સખુ ી જીવન માટેના લાભદાયક ઉ
લેખક
શખૈ અબ્દુર્ રહાન બિ ન નાસિ ર અસ્સઅદી
પ્રસ્
દરેક પ્રકારના વખાણ ફક્ત એક અલ્લાહ માટેજ છે, દરુદ અનેકૃપા ઉતરેતને ા વ્હાصلى الله عليه وسلمા પયગબં
પછી કોઈ નબી નહીં આવ,ેતમે ના સતં ાન પર અનેતમે ના દરેક સહાબાઓ પર અનેતમે ના પર જેઓ કયામત સધ
પર અમલ કરતા રહશે ,ેત્યારબ
આ પવ ત્ર પસ્તિુસ્તિ કા જેનુંનામ (સખુ ી જીવન માટેના લાભદાયક ઉપાયો) છે, તેસાચી ખશુ નસી
દરેક માનવી માટેતને ા જીવનનો ઉચ્ચ હતે ુહોય છે,સઆદત (ખશુ નસીબી)ની સમજૂતી અનેતને ેજાહ
તરીકાવિ શેવર્ણન કરમાં વિ વિ ધ પ્રકારના મતં વ્યો જોવા મળેછે, કેટલાક લોકોનો ખ્યાલ એ
કરવાથી અનેતમે ાંપ્રગતિ નુંનામ સઆદત સમજે છે, જ્યારેકેકેટલાક લોકોના માટેશારીરિ ક તદં
કારણેમળેલ સઆદતનેખશુ નસીબી સમજે છે, કેટલાક લોકો એવુંમાનેછેકેહલાલ રોજી અનેફાયદાકા
સઆદત નસીબ થાય છે, અનેઅન્ય લોકોનો ખ્યાલ એવો છેકેાચા દિ લથી ઈમાન લાવવા, નકે અમલ કરવા અ
પર અડગ રહવે ાનુંનામ સઆદત છે, જો સઆદતની સમજૂતી શરીઅત પ્રમાણેજોઈએ તો વર્ણવલે દરેક
તમે ાંથાય છે, જો કેસઆદત (ખશુ નસીબી) ના બેપ્રકા
૧- દુનિ યાની અલ્પકાલિ કખશુ ી, જે બદલાતી અનેસક્ષિંક્ષિ
૨- આખિ રતમાંહમશેં ા રહવે ાવાળી શુ ી, જે ક્યારેય ન તો ખતમ થશેઅનેન તો તને ો અંત થશ.ે આ બન્નેખશુ ીઓ એકબીજા સાથેજોડાયલે ી છે, એટલા માટેદુનિ યાની ખશુ ી આખિ રતન
દુનિ યા અનેઆખિ રતનુંઆ પ્રમાણેસખ દાઈ જીવન, જે દરેક રીતેસપં ર્ણૂ ર્ણઅનેશ્રષ
મોમીનો માટેછે, જેમનાથી અલ્લાહ ખશુ થાય છે, જેવુંક
هوو ؤمم نفلحنينيه ةايحن ل ة ن ذر أو أ وو ؤن ة ط وزم أرم ن وا ون)
તેપરુુષ હોય કેસ્ત્રી હોય, શરત એ કેતેમોમિ ન હોવા જોઈએ, તો અમેતમે નેખરેખર અત્યતં શ્રષ્ેઠ જીવન આપીશુંઅને આખિ રતમાંતમે ના સત્કાર્યો નો ઉત્તમ બદલો પણ તમે ને
હેવ્હાલા ભાઈ! તમારા મતં વ્ય પ્રમાણેસપં ર્ણૂ ર્ણખશુ ી કોનેકહેછે? તને ેપ્રાપ્ત કરવાની રીત શ
અનેતને ાથી બચવાનો તરીકો શુંછે?!
ખરેખર સઆદત, ખશુ નસીબી ઉચ્ચ અલ્લાહصلى الله عليه وسلمઅનેઆપﷺના અનસુ રણમાંજોવા
એવી જ રીતેદરેક પ્રકારનુંદુઃખ અલ્લાહ અનેરસલૂ ની અવજ્ઞા કરવાથી જોવા મળશ,ેઅલ્લون
لط ِ
ًظ يوزا ز د وز ور ) (هلوسُ رو) (જે પણ અલ્લાહ અનેતને ા પયગબં રનુંઅનસુ રણ કરશેતેભવ્ય સફળતા મળે વશ)ે[સરૂેઅહઝાબ, આયત નબં ર: ૭૧].અનل د ورو ص ون)) (્ય:ું(ًانيبم ًلالاض لض
પયગબં રની ે પણ અવજ્ઞા કરશ,ેતેસ્પષ્ટ ગમુ રાહીમાંપડી જશ.ે)[સરૂેઅહઝાબ, આયત બં ર ૩૬]. આ કિ તાબ જે તમારી સમક્ષ છે, તેશખૈઅલ્લામહ અબ્દુર્ રહમાન ન
કિ તાબ (સખુ ી જીવન માટેના લાભદાયક ઉપાયો છે જે આઠ િ ભાગમાં વિ ભાજીત છે, તેવિ
ખશુ નસીબી અનેસખુ ચેન સધુ ી પહોંચવા માટેના નસુ ખા, અનેતને ેપ્રાપ્ત કરવાના સ્ત્રોત કુ
સાથેવર્ણન કર્યા છે, જેથી તેસઆદતથી ભરપરૂ જીવનનો માર્ગ સ્પષ્ટ થઈ જાય, જેની આ
છે, અનેજેથી કરીનેમસ્લિુસ્લિ મ સમાજ પોતાના જીવનનેનરૂ અનેહિ કમત
સાચી જાગતિૃતિ ફેલાવવા માટેઇસ્લામિ ક બાબતોના મત્રં ાલય, દાવા અનેમાર્દર્શનર્શ
કરવામાંઆવી, જેથી કરીનેઇસ્લામિ ક મતરાલયમાંઆ કિ તાબનો સમાવશે થાય અનેદુઃો
માર્ગદર્શિ કા સા
સર્વો ચ્ચ અલ્લાહ અનેદરેક કુદરત ધરાવનાર અલ્લાહ સામેદુઆ કરીએ કેઆ લેખકન,ેતને ુંપ્
ફેલાવમાંઅનેઆ માર્ગમાંકોઈ પણ પ્રકારની મદદ કરનારનેભવ્ય સવાબ આપ,ેઅલ્લાહ જ તૌફીક આપ
જ માર્ગ બતાવનાર છે, તેઆપણા માટેપરૂતો અનેઉત્તમ કારસાજ છે, દરુદ અનેસલામતી ઉતصلى الله عليه وسلمે
તમે ના સતં ાનો પર, અનેદરેક સહાબાઓ પર
ડોકટર, અબ્દુલલાહ બિ ન અહમ
પ્રસ્તતિૃતિ અનેપ્રકાશન બાબત
પ્રથમ આવત્તિ
જે પત્રિ કા તમારા હાથમાંછે, તેસાચી ખશુ ી પ્રાપ્ત કરવા માટેના સ્પષ્ટ નસ્ુખાઓનુંવર્ણન
થતી હોય છે, અનેદરેક વ્યક્તિ તને ી પ્રાપ્તિ માટેભાગદોડ કરતો હોય છે, આ નસ્ુખાઓ મ
કુરઆન અનેસન્નુ તની મજબતૂ દલીલો સાથેવર્ણન કરવામાંઆવ્યા છે, આ જ તેસઆદત છે,
મોમિ ન પ્રયત્ન કરતો હોય છે, અનેએક મસ્લિુસ્લિ મ સમાજ જેનાથી પ્રગતિ ના માર્ગે જત
છે, ે જીવનના સફરનેતકવા અનેખશુ ીના માર્ગ પર અડગ રાખી શકેછે. આ પત્રિ કાના લેખક શખૈ અલ્ામહ અબ્દુર્ રહમાન બિ ન નાસિ ર આલ સઅદી
જમીન નજદમાંકસીમના ઇલાકામાંશહરે "ઉનઝૈ હ" માંપદે ા થયા હતા, આમ તો આપના માતાપિ તા બાળપણમાંજ
પામી ગયા હતા, પરંતુતો પણ આપ ખબૂ જ હોશિ યાર, ચપળ, અનેદીનના ઇલ્મમાંખબૂ લગાવ રાખતા હતા,
જ આપેનાની વયેજ કુરઆન યાદ કરવાનુંશરૂ કરી દીધુંહત,ું ત્યારબાદ આપ વધુજ્ઞાન શીખવાની ઈચ
તમે જ િ દેશના આલીમોની બેઠકોમાંહાજરી આપતા રહતે ાંઅહીં સધુ ી કેઆપની પાસેઇલ્મનો એક ભવ્
ગયો.
જ્યારેઆપ ત્રવે ીસ વર્ષનર્ષ ા થયા તો ઇલ્મ શીખવાની સાથેસાથેશિ ક્ષક પણ બની ગયા,
દીધો, અનેપોતાનો સપં ર્ણૂ ર્ણસમય તમે જ સપં ર્ણૂ ર્ણજીવન તમે ાંઅર્પણર્પ કરી દીધ,ું એ
ફાયદો ઉઠાવનાર લોકોનુંએક મોટું જૂથ જોવા મળેછે, લેખકના કેટાક શિ ક્ષકો નીચ
૧- શખૈ ઇબ્રાિ મ બ ન હમ્દ બિ ન જાસીર રહિ મહલ્ુલાહ ાસથે ી લ
૨- શખૈ સાલિ બિ ન ઉષ્માન રહિ મહલ્ુલાહ તઓે શહરે ેઉનઝૈ હના જજ હતા, લેખકેતમે ની પાસથે ી કાય
સિ દ્ધાતં ો, તૌહીદ, તફસીર અનેઅરબી ભષાની શિ ક્ષા પ્રાપ્ત કરી, અનેશખૈ ના મત્ૃયુસધુ
લેખક તૌહીદ અનેકાયદાકી સિ દ્ધાતં ના ખબૂ નિ ષ્ણાતં આલીમ હતા, કારણકેઆપ શરીઅતની ભરો
જોડાયલે ા હતા, ખાસ કરીનેશખૈ લુ ્ઇસ્લામ ઈબ્નેતમિૈમિય્યહ રહિ મહલ્ુલાહ અનેઈબ્નેક
એક ખાસ પ્રકારનો લગાવ હોતો, એવી જ રીતેઆપ તફસીર અનેતને ા ઇલ્માંખબૂ નિ ષ્ણાતં આલિ મ હતા, કારણકે આપનેઆ ઇલ્મમાંઊડાણપર્વૂ કર્વ જ્ઞાન હત,ું આ વિ ભાગમ
૧- તયસીરુલ્કરીમ અલ્મન્નાન ફી તફસીરી કલામીર રહમાન (આઠ ભ
૨- તયસિ રુલ્લતીફીલ્મન્નાન ફી ખલુ ાસ
૩- અલ્કવાઇદુલ્હસસાન લિ તફસી
તેસિ વાય શખે ની અન્ય પસ્ુતકો જેમની પ્રાપ્તિ અનેજેનાથી ફાયદો ઉઠાવવાનો મશવરો આપવા
૧- અલ્ઇર્શા દુઇલા મઅરિ ફ
૨- અર્રિ યાઝુન્
૩- બહજતલુ ્કુલબુ ીલ્અ
૪- મનહજુસ્સાલિ કીન વ્તોઝીહલુ
૫- હકુ મુશર્બુદર્બુ ્ દુખાની વ
૬- અલ્ફતાવા અસ્સઅદ
૭- જુમ્માના ખતુ બાના ત્રણ ફાયાકાર
૮- અલ્હકકુલ વાઝીહ અલ મબુ ન બિ -શરહી તૌહીદીલ્અંબિ
૯- તોવઝીહલુ ્કાફી અશ્શાફી (નનૂ ીય્યહ ઈબ્નેક્યીમ). આના સિ વાય પણ શખૈ ની અન્ય પસ્ુતકો કાયદાકીય, તૌહી, હદીષ,મે જ સામાજિ ક
જોવા મળેછે.
તમે નુંમત્ૃય:ુલેખકનેઅચાનક સખત બીમારી લાગી, જેના કારણેઆપનેપોતાના મત્ૃયનુ ો ડર થવા
ગરુુવાર રાત્ર,ે૨૩ જમાદીષ્ષાની ૧૩૭૬ હિ જરીસનેશહરે ેઉનઝૈ હમાંમત્ૃયુપામ્યા,ં અનેત
ગયા ે આપનેસારી રીતેઓળખતો હતો, અથવા જેણઆપના વિ શેસાભં ળ્યુંહત,ુ અથવા આપની ક
ઉઠાવ્યો હતો, અલ્લાહ તઆલા તમારા પર પોતાની અગણિ ત કૃપાઓ ઉતારે, અનેઆપણનેતમારા ઇલ્મ
ખબૂ ફાયદો ઉઠાવવાની તૌફીક આપ.ેઆમી
રિ યાઝ, ૧ રમઝાન ૧૩૭ હિ જ
મઅુ સ્સતનુ્નરૂ લિ
લેખકની પ્રસ્
દરેક પ્રકારની પ્રશસં ા તેઅલ્લા માટેછે, જે ખરેખર વખાણનેલાયક છે, અનેહુંસક્ષી આપ
સાચો મઅબદૂ (ઇલાહ) નથી, તેએકલો છે, તને ો કોઈ ભાગીદાર નથી, અનેહુંસાક્ષી આપુંછصلى الله عليه وسلمં કેમહુમ્મદ
અનેરસલૂ છે, અલ્લાહ તઆલા તમે ના પર, તમે ના સતં ાનો પર અનેતમે ના સહાબાઓ પર દરુદ અનેસલામતી ઉ
વખાણ અનેદરુદ પછી: ખરેખર દરે વ્યક્તિ દિ લમાંશાતિંતિ અનેદુઃખથી છુટકારો માગં તો હોય છ
જીવન સખુ ી બની શકેછે, તેસખુ ચેન પ્રાપ્ત કરવા માટેદીનેદર્શા વલે કેટલાક પ્રાકૃતિ
અનેનસ્ુખાઓ છે, જેનેએક સમયેફક્ત ઈમાનવાળા જ પ્રાપ્ત કરી શકેછે, અનેજ્યાંસધુ ી અન્
ભલેનેતઓે પોતાના બદ્ધિુદ્ધિશાળી લોકોની મદદથી કેટલાક નસ્ુખાઓ અપનાવી લેતા હોય છે, પરંત
લાબં ા સમયગાળા અનેશ્રષ્ેઠ સ્ત્રોત તમે નાથી
હુંમારી આ પત્રિ કામાંકેટલાક એવા સ્ત્રતનુંવર્ણન કરીશ, જે આ ભવ્ય હતે નુ ેપ્રાપ
લોકોની પ્રાપ્ત કરવાની ઈચ્છા
કેટલાક લોકો એવા પણ હોય છે, જેમનેઘણા સ્ત્રોત મળી પણ જાય છે, તમે નુંજીવન સખુ ી હોય છે, અ
છે, જેમનેકંઈ પણ મળતુંનથી, તઓે ખબૂ જ દુઃખી અનેતગં ીમાંજીવન પસાર કરતા હોય છે, અનેકેટલાક લોક
તૌફીક સાથેતેબન્નને ી વચ્ચેહોય છે, અલ્લાહ જ દરેક પ્રકારની ભલાઈ અનેતૌફીક આપનાર છે અન
ભલાઈની પ્રાપ્તિ માટેતમે જ બરુાઈનેદૂર કરવામાંમદ
પ્રમ વ
૧- સખુ ી જીવન માટેસૌથી પ્રબળ અનેમળૂ સ્ત્રોત, ઈમાન અનેનકે અમલ છે, અલ્લن ل ن
نثو ىهوؤم منف لنيحيهن حايةط يبلو ةذر أو أ وو ؤن ة ط وزم أرم ن وا ون
સ્ત્રી હોય, શરત એ કેતેમોમિ ન હોવા જોઈએ, તો અમેતમે નેખરેખર અત્યતં શ્રષ્ેઠ જીવન આપી
સત્કાર્યો નો ઉત્તમ બદલો પણ તમે નેજરૂર આપીશ.ું)સરૂેનહલ, આય
અલ્લાહ તઆલાએ ઈમાન સાથેનકે અમલ કરનારનેઆ દુનિ યામાંસખુ ી જીવન અનેદુનિ યા તમે
બદલાનુંવચન આપ્યુ
અનેઆ સ્ત્રોત ખબૂ જ સ્પષ્ટ ે, કેખરેખર જે લોકો અલ્લાહ પર ઈમાન ધરાવેછે, તેલોકોનેતમે નુંઈ
કરવામાંખબૂ પ્રોત્સાહન આપતુંહોય છે, તમે જ મે ના દિ લ, તમે ના અખ્લાક, તમે ની આદતોનેપણ સધુ ાર
એવા મળૂ કાયદા અનેસ્ત્રોત જોવા મળેછે, જેની મદદથી તઓે નેમળતી ખશુ ી તમે જ દુઃખ આપનાર દર
રીતેસામનો કરી શકે
એટલા માટેતઓે ખશુ ી અનેઉલ્લાસના દરેક સ્ત્રોતનેસારી રીતેકબલૂ કરી તને ા પર શકુર કરેછે, અ
તરીકેઉપયોગમાંલેછે, અનેજ્યારેતેલોકો આ પ્રમાણેઉપયોગ કરતા શીખી જાય છેતો તમે નેખરેખર ખ
નસીબ થાય છે, અનેતને ી હમશેં ા માટેઆશા કરતા હોય છે, તદઉપરાતં તેલોકો અલ્લહનો દિ લથી આભાર કરતા
જેના કારણેતમે નેએવી ભવ્ય બરકતો જોવા મળેે, જે આ ખશુ ી અનેઉલ્લાસ કરતા પણ મો
એવી જ રીતેતેલોકો તકલીફ, ગમ અનેદુઃખના સમયેઝબરદસ્ત અડગ રહેછે, અનેપોતાની શક્તિ પ્રમાણ
છે, અનેતને ેકમ કરવાનો પ્રયત્ન કરતા હોય છે, અનેજો તઓે આવુંન કરી શકેતો તઓે સખત સબર વડેકામ
કરીનેતમે નેતેમસુ ીબત પર અડગ રહવે ા અનેતને ો સામનો કરવાી હિ ંમત, ફાયદાકારક અનભુ વ અનેતાકાત
સાથેસાથેસબર અનેઅડગ રહવે ાની પ્રરેણા અનેસવાબની આશા જેવા ભવ્ય ઇનામો તમે નેમળેછે, જેમની
મસુ ીબતો નીરસ પડી જાય છે, અનેતને ી જગ્યા પર ખશુ ી, આશા અનેસખુ ના પળો તમે ાથં ી શોધી લેછે, ત
અલ્લાહ તરફથી મળતો સવાબ અનેકૃપાનો શોખ પણ વધી જાય છે, જصلى الله عليه وسلمવુંકેનબીﷺએ આ ક્ષણનો
હદીસમાંવર્ણન કર્યોصلى الله عليه وسلمછે, નબીﷺએ કહ્ય:ું(મોમિ નના દરેક ક્ષણમાંભલાઈ જ ભલાઈ જોવા મળેછે, જ
તો તેઆભાર વ્યક્ત કરછે, જે તને ા માટેસારંુછેઅનેજો તને ેદુઃખ પહોંચે, તો તેસબર કરેછે, તો તેપણ
છે, અનેઆવુંફક્ત એક મોમિ ન જ કરી શકેછે.)(આ હદીષનેઇમામ મસ્લિુ્લિ મ રહિ
આ હદીષમાંનબصلى الله عليه وسلمﷺએ આપણનેતેવાતની જાણ કરી છેકેસરળતા, તગં ી, ખશુ ી, ગમ ક પણ સ
મોમિ નની ભલાઈ અનેનકેીઓમાંવધારો થતો રહેછે, એટલા માટેજ તમેજોશો જ્યારેએક જ પ્રકારન
બરુાઈ બેઅલગ અલગ પ્રકારના લોકોનેપહોંચેછે, તો તને ો સામનો કરવામાંબન્નેપોતાના ઈમાન અ
કરવાના તફાવત પ્રમાણેએકબીજાથી અલગ જોવા મળેછે.ઈમાન અનેનકે અમલ કરનાર વ્યક્તિ , ભલા
સામનો વર્ણવલે શકુર અનેસબર તમે જ આ પ્રકારના અન્ય સ્ત્રોત વડેકરતો હોય છે, એટલા માટે
નસીબ થાય છે, અનેતને ેચિ ંતા, ગમ મસુ ીબતથી છુટકારો મળેછે, એટલા માટેઆ દુનિ યામાંતને ુંજી
બની જાય છે.જ્યારેકેબીજો વ્યક્તિ ભલાઈ અનેબરુાઈનો સામનો ઇતરાવીન,ેઘમડં અનેઅવજ્ઞા
તને ા અખ્લાક ખરાબ થઈ જાય છે, જો કેતેભલાઈનો સામનો જાનવરોની જેમ લાલસા રાખી કરેછે, તો પણ
શાતિંતિ ક્યારેય નસીબ થતી નથી, તેદરેક સમયેબેચેનીમાંરહેછે, તને ેએ ભય લાગેલો હોય છેકેક્ય
થઈ જાય, અનેતેવસ્તઓુ નેપોતાની પાસેજાળવી રાખવા માટેજે સખત મહને ત લાગતી હોય છેતને ા
માનસિ ક રૂપેપરેશાન રહતે ો હોય છે, એવી જ રીતેતેએટલા માટેપણ બેચેનીમાંહોય છેકેહમશેં ા માનવ
અનેવધનુ ી લાલસા હોય છે, અનેતેક્યારેય એક વસ્તુપર સતં ષ્ટિુષ્ટિ પામતો નથી, એટલા માટેત
છેતો ક્યારેક નથી મળતી, અનેજો કદાચ મળી પણ જાય તો વર્ણવલે સ્ત્રોતના કારણેતેપરેશાન રહ
જો આવા વ્યક્તિ નેબરુાઈ પહોંચેતો તેતને ો સામનો ભય, ડર, ગભરાહટ, આતરુતા અનેબેચેની વડેકરતો
તને ેજે માનસ ક વિ ચાર અનેબીમારીઓ આવેછે,તને ા વિ શેતો પછૂ શો જ નહીં, એવો ભય અનેડર તને
કારણેતને ુંજીવન ખબૂ જ ભયજનક અનેપરેશાન થઈ જાય છે, કારણકેન તો તેતને ેમળતી મસુ ીબત પર
સવાબ અનેવળતરની આશા ધરાવેછે, અનેન તો સબર કરેછે, કેતને ેતસલ્લી રહેજેના કારણેતને ી તકલી
છે. આ દરેક વાતો અનભુ વથી જાણવા મળી છે, આ દરેક ઉદાહરણો માથં ી કોઈ એક ઉદાહરણ પર ધ્યાન આપશો, અનેલોકોને આ માપદંડ વડેજોશો, તો ઈમાન પ્રમાણેપોતાનુંજીવન પસાર કરનાર અનેઈમાન વગર પોતા
બન્નમે ાંખબૂ તફાવત જોવા મળશ,ેકારણકેઇસ્લામ દીન માનવીનેઅલ્લાહએ આપલે રોજી અનેતને ી
ફઝલ પર કનાઅત (સતં ષ્ુટતા) અપનાવવા પર જોર આપે
એટલા માટેજ્યારેકોઈ મોમિ ન બીમાર પડેછેઅથવા તગં ીમાંહોય છે, અથવા અન્ય લોકોની જેમ તેપરેશ
તને ી ઇમાની તાકાત, કનાઅત (સતં ષ્ટિુષ્ટિ ) અનેઅલ્લાહની તકદીર પર રાજી હોવાના કારણેતમેતને ેસ
જોશો, અનેજે વસ્તુઅલ્લાહએ તને ા ભાગ્યમાંનથી લખી તને ુંદિ લ તને ી ઈચ્છા નથી કરત,ું કાર
કરતા ઉંચા તબક્કા તરફ નથી જોતો પરંતુપોતાના કરતા નીચા તબક્કા તરફ જોવેછે, પરંતુકેટલીક
લોકો કરતા પણ વધુસખુ ી અનેખશુ જોવા મળેછે, જેમનેદુનિ યાની દરેક વસ્તુઆપવામાંઆવી હોય, પરં
પર સતં ષ્ુટતા પામવાની તૌફીક ન મળી
બીજી તરફ તે્યક્તિ ે ઇમાનના નિ યમો મજુ બ જીવન પસાર નથી કરતો, તને ેજ્યારેકોઈ લ
દુનિ યાનુંનકુસાન થાય છેતો તમેતને ેઅત્યતં પરેશાન અનેડરપ
એક બીજુંઉદાહરણ જોઈએ: જ્યારેડર અનેભય લાગેતો સાચા ઇમાનવાળાઓનેતમેઅડગ અનેશાતં જોશો, તેપો
વિ ચાર અનેવાતો તમે જ કાર્યો વડેતેમસુ ીબતોનો સરળતાથી સામનો કરેછે, જેવુંકેતેપહલે ાથી જ તેમસ
બેઠા હોય છે, આ થિ તિ માંઆ પ્રકારની માનસિ કતા તને ેચેન શાતિંત
જ્યારેકેબીજી બાજુઈમાનથી વચચિત વ્યક્િ ની સ્થિ તિ તદ્દન તને ા વિ રુદ્ધ હોય છે
અત્યતં પરેશાન થઈ જાય છે, અનેહરે ાન થઈ જાય છે, તેમાનસિ ક તણાવનો ભોગ બનેછે, અનેઅંદ
થઈ જાય છે, તમેજોશો કેજાહરે અનેઆંતરિ ક રૂપેબન્નેરીતેએવો ભયભીત બની જાય છે
તમે ની થિ તિ એવી હોય છેકેજો તમે નેકેટલાક કુદરતી ઉપચાર ન મળે, જેની પ્રાપ્તિ માટેખબૂ
છેતો તમે ની િ ંમત જવાબ આપી દેછે, અનેતેલોકો માનસિ ક તણાવના ભોગ બનેછે, આવુંઈમાન ન હોવાના ક
છે, ે ઈમાન તમે નેસબર અનેઅડગ રહવે ાની પ્રરેણા આપેછે, અનેઆવુંઘણી વખત અત્યતં નાક અ
થતુંહોય છે
એટલા માટેસદાચારી અનેદુરાચારી, તમે જ મોમિ ન અનેકાફિ ર બન્નેમસુ ીબતના સમયેહિ ંમત અનેબ
છે, અનેપ્રાકૃતિ ક રૂપેબન્નેતને ો સામનો કરવાની ગણુ વત્તામાબરાબર હોય છે, જે મસુ ીબત
મોમિ ન વ્યક્તિ પોતાની ઇમાની શક્તિ , સબર અનેઅડગ રહવે ા તમે જ અલ્લાહ પર ભરોસો અનેત
આશા રાખતા તેએક અલગ જ શાન ધરાવેછે, જેના કારણેતને હિ ંમત અનેબહાદુરીમાંવધારો થાય છે, તને ો
ભય જતો રહેછે, અનેમસુ ીબતો પણ સરળ બની જાય છે, જેવુંકેઅલ્લون ون م ون ووا إن
رون ن ورون) ( نم نوجرتو) (જો તમનેતકલીફ પહોંચતી હોય તો તઓે નેપણ તમારી જેમ જ
અલ્લાહ તઆલાથી તેઅપક્ષે ા રાખ છો જે અપક્ષે ાઓ તઓે નથી રાખતા)(સરૂેનિ સા: આયત નબં
અલ્લાહની ખાસ મદદ અનેઅલ્લાહનો સાથ નસીબ થાય ે, જે આ મસુ ીબતનેખતમ કરી દેછે, અ
કહ્ય:ارن إن واروا) (له نإ اوربصاو) (સબર કરો, ખરેખર અલ્લાહ સબર કરનારની સાથેછે.)(સરૂેઅ
૨- દુઃખ, ગમ અનેચિ ંતાનેદૂર કરવાના કારણો માથં ી બીજુંએ કેઅલ્લાહની મખલકૂ (સર્જન) સાથેપોતા
વ્યવહાર અનેભલાઈના દરેક માર્ગ વડેતમે ની સાથેસારો વ્યવહાર કરવો, આ દરેક ભલાઈના કાર્
તઆલા સદાચારી અનેદુરાચારી બન્નેપ્રકારના લોકોથી દુઃખ અનેચિ ંતાનેઅલ્લાહની મખલકૂ (સર
કરવાથી દૂર કરેછે, જો કેએક મોમિ નનેઆ બધી વસ્તુસપં ર્ણૂ ર્ણરીતેમળેછેઅનેતને ા સા
(નિ ખાલસતા) અનેઅલ્લાહ પાસેસવાબની આશા પણ હોય છે, જેના કારણેઆ બાબતેતેઅન્ય લોકો કરતા ખાસ
જેના કારણેઅલ્લાહ તઆલા તને ા માટેનકેીના માર્ગ સરળ બનાવી દેછે, કારણકેતેઅલ્લાહ પાસેભલા
તને ા ઇખલાસ (નિ ખાલસતા) અનેસવાબની આશા કરતા અલ્લાહ તને ાથી તકલીફ આપનારી વસ્તઓુ નેદૂર
ر ر ن وام إ ن أر د أو روف أو إح ن اس ون ل ذك اء رت وف ؤ)હેહ કાઅલ્લ
أراً
ًظ) ( ) (તઓે ના વધારેપડતા ગપ્ુત સચૂ નોમાંકોઇ ભલાઇ નથી, હાંભલાઇ તઓે ના સલાહસચૂ નોમા
કરવામાંઅથવા સત્કાર્ય કરવામાંતથા લોકોનેમળે ાપ કરવાનો આદેશ આપ,ેઅનેજે વ્યક્તિ ફ
પ્રસન્નતા ઇચ્છતા આ કાર્ય કરેતને ેઅમેચોક્કસપણેખબૂ જ પ્રમાણમાંફળ આપીશ.ું(સરૂ
અલ્લાહ તઆલાએ આપણનેજણાવ્યુંછેકેઆ દરેક વસ્તઓુ તને ેઅપનાવનાર માટેભલાઈના કાર્યો છે
પોતાની સાથેભલાઈ જ લાવેછે, અનેબરુાઈનેદૂર કરેછે, એવી જ રીતેજે મોમિ ન અલ્લાહ પાસેસવાબની
તો અલ્લાહ તને ેભવ્ય બદલો આપશ,ેઅનેમાનવીના દઃખ, ચિ ંતા ખતમ થઈ જવી તેબદલાનો એક
બીજો િ ભ
માનસિ ક તણાવ દ્વારા ઉત્તપન્ન થનાર બેચેની અનેદિ લનેકેટલીક મસુ ીબતોના કેદથી મક્ુત કરવ
એક નસુ ખો: નકે અમલ કરવા અથવા ફાયદાકારક ઇલ્મ પ્રાપ્ત કરતા રહવે ,ું આ પરમાણેકરવાથી દિ લન
છે.જો કેટલીક વખતેતને ા કારણેતેંદુઃખ અનેચિ ંતા જ ભલૂ ી જાય છે, અનેતેખશુ ી તમે જ ઉલ્લાસ પોત
તને ી અંદર ચસ્ુતી અનેચપળતા ઉતપન્ન થાય છે, આ કારણ પણ મોમિ ન અનેગેર મોમિ ન બન્ને
મોમિ ન પોતાના ઈમાન પોતાના ઇખલાસ, ઇલ્મનેશીખવા અનેશીખવવા પર અલ્લાહ પાસેસવાબની આશા
અનેપોતાના ઇલ્મ પ્રમાણેનકેીના કામો કરવાથી અન કરતા પ્રતિ ષ્ઠિ ત અનેઉચ્ચ ગણાય છ
રહ્યો તો ઈબાદત (દ્વારા સવાબ તને ેમળેછે) અનેજો તેદુનિ યાના કામોમાંપણ વ્યસ્ત ર્યો તો (અ
અલ્લાહની ઈતાઅત (અનસુ રણ) ના કારણેમદદી નિ યત તેકામનેસવાબનુંકામ બનાવી દેછે, એટલા માટેજ
ચિ ંતા દૂર કરવા માટેઆ બધી વસ્તઓુ નો ખબૂ જ અગત્યનો રોલ હોય છે, કેટલાય એવા લોકો છેજેઓ
પડી મોટી મોટી બીમારીઓના ભોગ બની ગયા, તમે ના માટેશ્રષ્ેઠ ઉચ્ચાર પોતાના દુઃખનેભલૂ ી
અગત્યના કાર્યો માં વ્યસ્ત થઈ જવુંજ ફાયદાકાર
એટલા માટેમાનવીએ એવા કાર્યો માં વ્યસ્ત રહવે ુંજોઈએ, જેનો તેશોખ રાખતો હોય, કારણકે
ખબૂ જ જરૂરી છે, અલ્લાહ વધુજાણવ
૩- ે વસ્તુદુઃખ અનેચિ ંતાનેદૂર કરવામાંફાયદારૂપ સાબિ ત થાય છે, તમે ાથં ી એક એ પણ કેમાન
દિ વસમાં વ્યસ્ત રહેઆવતકાલની ચિ ંતા કરવાથી બચે, અનેભતૂ કાળ પર અફસોસ ન કરે, એصلى الله عليه وسلمલ
(બખુ ારી અનેમસ્લિુસ્લિ મરહિ મહલ્ુાહની રિ વાયતમા)ં ચિ ંતા અનેગમથી પનાહ માગી છે, ગ
પર કરવામાંઆવેછે, જેનેન તો ઠીક કરી શકાય છે, જેનેન ફરીવાર યાદ કરીનેસધુ ારી શકાય છે,અન
ભયના કારણેહોય છે, તથે ી માનવીએ વર્તમર્ત ાન સમયનો વ્યક્તિ બનીનેરહવે ુંજોઈએ, અનેતેપોતાના
પ્રયત્ન કરે, કારણેઆજની ચિંતા કરતા દિ વસ પસાર કરો જેનાથી વસ્તુતને ી સપર્ણૂ ર્ણ
ચિ ંતાથી મક્ુત صلى الله عليه وسلمરે.નબીﷺજ્યારેકોઈ વસ્તનુ ી દુઆ કરતા અથવા પોતાની કોમનેદુઆ મ
અલ્લાહ પાસેમદદ માગં વા અનેતને ી કૃપાની ઈચ્છા કરવાની સાથેસાથેતેજે બાબત માટેદુઆ કરી હ
માટેમહને ત કરવા તરફ પણ પ્રોત્સાહન આપતા.અનેજે વસ્તનુ ેદૂર કરવાની દુઆ થતી હોય તો તને ાથ
કહતે ા, કારણકેદુઆ અમલ સાથેજોડાયલે ી હોય છે, એટલા માટેબદં ાએ એવા કાર્યો માટેમહને ત રવી જ
દુનિ યા અનેઆખિ રત બન્નમે ાંફાયદો પહોંચાડે, અનેપોતાના પાલનહાર સામેકામયાબ થવાની દુઆ કર
તને ા પર અલ્લાહની મદદ માગં વી જોઈએ, જેમصلى الله عليه وسلمેનબીﷺએ કહ્ય:ું(જે વસ્તુતમનેફાયદો પહોંચાડત
જરૂર રાખો, અલ્લાહ પાસેમદદ માગં ો, અનેનબળા ન પડો, જો તમારા પર કોઈ મસુ ીબત આવી જાય, તો આમ
જો મેંઆવુંકર્યું હોત તો આમ અનેઆમ થઈ જાત, પરંતુઆ શબ્દો કહો, (કદ્દરલ્લાહુવ
ભાગ્ય લખ્યુંછે, અનેઅ્લાહએ જે ઈચ્છા કરી તેથય,ું કારણકે"જો" શબ્દ શતે ાનના કાર્યનર્ય
ઇમામ મસ્લિુસ્લિ મ રિ મહલ્ુલાહ એ રિ વાયત કરી છે),એટصلى الله عليه وسلمા માટેઅલ્લાહના રસલૂ ﷺએ
તાકીદ કરી જે બદં ા માટેદરેક સમયેફાયદાકારક હોય, અલ્લાહ પાસેમદદ માગં વાનો આદેશ આપ્યો અ
રોક્ય, જે નકુસાનકારક, સસ્ુતી અનેઆળસ રૂપેમાનવીમાંજોવા મળેصلى الله عليه وسلمે. સાથેનબીﷺએ તેપણ કહ
થયલે બાબતો પર હગં ામો કરવામાંન આવ,ેઅનેતકદીરનો સ્વીકાર કરવો જો
નબીصلى الله عليه وسلمએ કાર્યો ના બેપ્રકાર જણાવ્યા: એક પ્રકાર તો ત,ેજેનેપ્રાપ્ત કવા અથવા તને ા
અથવા તને ેદૂર કરવા માટેઅથવા તને ા નકુસાનનેઓછું કરવા માટેબદં ોએ પ્રયત્નો કરવા જોઈએ
પાલનહાર પાસેમદદ માગં વી જોઈએ,અનેબીજો પ્રકાર તેજે બદં ાના હાથમાંનથી હોતો , તો બદં ાએ આ પ્રમ
પર સતં ષ્ુટ અનેખશુ થઈ તને ો સ્વીકાર કરવો જોઈએ, અનેતમે ાંકોઈ શકં ા ની કેઆ નિ યમનુંપાલન કરવાથી સખુ અને આનદં પ્રાપ્ત થાય છેઅનેગમ અનેદુ
ત્રીો વ
