
الخطبة الأولى
إِنَّ الْحَمْدَ لِلَّهِ، نَحْمَدُهُ وَنَسْتَعِينُهُ وَنَسْتَغْفِرُهُ، وَنَعُوذُ بِاللَّهِ مِنْ شُرُوْرِ أَنْفُسِنَا وَمِنْ سَيِّئَاتِ أَعْمَالِنَا، مَنْ يَهْدِهِ اللَّهُ فَلَا مُضِلَّ لَهُ، وَمَنْ يُضْلِلْ فَلَا هَادِيَ لَهُ، وَأَشْهَدُ أَنْ لَا إلـٰه إِلَّا اللَّهُ وَحْدَهُ لَا شَرِيكَ لَهُ، وَأَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ.
ﵟيَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱتَّقُواْ ٱللَّهَ حَقَّ تُقَاتِهِۦ وَلَا تَمُوتُنَّ إِلَّا وَأَنتُم مُّسۡلِمُونَ ١٠٢ﵞ
ﵟيَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّاسُ ٱتَّقُواْ رَبَّكُمُ ٱلَّذِي خَلَقَكُم مِّن نَّفۡسٖ وَٰحِدَةٖ وَخَلَقَ مِنۡهَا زَوۡجَهَا وَبَثَّ مِنۡهُمَا رِجَالٗا كَثِيرٗا وَنِسَآءٗۚ وَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ ٱلَّذِي تَسَآءَلُونَ بِهِۦ وَٱلۡأَرۡحَامَۚ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ عَلَيۡكُمۡ رَقِيبٗا ١ ﵞ
ﵟيَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَقُولُواْ قَوۡلٗا سَدِيدٗا ٧٠ يُصۡلِحۡ لَكُمۡ أَعۡمَٰلَكُمۡ وَيَغۡفِرۡ لَكُمۡ ذُنُوبَكُمۡۗ وَمَن يُطِعِ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُۥ فَقَدۡ فَازَ فَوۡزًا عَظِيمًا ٧١ﵞ
أَمَّا بَعْدُ، فَإِنَّ خَيْرَ الْكَلَامِ كَلَامُ اللهِ، وَخَيْرَ الْهَدْيِ هَدْيُ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ، وَشَرَّ الْأُمُورِ مُحْدَثَاتُهَا، وَكُلَّ مُحْدَثَةٍ بِدْعَةٌ، وَكُلَّ بِدْعَةٍ ضَلَالَةٌ، وَكُلَّ ضَلَالَةٍ فِي النَّارِ.
បងប្អូនជនមូស្លីមទាំងឡាយ! ចូរពួកអ្នកកោតខ្លាចអល់ឡោះ ស្ដាប់បង្គាប់ទ្រង់ ហើយកុំបំពានទៅនឹងបញ្ញត្តិរបស់ទ្រង់ឡើយ។ ចូរអ្នកដឹងថា អល់ឡោះបានបានបង្កើតមនុស្សលោក និងពពួកជិន ដើម្បីឱ្យពួកគេគោរពសក្ការៈចំពោះទ្រង់តែមួយ និងមិនឱ្យពួកគេផ្សំភ្ជាប់ទ្រង់ជាមួយនឹងអ្វីផ្សេងឡើយ។ ដូចដែលទ្រង់បានមានបន្ទូលថា៖
ﵟوَمَا خَلَقۡتُ ٱلۡجِنَّ وَٱلۡإِنسَ إِلَّا لِيَعۡبُدُونِ ٥٦ﵞ ﵝالذَّارِيَات : ﵖﵕﵜ
“ហើយយើងមិនបានបង្កើតជិននិងមនុស្សលោកនោះឡើយ លើកលែងដើម្បីឱ្យពួកគេគោរពសក្ការៈ(មកចំពោះយើងតែមួយគត់)ប៉ុណ្ណោះ។”
ទ្រង់បានបញ្ជូនបណ្ដាអ្នកនាំសារដើម្បីគោលបំណងនោះដែរ ដោយបានមានបន្ទូលថា៖
ﵟوَمَآ أَرۡسَلۡنَا مِن قَبۡلِكَ مِن رَّسُولٍ إِلَّا نُوحِيٓ إِلَيۡهِ أَنَّهُۥ لَآ إِلَٰهَ إِلَّآ أَنَا۠ فَٱعۡبُدُونِ ٢٥ﵞ ﵝالأَنبِيَاء : ﵕﵒﵜ
“ហើយយើងមិនបានបញ្ជូនអ្នកនាំសារណាម្នាក់មុនអ្នក(ឱអ្នកនាំសារមូហាំម៉ាត់)នោះឡើយ លើកលែងតែយើងបានផ្តល់វ៉ាហ៊ីទៅកាន់គេថា៖ ពិតប្រាកដណាស់ គ្មានព្រះជាម្ចាស់ឯណាដែលត្រូវគោរពសក្ការៈដ៏ពិតប្រាកដក្រៅពីយើងឡើយ។ ហេតុនេះ ចូរពួកអ្នកគោរពសក្ការៈចំពោះយើង(តែមួយគត់)។”
ទ្រង់បានហាមឃាត់ខ្ញុំបម្រើរបស់ទ្រង់ពីការដាក់ភាគីជាមួយទ្រង់ក្នុងការគោរពប្រណិប័តន៍ ដោយបានមានបន្ទូលថា៖
ﵟوَلَقَدۡ أُوحِيَ إِلَيۡكَ وَإِلَى ٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِكَ لَئِنۡ أَشۡرَكۡتَ لَيَحۡبَطَنَّ عَمَلُكَ وَلَتَكُونَنَّ مِنَ ٱلۡخَٰسِرِينَ ٦٥ بَلِ ٱللَّهَ فَٱعۡبُدۡ وَكُن مِّنَ ٱلشَّٰكِرِينَ ٦٦ﵞ ﵝالزُّمَر : ﵕﵖ - ﵖﵖﵜ
“ហើយជាការពិតណាស់ គេបានផ្តល់វ៉ាហ៊ីទៅកាន់អ្នក(ឱអ្នកនាំសារមូហាំម៉ាត់) និងទៅកាន់អ្នក(នាំសារ)ជំនាន់មុនអ្នកថា៖ ប្រសិនបើអ្នកធ្វើស្ហ៊ីរិក(មកចំពោះយើង) នោះទង្វើ(កុសល)របស់អ្នកពិតជានឹងរលាយសាបសូន្យ ហើយអ្នកប្រាកដជានឹងស្ថិតក្នុងចំណោមពួកដែលខាតបង់ជាមិនខាន។ ផ្ទុយទៅវិញ ចំពោះអល់ឡោះ(តែមួយគត់) ចូរអ្នកគោរពសក្ការៈ ហើយចូរអ្នកស្ថិតក្នុងចំណោមបណ្តាអ្នកដែលដឹងគុណ។”
ទ្រង់បានបញ្ជាក់ឲ្យយើងដឹងថា ស្ហីរិក(ការភ្ជាប់ដៃគូជាមួយទ្រង់)គឺជាអំពើបាបដ៏ធំបំផុត ដោយបានមានបន្ទូលថា៖
ﵟإِنَّ ٱللَّهَ لَا يَغۡفِرُ أَن يُشۡرَكَ بِهِۦ وَيَغۡفِرُ مَا دُونَ ذَٰلِكَ لِمَن يَشَآءُۚ وَمَن يُشۡرِكۡ بِٱللَّهِ فَقَدِ ٱفۡتَرَىٰٓ إِثۡمًا عَظِيمًا ٤٨ﵞ ﵝالنِّسَاء : ﵘﵔﵜ
“ពិតប្រាកដណាស់ អល់ឡោះជាម្ចាស់ទ្រង់មិនអភ័យទោសឱ្យអ្នកដែលធ្វើស្ហ៊ីរិកចំពោះទ្រង់ឡើយ តែទ្រង់នឹងអភ័យទោសឱ្យចំពោះបាបកម្មផ្សេងពីនេះ ចំពោះជនណាដែលទ្រង់មានចេតនា។ ហើយជនណាដែលធ្វើស្ហ៊ីរិកនឹងអល់ឡោះជាម្ចាស់នោះ ពិតប្រាកដណាស់ រូបគេពិតជាបានប្រព្រឹត្តបាបកម្មមួយដ៏ធ្ងន់ធ្ងរបំផុត។”
បងប្អូនមូស្លីមទាំងឡាយ! យើងបានពន្យល់ក្នុងខុតបះមុនថា ទូអាគឺជាការគោរពសក្ការៈដ៏ឧត្តុង្គឧត្តម ដែលអល់ឡោះបានសម្គាល់វាដោយឡែកក្នុងអាយ៉ាត់ជាច្រើន ហើយណាពី ﷺ បានបញ្ជាក់ពីកិត្តិយសរបស់វាក្នុងហាឌីសសហីហជាច្រើន។ យើងបានពន្យល់រួចមកហើយនូវមូលហេតុប្រាំដែលបើអ្នកសុំទូអាធ្វើតាម ទូអារបស់គេនឹងជិតនឹងការឆ្លើយតប។ និងបានពន្យល់ពីប្រភេទមួយចំនួនដែលស្ថិតក្រោមមូលហេតុទីប្រាំមួយ។ ថ្ងៃនេះយើងនឹងនិយាយអំពីប្រភេទដែលនៅសល់ ដោយការអនុញ្ញាតរបស់អល់ឡោះ។
និងក្នុងចំណោមសុជីវធម៌នៃទូអាគឺការសរសើរតម្កើងអល់ឡោះមុននឹងធ្វើទូអា។ ភស្តុតាងគឺហាឌីសពីប៊ូរ៉ៃដះ អាល់-អាស់ឡាមី ថាគាត់បានចូលមាស្ជិដជាមួយអ្នកនាំសាររបស់អល់ឡោះ ﷺ ហើយមានបុរសម្នាក់កំពុងសឡាតហើយធ្វើទូអាដោយពោលថា៖
> اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ بِأَنِّي أَشْهَدُ أَنَّكَ أَنْتَ اللهُ لَا إِلَـٰهَ إِلَّا أَنْتَ، الْأَحَدُ الصَّمَدُ، الَّذِي لَمْ يَلِدْ وَلَمْ يُولَدْ، وَلَمْ يَكُن لَّهُ كُفُوًا أَحَدٌ <
«ឱអល់ឡោះ! ពិតណាស់ខ្ញុំសុំពីទ្រង់ដោយការថ្លែងទីបន្ទាល់ថា៖ ពិតណាស់ទ្រង់គឺជាអល់ឡោះ គ្មានព្រះដែលត្រូវគោរពសក្ការៈដោយពិតប្រាកដក្រៅពីទ្រង់ឡើយ ព្រះដែលតែមួយគត់ ព្រះដែលគ្រប់គ្នាពឹងពាក់ ដែលមិនបង្កើតកូននិងមិនត្រូវបានបង្កើត ហើយគ្មានអ្នកណាស្មើនឹងទ្រង់ឡើយ។»
អ្នកនាំសាររបស់អល់ឡោះ ﷺ បានមានប្រសាសន៍ថា៖
> وَالَّذِي نَفْسِي بِيَدِهِ، لَقَدْ سَأَلَ اللهَ بِاسْمِهِ الْأَعْظَمِ، الَّذِي إِذَا سُئِلَ بِهِ أَعْطَى، وَإِذَا دُعِيَ بِهِ أَجَابَ < [رواه الترمذي]
«ស្បថនឹងអ្នកដែលព្រលឹងខ្ញុំនៅក្នុងដៃរបស់ទ្រង់ ពិតណាស់គេបានសុំពីអល់ឡោះដោយប្រើព្រះនាមដ៏អស្ចារ្យរបស់ទ្រង់ ដែលនៅពេលទ្រង់ត្រូវបានគេសុំដោយប្រើវា ទ្រង់នឹងផ្ដល់ឲ្យ ហើយនៅពេលទ្រង់ត្រូវបានគេបួងសួងដោយប្រើវា ទ្រង់នឹងឆ្លើយតប»
និងពីអាណាស ប៊ិន ម៉ាលិក ا ថាគាត់កំពុងអង្គុយជាមួយអ្នកនាំសាររបស់អល់ឡោះ ﷺ ហើយមានបុរសម្នាក់កំពុងសឡាត។ បន្ទាប់មកគេបានធ្វើទូអាដោយពោលថា៖
> اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ بِأَنَّ لَكَ الْحَمْدَ، لَا إِلَـٰهَ إِلَّا أَنْتَ الْمَنَّانُ، بَدِيعُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ، يَا ذَا الْجَلَالِ وَالْإِكْرَامِ، يَا حَيُّ يَا قَيُّومُ <
«ឱអល់ឡោះ! ពិតណាស់ខ្ញុំសុំពីទ្រង់ដោយពិតណាស់គ្រប់ការសរសើរជារបស់ទ្រង់។ គ្មានព្រះដែលត្រូវគោរពសក្ការៈដោយពិតប្រាកដក្រៅពីទ្រង់ឡើយ ព្រះដែលផ្តល់អំណោយជាច្រើន អ្នកបង្កើតមេឃនិងផែនដី ឱម្ចាស់នៃភាពថ្កុំថ្កើងនិងកិត្តិយស ឱព្រះដែលមានជីវិតអមតៈ ព្រះដែលគ្រប់គ្រងគ្រប់យ៉ាង។»
ណាពី ﷺ បានមានប្រសាសន៍ថា៖ «គេបានសុំទូអាពីអល់ឡោះដោយព្រះនាមដ៏មហិមារបស់ទ្រង់ ដែលបើគេធ្វើទូអាតាមរយៈវា ទ្រង់នឹងឆ្លើយតប ហើយបើគេសុំតាមរយៈវា ទ្រង់នឹងផ្តល់ឱ្យ»។
ពីលោក អាណាស ا បាននិយាយថា៖ ព្យាការី ﷺ នៅពេលដែលគាត់មានការព្រួយបារម្ភ គាត់បាននិយាយថា៖
> يا حَيُّ يا قَيُّوم، بِرَحْمَتِكِ أَسْتَغِيْثُ <
«ឱព្រះដ៏មានជីវិត ព្រះដ៏ស្ថិតស្ថេរអើយ! ដោយក្តីមេត្តារបស់ទ្រង់ ខ្ញុំសូមជំនួយ។»
ពីលោក ពីអាប៊ូ អ៊ូម៉ាម៉ះ ا ពីព្យាការី ﷺ ថាគាត់បានមានប្រសាសន៍ថា៖
> اسْمُ اللهِ الأَعْظَمُ فِي ثَلَاثِ سُوَرٍ مِنَ القُرْآنِ: البَقَرَةِ، وَآلِ عِمْرَانَ، وَطـٰه <
«ព្រះនាមដ៏ឧត្តុង្គឧត្តមបំផុតរបស់អល់ឡោះមាននៅក្នុងស៊ូរ៉ោះបីក្នុងគម្ពីរគួររអាន គឺ៖ អាល់-បាការ៉ោះ, អាលី-អ៊ីមរ៉ាន និង តហា។»
លោក អាល់កសីម បាននិយាយថា៖ «ខ្ញុំបានស្វែងរកវា នោះគឺ
﴿الحي القيوم﴾ ( អាល់-ហៃយូ អាល់-កយ្យូម )»។
وعَنْ ابن عباس رَضِيَ اللهُ عَنْهُ عَنِ النَّبِيِّ ﷺ كَانَ يَقُولُ عِنْدَ الْكَرْبِ: > لَا إِلَـٰهَ إِلَّا اللهُ الْعَظِيمُ الْحَلِيمُ، لَا إِلَـٰهَ إِلَّا اللهُ رَبُّ الْعَرْشِ الْعَظِيمِ، لَا إِلَـٰهَ إِلَّا اللهُ رَبُّ السَّمَاوَاتِ وَرَبُّ الْأَرْضِ وَرَبُّ الْعَرْشِ الْكَرِيمِ < [رواه البخاري ومسلم]
ពីអីបនូ អាបពាស ا ពីណាពី ﷺ គាត់តែងពោលនៅពេលមានទុក្ខលំបាកថា៖ «គ្មានព្រះដែលត្រូវគោរពសក្ការៈដោយពិតប្រាកដក្រៅពីអល់ឡោះ ព្រះដ៏មហិមា ព្រះដ៏អត់ធ្មត់។ គ្មានព្រះដែលត្រូវគោរពសក្ការៈដោយពិតប្រាកដក្រៅពីអល់ឡោះ ព្រះជាម្ចាស់នៃបល្ល័ង្គដ៏មហិមា។ គ្មានព្រះដែលត្រូវគោរពសក្ការៈដោយពិតប្រាកដក្រៅពីអល់ឡោះ ព្រះជាម្ចាស់នៃមេឃជាច្រើនជាន់ ព្រះជាម្ចាស់នៃផែនដី និងព្រះជាម្ចាស់នៃបល្ល័ង្គដ៏ថ្លៃថ្នូរ។»
وَعَنْ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ قَالَ: عَلَّمَنِي رَسُولُ اللهِ ﷺ إِذَا نَزَلَ بِي كَرْبٌ أَنْ أَقُولَ: > لَا إِلَـٰهَ إِلَّا اللهُ الْحَلِيمُ الْكَرِيمُ، سُبْحَانَ اللهِ وَتَبَارَكَ اللهُ رَبُّ الْعَرْشِ الْعَظِيمِ، وَالْحَمْدُ لِلهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ < [رواه الترمذي]
និងពីអាលី ប៊ិន អាប៊ី តឡីប ا បាននិយាយថា៖ អ្នកនាំសាររបស់អល់ឡោះ ه បានបង្រៀនខ្ញុំ នៅពេលខ្ញុំជួបទុក្ខលំបាក ឱ្យពោលថា៖ «គ្មានព្រះដែលត្រូវគោរពសក្ការៈដោយពិតប្រាកដក្រៅពីអល់ឡោះ ព្រះដ៏អត់ធ្មត់ ព្រះដ៏សប្បុរស។ មហាបរិសុទ្ធគឺអល់ឡោះ ហើយសូមឲ្យអល់ឡោះ ម្ចាស់នៃបល្ល័ង្កដ៏មហិមា មានពរជ័យបំផុត! ហើយការសរសើរទាំងអស់គឺសម្រាប់អល់ឡោះ ម្ចាស់នៃពិភពទាំងឡាយ!»
وَعَنْ سَعْدِ بْنِ أَبِي وَقَّاصٍ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ عَنِ النَّبِيِّ ﷺ قَالَ: > دَعْوَةُ ذِي النُّونِ إِذْ دَعَا وَهُوَ فِي بَطْنِ الْحُوتِ: لَا إِلَـٰهَ إِلَّا أَنْتَ سُبْحَانَكَ إِنِّي كُنْتُ مِنَ الظَّالِمِينَ، فَإِنَّهُ لَمْ يَدْعُ بِهَا مُسْلِمٌ فِي شَيْءٍ قَطُّ إِلَّا اسْتَجَابَ اللهُ لَهُ < [رواه الترمذي]
«និងពីសាអាដ ប៊ិន អាប៊ី វ៉ាក្កស ا ពីណាពី ﷺ ថាគាត់បានមានប្រសាសន៍ថា៖ «ទូអារបស់ហ្សុនណូន នៅពេលដែលគាត់បានទូអា ខណៈដែលគាត់នៅក្នុងពោះត្រីបាឡែន គឺ៖ «គ្មានម្ចាស់ណាដែលត្រូវគោរពក្រៅពីទ្រង់ឡើយ! មហាបរិសុទ្ធគឺទ្រង់! ពិតប្រាកដណាស់ ខ្ញុំស្ថិតក្នុងចំណោមពួកអ្នកដែលបំពានលើខ្លួនឯង”។ ពិតណាស់ មិនថាមានមូស្លីមណាម្នាក់បានបួងសួងដោយឃ្លានេះនៅក្នុងកិច្ចការណាមួយឡើយ លើកលែងតែអល់ឡោះនឹងឆ្លើយតបដល់គាត់។»
ហាឌីសទាំងនេះ និងហាឌីសស្រដៀងគ្នានេះ បង្ហាញថា អ្នកដែល ទូអាគួរតែចាប់ផ្តើមដោយការសរសើរតម្កើងអល់ឡោះមុនពេល ទូអាសុំ។ ការធ្វើបែបនេះគឺជាទម្រង់នៃការបង្ហាញការគោរពចំពោះព្រះជាម្ចាស់ដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់ ហើយវាក៏ជាមូលហេតុមួយដែលនាំឱ្យចិត្តមានភាពបន្ទាបខ្លួន និងចុះចូល។ តាមរយៈនេះ ការទូអាសុំនឹងត្រូវបានឆ្លើយតបដោយការអនុញ្ញាតពីអល់ឡោះ។
បងប្អូនមូស្លីមទាំងឡាយ! និងក្នុងចំណោមឧទាហរណ៍ដ៏អស្ចារ្យបំផុតនៃការដាក់ការសរសើរមុនទូអាគឺស៊ូរ៉ោះហ្វាទីហះ។ វាមានពីរផ្នែក៖ ផ្នែកទីមួយគឺការសរសើរ និងផ្នែកទីពីរគឺទូអា។ ចំពោះការសរសើរគឺបន្ទូលរបស់ទ្រង់៖
ﵟٱلۡحَمۡدُ لِلَّهِ رَبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ ٢ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلرَّحِيمِ ٣ مَٰلِكِ يَوۡمِ ٱلدِّينِ ٤ﵞ ﵝالفَاتِحَةِ : ﵒ - ﵔﵜ
“(2)សេចក្តីសរសើរទាំងឡាយ គឺសម្រាប់អល់ឡោះជាព្រះជាម្ចាស់នៃពិភពទាំងអស់។ (3)ទ្រង់(ជាម្ចាស់)មហាសប្បុរស មហាអាណិតស្រលាញ់។ (4)ជាស្តេចគ្រប់គ្រងនាថ្ងៃបរលោក។”
និងផ្នែកទីពីរគឺទូអានិងការសង្ឃឹម ដែលជាចុងក្រោយនៃស៊ូរ៉ោះ៖
ﵟٱهۡدِنَا ٱلصِّرَٰطَ ٱلۡمُسۡتَقِيمَ ٦ صِرَٰطَ ٱلَّذِينَ أَنۡعَمۡتَ عَلَيۡهِمۡ غَيۡرِ ٱلۡمَغۡضُوبِ عَلَيۡهِمۡ وَلَا ٱلضَّآلِّينَ ٧ﵞ ﵝالفَاتِحَةِ : ﵖ - ﵗﵜ
“(6)សូមទ្រង់មេត្តាចង្អុលបង្ហាញយើងខ្ញុំទៅកាន់មាគ៌ាដ៏ត្រឹមត្រូវផង។ (7)គឺមាគ៌ារបស់បណ្ដាអ្នកដែលទ្រង់បានប្រទាននូវឧបការគុណដល់ពួកគេ ពុំមែនជា(មាគ៌ា)ពួកដែលត្រូវគេខឹងសម្បាចំពោះពួកគេ ហើយក៏ពុំមែនជា(មាគ៌ា)ពួកដែលវងេ្វងនោះដែរ។”
បងប្អូនអ្នកមានជំនឿទាំងឡាយ! ការលើកសរសើរអល់ឡោះដោយរំលឹកពីភាពជាម្ចាស់(រូប៊ូប៊ីយ្យ៉ះ)របស់ទ្រង់ គឺជាវិធីដ៏អស្ចារ្យបំផុតមួយក្នុងការលើកសរសើរអល់ឡោះ។ ដោយអ្នកសុំទូអាពោលថា៖ "យ៉ា រ៉ប់ ខ្ញុំសុំពីទ្រង់នូវរឿងនេះនិងរឿងនោះ។" ហេតុនេះហើយ ទូអាជាច្រើនក្នុងគួរអានចាប់ផ្តើមដោយការលើកឡើងពីរូប៊ូប៊ីយ្យ៉ះរបស់ទ្រង់។ ក្នុងនោះដូចបន្ទូលរបស់ទ្រង់៖
ﵟرَبَّنَآ ءَاتِنَا فِي ٱلدُّنۡيَا حَسَنَةٗ وَفِي ٱلۡأٓخِرَةِ حَسَنَةٗ وَقِنَا عَذَابَ ٱلنَّارِ ٢٠١ﵞ ﵝالبَقَرَةِ : ﵑﵐﵒﵜ
“ឱព្រះជាម្ចាស់របស់យើងខ្ញុំ! សូមទ្រង់មេត្តាប្រទានដល់យើងខ្ញុំនូវប្រការល្អក្នុងលោកិយ និងប្រការល្អនៅថ្ងៃបរលោក ព្រមទាំងការពារយើងខ្ញុំពីទណ្ឌកម្មនៃភ្លើងនរកផង។”
និងព្រះបន្ទូលរបស់ទ្រង់៖
ﵟرَبَّنَا لَا تُؤَاخِذۡنَآ إِن نَّسِينَآ أَوۡ أَخۡطَأۡنَاﵞ ﵝالبَقَرَةِ : ﵖﵘﵒﵜ
“(ពួកគេបានបួងសួងថា៖) ឱព្រះជាម្ចាស់របស់ពួកយើង! សូមទ្រង់មេត្ដាកុំយកទោសពៃរ៍ពួកយើងនូវអ្វីដែលពួកយើងបានភេ្លចភ្លាំង ឬប្រព្រឹត្តខុសឆ្គង។”
និងបន្ទូលរបស់ទ្រង់៖
ﵟرَبَّنَا لَا تُزِغۡ قُلُوبَنَا بَعۡدَ إِذۡ هَدَيۡتَنَاﵞ ﵝآل عِمۡرَان : ﵘﵜ
“ឱព្រះជាម្ចាស់របស់ពួកយើង! សូមទ្រង់មេត្ដាកុំបង្វែរដួងចិត្ដរបស់ពួកយើង(ពីសេចក្តីពិត) ក្រោយពីទ្រង់បានចង្អុលបង្ហាញដល់ពួកយើងហើយនោះ”
និងអាយ៉ាត់ជាច្រើនទៀត។
និងក្នុងចំណោមមូលហេតុនៃការឆ្លើយតបទូអាគឺការដាក់សឡាវ៉ាត់លើណាពី ﷺ។ ពិតណាស់ អ្នកនាំសាររបស់អល់ឡោះ ﷺ បានឮបុរសម្នាក់កំពុងសឡាត បន្ទាប់មកគេបានសរសើរអល់ឡោះ សឡាវ៉ាត់លើណាពី ﷺ។ អ្នកនាំសាររបស់អល់ឡោះ ﷺ បានមានប្រសាសន៍ថា៖
> ادْعُ تُجَبْ، وَسَلْ تُعْطَ < [رواه الترمذي]
«ចូរសុំទូអា អ្នកនឹងត្រូវបានឆ្លើយតប និងចូរសុំ អ្នកនឹងត្រូវបានផ្តល់ឱ្យ។»
និងក្នុងរិវ៉ាយ៉ាត់មួយថា ណាពី ﷺ បាននិយាយទៅកាន់បុរសនោះថា៖ "អ្នកនេះប្រញាប់ពេក" បន្ទាប់មកគាត់បានហៅគេ ហើយបាននិយាយទៅកាន់គេឬអ្នកផ្សេងថា៖
> إِذَا صَلَّى أَحَدُكُمْ فَلْيَبْدَأْ بِتَحْمِيدِ اللهِ وَالثَّنَاءِ عَلَيْهِ، ثُمَّ لِيُصَلِّ عَلَى النَّبِيِّ ﷺ، ثُمَّ لِيَدْعُ بَعْدُ بِمَا شَاءَ < [رواه الترمذي]
«នៅពេលដែលនរណាម្នាក់ក្នុងចំណោមពួកអ្នកបានបួងសួង គេត្រូវចាប់ផ្តើមដោយ សរសើរតម្កើងអល់ឡោះ និងលើកតម្កើងទ្រង់ជាមុនសិន។ បន្ទាប់មក គេត្រូវពោលសឡាវ៉ាត(សុំឲ្យមានសន្តិភាព និងពរជ័យ)លើព្យាការី ه រួចហើយ ទើបគេ បួងសួងសុំអ្វីដែលខ្លួនចង់បាន បន្ទាប់ពីនោះ។»
និងពីអ៊ូម៉ារ ប៊ិន អាល់-ខត្តប ا បាននិយាយថា៖
> إِنَّ الدُّعَاءَ مَوْقُوفٌ بَيْنَ السَّمَاءِ وَالْأَرْضِ، لَا يَصْعَدُ مِنْهُ شَيْءٌ، حَتَّى تُصَلِّيَ عَلَى نَبِيِّكَ ﷺ < [رواه الترمذي]
«ពិតប្រាកដណាស់ ឌូអាត្រូវបានគេផ្អាក(ព្យួរ) នៅចន្លោះមេឃ និងផែនដី។ គ្មានអ្វីមួយនៃវានឹងឡើងទៅ(ដល់អល់ឡោះ)ឡើយ រហូតទាល់តែអ្នកបានជូនពរ(សឡាវ៉ាត)ដល់ព្យាការីរបស់អ្នក ﷺ។»
និងពីអាលី ប៊ិន អាប៊ី តឡីប ا ពោលថា៖
> كُلُّ دُعَاءٍ مَحْجُوبٌ حَتَّى يُصَلَّى عَلَى مُحَمَّدٍ وَعَلَى آلِ مُحَمَّدٍ ﷺ <
«រាល់ឌូអាទាំងអស់ត្រូវបានបាំង (រារាំង) រហូតទាល់តែមានការជូនពរ(សឡាវ៉ាត) ដល់មូហាំម៉ាត់ និងដល់គ្រួសាររបស់មូហាំម៉ាត់ ﷺ។»
និងក្នុងចំណោមមូលហេតុនៃការឆ្លើយតបទូអាគឺការមិនប្រញាប់ប្រញាល់ចង់ឱ្យទូអាត្រូវបានឆ្លើយតប តាមហាឌីសរបស់អាប៊ូ ហ៊ូរ៉ៃរ៉ោះ ا៖
أَنَّ رَسُولَ اللهِ ﷺ قَالَ: >يُسْتَجَابُ لِأَحَدِكُمْ مَا لَمْ يَعْجَلْ، يَقُولُ: دَعَوْتُ فَلَمْ يُسْتَجَبْ لِي <
ព្យាការី ﷺ មានប្រសាសន៍ថា៖ «ពិតប្រាកដណាស់ ការបួងសួងរបស់នរណាម្នាក់ក្នុងចំណោមពួកអ្នកនឹងត្រូវបានឆ្លើយតប ដរាបណាគាត់មិនប្រញាប់ប្រញាល់ [ដោយ] គាត់និយាយថា៖ “ខ្ញុំបានបួងសួងហើយ ប៉ុន្តែវាមិនត្រូវបានឆ្លើយតបសម្រាប់ខ្ញុំទេ”»
នៅក្នុងសហីហ្មូស្លឹម បានរាយការណ៍ថា៖
> لَا يَزَالُ يُسْتَجَابُ لِلْعَبْدِ مَا لَمْ يَدْعُ بِإِثْمٍ أَوْ قَطِيعَةِ رَحِمٍ، مَا لَمْ يَسْتَعْجِلْ <
«ការទូអាសុំរបស់ខ្ញុំបម្រើនឹងនៅតែត្រូវបានឆ្លើយតប ដរាបណាគាត់មិនទូអាសុំអំពើបាប ឬការផ្តាច់ទំនាក់ទំនងញាតិមិត្ត ហើយដរាបណាគាត់មិនប្រញាប់ប្រញាល់។»
> قِيلَ: يَا رَسُولَ اللهِ، وَمَا الِاسْتِعْجَالُ؟ قَالَ: "يَقُولُ: قَدْ دَعَوْتُ وَقَدْ دَعَوْتُ، فَلَمْ أَرَ يَسْتَجِيبُ لِي، فَيَسْتَحْسِرُ عِنْدَ ذَاكَ وَيَدَعُ الدُّعَاءَ <
មានគេបានសួរថា៖ "ឱអ្នកនាំសាររបស់អល់ឡោះ តើការប្រញាប់ប្រញាល់មានន័យយ៉ាងណា?" លោកបានឆ្លើយថា៖ "គឺការនិយាយថា៖ ខ្ញុំបានទូអាសុំហើយ ខ្ញុំបានទូអាសុំហើយ តែខ្ញុំមិនឃើញការឆ្លើយតបទេ រួចហើយគាត់ក៏បោះបង់ចោលការទូអាសុំ។»
وَقَالَ النَّبِيُّ ﷺ: > مَا مِنْ مُسْلِمٍ يَدْعُو بِدَعْوَةٍ لَيْسَ فِيهَا إِثْمٌ وَلَا قَطِيعَةُ رَحِمٍ إِلَّا أَعْطَاهُ اللهُ بِهَا إِحْدَى ثَلَاثٍ: إِمَّا أَنْ تُعَجَّلَ لَهُ دَعْوَتُهُ، وَإِمَّا أَنْ يَدَّخِرَهَا لَهُ فِي الْآخِرَةِ، وَإِمَّا أَنْ يُصْرَفَ عَنْهُ مِنَ السُّوءِ مِثْلُهَا". قَالُوا: إِذًا نُكْثِرُ، قَالَ: "اللهُ أَكْثَرُ <
ណាពី ﷺបានមានប្រសាសន៍ថា៖ "គ្មានមូស្លឹមណាម្នាក់ទូអាសុំនូវអ្វីមួយដោយគ្មានអំពើបាប ឬការផ្តាច់ញាតិសន្តាននោះទេ លើកលែងតែអល់ឡោះនឹងប្រទានឱ្យគាត់នូវមួយក្នុងចំណោមបីយ៉ាង៖ ប្រហែលជាការឆ្លើយតបភ្លាមៗ ឬរក្សាទុកសម្រាប់គាត់នៅថ្ងៃបរលោក ឬបង្វែរអំពើអាក្រក់ចេញពីគាត់"។ ពួកគេបាននិយាយថា៖ "បើអញ្ចឹង យើងនឹងទូអាសុំច្រើន" លោកបានឆ្លើយថា៖ "អល់ឡោះប្រទានច្រើនជាងនេះទៅទៀត"។
ខ្ញុំបម្រើទាំងឡាយរបស់អល់ឡោះ ការពន្យារពេលនៃការឆ្លើយតបអាចជាគតិបណ្ឌិតដែលអល់ឡោះដឹង។ ព្រោះចិត្តមនុស្សស្រឡាញ់ទ្រព្យសម្បត្តិនិងភាពមានស្តុកស្តម្ភ។
ប្រសិនបើអល់ឡោះឆ្លើយតបការទូអាសុំរបស់មនុស្សទាំងអស់ឱ្យមានទ្រព្យសម្បត្តិច្រើន ប្រហែលជាពួកគេនឹងក្រអឺតក្រទម និងបំពាន។ អល់ឡោះមានបន្ទូលពិត៖
ﵟوَلَوۡ بَسَطَ ٱللَّهُ ٱلرِّزۡقَ لِعِبَادِهِۦ لَبَغَوۡاْ فِي ٱلۡأَرۡضِ وَلَٰكِن يُنَزِّلُ بِقَدَرٖ مَّا يَشَآءُۚ إِنَّهُۥ بِعِبَادِهِۦ خَبِيرُۢ بَصِيرٞ ٢٧ﵞ ﵝالشُّورَى : ﵗﵒﵜ
“ហើយប្រសិនបើអល់ឡោះទ្រង់បើកទូលាយនូវលាភសក្ការៈចំពោះខ្ញុំបម្រើទាំងឡាយរបស់ទ្រង់ ប្រាកដជាពួកគេនឹងបំពាននៅលើផែនដីជាមិនខាន។ ក៏ប៉ុន្តែទ្រង់បញ្ចុះទៅតាមកម្រិត(បរិមាណ)ដែលទ្រង់មានចេតនា។ ពិតប្រាកដណាស់ ទ្រង់មហាដឹង មហាឃើញបំផុតចំពោះខ្ញុំបម្រើទាំងឡាយរបស់ទ្រង់។”
بَارَكَ اللهُ لِي وَلَكُمْ فِي الْقُرْآنِ الْعَظِيمِ، وَنَفَعَنِي وَإِيَّاكُمْ بِمَا فِيهِ مِنَ الْآيَاتِ وَالذِّكْرِ الْحَكِيمِ، أَقُولُ قَوْلِي هَذَا، وَأَسْتَغْفِرُ اللهَ لِي وَلَكُمْ فَاسْتَغْفِرُوهُ، إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ.
****