba; 85).
10
[3 Aalʋ`ɭmraan (A ɭmraan zakã rãmb sʋʋra): 84, 85].
Yaa bõe la lɩslaambã loet a ɭɩsa yellẽ wã (tɩlgr be a yĩnga)?
Rẽ yĩnga fo miime tɩ lɩslaambã, yaa tɩlae ne-b tɩ b kõ sɩd ne Wẽnd
nabiyaam a ɭɩsa la b yɩ a nonglem la b waoog-a la b kõ sɩd ne tẽn-tʋmd ning
sẽn yaa bool n tʋg Wẽnd A Yembr Tãa tũudum, lagem-n-taag ka be ne-A, la
lɩslaambã b loeeme tɩ nabiyaam a ɭɩsa la Nabiyaam a Mʋhammad (Wẽnd
pʋʋsg la A tɩlgr be b yiibã yĩnga) b yiibã yaa nabiyaam-rãmba, la b yiibã b
tʋms-b lame tɩ b peeg nebã n tʋg Wẽnd sorã la arzãnã sore.
La d leb n loetame t'a ɭɩsa (tɩlgr be a yĩnga) a bee tẽn-tʋʋmb bεd nins
pʋgẽ Wẽnd sẽn tʋmsã, (A Naam zẽk yã) la d loetame t'a rogame sẽn tũ ne
yel-solemde, la Wẽnd kõo tõnd kibare, Alkʋrãanã pʋgẽ, tɩ Yẽnda naana a
ɭɩsa t'a ka tar ba ye, wala A sẽn naan a Aadam t'a ka tar ba n ka tar ma, la
Wẽnde A yaa Tõogd ne bũmbã fãa.
La d loetame t'a ɭɩsa a ka Soab ye, a ka Wẽnd biiga, la b ka sãr-a me, a
vɩɩme, Wẽnd zẽk-a lame n tʋg A nengẽ, t'a na n wa sigi zãmaan baasgẽ, n na
n bʋ ne tẽeg-tɩrga, la a na n wa zĩndame ne lɩslaambã, bala lɩslaambã bãmb
la sɩd-kõtb ne Wẽn-yembg ning a ɭɩsa la nabiyaam-rãmbã gill sẽn wa ne wã.
Sɩd la hakɩɩka, Wẽnd kõo tõnd kibar Alkʋrãan wagellã pʋgẽ, t'a ɭɩsa
tẽn-tʋmdã Nasaar-rãmbã toeem-a lame, tɩ la kedgdb n be beenẽ, sẽn yaa
menemdba bãmb rãmbã n toeem-a la b wẽnems Lingiilã la b paas
gom-sigdim-rãmba a ɭɩsa sẽn ka yeele, la rẽnda sɩdgre yaa Lingiilã sõorã
sẽn yaa wʋsg toor-toor tɩ ka wõnd taabã, la a sẽn kɩɩsd taab wʋsgã.
Sɩd la hakɩɩka, ad Wẽnd kõo tõnd kibar t'a ɭɩsa rag n yɩɩme n tũud a
Soabã, a ka bao ned baa a yembr t'a tũ yẽndã ye, la a rag n yɩɩme n sagend a
nebã tɩ b tũ yẽnda Naandã, la a sʋɩtãan maaname tɩ Nasaar-rãmbã tũud a
ɭɩsa, la Wẽnd kõo tõnd kibar Alkʋrãanã pʋgẽ tɩ Yẽnda ka na n yaaf ned baa a
yembr sẽn tʋg n tũ zẽng sẽn ka Wẽnd ye, tɩ la a ɭɩsa dũni wã yikr raare, a na
n zãaga a meng ne neb nins sẽn tũ-a wã, la a yeel-ba: "mam sagla yãmb tɩ y
tũ Naandã, mam ka kos yãmb tɩ y tũ maam ye". Rẽ daliil-rãmba yaa Wẽnd
koεεg sẽn yeele, (A Naam zẽk yã):َ
(Yaa yãmb Gafã rãmba! Ra zʋʋg-y toaag y diinã pʋgẽ ye, la y ra yeel
Wẽnd zugẽ rẽndã sɩda, ad Sɩɩs-tɩ-maag a ɭɩsa sẽn yaa a Maryam biigã, yaa
Wẽnd tẽn-tʋʋm la A Gomde t'A kõ a Maryam, la fʋʋsg sẽn yi Wẽnd nengẽ, bɩ
y kõ sɩd ne Wẽnde la A tẽn-tʋʋmbã, la y ra yeel tɩ soɑb-rãmbɑ yɑɑ:" tãab
ye". Bas-y tɩ rẽ n são ne-yã, ad Wẽnd yaa Soab Yεnga, A yɩlgame ne A na n
wa tar biiga, A soo sẽn be saasẽ la sẽn be tẽngẽ, la boblg ta tεk ne Wẽnde)
[4 An-nisaa'ʋ (Pagbã sʋʋra): 171].
A yeelame (A Naam zẽk yã):ْ
(La tẽeg Wẽnd sẽn yeele: "ʿɭɩsa a Maryam biiga! Fo n yeel nebã: " rɩk-y
maam ne m ma wã tɩ yaa soab-rãmb a yiibu zẽng sẽn pa Wẽnde?". T'a
yeele: " Fo Naam yɩlgame, pa sõmb ne maam tɩ m yeele m sẽn pa tar sor ne
bũmb ning ye, mam sã n yeel-a lame, sɩda Fo miime, Fo mii sẽn be mam
nengẽ, la m pa mi sẽn be Fo nengẽ ye, ad Foo la yel-soondɩ Mita [5
Al-Maa'ɩda (Rɩɩbã sʋʋra): 116].
Sẽn rata tɩlgr yaoolem raarã, rẽnd bee ne yẽ t'a kẽ lɩslaangã pʋgẽ, la a
pʋg Nabiyaam a Mʋhammad (Wẽnd pʋʋsg la A tɩlgr be a yĩnga)
Sẽn be hakɩɩk-rãmbã pʋgẽ, nabiyaam-rãmbã la tẽn-tʋʋmbã (tɩlgr be b
yĩnga) sẽn zems taab a zugu, yaa tɩ ned ka na n tɩlg yaoolem raarã, sã n ka
lɩslaambã, sẽn kõ-b sɩd ne Wẽndã, (A Naam yɩ zẽk yã) la b ka maan
lagem-n-taar ne-A A tũudmã ned baa a yembr ye, la b kõ sɩd ne
nabiyaam-rãmbã la tẽn-tʋʋmbã gilli, la neb nins sẽn da be nabi Muusa
wakatã, la b kõ sɩd ne-a wã la b pʋg a saglsã, bãmb la lɩslaambã la sɩd-kõtba
la nin-sõmbse, la Wẽnd sẽn wa n tʋms a ɭɩsa poorẽ, yaa tɩlae ne a Muusa
tũudbã tɩ b kõ sɩd ne a ɭɩsa la b tũ-a, rẽnd neb nins sẽn tũ a ɭɩsa bãmb la
sak-n-tũ-rãmbã n yaa nin-sõmbse, la ned ning sẽn tõdg a na kõ sɩd ne a ɭɩsa
12
n yeel tɩ yẽ na n kell n paa a Muusa dĩinã pʋgẽ, yãwã soabã ka sɩd-kõt ye,
bala a tõdga kõ-sɩd ne nabiyaam Wẽnd sẽn tʋmse. Rẽ poorẽ, Wẽnd sẽn tʋms
tẽn-tʋʋmbã Baasdg a Mʋhammadã, yaa tɩlae ne nebã fãa tɩ b kõ sɩd ne-a,
bala yaa Wẽnd n tʋms a Muusa la a ɭɩsa, Yẽ me n tʋms tẽn-tʋʋmbã Pidsdg a
Mʋhammad, rẽnd ned ning sẽn kɩɩsa a Mʋhammad tẽn-tʋmdã (Wẽnd pʋʋsg
la A tɩlgr be a yĩnga), n yeel tɩ yẽ na n paa a Muusa maa a ɭɩsa pʋgb pʋgẽ,
yãwã ka yɩ n yaa sɩd-kõt ye.
La ka sekd tɩ ned yeel bal tɩ yẽ waoogda lɩslaambã, la ka sekd t'a paam
põsg yaoolem raarã, t'a maan sãra la a sõng nimbãan-neb ye. La yaa tɩlae
t'a yɩ sɩd-kõt ne Wẽnde, la A Gaf-rãmbã la A tẽn-tʋʋmbã la yaoolem raarã,
bʋɩl yĩng tɩ Wẽnd na reeg rẽnda a nengẽ! Rẽnd zũnuub ka be t'a bedremã
yɩɩd lagem-n-taar la kɩflg ne Wẽnde la tẽn-tʋmd ning Wẽnd sẽn sikã tõdgr
ye, maa a tõdg A nabiyaam-rãmbã Baasdgã nabiyaamdemã, a Mʋhammad
(Wẽnd pʋʋsg la A tɩlgr be a yĩnga). Rẽnd Yahuud-rãmbã la Nasaar-rãmb
nins sẽn wʋm a Mʋhammad tʋmsgã (Wẽnd pʋʋsg la A tɩlgr be a yĩnga) la b
tõdg lɩslaangã pʋgẽ kõom b na n yɩɩ Gεhannem Bugmã pʋgẽ rãmbã, n yaa
duumdb a pʋgẽ lae, wala Wẽnd sẽn yeele (A Naam zẽk yã):
{Ad neb nins sẽn kɩflbã, sẽn yi gafã rãmbẽ la lagem-n-taarã rãmbã, b
bee Gεhannem Bugmã pʋgẽ, n yaa paadb a pʋgẽ, bãmb la bõn-naandsã fãa
sẽn yɩɩd wẽnga}
[98 Al-bayna (Vẽnegrã sʋʋra): 6].
Rẽnd tẽn-tʋmd baadsgã sẽn wa n sig n yi Wẽnd nengẽ n tʋg ninsaalbã
nengẽ, lebga tɩlɑe ne ned fãa sẽn wʋmd lɩslaamd kibare la a wʋmd
nabiyaam baasdgã a Mʋhammad (Wẽnd pʋʋsg la A tɩlgr be a yĩnga), yaa
tɩlae t'a kõ sɩd ne-a la a pʋg a sãri wã, la a tũ a sagellẽ wã, la a gɩdgrẽ wã, rẽ
n kɩt tɩ sẽn wʋmda tẽn-tʋmb Baasdg-kãngã la a tõdgd-a, Wẽnd ka na n reeg
baa fʋɩ a nengẽ ye, A na n sɩbg-a-la yaoolem raarã, yẽnda daliil-rãmba yaa A
sẽn yeele, (A Naam zẽk yã):
(La sẽn baooda dĩin zẽng sẽn pa yɩ ne Lɩslaoongã, b pa na n tol n reeg a
yĩng ye, la yẽnd Yaoolem raarã a yaa bõn-soaba)
13
[3 Aalʋ`ɭmraan (A ɭmraan zakã rãmb sʋʋra): 85].
La A yeelame (A Naam zẽk yã):ْ
(Yeele:" yãmb ɑ Gɑfã rãmbɑ! Wɑ-y tɩ d tʋg gomd sẽn yɑɑ tɩrgɑ tõnd ne
tɑɑb sʋkɑ, tɩ d rɑ wɑ tũ rẽndɑ Wẽnde, lɑ d rɑ mɑɑn lɑgm-n-tɑɑre ne-A bɑɑ
fʋɩ lɑ d rɑ rɩk tɑɑbɑ n mɑɑn soab-rãmbɑ zẽng tɩ pɑ Wẽnd ye". Lɑ bãmb sã n
rɑεεge bɩ y yeel-bɑ: "mɑɑn-y kɑseto tɩ tõnd yɑɑ Lɩslɑɑmbɑ") [3 Aalʋ`ɭmraan
(A ɭmraan zakã rãmb sʋʋra): 64].
Bõe n zao maam tɩ m sã n rat n yɩ lɩslaama?
Sẽn na yɩl n kẽ lɩslaangã pʋgẽ yaa tɩlae tɩ f kõ sɩd ne zeng raad-kãensã b
yoobã:
Kõ sɩd ne Wẽnde, (A Naam zẽk yã) la Yẽnda la Naandã, n yaa Rabsdã,
sẽn yaa Naabã, bũmb ka be n wõnd-A, A ka tar paga, A ka tar biiga, la Yẽnda
A Yembr n sõmb ne tũudmã.
Kõ sɩd ne malεgsã belmã, tɩ bãmb yaa Wẽnd yembse, (A Naam zẽk yã) A
naane-b lame ne vẽenem (Nuurã), la A maan tɩ sẽn be b tũumẽ wã yaa tɩ b
sigda ne wahɩ wã n kõt A nabiyaam-rãmbã.
Kõ-sɩd ne Gaf-rãmb nins gill Wẽnd sẽn sik n kõ A nabiyaam-rãmbã,
(wala Tawraat la Lingiila) la Gaf-rãmbã baasdg sẽn yaa Alkʋrãan wagellã.
Kõ-sɩd ne tẽn-tʋʋmbã gilli, wala a Nuuh la a ɭbraahɩɩm la a Muusa la a
ɭɩsa la b baasdgã a Mʋhammad la b yaa ninsaalba tɩ Wẽnd keng-b ne wahɩ
sẽn yaa tẽn-tʋmd sẽn yi A nengẽ, la A kõ-b tagmas-rãmbɑ la yel-soaalɩ, sẽn
wilgd tɩ b yaa sɩd rãmba.
Kõ-sɩd ne yaoolem raarã, la wakat ning Wẽnd sẽn wat n yik rẽenem
rãmb la yaoolem rãmba, tɩ Wẽnd bʋ A bõn-naandsã ne taab sʋka, tɩ
sɩd-kõtbã kẽ arzãna, tɩ kɩfr-rãmbã kẽ Bugmẽ.
Kõ-sɩd ne kordgã (Pʋlengã) la kõ-sɩd tɩ Wẽnde A mii bũmbã fãa gilli, sẽn
looge, la sẽn wate, la Wẽnd gʋlsa rẽnda la A tʋll-a, la A naan bũmbã fãa gilli.
14
Lɩslaangã a yaa zu-noog sore
Lɩslaangã a yaa nabiyaam-rãmbã fãa diini, la a ka dĩin sẽn welg toor ne
Laarab-rãmb ye.
Lɩslaangã yẽnda la zu-noog sɩd-sɩd sore dũni kaanẽ, la neemã sẽn
duumd yaoolem raarã.
Lɩslaangã yẽnda la dĩin a yembr tãa sẽn tõe n kõ ninsaala a
tʋlsem-rãmba a yõorã la a yĩngã wεεngẽ, la a yidg ninsaalbã yεl-gĩti wã fãa.
Wẽnd yeelame (A Naam zẽk yã):َ
{La A yeele:" sig-y yãmb y yiibã (Adama la a Hawa) n yi kaanẽ, yãmb ne
taab na n yɩɩ beem, la kãndgr na n yii Mam nengẽ n wa yãmb nengẽ, la ned
ning sẽn tũ M kãndgrã, a pa na n meneme, a pa na n yɩ zu-beed soab me ye.
La ned ning sẽn gũd a zãn-kuidg n bɑs Mam tẽegrã, vɩɩm sẽn yaa
weoogr be ne-a, lɑ yikr raarã d na n yik-a-lame t'a yaa zoanga}
[20 Ṭɑɑhɑɑ (Taahaa sʋʋra): 123,124].
Bõe yõod la m paamda tɩ m sã n kẽ lɩslaangã?
Lɩslaangã tara yõod sẽn yɑɑ bεda, sẽn be a pʋgẽ:
-Yaa pʋɩɩr paoongo la zɩslem dũni kaanẽ, ne ninsaalã sẽn na n yɩ Wẽnd
yamba, sã n ka rẽ a na n yɩ a yõorã yamleoogã la a sʋɩɩtãan la a yã-beedã
yamba.
Pʋɩɩr paoong sẽn yɩɩd zɩslem yaoolem raarã, yaa a sẽn na n põse n yi
Bugmã nango la a kẽ arzãna la a paam põsb ne Wẽnd yardã la a duum
arzãnã pʋgẽ.
-La neb nins Wẽnd sẽn kẽes-b rãmb arzãnã, b na n vɩɩma vɩ-noog sẽn
duumdi, tɩ kũum ka be ye, maa sẽn yaa bãag ning fãa, maa zabdem maa
sũ-sãanga, maa kʋʋlem, la b na n paama b sẽn ratã fãa gilli.
15
Arzãnã pʋga wʋm-nood n be beenẽ nifr sẽn ka yã, tɩ tʋbr ka wʋme, la ka
wa ninsaal buud yamẽ.
Yẽnda daliil-rãmba yaa A koεεg sẽn yeele (A Naam zẽk yã):ۡ
(Ned ning sẽn tʋma sõma -yɑɑ rao tɩ yɑɑ pɑgɑ-, t'ɑ yaa sɩd-kɩta, D na
vɩɩms a soab vɩɩm sẽn yɑɑ noogo, la D na rol-b keoor sõmblem sẽn yɩɩd b
sẽn da yɩ n tʋmdẽ wã.) [16 Annahl (Sĩ wã sʋʋra): 97].
Bõe la mam na n bõne tɩ mam sã n tõdg lɩslaangã?
Ninsaal na n konga bãngr la minim sẽn yɩɩd zɩslem, la yẽnda la minim la
bãng Wẽndã, a na n bõna kõ-sɩda ne Wẽnde bũmb ning sẽn kõt ninsaal
bas-m-yam la yĩn-yõgneg dũni kaanẽ la neemã sẽn duumd dũni yikr raarã.
Ninsaal na n bõna pɑɑm-n-karem Gaf bedr Wẽnd sẽn sik n kõ nebã la (a
bõn) kõ-sɩd ne Gaf-kãngã sẽn yaa zɩsgã.
Ninsaal na n konga kõ-sɩd ne nabiyaam-rãmbã sẽn yaa bεdã, wala a sẽn
na n kong b tũud-n-taar arzãnã pʋgẽ, dũni yikr raarã. La a na n yɩɩ
tũud-n-taag ne sʋɩɩtãambã la nin-wẽnsã la kεdgdbã Gεhannem Bugmã pʋgẽ,
la zak yɩ wẽnga, yak-n-taar me yɩ wẽnga.
Wẽnd yeelame (A Naam zẽk yã):ْ
{Yeele: "ad bõndbã yaa neb nins sẽn bõn b mens la b zags rãmb dũni
yikr raarã, ad rẽnda la bõn vẽenega (15)
B tara b zugẽ wã Bugum pala, la b tẽngrã me pal n be beenẽ, yaa rẽ la
Wẽnd bugsd ne A yembsã: "Mam yembsã! Bɩ y zoe Maam"}.
[39 Az-zʋmar (Zãma-zãmã sʋʋra): 15,16].
16
Ra yaoolg yalsg zĩig yãkr ye!
Dũni wã a ka duumg zak ye...
Rasãndlem fãa gill na n sεε dũni wã pʋgẽ, la yamleoog fãa me na n
sãbsame...
Raar ning b sẽn na n geel foomã watame, fo sẽn tʋm tɩ reng taoorã fãa
gilli, yẽ me la dũni wã yikr raare, A yeelame (A Naam zẽk yã):َ
{Tɩ b rɩglg (tʋʋmã) gafo, tɩ fo ne nin-wẽnsã sẽn be pelen-yɩk pʋgẽ ne
bũmb ning sẽn be gafẽ wã, la b yetẽ: "yaa tõnd wɩɩbdo! Yaa bõe me gɑf lɑ
woto n pa basd sẽn paood maa sẽn waooge rẽndame t'a gũbg-a?" Tɩ b mik b
sẽn tʋmã tɩ be beenẽ, la fo Soabã pa wẽgd ned baa a yembr ye} [18 Al-kahf
(Vadgã sʋʋra): 49].
La sɩd la hakɩɩka Wẽnd kõo kibare, tɩ ninsaal ning sẽn ka tuubda n kẽ
lɩslaangã, ad a baasg na n yɩ duumg Gεhannem Bugmã pʋgẽ lae.
Rẽnd bõnã a ka naana ye, a yaa bedr wʋsgo:
(La sẽn baooda dĩin zẽng sẽn pa yɩ ne Lɩslaoongã, b pa na n tol n reeg a
yĩng ye, la yẽndɑ Yaoolem raarã a yaa bõn-soaba;) [3 Aalʋ`ɭmraan (A
ɭmraan zakã rãmb sʋʋra): 85].
Rẽnd lɩslaangã yẽ la dĩin ning Wẽnd sẽn ka reegd zẽng sẽn ka yẽ wã,
dĩin-rãmbã pʋgẽ.
Wẽnd naana tõndo la yaa Yẽnda nengẽ la d lebgd n tʋg, la dũni-kãngã
yaa zarb-n-gesg ne tõndo.
Tall bãng-n-wãaka: tɩ vɩ-kãngã a yaa koεεga, a yaa wala zamsdo...la ned
baa a yembr ka mi a sẽn na n ki wakat ninga ye!
17
La fo loekrã na n yɩɩ wãna tɩ fo Soabã sã n wa sok foom dũni yikr raarã:
"yaa bõe yĩng la fo ka pʋg sɩdã? Yaa bõe yĩng tɩ fo ka pʋg nabiyaam-rãmbã
Pidsdã"?
Yaa bõe la fo sẽn na n loek f Soabã dũni yikr raare, t'A yaool n da bugsa
foom tɩ f gũus kɩfẽndã pʋgbo, la A kõ-f kibare tɩ kɩfr-rãmbã baasgo yaa halkr
Bugmã pʋgẽ lae?
La A yeelame (A Naam zẽk yã):َ
(Lɑ sẽn kɩfl-b lɑ b yɑgs Tõnd aɑyɑ-rãmba, bãmb rãmbã lɑ Bugum
koɑmbɑ, n duumd be)
[2 Al-baƙara (Naafã sʋʋra): 39].
Padang ka be ne ned ning sẽn basa sɩdã la a maan togs-n-taar ne a
ba-rãmb la a yaab-rãmba ye.
Wẽnd kõo tõnd kibare, (A Naam yɩ wagell n zẽke) tɩ nebã wʋsg fãa
tõdgda sak n kẽ lɩslaangã pʋgẽ, tɩ yaa zĩig ning bãmb sẽn vɩ wã yεεsg yĩnga.
La wʋsg me tõdgda lɩslaangã tɩ yaa b sẽn ka rat n na n toeem b loees
nins b sẽn rɩk faad b ba-rãmbẽ wã n minimã, la wʋsg me nebã pʋgẽ yaa
zẽngr la zabd n sõngd zĩri-beed ning bãmb sẽn rɩk-a faadã n gɩdgd bãmba.
La bãmbã fãa gilli b ka tar padanga yel-kãngã pʋgẽ ye, b na n yalsa
Wẽnd taoore, tɩ b ka tar sẽn na n loek ye.
Rẽnd padang ka be ne ned ning sẽn kɩɩsa Wẽnd belemã n yetẽ: "mam na
n pa m kɩɩsgã pʋgẽ! Bala mam roga zak sẽn ka sak Wẽnd belemã ye". La yaa
tɩlae ne-a t'a tʋm ne a yamã Wẽnd sẽn kõ yẽndã wã, la a tags n ges saasã la
tẽngã bedrem, a tags ne a yam ning a Naandã sẽn kõ-a wã sẽn na paam n
bãng tɩ ad dũni-kãngã tara Naanda. Yaa woto bal la ned ning sẽn tũuda kugã
la rʋbsã, yẽ me ka tar padang ye, ne yẽ me sẽn maan togs-n-taar ne
ba-rãmbã, la yaa tɩlae n zao ne-a t'a bao sɩda, la a sok a meng n gese: " yaa
bõe tɩ mam na n wa tũud bõn-mugsi sẽn ka wʋmd maam la ka nafd maam
ne baa fʋɩ?!"
La yaa woto bal la nasaara sẽn kõt sɩd ne yεla sẽn yõsgd ninsaal fɩtrã
(rog-ne) wã la a yamã, sõmba ne-a t'a sok a menga n gese: " na n yɩɩ wãna tɩ
Soabã wa kʋʋd A biig ning sẽn ka beege neb a taab zũnuub yĩnga, wãndɩ yaa
18
wẽgdo! Na n yɩɩ wãna ne ninsaalbã tɩ b tõog n sãr la b kʋ Wẽnd biiga! Rẽ
yĩnga Wẽnd ka Tõod ne A na yaaf ninsaalbã zũnuub-rãmba tɩ ka tũ ne kõ-b
sor tɩ b kʋ A biigã? Rẽ yĩnga Soabã ka tar tõog n na n sõng A biigã?
Rẽnd bũmb ning sẽn yaa tɩlae ne yam soaba, yaa a pʋg sɩdã la a ra maan
togs-n-taar ne a baaba-rãmb la a yaab-rãmb zĩri-beedã zug ye.
Wẽnd yeelame (A Naam zẽk yã):
(Lɑ b sã n yeel-ba: "wa-y n tʋg Wẽnd sẽn sikã lɑ Tẽn-tʋʋmẽ wã". La b
sẽn yete: " seka tõndo, tõnd sẽn mik d bɑ-rãmbã ne bũmb ningã. La bãmb
ba-rãmbã yaool n da yɩɩme n pa mi fʋɩ la b pa kãndgde) [5 Al-Maa'ɩda (Rɩɩbã
sʋʋra):104].
Ned ning sẽn rat n kẽ lɩslaangã la a yεεsd a menga t'a rog-pẽtsã na n
nams-a lɑme, a maanda wãna?
Ned ning sẽn rat n na n kẽ lɩslaangã la a yεεsd zĩig ning yẽ sẽn be wã la
sẽn be-b yẽ kɩrenga, sakda ne yẽ soab t'a tuubi la a solg a lɩslaangã halɩ n
tʋg tãag wakat ning Wẽnd sẽn na n yols sõma sor n kõ-a, t'a welg a meng n
vẽneg a lɩslaangã.
Rẽnd sẽn yaa tɩlae n zao ne foom yaa f sak lɩslaangã ne yãgbo, la ka tɩlae
n zao foom tɩ fo togs neb nins sẽn be fo kɩremsã tɩ fo kẽe lɩslaang ye, maa f
vẽnege tɩ fo sã n mikame tɩ nang n be n na n ta foom.
La fo bãng tɩ fo sã n kẽ lɩslaango fo na n lebga ma-biiga ne lɩslaamb
milliyõn-rãmba (tus-kẽema) la fo leb n tõeeme n tall tõkr ne miisrã maa
lɩslaambã sentr sẽn be fo tẽngẽ wã n bao saawar b nengẽ la b sõngre, tɩ fo
na n kẽes-b-la sũ-noog ne yel-kãngã.
Wẽnd yeelame (A Naam zẽk yã):ْ
{La ned ning sẽn zoet Wẽnde, A kõt-a-la yiib zĩiga. La A rɩlg-a zĩig ning
a sẽn pa tẽede}
19
[65 Aṭ-ṭalaaƙ (Furã kaoob sʋʋra): 2، 3]
Foom a karemd wagelle
Rẽ yĩnga Wẽnd yardã sẽn yaa fo Naandã baoobo -sẽn naanã neemã
kõbg toor-toor n kõ foom, la A rag n kõt foom rɩɩb tɩ fo rag n ket f ma wã
pʋgẽ, la A kõt foom pemsem ning fo sẽn vʋʋsd masã wã- Yẽndɑ yardã
bɑoob pɑ sõmb n yɩɩd nebã yard baoobo?
Rẽ yĩnga dũni la laahr põsbã pɑ sõmb ne kɩs-f-menga la f bas sẽn ka tɑ
rẽ fãa sẽn yaa dũni vɩɩm wʋm-noogã sẽn loogdã? N-yee, yaa woto bala, m
wẽend ne Wẽnde!
Ra bas tɩ fo yεl kʋdã gɩdg foom tɩ fo pɑ maneg fo na-kẽndrã sẽn ka
zemsã la f maan sẽn yaa sõmã wã ye.
Yɩ sɩd-kõta sɩd-sɩd rũnda! La ra bas a sʋɩɩtãan t'a gɩdg foom n yi sɩdã
pʋgb ye!
Wẽnd yeelame (A Naam zẽk yã):
{Yãmb a neba! Sɩda tikr waa yãmb nengẽ sẽn yi y Soabã nengẽ, la D sik
tɩ wa yãmb nengẽ vẽenem sẽn vẽnegde (174)
La sã n yaa sẽn kõ-b sɩd ne Wẽndã la b gãd-a wã, A na n kẽes-b-la A
Yolsgã pʋgẽ la (A kõ-b) kũuni, la A peeg-b n tʋg A nengẽ sor sẽn yaa tɩrga
(175)}
[4 An-nisaa'ʋ (Pagbã sʋʋra): 174,175].
Rẽ yĩnga fo sεglame n na n rɩk yam-yãkr tikr sẽn yaa bedr n yɩɩd fo
vɩɩmã pʋgẽ?
Sã n mikame tɩ sẽn gom tɩ loogã gilli, kẽeda yam sã n yaa ne foom, tɩ fo
reega f zugẽ ne hakɩɩk ning sẽn be fo sũurẽ wã, rẽnd fo sõmbame n yãk
rẽenem na-tagdre ne fo sẽn na n lebg lɩslaama. Rẽ yĩnga fo ratame tɩ mam
sõng foom tɩ fo rɩk yam-yãkr tikr sõma sẽn tʋg n yɩɩd fo vɩɩmã pʋgẽ, la m
20
kãndg foom la m peeg foom n tʋg yalε ning fo sẽn na n maane n lebg
lɩslaama?
Ra bas tɩ fo zũnuubã gɩdg foom tɩ fo ka kẽ lɩslaangã pʋgẽ ye, bala Wẽnd
kõo tõnd kibar Alkʋrãanã pʋgẽ, t'A yaafda ninsaal zũnuubã gilli, t'a sã n lebg
lɩslaam n tuub n tʋg a Naandã nengẽ, halɩ fo sẽn sak lɩslaangã poorẽ, yaa tɩ
ninsaal rog-ne wã, yaa t'a tõe n tudgame, bala d yaa ninsaalba, d ka malεgs
b sẽn gũ-b rãmb n yi tudgrã ye, la bũmb ning b sẽn rat tõnd nengẽ wã yaa d
kos yaafa Wẽnd nengẽ la d tuub n leb A nengẽ, la Wẽnd sã n yã fo nengẽ tɩ f
yãgdame, n reegd sɩda, n kẽ lɩslaangã n yeel sahd a yiibã, ad A na n sõnga
foom tɩ f bas zũnuub a taabã, bala ned ning sẽn togenda Naab a Wẽnde, la a
tũud sɩdã, Wẽnd maand-a-la sεgl-sõngo ne sõma wʋsgo, sã n yaa woto bɩ f
ra maan yam-yoodem ne fo na kẽ lɩslaangã masã ye.
Sẽn be rẽndɑ daliil-rãmbã pʋgẽ, yaa A koεεg sẽn yeele (A Naam zẽk yã):
(Yeel sõm-zɩtbã tɩ b sã n tek n bɑse, Wẽnd nɑ bɑs tɩ loog b yĩngɑ b
zũnuub-rãmbã sẽn deng tɑoorã) [8 Al-anfaal (Zab laasẽ arzεkã sʋʋra): 38].
Bõe la mam maand n yɩ lɩslaama?
Sẽn na yɩl n kẽ lɩslaangã, a yaa yell sẽn yaa naana, a ka baood yεl sẽn yaa
sũ n maane, a ka baood ned waoongo, sẽn be bala yaa tɩ ninsaal yeel sahd a
yiibã, n bãng a maanã wã n kõ sɩd ne-a, la rẽ yaa a sẽn na n yeele: (Aš-hadu
an laa ɩlaaha ɩlla Allaah, wa Aš-hadu ɑnna Mʋhammadan rasʋʋlʋllaah= M
maanda kaset tɩ soab hakɩɩk pa be rẽnda Wẽnde, la m maand kaset t'a
Mʋhammad yaa Wẽnd Tẽn-tʋʋma), sã n yaa naana ne foom tɩ f yeel-a ne
laarabiimdu yẽ yaa sõma, La sã n yaa toog ne foom, sekdame bala tɩ fo
yeel-a ne fo buudã goama, sẽn tũ ne rẽ fo lebgda lɩslaama, rẽ poorẽ masa fo
modgd n bãnga f dĩinã, sẽn na n yɩ fo zu-noogã yẽgr dũni kaanẽ, la fo tɩlgr
yaoolem raarã.
F sã n rat bãngre n na n paase, sẽn kẽed ne lɩslaangã, m sagend-f lame tɩ
f modg n kẽ zĩ-kãngã n gese: https://byenah.com/mos/discover-islam
21
Alkʋrãanã lebgr ne Moorã goama a wĩirã la woto:
https://quranenc.com/mos/home/redir/?iso_code=mos
La f sã n rat n na n karem fo sẽn tũud lɩslaangã to-to, d sagend-f lame tɩ
f kẽ zĩ-kãngã: https://byenah.com/mos/muslims
22
Index
Ãnd n naan maam ? La yɑɑ bõe yĩnga? 3
Bũmbã fãa sẽn be wilgda Naandã belmã 3
Yaa Wẽnde, (A Naam yɩlg n zẽke) 4
Soabã sɩf-rãmbã (A Naam yɩlg n zẽke) 5
Soab ning b sẽn tũudã, yaa tɩlae t'A sɩf ne sɩf-rãmb sẽn pidi 5
Rẽ yĩnga sakda ne yam tɩ Naandã bas tõnd tɩ ka tũ ne wahɩ (tẽn-tʋmde)? 6
Alkʋrãan wagellã 8
Bõe yĩng la tẽn-tʋʋmbã sẽn yɩ wʋsgã? 8
Ned ka yɩt sɩd-kõta, rẽndame t'a wa tʋg n kõ sɩd ne tẽn-tʋʋmbã gilli 9
Lɩslaang yaa bõe? 9
Yaa bõe la lɩslaambã loet a ɭɩsa yellẽ wã (tɩlgr be a yĩnga)? 10
Bõe n zao maam tɩ m sã n rat n yɩ lɩslaama? 14
Lɩslaangã a yaa zu-noog sore 14
Bõe yõod la m paamda tɩ m sã n kẽ lɩslaangã? 15
Bõe la mam na n bõne tɩ mam sã n tõdg lɩslaangã? 16
Ra yaoolg yalsg zĩig yãkr ye! 16
Padang ka be ne ned ning sẽn basa sɩdã la a maan togs-n-taar ne a ba-rãmb
la a yaab-rãmba ye. 18
Ned ning sẽn rat n kẽ lɩslaangã la a yεεsd a menga t'a rog-pẽtsã na n nams-a
lɑme, a maanda wãna? 19
Foom a karemd wagelle 19
23
Rẽ yĩnga fo sεglame n na n rɩk yam-yãkr tikr sẽn yaa bedr n yɩɩd fo vɩɩmã
pʋgẽ? 20
Bõe la mam maand n yɩ lɩslaama? 21
24
