Salah əl-Budeyr
İBADƏT TÖVHİDİNİN
ƏLAMƏTLƏRİ
www.islamevi.az
Bu kitab, DİNİ QURUMLARLA İŞ ÜZRƏ DÖVLƏT
KOMİTƏSİNİN 20/06/2006 tarixli № DK – 221d
ilə nəşr edilmişdir.
saylı razılığı
Kitabın müəllif hüquqları qorunur.
2
İBADƏT TÖVHİDİNİN
ƏLAMƏTLƏRİ
Hökmdarlığı uca və güclü olan, gücü
çox və qalib olan, dilədiyinə izzət verən və
yardım edən, hikməti ilə bəzi qövmləri ucal
dan və bəzi qövmləri alçaldan ALLAH`a
həmd olsun. Qum dənələrindən və yağış
damlalarından çox olan nemətləri üçün Ona
həmd edirəm. İnkar və küfr edənin inadına
şəhadət edirəm ki, ALLAH`dan başqa haqq
ilah yoxdur. O, Təkdir və şəriki yoxdur.
Şəhadət edirəm ki, Muhəmməd Onun qulu və
Rəsuludur. İnsanların əfəndisidir. Möcüzə,
ayələr və surələrlə dəstəklənmişdir. ALLAH
Ona, ailəsinə, xeyirli öndər və seçilmiş rəh
bərlər olan səhabələrinə xeyi-dua və çoxlu
salam etsin.
Ey ALLAH`ın qulları! Gizli və aşkar
işlərdə Onu düşünün. Səhər və axşam Ona
layiqincə ibadət və nemətlərinə şükr edin.
3
Çünki O Q, şükr edən üçün nemətlərini artı
racağını bildirmişdir. Onun Q uca məqamın
dan qorxun və əzabından çəkinin.
“Ey iman gətirənlər! ALLAH`dan layi
qincə qorxun. Yalnız müsəlman olduğunuz
halda (müsəlman kimi) ölün!”1
Ey müsəlmanlar! ALLAH`ı Q təqdir
edin. Ucalığının əlamətlərinə diqqət edin.
İmanınızın artması və Onun Q önündə boyun
əyməniz üçün ayələri və mülkü haqqında,
hökmdarlığı, valeh edici yaratması və yoxdan
var etməsi haqqında düşünün. ALLAH Q,
Kitabında belə buyurur:
“Yerdə (ALLAH`a) tam yəqinliklə ina
nanlar üçün (Onun əzəmət və qüdrətinə, vəh
daniyyətinə dəlalət edən) əlamətlər vardır.”2
1 Ali İmran surəsi, 3/102.
2 əz-Zariyat surəsi, 51/20.
4
Həmçinin belə buyurur:
“Həqiqətən, göylərin və yerin yaradıl
masında, gecə ilə gündüzün bir-birini əvəz et
məsində (bir-birinin ardınca gəlib-getməsində)
ağıl sahibləri üçün (ALLAH`ın varlığını, qüdrə
tini, kamalını və əzəmətini sübut edən açıq) dəlil
lər vardır.”3
Abdullah ibn Məsud
belə deyir:
“Dünya səması ilə ondan əvvəlki səma ara
sında beş yüz illik bir məsafə vardır. Hər iki
səma arasında beş yüz illik bir məsafə vardır.
Yeddinci səma ilə Kürsü arasında beş yüz il
vardır. Ərş, suyun üzərində, ALLAH Q da
Ərşin üzərindədir və O Q, sizin etdiklərinizi
bilir.”4
3 Ali İmran surəsi, 3/190.
4 əd-Darimi, “ər-Raddu Alə`l-Cəhmiyyə”.
5
Peyğəmbər
belə buyurur:
“Yeddi qat səma Kürsünün yanında yer
üzündə boş bir sahəyə atılmış bir halqa kimidir.
Ərşin Kürsüyə üstünlüyü isə, o sahənin o halqaya
üstünlüyü kimidir.”5
İbn Cərir təfsirində öz isnadı ilə İbn
Abbasın
belə dediyini rəvayət edir: “Yed
di qat səma və yeddi qat yer ALLAH`ın Q
əlində ancaq sizdən birinin əlindəki bir xardal
dənəsi kimidir.”
Ey müsəlmanlar! ALLAH`ın Q əzəmə
tinin və qüdrətinin dəlillərindən biri də Ab
dullah ibn Məsuddan
rəvayət edilən bu
hədisdir:
“Yəhudilərdən bir alim Rəsulullahın
yanına gələrək belə deyir: “Qiyamət günü
ALLAH göyləri bir barmağı, yerləri bir
barmağı, suyu və torpağı bir barmağı, digər
5 əl-Beyhəqi, “əl-Əsmau va`s-Sıfətu”.
6
məxluqatı da bir barmağı üzərinə qoyar. Son
ra onları hərəkət etdirərək “Məlik ancaq mə
nəm” buyurur.” Abdullah ibn Məsud belə de
yir: And olsun ki, Peyğəmbəri onun sözündən
razı və söylədiyini təsdiq edərək arxa dişləri
görünənə qədər güldüyünü gördüm. Sonra
Rəsulullah
bu ayəni oxudu:
“(Müşriklər) ALLAH`ı lazımınca qiymət
ləndirmədilər (uca tutmadılar). Halbuki Qiya
mət günü yer bütünlüklə Onun ovcunun içində
olacaq, göylər isə Onun sağ əli ilə büküləcək
dir. (ALLAH müşriklərin Ona) aid etdikləri si
fətlərdən tamamilə uzaq və ucadır!”6
Yenə Rəsulullah
belə buyurur:
“ALLAH`ın Ərşini daşıyan mələklərindən,
qulağı ilə çiyini arasında yeddi yüz illik məsafə
olan bir mələk haqqında danışmağa izin verildi.”7
6 əz-Zumər surəsi, 39/67; əl-Buxari, Muslim.
7 Əbu Davud.
7
Əbu Hureyrədən
Peyğəmbərin
belə buyurduğu rəvayət edilir:
“ALLAH səmada bir əmrə qərar verdikdə,
mələklər Onun əmrinə tabe olaraq qanadlarını vu
rurlar. Daş üzərindəki zəncir kimi (səs çıxır). Nə
hayət qəlblərindən qorxu getdikdə “RƏBB`iniz nə
buyurdu?” deyirlər. Onlar da “Haqq (buyurdu).
O, çox uca və böyükdür" deyirlər."8
Qüdrət, hökmdarlıq, böyüklük və ucalıq
sahibi ALLAH`ı bütün nöqsanlardan tənzih
edirəm. Ondan başqa haqq ilah yoxdur və O,
ölməyən diridir.
Ey müsəlmanlar! Bunlar ALLAH`ın Q
açıq əlamətlərinə, inkar edilməz qüdrətinə və
valeh edici əzəmətinə işarə edən bəzi dəlil
lərdir. Görəsən biz, ALLAH`ı Q şanına layiq
şəkildə təqdir edə bildik mi? Layiqincə Ona Q
təzim edə bildik mi? Yaratdıqları və qulları
olaraq biz, Onun Q üzərimizdəki haqqını
8 əl-Buxari.
8
belə
yerinə yetirdik mi? Muaz ibn Cəbəl
deyir:
“Mən Peyğəmbərin “ufeyr” deyilən
heyvanının arxasına minmişdim. O
mənə:
“Ey Muaz! ALLAH`ın, qulları üzərindəki
haqqı və qulların ALLAH`ın üzərindəki haqqı
nədir bilirsənmi?”
“ALLAH və Rəsulu daha yaxşı bilir”
dedim. Belə buyurdu:
“ALLAH`ın qulları üzərindəki haqqı, heç
bir şeyi şərik qoşmayaraq Ona ibadət etmələridir.
Qulların ALLAH üzərindəki haqqı isə, Ona heç bir
şeyi şərik qoşmayana əzab etməməsidir.”9
Ey müsəlmanlar! Zülmün ən pisi və gü
nahların ən böyüyü ALLAH`a Q şərik qoş
maqdır. Yalnız Onun Q haqqı olan şeyləri baş
qası üçün etmək və başqasına yönəlməkdir..
9 əl-Buxari. Muslim.
9
“...ALLAH`a şərik qoşana ALLAH,
şübhəsiz ki, Cənnəti haram edər. Onun
düşəcəyi yer Cəhənnəmdir. Zalımların heç bir
köməkçisi yoxdur!”10
ALLAH Q belə buyurur:
“...Belə olduğu təqdirdə, murdar (başdan
ayağa murdarlıq olan) bütlərdən qaçın, yalan
sözlərdən də (ALLAH`a şərik qoşmaqdan da)
çəkinin! Batildən haqqa dönərək yalnız
ALLAH`a təslim olduğunuz və Ona şərik
qoşmadığınız halda! ALLAH`a şərik qoşan
kimsə göydən düşən, quşların onu sürətlə alıb
apardığı, yaxud küləyin sovurub uzaqlara
atdığı bir şeyə (məxluqa) bənzər.”11
ALLAH`ın qulları! Şirkdən və şirkə yol
açan səbəblərdən çəkinin! Bilin ki, tanımaq,
ondan qurtulmağın yoludur. Huzeyfə ibn əl
10 əl-Maidə surəsi, 5/72.
11 əl-Həcc surəsi, 22/30-31.
10
Yəmən
belə deyir: “İnsanlar, Rəsulullaha
xeyirli şeylər haqda soruşurdular. Mən isə,
gəlməsindən qorxduğum üçün, şərr haqda
soruşardım.”12
Ey müsəlmanlar! Elmdə zəif olan və
Peyğəmbərinin
şəriətinə çox az riayət və
tabe olan bəzi müsəlmanların üzləşdikləri
kədərli hallardan biri də, tövhidin əslinə və
kamilliyinə tərs düşən hallara düşmələridir.
Bu hal, ALLAH`a Q ibadət və itaət tövhidi ilə
bağlı bəzi mövzu və hökmlərə diqqət çəkməyi
və xəbərdarlıq etməyi vacib edir. Quranın
parlaq dəlilləri və sünnənin gözəl hüccətləri,
susayanın susuzluğunu yox edəcək, çətinlikdə
olana yardım edəcək, azanı doğru yola gəti
rəcək və RAHMAN`ın dostlarını şeytanın
dostlarından üstün edəcək şəkildə açıq bir
bəyan ilə gəlmişdir:
“(Ya Rəsulum! Müşriklər) sənin yanına
gəlib elə bir məsəl çəkməzlər ki, Biz sənə
12 əl-Buxari. Muslim.
11
(onun) doğrusunu və (onların gətirdikləri misal
lardan) izahatca daha yaxşısını gətirməyək.”13
Ey müsəlmanlar! Tövhidə əməl etməyin
bir şərti də, çirkin mənada deyilməmiş olsa
belə, ALLAH`a Q şirk ifadə edən sözləri söy
ləməkdən çəkinməkdir. ALLAH`dan Q başqa
sına and içmək kiçik şirkdir. ALLAH`dan Q
başqasına and içən, təhlükəli bir günah edir.
And içən, and içdiyi şeyin ALLAH Q kimi
ibadətə layiq olduğuna inanırsa, bu böyük
şirkdir. Rəsulullah
belə buyurur:
“ALLAH`dan başqasına and içən, şübhəsiz
kafir olmuşdur və ya şərik qoşmuşdur.”14
Peyğəmbər
belə buyurur:
13 əl-Furqan surəsi, 25/33.
14 Əhməd ibn Hənbəl.
12
“Nə atalarınıza, nə analarınıza və nə də (şirk
qoşulan) şəriklərə and içməyin. Ancaq ALLAH`a and
için. Ancaq doğru danışanda ALLAH`a and için.”15
Peyğəmbərə, vəli və ya cinə, Kəbəyə,
şərəf və həyata and içmək caiz deyildir. Ancaq
ALLAH`a Q, Onun Q isimləri və sifətlərinə
and içmək caizdir. Kim ALLAH`dan Q baş
qasına and içərsə, tövbə etməsi və bunu bir
daha təkrarlamaması vacibdir. Sa`d ibn Əbi
Vaqqas
bunu rəvayət edir:
“Bəzi mövzular haqda söhbət edirdik.
Mən, cahiliyyətdən yeni dönmüşdüm. Lat və
Uzzaya and içdim. Rəsulullahın
səhabələri
mənə belə dedilər: “Nə pis söz söylədin.
Rəsulullahın
yanına get və Ona bunu
xəbər ver. Çünki biz, sənin kafir olduğunu
görürük. Rəsulullahın
yanına getdim və
bu haqda xəbər verdim. Mənə belə dedi:
15 Əbu Davud.
13
“Üç dəfə, “Lə ilahə ill`əllah`u vahdəhu lə
şərikə ləhu / ALLAH`dan başqa haqq ilah yoxdur,
O, təkdir və şəriki yoxdur” de. Üç dəfə şeytandan
ALLAH`a sığın. Sol tərəfinə üç dəfə tüfür və bir
daha bunu etmə.”16
Ey müsəlmanlar! Xaliq ilə məxluqu bə
rabər edən “ALLAH və sən istəsən”, “Mənim
üçün ALLAH`dan və səndən başqası yoxdur”,
“ALLAH`a və sənə güvəndim” və buna bən
zər cümlələrlə çirkin şirk kəlimələri və qada
ğan edilmiş sözləri deməkdən çəkinin.
Bir adamın Peyğəmbərə
belə dediyi
rəvayət edilir: “ALLAH və sən istəsən” Bunu
eşidən Rəsulullah
belə buyurur:
“Məni ALLAH`a şərik qoşursan? Əksinə
“ancaq ALLAH istəsə” de.”17
16 ən-Nəsai.
17 Əhməd ibn Hənbəl.
14
ALLAH`ın qulları! ALLAH`a Q gözəl
isimləri və uca sifətləri ilə yaxınlaşın! Eh
tiyacınızı, zəifliyinizi və ALLAH`a Q olan
möhtaclığınızı dilə gətirərək ALLAH`a Q yö
nəlin! Saleh əməl ilə Ona Q yönəlin! Tövhidə
şirkin bulaşmasının qarşısını almağın ən mü
him yollarından biri də, ALLAH`a Q Tövhidə
məşru təvəssüllərlə yönəlməkdir. Mülkün və
ulduzların RƏBB`i ALLAH`a Q şirk qoşmağa
səbəb olan bidət kəlmələr və təvəssüllərdən
çəkinin! Peyğəmbərin məqamı, hörməti, bərə
kəti və haqqı ilə təvəssül etmək və ya
övliyaların haqqı və buna bənzər yasaqlanmış
təvəssül şəkilləri ilə, şəriətdə olmayan dua
larla təvəssül etmək kimi...
Ey müsəlmanlar! Bəzi dəyərsiz şəxslərin
və cahil insanların etdiyi kimi qöz mıncığı və
üzərlik taxmaqdan çəkinin! Belə şəxslər, hal
qalar və iplər taxırlar. Tilsimlər və sümüklər
taxır, yanlarında canavar dişləri və heyvan də
riləri daşıyırlar. Bunları boyunlarına, minək
15
lərinə və qapılarına asırlar. Bunun, pislik və
fəlakətləri uzaqlaşdırdığına, çətinlik və bəla
ları yox etdiyinə, nəzərə və həsədə mane
olacağına inanırlar. Bütün bunlar insanı hə
laka aparan və məhv edən şirklərdəndir. Çün
ki, sığınmaq, dua etmək ancaq ALLAH`a Q
olar.
sənə bir sıxıntı versə, (səni ondan) ALLAH`dan başqa heç kəs
qurtara bilməz. Əgər (ALLAH) sənə bir xeyir yetirsə (heç kəs
Ona mane ola bilməz). Çünki O, hər şeyə qadirdir! O, Öz
qulları üzərində hakimi-mütləqdir. O, hikmət sahibidir, (hər
şeydən) xəbərdardır!”18
Ey müsəlmanlar! Bu xurafatlar və
inanclar heç bir zaman fəlakətlərdən qorumaz.
Xəstəlik və bəlalara qarşı mühafizə etməz. Bu
düşüncə və inancların tərk edilməsi, bunlarla
bağlılığın tamamilə kəsilməsi vacibdir. İmran
ibn Husayndan
bu rəvayət edilir: “Rəsu
lullah
bir adamın bazusunda sarı bir halqa
gördü. “Bu nədir?” dedi. “Zəiflik səbəbilə (tax
dım)” deyir. Rəsulullah belə buyurur:
18 əl-Ən`am surəsi, 6/17-18.
16
“O ancaq sənin zəifliyini artırır. Onu at!
Çünki o, üzərində ola-ola ölsən əbədi olaraq qur
tuluşa qovuşa bilməzsən.”19
Rəsulullah
belə buyurur:
“Tilsim (üzərlik və s.) asanın ALLAH
(işini) tamamlamasın.”20
Yenə bir hədisdə, Rəsulullahın
yanı
na bir dəstə beyət etmək üçün gəlir. Doqquz
nəfərdən beyət alır, ancaq birindən almır. “Ya
Rəsulullah! Nə üçün doqquzundan beyət
aldın ancaq bunu tərk etdin?” deyirlər. Rəsu
lullah
“Üstündə üzərlik var” deyir. O adam
əlini soxub üzərliyi qoparır və beyət edir. Rə
sulullah
belə buyurur:
“Kim üzərlik taxarsa şirk qoşmuşdur.”21
19 Əhməd ibn Hənbəl.
20 Əhməd ibn Hənbəl.
21 Əhməd ibn Hənbəl.
17
Huzeyfə ibn əl-Yəməndən
bu rəva
yət edilir: O bir adamın əlində oxunmuş bir ip
görür. Onu qopararaq belə deyir: “Bu üstündə
olarkən ölsəydin sənin cənazə namazını qıl
mazdım.” Sonra bu ayəni oxuyur:
“Onların əksəriyyəti ancaq şərik qoşa
raq ALLAH`a inanarlar.”22
Ey müsəlmanlar! Sehrbazlara, kahinlərə
və insanları aldadan cadugərlərə, falçılara,
baxıcılara, münəccimlərə, bürclərdən xəbər
verənlərə, əl və fincan falına baxanlara və
mediumlara getməkdən çəkinin! Onlar, qeybi
(bilinməyəni) və qəlblərdən keçəni bildiklərini
iddia edirlər. Onlar saxtakar və yalançıdırlar.
İnsanları aldadaraq yoldan çıxarırlar. Bəzi
cizgilər çəkər, mənasız sözlər söyləyərlər.
Mənasız düşüncələrə və xurafatlara sahibdir
lər. Cinlərdən yardım istəyərlər. Bəzi hərflər,
rəqəmlər və işarələrdən ibarət yazılar yazar
lar. Hətta onların yanına gələnlərdən rəngini
22 Yusuf surəsi, 12/106.
18
və vəsflərini bildirdikləri bəzi heyvanları kəs
mələrini istəyirlər. Qanlarını vücudlara, divar
lara və qapının künclərinə sürtərlər. Bu şəkil
də cinə sığınır və şeytana ibadət edirlər.
ALLAH`a Q şirk qoşarlar. Rəsulullah
belə
buyurur:
“ALLAH`dan başqası üçün qurban kəsənə
ALLAH lənət etsin!”23
Onların hiylələrindən biri də yanlarına
gələnlərə basdırılması və ya yandırılması
üçün bəzi əşyalar vermələridir.
ALLAH`ın qulları! Belə şəxslərin yanına
getməkdən və onlara sual verməkdən çəkinin!
əs-Sadiq, əl-Məsduq olan Rəsulullah
belə
buyurur:
“Falçıya müraciət edib ondan nəsə soruşa
nın qırx gün namazı qəbul olunmaz.”24
23 Muslim.
24 Muslim.
19
Həmçinin belə buyurur:
“Falçının və ya sehrbazın yanına gəlib onun
dediyinə inanan şəxs Muhəmmədə nazil olanı in
kar etmişdir.”25
İmran ibn Husayn
Rəsulullahın
belə buyurduğunu rəvayət edir:
“Həm ovsunlayan, həm də ovsunlatdıran,
həm fala baxan, həm də fala baxdıran, həm cadu
edən, həm də cadu etdirən bizdən deyildir.”26
Ey müsəlmanlar! Tövhidin saflığını çir
kabdan qoruyun! Şirkin pisliklərinə qarşı
diqqətli olun! Bilin ki, bir ağacla, bir qəbirlə və
ya daşla, bir yerlə, bir mağara ilə, bir çeşmə ilə
və ya bir əsərlə təbərrük etmək (ondan bərə
kət və fayda ummaq) caiz deyildir.
25 Əhməd ibn Hənbəl.
26 əl-Bəzzar.
20
Əbu Vaqid əl-Heysəmidən bu rəvayət
edilir: “Səhabələr Rəsulullah
ilə birlikdə
Məkkədən Huneynəyə doğru yola çıxırlar.
Kafirlərin müqəddəs saydıqları və təbərrük
niyyəti ilə silahlarını asdıqları, “Zatu Ənvat”
deyilən bir ağacları vardır. Böyük yaşıl bir
ağacın yanından keçərkən “Ey ALLAH`ın Rə
sulu! Onların bir “Zatu Ənvat”ı olduğu kimi
bizə də bir “Zatu Ənvat” təyin et” deyirlər.
Rəsulullah
belə buyurur:
“Nəfsim əlində olana (ALLAH`a) and olsun
ki, İsrail oğullarının Musaya “Onların ilahları
kimi bizə də bir ilah təyin et” dedikləri kimi dedi
niz. O belə dedi: “Siz cahillik edən bir qövmsü
nüz.” Şübhəsiz bunlar bir yoldur və siz də sizdən
əvvəlkilərin yollarından bir-bir keçəcəksiniz.”27
Ey müsəlmanlar! Bilin ki, Peyğəmbərin
qəbri ilə, əşyaları, paltarları və ibadət etdiyi
yerlərlə də təbərrük etmək caiz deyildir.
27 Əhməd ibn Hənbəl.
21
Məscidlərin divarları, torpaqları və ya qapıları
ilə öpərək və ya əl sürtərək təbərrük etmək
caiz deyildir. Bu məscid Məscid-i Haram və
Məscid-i Nəbəvi olsa belə... Hacəru`l-Əsvədi
öpmək və Ruknu`l-Yəməni ilə Hacəru`l-Əs
vədə əl sürtmək isə məşrudur. İbn Ömər
belə deyir: “Peyğəmbərin Yəmən tərəfindəki
iki küncdən (Ruknu`l-Yəməni və Hacəru`l
Əsvəd) başqa Kəbənin heç bir yerinə əl
sürtdüyünü görmədim.”28 Yenə də bununla
məqsəd təbərrük deyildir. Məqsəd sadəcə iba
dət və Rəsulullaha
tabe olmaqdır.
Ömər
belə deyir: “ALLAH`a and ol
sun ki, mən səni öpürəm ancaq sənin bir daş
olduğunu, zərər və fayda vermədiyini bilirəm.
Rəsulullahın səni öpdüyünü görməsəydim
səni öpməzdim.”29
Ümumiyyətlə, ALLAH`ın Q Kitabından
və ya Rəsulunun sünnəsindən, təbərrük etmə
28 əl-Buxari. Muslim.
29 Muslim.
22
yin caiz olduğuna dair heç bir dəlil olmadan
bir şeylə təbərrük etmək caiz deyildir.
Ey müsəlmanlar! İnsanı məhv və həlak
edən şirkin bir növü də ölülərdən yardım di
ləmək, onlara dua edip yalvarmaq, ehtiyacla
rın qarşılanmasını, problem və çətinliklərin
ortadan qaldırılmasını onlardan istəmək, nə
zir və qurban ilə, qəbirlərin ətrafında tavaf
etməklə; divarlarını və örtüklərini öpərək,
yanlarında etiqafa girərək onlara sığınmaq,
onlar üçün mühafizə və xidmətçilər təyin
etmək və buna bənzər bütlərə ibadət edən
lərin və şeytanın dostlarının əməllərindən
olan davranışlardır. Bunlar, əməlləri puç edən
böyük şirkdir. ALLAH`ın Q Kitabına və
insanların əfəndisi Muhəmmədin
nəsinə tərsdir. ALLAH Q belə buyurur:
sün
“ALLAH`ı qoyub Qiyamətədək özünə
cavab verə bilməyən bütlərə ibadət edən
kimsədən daha çox (haqq yoldan) azmış kim
ola bilər?! Halbuki bunlar (bu bütlər) onların
23
(bütpərəstlərin)
ibadətindən xəbərsizdirlər!
İnsanlar məhşərə toplanacaqları zaman
bunlar (bu bütlər) onlara (müşriklərə) düşmən
olacaq və onların ibadətini inkar edəcəklər.”30
Yenə belə buyurur:
“…Bu sizin RƏBB`iniz olan ALLAH`dır,
hökm Onundur. Sizin Ondan qeyri ibadət
etdikləriniz bir çəyirdək qabığına belə sahib
deyillər. Əgər siz onları çağırsanız (dua etsəniz),
onlar sizin çağırışınızı eşitməzlər; eşitsələr də
cavab verə bilməzlər. Özləri də Qiyamət günü
sizin (Onları ALLAH`a) şərik qoşduğunuzu
(onlara büt kimi ibadət etdiyinizi) danacaqlar. (Ya
Peyğəmbər!) Heç kəs sənə hər şeydən xəbərdar
olan (ALLAH) kimi xəbər verə bilməz!31
Ey müsəlmanlar! Peyğəmbərlərin və sa
lehlərin qəbirlərini məscid edərək üstlərinə
30 əl-Əhqaf surəsi, 46/5-6.
31 Fatir surəsi, 35/13-14.
24
qübbələr tikmək, bəzəmək və üzərlərinə örtü
örtmək böyük günahlardan və şirkə aparan
vasıtələrdəndir. Nəticədə bu qəbirlər, ALLAH`
dan Q başqa ibadət edilən bütlərə dönür.
Aişədən
və Abdullah ibn Abbasdan
belə dedikləri rəvayət edilir: “Peyğəmbər
ölüm ayağında bir paltarı ilə üzünü örtür.
Nəfəs alması çətinləşincə üzünü açır. Bu halda
olaraq belə deyir:
“ALLAH, yəhudilərə və xristianlara lənət
etsin.
Peyğəmbərlərinin məzarlarını məscid
etdilər.”32
Onların etdiklərinə qarşı xəbərdarlıq
edirdi. Belə buyurur:
“İnsanların ən şərliləri Qiyamət qopduğun
da yaşayanlar və qəbirləri məscid edənlərdir.”33
Ey müsəlmanlar! Qəbirlərin üstünü tik
mək, boyayıb bəzəmək və üzərlərinə yazı yaz
32 əl-Buxari.
33 Əhməd ibn Hənbəl.
25
maq məşru olmayan bir işdir. Dinimiz tərəfin
dən rədd edilmiş və yasaqlanmışdır. Cabir
belə deyir:
“Rəsulullah
qəbirləri boyamağı, qə
birlərin üstündə oturmağı və üstünü tikməyi
qadağan etdi.”34
Səhih bir sənədlə gələn bir rəvayətdə də
“Üzərinə yazı yazılmağı” əlavə edir.
Əli ibn Əbi Talibin
Əbu`l-Həyyac
əl-Əsədiyə belə dediyi rəvayət edilir: “Rəsu
lullah
məni bütün surətləri (şəkilləri) sil
məyə və bütün yüksək məzarları yerlə düz
etməyə göndərdiyi kimi, mən də səni gön
dərimmi?”35
Bir peyğəmbərin və ya vəlinin qəbrinin
yanında ALLAH`a Q ibadət etmək şirkə yol
açan səbəblərdən biridir. Üstünə məscid tikil
məsə belə qəbirləri məscid etməkdir. Buna gö
rə də, qəbirlərin yanında dua etmək və ya
peyğəmbərin qəbrinin yanında dua etmək ca
34 ət-Tirmizi.
35 Muslim.
26
iz deyildir. Çünki bu yerlər duaların qəbul
edildiyi yerlər deyildir. Əbu Ya`la və Mux
tarada Hafiz əd-Diya bunu rəvayət edirlər:
“Əli ibn Huseyn bir adamın Peyğəmbərin
qəbrinin yanında olan bir boşluğun içinə gir
diyini və orada dua etdiyini görür. Onu bun
dan çəkindirir və belə deyir: “Atamdan eşit
diyim, onun da babamdan eşitdiyi, onun da
Rəsulullahdan
eşitdiyi bir hədisi xəbər
verimmi? Belə buyurur:
“Qəbrimi bayram yerinə çevirməyin. Evlərinizi
də qəbirlərə çevirməyin. Mənə salavat gətirin. Çünki
harada olsanız da salamınız mənə çatar.”36
ALLAH Q məni və sizi hidayətə çatmış
doğru yolu göstərənlərdən və Rəsulların Əfən
disinin
sünnəsinə tabe olanlardan etsin. Bu
eşitdiklərinizi söyləyib, ALLAH`dan Q özüm və
sizin üçün məğfirət diləyirəm...
36 Əbi Ya`la.
27
Ehsanı üçün ALLAH`a həmd olsun. Mü
vəffəqiyyətli etməsi və nemətləndirməsi üçün
Ona şükürlər olsun. ALLAH`dan başqa haqq
ilah olmadığına şəhadət edirəm. O, Təkdir və şə
riki yoxdur, şanı ucadır. Şəhadət edirəm ki, Mu
həmməd Onun qulu və Rəsuludur. ALLAH`ın
rizasına dəvət edəndir. ALLAH, Ona, ailəsinə,
əshabına və din qardaşlarına xeyir-dua və çoxlu
salam etsin.
Bundan sonra; ALLAH`dan layiqincə
qorxun, gizli və aşkar hallarınızda Onu
düşünün!
“Ey iman gətirənlər! ALLAH`dan
qorxun və (imanında, sözündə, işində) doğru
olanlarla olun!”37
Hökmündə ALLAH`a Q şirk qoşmaq,
ibadətində ALLAH`a Q şirk qoşmaq kimidir.
ALLAH`ın Q və Rəsulunun hökmünün ən
doğru hökm olduğunu inkar edən, ALLAH`
37 ət-Tövbə surəsi, 9/119.
28
dan Q başqasının hökmünün ALLAH`ın Q və
Rəsulunun
hökmündən daha gözəl və ya
onunla eyni olduğuna inanan ya da
ALLAH`ın Q və Rəsulunun hökmünə zidd
olan bir hökmün yerinə yetirilməsinin müm
künlüyünə inanan, Muhəmmədə
nazil
olanı inkar etmişdir və İslam dinindən çıx
mışdır. ALLAH Q belə buyurur:
“Amma, xeyr! (Ya Rəsulum!) RƏBB`inə
and olsun ki, onlar öz aralarında baş verən
ixtilaflarda səni hakim (münsif) təyin etmə
yincə və verdiyi hökmlərə görə özlərində bir
sıxıntı duymadan sənə tam bir itaətlə boyun
əyməyincə, (həqiqi surətdə) iman gətirmiş
olmazlar.”38
Həmçinin belə buyurur:
“(Ya Rəsulum!) Sənə nazil edilənə (Qur
ana) və səndən əvvəl nazil edilənlərə (Tövrata,
İncilə) iman gətirdiklərini iddia edənləri (mü
38 ən-Nisa surəsi, 4/65.
29
nafiqləri) görmürsənmi? Onlar Tağutun (şeyta
nın) hüzurunda mühakimə olunmaq (şeytanın
məhkəməsinə müraciət etmək) istəyirlər. Halbuki
onlara (şeytana) inanmamaları əmr olunmuş
dur. Şeytan isə onları (doğru yoldan) çox uzaq
olan zəlalətə sürükləmək istər”39
Ey müsəlmanlar! Günləri və ayları uğur
suz saymaq, uğurlu və uğursuz sayılan şey
lərə görə hərəkət etmək, İslam şəriətinin ləğv
etdiyi cahillik adətlərindəndir. Bir şeyi uğur
suz saymaq qədəri dəyişdirməz. Səfər ayı da
zərər və ya fayda gətirməz.
Peyğəmbərin
yət edilir:
belə buyurduğu rəva
“Advə (xəstəliyin öz başına yayılması),
uğursuzluq, bayquş və Safər (ayının haram aylar
dan olması)deyə bir şey yoxdur.”40
39 ən-Nisa surəsi, 4/60.
40 əl-Buxari.
30
ALLAH`dan qorxun ey ALLAH`ın qul
ları! Qəlblərinizi Məlikinizə (ALLAH`a) Q
bağlayın və xurafatların hər növü ilə müba
rizə edin!
İnsanların ən xeyirlisinə xeyir-dua və
salam edin. ALLAH Q belə buyurur:
“Həqiqətən, ALLAH və Onun mələkləri
Peyğəmbərə salavat göndərirlər (xeyir-dua ve
rirlər). Ey iman gətirənlər! Siz də ona salavat
göndərib (onun üçün salavat deyib) layiqincə
salamlayın!41
Salah əl-Budeyr
03.02.1422 hicri
41 əl-Əhzab surəsi, 33/56.
31
