
Hãy Tranh Thủ Năm Điều Trước
Năm Điều
Abu Zaytune Usman bin Ibrahim
Kiểm thảo: Abu Hisaan Ibnu Ysa
Hãy Tranh Thủ Năm Điều Trước Năm Điều
Nhân danh Allah, Đấng Rất Mực Độ Lượng,
Đấng Rất Mực Khoan Dung
Phần 1
Alhamdulillah, mọi lời ca ngợi và tụng niệm đều kính dâng Allah, bầy tôi
xin tạ ơn Ngài, thành tâm cầu xin Ngài giúp đỡ và tha thứ. Khẩn cầu Allah che chở
tránh khỏi mọi điều xấu xuất phát từ bản thân và trong mọi việc làm của bầy tôi.
Chắc rằng ai đã được Ngài dẫn dắt sẽ không bao giờ lầm lạc và ai đã bị Ngài bỏ
mặc sẽ không tìm được đâu là chân lý. Bề tôi tuyên thệ không có Thượng Đế nào
đích thực ngoài Allah, Đấng duy nhất không có cộng tác hay đối tác cùng Ngài và
xin chứng nhận Muhammad là nô lệ, là Thiên Sứ, là Rasul của Ngài
Hỡi những người có đức tin! Hãy thật sự kính sợ Allah và đừng bao giờ
chết ngoại trừ các ngươi là người Muslim. Ali Imraan: 102 (chương 3).
Hỡi nhân loại! Hãy kính sợ Thượng Đế của các ngươi, Đấng đã tạo hóa
ra các ngươi từ một người (là Adam) và từ (Adam) Ngài đã tạo ra người vợ (là
Hawwa). Rồi từ (Adam và Hawwa) Ngài đã trải ra khắp thiên hạ rất nhiều
đàn ông và đàn bà, vì vậy hãy kính sợ Allah và chớ đoạn tuyệt quan hệ dòng
tộc. Quả thực, Allah là Đấng giám sát mọi (lời nói và hành động) của các
ngươi. Al-Nisa: 1 (chương 4).
Hỡi những người có đức tin! Hãy kính sợ Allah và hãy nói năng cho
thật đúng đắn. (Khi làm thế) Ngài sẽ cải thiện mọi hành động của các ngươi và
tha thứ cho các ngươi tội lỗi đã phạm. Và ai tuân lệnh Allah và Thiên Sứ
Hãy Tranh Thủ Năm Điều Trước Năm Điều
2
(Muhammad) của Ngài thì y đã chiến thắng, một chiến thắng vinh quang. Al
Ahzaab: 70 – 71 (chương 33).
Con người sau thời gian sống êm đềm trong thế giới bình yên nơi dạ con của
người mẹ thì có một ngày y phải rời xa nó để chuyển đến một cuộc sống mới theo
sự ấn định của Allah, Thượng Đế Tối Cao. Cuộc sống mới đó chính là ‘Dunya’ có
nghĩa là cuộc sống trần gian hoặc đời sống thế gian hay cuộc sống của cõi trần tục
hoặc theo cách gọi khác.
Tại thế giới ‘Dunya’ này, con người đều phải trải qua ba giai đoạn nhất định:
giai đoạn của một đứa bé, giai đoạn phát triển cho đến tuổi trưởng thành, và giai
đoạn của tuổi già. Đây là ba giai đoạn mà Allah đã ấn định cho mỗi một con người
nếu như Ngài cho phép con người đó sống trọn trong ba giai đoạn mà Ngài qui định
như Ngài đã phán:
Hỡi nhân loại! Nếu các ngươi nghi ngờ về việc phục sinh thì quả thật TA đã
tạo hóa các ngươi từ đất bụi, rồi từ tinh dịch, sau đó là một hòn máu đặc, tiếp
đến là một miếng thịt thành hình đầy đủ hoặc không thành hình (sẩy thai) để
TA trưng bày cho các ngươi thấy quyền năng của TA. Và TA đặt trong các dạ
con người nào TA muốn đến một thời hạn ấn định, sau đó, TA cho các ngươi
ra đời thành những đứa bé rồi cho các ngươi phát triển đến tuổi trưởng thành,
trong các ngươi có người bị cho chết sớm và có người được cho sống đến tuổi
già yếu đến nỗi y không còn biết gì cả sau khi y đã biết rất nhiều. (Chương 22 – Al-Hajj, câu 5).
Trong câu Kinh này, Allah nói về các giai đoạn sống của con người trong
bào thai cũng như sau khi chào đời. Ngài cho biết sau khi chào đời thì con người
phải trải qua ba giai đoạn nhất định trong đời sống ‘Dunya’ nếu như Ngài cho phép
họ sống trọn từng giai đoạn.
Trong một câu Kinh khác, Allah phán cho biết các tình trạng của từng giai
đoạn mà con người phải trải qua trên ‘Dunya’, Ngài phán:
Allah là Đấng đã tạo hóa các ngươi trong thể trạng yếu đuối, rồi từ yếu đuối
Ngài làm cho các ngươi trở nên mạnh mẽ, rồi sau sự mạnh mẽ Ngài lại làm cho
các ngươi trở lại yếu đuối với mái tóc hoa râm. (Chương 30, Arrum, câu 54).
Hãy Tranh Thủ Năm Điều Trước Năm Điều
3
Allah cho biết rằng Ngài cho con ngươi ra thế giới trần gian đầu tiên là ở thể
trạng yếu đuối, đó là giai đoạn mà con người chỉ là một đứa bé yếu ớt và mỏng
manh vô cùng, giai đoạn mà con người không thể tự làm bất cứ điều gì cũng như
không thể nhận thức được bất kỳ điều chi, ở giai đoạn này con người yếu ớt từ cái
nhìn, từ cái ngửi, từ cái nghe, từ cái ăn, từ cái uống, và từ cái cảm nhận cho đến
những cử động thân thể. Nhưng rồi từ sự yếu ớt đó, Allah làm cho con người trở
nên mạnh mẽ và đầy sức lực, Ngài đã hoàn thiện mọi giác quan cho con người, con
người có thể nghe, nhìn, ăn uống, ngửi, cử động, di chuyện và làm việc một cách
linh hoạt cùng với trí tuệ nhận thức hoàn chỉnh; đây là giai đoạn phát triển và
trưởng thành của con người. Tuy nhiên, giai đoạn mạnh mẽ này không bao lâu thì
Allah lại làm cho nó dần dần yếu ớt trở lại; đó là giai đoạn thứ ba. Con người trong
giai đoạn thứ ba này đi đứng đầy khó khăn, di chuyện chậm chạp, ăn uống không
ngon miệng, ngủ không ngon giấc và tư duy trở nên kém minh mẫn rồi dẫn lú lẫn
không biết gì. Đó là giai đoạn của tuổi già, giai đoạn cuối cùng của con người trên
thế gian mà Allah đã phán . . . và có người được cho sống đến tuổi già yếu đến
nỗi y không còn biết gì cả sau khi y đã biết rất nhiều. (Chương 22 – Al-Hajj,
câu 5).
Quí đồng đạo Muslim thân hữu,
Đó là ba giai đoạn của mỗi cuộc đời con người chúng ta trên thế gian, trên
cuộc sống ‘Dunya’ này.
Hỡi những ai đang ở trong giai đoạn mạnh mẽ về sức khỏe và trí tuệ, hãy biết
tận dụng ân huệ mà mình đang có mà tranh thủ hành đạo, tranh thủ làm việc thiện
và tuân lệnh Allah. Thiên sứ của Allah nói với lời kêu gọi các tín đồ Muslim:
“Các ngươi hãy tranh thủ làm các việc làm thiện tốt và ngoan đạo trước bảy
điều: cái nghèo làm quên mất (Allah), hoặc giàu có đến nỗi thái quá (bất cần
đến Allah), hoặc đau bệnh ngặt nghèo, hoặc tuổi già sức yếu, hoặc đang sẵn
sàng cho cái chết, hoặc sự xuất hiện của Dajjaal – một điều xấu vô hình đang
được chờ đợi, hoặc giờ Tận thế. Và giờ Tận thế là thảm họa khốc liệt nhất.”
(Hadith do Tirmizdi ghi lại và ông nói: Hadith tốt).
Trong một Hadith khác, Thiên sứ của Allah bảo chúng ta phải biết tận
dụng năm điều, Người nói:
“Hãy tranh thủ năm điều trước năm điều: lúc ngươi còn sống trước khi ngươi
chết, lúc ngươi còn khỏe mạnh trước khi ngươi đau bệnh, lúc ngươi đang rảnh
rỗi trước khi ngươi bận rộn, lúc ngươi còn trẻ trước khi ngươi già yếu, và lúc
ngươi giàu có trước khi người khó nghèo.” (Al-Hakim).
Hãy Tranh Thủ Năm Điều Trước Năm Điều
4
Quí đồng đạo Muslim thân hữu,
Khi còn khỏe, còn sức lực, còn minh mẫn và còn tiền của là những thời khắc
của biết bao ân huệ quí báu. Chúng ta hãy biết tận dụng những ân huệ này cho cuộc
sống vĩnh hằng của chúng ta mai sau khi chúng ta vẫn còn cơ hội. Thiên sứ của
Allah nói:
“Hãy Sadaqah trong lúc ngươi khỏe mạnh, keo kiệt, sợ nghèo và tham cái
giàu; và chớ đừng đợi đến lúc linh hồn ngươi lên đến tận quai xanh rồi ngươi
mới nói: hãy cho người này thế này, người nọ thế kia” (Albukhari, Muslim).
Ý Thiên sứ của Allah muốn nói rằng Sadaqah trong lúc khỏe mạnh tốt hơn
Sadaqah trong lúc bệnh; bởi vì người có sức khỏe thường có sự keo kiệt, cho nên
nếu y làm Sadaqah trong tình trạng keo kiệt như vậy thì điều đó nói lên sự chân tâm
của y trong việc khao khát và mong muốn làm hài lòng Allah , khác với Sadaqah
trong lúc bệnh bởi vì lúc đó y đã hết hy vọng với trần gian nên y cho người khác
chỉ với tư tưởng nếu không cho người khác thì uổng phí cho nên Sadaqah lúc bệnh
là chưa thực sự thành tâm vì Allah một cách trọn vẹn. Như trong một Hadith
khác, Thiên sứ của Allah nói:
“Một người làm Sadaqah một đồng bạc trong lúc còn sống khỏe mạnh tốt hơn
làm Sadaqah một trăm đồng bạc lúc sắp chết” (Abu Dawood).
Cầu xin Allah ban niềm may mắn trong Thiên Kinh Qur'an vĩ đại cho tôi và
cho mọi người, xin Ngài nâng cao địa vị của tôi và mọi người qua những câu kinh
và lời tán dương sáng suốt. Tôi nói ra những lời này rồi cầu xin Allah tha thứ tội lỗi
cho tôi, cho mọi người và cho tất cả người Muslim. Cho nên, hãy cầu xin Allah tha
thứ đi, quả thật Ngài là Đấng vô cùng độ lượng vô cùng khoan dung.
Phần 2
Alhamdulillah, xin tạ ơn Allah Đấng Chúa Tể toàn vủ trụ và muôn loài, bề
tôi tuyên thệ không có Thượng Đế nào đích thực ngoài Allah, Đấng duy nhất không
có cộng tác hay đối tác cùng Ngài và xin chứng nhận Muhammad là nô lệ, là Thiên
Sứ, là Rasul của Ngài. Khẩn cầu Allah ban bình an và phúc lành cho Rasul của
Ngài, cho gia quyến của Người, cho bằng hữu của Người, Wa Ba’d:
Không còn phải bàn cãi gì nữa rằng hành đạo và tuân lệnh Allah trong lúc
còn trẻ và khỏe mạnh là tốt nhất. Tuy nhiên, khi ở độ tuổi xế chiều thì người bề tôi
cần phải càng duy trì sự hành đạo và làm thiện tốt theo khả năng của mình, có thể
nói hành đạo trong lúc tuổi xế chiều còn dễ dàng hơn khi còn trẻ ở một vài phương
diện. Bởi lẽ tuổi xế chiều là độ tuổi được Allah cho vơi bớt đi dục vọng và lòng
ham muốn và suy nghĩ cũng trở nên chính chắn hơn vì đã trải qua cuộc sống đủ lâu
để nhận thức được sự nhắc nhở. Allah phán:
Chẳng phải TA đã cho các ngươi sống đủ lâu để các ngươi có thể tỉnh ngộ
nhận lấy sự nhắc nhở. (Chương 35 – Fatir, câu 37).
Ibnu Abbas giải thích sống đủ lâu mà câu Kinh muốn nói là trong thời
gian sáu mươi năm. Có lời thì nói rằng ý nghĩa của nó là 18 năm, có lời thì lại bảo
40 năm. Alhasan, Kalbi và Masrooq thì nói rằng dân Madinah mỗi khi họ được bốn
mươi tuổi thì họ bắt đầu chuyên tâm vào việc thờ phượng và hành đạo.
Như vậy, độ tuổi xế chiều có thể nói là từ bốn mươi trở đi, đặc biệt là ở đổ
tuổi 50, 60. Ở những độ tuổi này thì con người phải luôn nghĩ đến cái chết, phải
luôn nghĩ đến chuyện phải quay về với Allah, phải luôn nghĩ đến cuộc sống của cõi
Đời Sau .. và phải chuyên tâm nhiều hơn trong việc hành đạo.
Ông Abu Huroiroh thuật lại rằng Thiên sứ của Allah nói:
“Allah không cho một người viện lý do một khi y đã vào độ tuổi sáu mươi.”
(Albukhari).
Các học giả nói: Ý nghĩa của lời Hadith này là Allah không để cho một
người viện cớ để bào chữa nếu y lơ là và xao nhãng việc hành đạo ở độ tuổi này.
Hadith muốn nhắc nhở các tín đồ Muslim rằng Allah không cho người bề
tôi một lý do nào nữa để y biện hộ cho lỗi lầm của mình ở độ tuổi này khi y nói:
nếu được sống thọ hơn bề tôi chắc chắn sẽ chấp hành theo mệnh lệnh. Bởi vì đây là
độ tuổi “gần đất xa trời”, tuổi mà một người phải sẵn sàng cho chuyến hành trình
trở về với Allah . Cho nên ở độ tuổi này, người bề tôi nên chuyên tâm hành đạo
cho thật nhiều và thường xuyên cầu xin Allah tha thứ. Thiên sứ của Allah nói:
Hãy Tranh Thủ Năm Điều Trước Năm Điều
6
“Vào ngày Phục sinh có ba hạng người mà Allah không nói chuyện với họ,
không nhìn mặt họ và không tẩy xóa tội lỗi cho họ và họ phải chịu sự trừng
phạt đau đớn: người già phạm tội Zina, tên vua thường nói dối và người nghèo
tự cao tự đại” (Ahmad).
Thiên sứ của Allah cho biết rằng vào Ngày Phán Xét một trong ba hạng
người mà Allah không nói chuyện với họ, không nhìn mặt họ và cũng không tẩy
xóa tội lỗi cho họ là những người già lại phạm vào hành vi Zina. Bởi lẽ người già
thì lòng nhục dục của họ Allah đã cho giảm bớt đi rất nhiều nên họ sẽ không gặp
khó khăn trong việc tránh việc Zina, hơn nữa tuổi của họ là tuổi sắp chuyển tới nơi
cõi mộ cho nên đáng lẽ họ phải cố gắng hành đạo và luôn sam hối và cầu xin Allah
tha thứ để chuẩn bị trở về trình diện Ngài.
Hãy sám hối với Allah và hãy cầu xin Ngài tha thứ hỡi những ai đang ở độ
tuổi xế chiều.
Ông Ibnu Abbas thuật lại: Umar đưa tôi vào buổi họp mặt cùng với các
lão tướng tham gia trận Badr. Dường như một số họ có cái gì đó không hài lòng và
nói: Tại sạo lại cho cậu bé này tham gia hội hợp với chúng ta trong khi chúng ta có
con cái trạc tuổi nó? Umar nói: Cậu ta là người hiểu biết (kiến thức giáo lý) cũng
tầm các ông. Rồi có một ngày nọ, Umar cho tôi tham gia cùng với họ, và tôi thấy
rằng hình như ngày hôm đó ông muốn gọi tôi tham gia là để muốn chứng minh cho
họ thấy. Umar nói: Các ông nói gì về lời phán của Allah :
Một số họ nói: Chúng ta được lệnh phải tán dương ca ngợi Allah và cầu xin Ngài
tha thứ khi Ngài giúp chúng ta chinh phục được Makkah. Một số khác khì im lặng
không nói gì. Thế rồi, Umar hỏi tôi: Này Ibnu Abbas, cậu cũng nói như thế chứ?
Tôi nói: Không. Ông nói: Vậy cậu nói gì? Tôi nói: Đó là thời hạn của Thiên sứ
mà Allah muốn thông báo cho Người biết. Allah phán:
Khi sự giúp đỡ của Allah và sự thắng lợi (chinh phục được Makkah đã đến
(với Ngươi – Muhammad). (Chương 110 – Annasr, câu 1).
Đó là báo hiệu cho thời hạn của Ngươi (Muhammad) đã hết. Khi đó Ngươi
hãy tán dương Thượng Đế của Ngươi và cầu xin Ngài tha thứ:
Bởi thế, Ngươi hãy tán dương Thượng Đế của Ngươi và hãy cầu xin Ngài tha
thứ. Quả thật, Ngài là Đấng hằng tha thứ. (Chương 110 – Annasr, câu 3). Umar
nói: Tôi không biết hơn điều cậu ta nói. (Hadith do Albukhari ghi lại).
Hadith nhắc nhở người tín đồ phải nên luôn cầu xin Allah tha thứ trong
khoảng thời gian cuối đời.
Hãy Tranh Thủ Năm Điều Trước Năm Điều
Lạy Allah, cầu xin hãy ban sự bình an và phúc lành cho Nabi Muhammad và dòng
tộc của Người giống như Ngài đã ban cho Nabi Ibrahim và dòng tộc của Người.
Quả thực, Ngài là Đấng Tối Cao và Rộng Lượng.
Lạy Allah, xin hãy ban hùng mạnh Islam và tín đồ Muslim, xin hãy hạ thấp đa thần
và tín đồ đó và xin hãy hủy diệt kẻ thù tôn giáo.
Lạy Allah, xin phù hộ tôn giáo và Kinh Sách của Ngài, xin phù hộ Sunnah Nabi của
Ngài và đám nô lệ Mumin của Ngài.
Lạy Allah, cầu xin Ngài tha thứ, được mạnh khỏe và bình an trường tồn trên tôn
giáo, trên trần gian và ở ngày sau.
Lạy Allah, xin hãy tha thứ tội lỗi cho bầy tôi, xin hãy che kín khuyết điểm của bầy
tôi, và xin hãy tạo dễ dàng mọi việc làm của bầy tôi.
Lạy Allah, xin hãy thứ tội cho bầy tôi, cho cha mẹ bầy tôi, cho con cháu bầy tôi,
quả thật, Ngài nghe thấy lời thỉnh cầu.
Lạy Allah, xin hãy chấp nhận Salah, sự nhịn chay, lời cầu xin và mọi việc làm
ngoan đạo khác của bầy tôi, quả thật, Ngài là Đấng Nghe Thấy, Đấng Tinh Thông;
Hãy Tranh Thủ Năm Điều Trước Năm Điều
8
cầu xin Ngài hãy thúc giục bầy tôi trở lại sám hối, quả thật, Ngài là Đấng Tha Thứ,
Đấng Nhân Từ.
Lạy Allah, xin hãy ban cho bản thân của bầy tôi lòng kính sợ, xin hãy tẩy sạch nó
bởi Ngài là Đấng tẩy sạch tốt đẹp nhất, Ngài là Chủ Nhân và là Đấng Bảo Hộ nó.
Lạy Allah! Xin hãy ban cho bầy tôi tất cả mọi điều tốt lành ở trần gian này và
ở đời sau. Và xin hãy bảo vệ bầy tôi thoát khỏi hành phạt của hỏa ngục. Al
Baqarah: 201 (chương 2).
Quang vinh thay Thượng Đế của Ngươi (Muhammad), Thượng Đế của Danh
dự và Quyền lực! Ngài không liên can đến những điều mà họ đã qui cho Ngài.
Và sự bằng an cho các vị Sứ giả! Và mọi lời ca ngợi tán dương kính dâng lên
Allah, Đấng Chủ Tể của toàn vũ trụ. Al-Saffaat: 180 - 182 (chương 37).
Abu Zaytune Usman bin Ibrahim
Hãy Tranh Thủ Năm Điều Trước Năm Điều
1