Ani musliima1


 Dr. Muhammad Ibraahim alhamdiitiin barreeffame


 Ani muslima jechuun amantaan kiyya islaamaa jechuudha.Islaamummaan jecha guddaa kabajamtuu


 Nabiyyoon-nagaan isaan irra haa jiraatu- jalqaba isaani irraa hanga xumura isaaniitti walirraa ishee


 dhaalaa dhufaniidha.Jechi tuni hiikaa guddaa fi namuusa guddaa baatti;Hiikni isheetis uumaadhaaf harka


 kennuu, masakamuu fi isaan buluu jechuudha.Ammas hiikni ishee nagaa, nageenya, milkii, dhuunfaa fi


 hawaasaaf boqonnaa jechuudha.Kanaaf jecha jechoonni Al-salaami fi wol islaam jedhan shari'aa islaama


 kessatti dhufuudhaan irra hedduu jechootaa ta'an.Al-salaam jechuun maqoottan Rabbii keessaa maqaa


 tokko,Kabajan(salaamataan) muslimootaa gidduu saaniitti isheen Al-salaami,Akkasumas kabajaan warra


 jannataa (salaam) jechuudha.Muslimni dhugaa nama mislimoonni arraba isaa fi harka isaa irraa nagaa


 ta'aniidha;Islaamumman amantaa nomoota hundaaf toltuudhaan dhufe; kanaafuu inni isaanif ni bal'ata,


 akkasumas addunyaa fi aakhiraa keessatti karaa milkii isaaniti.Kanaaf jecha xumuraa, wolitti qabataa,


 bal'aa, ifa galaa fi hundaafuu banaa ta'ee dhufe, gosa tokko gosa tokko irraa adda hin baasu, akkasumas


 bifa tokko bifa tokko irraa adda hin baasu, inumaahuu dhala namaa hunda ija tokkoon


 ilaala.Islaamummaa keessatti namni tokkooyyuu adda hin ba'u likkii barsiisa isaa fudhateen


 malee.Kanaaf jecha lubbuun sirrii hundinuu isa ni fudhatti; isaatu dhugumatti uumamaan walii gala.Hundi


 ilma namaa toltuu, haqaa fi bilisummaa irratti uumamuun dhalata, akkasumas Rabbii isaa jaallataa fi


 dhugumatti nama biraa osoo hin taane isuma qofaatu gabbaramaa ibaadaa haqa godhatu akka ta'e


 raggaasisaa ta'ee uumamuun dhalata;Uumama kana irraa tokkoon namaa gara hin garagalu yoo


 garagalchaa uumama kana jijjiiruun ta'e malee.Amantii kana Uumaa, Rabbii fi gabbaramaa namootatu


 namootaaf isa jaallate.


 Amantaan koo isalaamaa dhugumatti akka ani addunyaa kana keessa jiraadhuu fi booda du'a kootitii


 gara ganda biraatti akkan godaanu na barsiisa, ganadi sun immoo ganda hafiinsaa kan ishee keessatti


 deebiin ilma namaa gara jannataa, ykn gara ibiddaatti ta'uudha.


 Amantaan koo islaamaa waanin ani itti ajajamuu qabutti na ajaja, akkasumas waanin ani irraa


 dhoorgamuu qabu irraa na dhoorga;Yoonin ajajoowwan sanaan dhaabbadhee, dhoorgaawwan sana irraa


 fagaadhe addunyaa fi aakhirattis ani nin milkaa'a,yoonin immoo ishee keessatti hanqina, ykn talisummaa


 qabaadhe haguma hanqina ykn talisummaa kootitiin addunyaa fi aakhiraa keessatti hoongoon na


 mudata,Irra guddaan waan islaamummaan itti na ajajee Rabbiin tokkichoomsuudha;Ani ragaan ba'a,


 iimaana mirkanaawaa ta'e nan amanaasi dhugumatti Allaahaan uumaa kiyyaa fi gabbaramaa kiyya akka


 ta'e;Rabbiin malee waan biroo hin gabbaru; Isa aalalaaf jecha, adabbii Isaa sodaaf jecha, sawaaba Isaa


 kajeelee Isa irratti hirkachuuf jecha.Toohidni sun Rabbiif tokkichummaan ragaa ba'uu fi Nabiyyii Isaa


 Muhamadiif ergamaa Isaa ta'uu isaanii ragaa ba'uu keessatti argama;Muhammad-nagaa fi rahmanni


 irratti haa jiraatu- xumuraa Nabiyyotaati, Rabbiin aalamaaf rahmata godhee isaan erge, nubuwwuummaa


 fi ergoowwaan isaanin xumure; kanaafuu booda isaanitii Nabiyyiin tokkolleen hin jiru.Dhugumatti amantaa


 walii galaa kan yeroo hunda, bakka hundaa fi ummata hundaaf miijjataa ta'een dhufaniiru.


 Amantaan kiyya Malaa'ikotaa fi hunda Ergamtootaatti amanutti ajaja mamii tokko hin qabne na ajaja,


 mata dureen isaanii Nuuh, Ibrahim,muusaa, Iisaaa fi Muhammadi-Nageenyi isaan irra haa jiraatu


Akkasumas kitaabbowwan samii kan Ergamtoota irratti bu'anitti amanuu fi xumura isaanii, goolabbii


 isaanii fi irra guddaa isaanii hordofutti ni ajaja, Innis Qur'aana kabajamaadha.


 Amanataan kiyya guyyaa xumuraa; kan namoonni isa keessatti hojiiwwan isaanii irratti mindaa


 galfamanitti amanutti na ajaja.Akkasumas qadaratti amanuu, toltuu fi hamtuu irraa ta'ee waan jiruu


 addunyaa tana keessatti na mudatu jaallachuu fi sababoowwan milkii qabachutti na ajaja.Qadaratti


 amanuun boqannaa, tasgabbii, obsaa fi waan darbe irratti gaabbuu dhiisuu naaf kenna;Dhugumatti


 qadaratti wanti na tuqe na bira hin dabruu, wanti na bira dabree immoo kan na tuqu hin taanee beekumsa


 mirkanaawaa ta'e waan ani beekuufi;Wanti hundinuu Rabbiin biraa qaddaramaa fi barreeffamaadha,


 kanaaf anarra kan jiru sababoota geessuu qofaa fi waan sana booda ta'u jaallachuudha.


 Islaamummaan hojiilee gaggaari fi amalota gurguddoo Rabbii kiyya jaallachiisan, kan lubbuu kiyya


 qulqulleessan, kan qalbii kiyya gammachiisan, kan qoma kiyya baldhisan, kan karaa kiyya ibsanii fi kan


 hawaasa keessatti miseensa fayyadaa ta'e na taasisan irraa waan lubbu kiyya qulqulleessutti na ajaja.


 Irra guddaan hojiilee sanii: Rabbin tokkichoomsuu, guyyaa fi halkan keessatti salaata shanan gadi


 dhaabuu, zakaa qabeenyaa kennuu, wagga keessatti ji,a takko soomuu, innis ji,a ramadaanaati, nama


 hajjii danda'eef mana kabajamaa makkaan keessatti argamu ziyaaruudha (hajjii godhuudha).


 Waan qoma baldhisu keessaa irra guddaan waan amantiin kiyya itti na qajeelchee Qur,aana haasawa


 Rabbii, irra dhugaa haasawaa, irra bareedaa haasawaa, irra guddaa haasawaa fi irra kabajamaa


 1 Islaamummaa barsiisuuf jecha barreeffamte.


beekumsa worra duraa fi boodaa wolitti qabataa ta'e dubbisuu heddummeessuudha.Dubbisuun isaa,


 yookiin dhaggeeffachuun isaa tasgabbii, boqonnaa fi milkiidha qalbii keessa seensisa, osoma dubbisaan,


 ykn dhaggeeffataan afaan arabaa kan hin beekne ta'ellee, ykn muslima ta'uu baatellee.Irra guddaa waan


 qoma namaa baldhisu keessaa: Rabbiin kadhachuu heddummeessuu, gara isaa baqachuu fi waan


 xiqqoo fi guddoo hunda isa kadhachuudha;Rabbiin nama isa waammatee fi gabbara isaaf qulqullesseef ni


 owwaata.


 Irra guddaan waan qoma namaa baldhisuu Rabbiin-injifate ol ta'e- yaadachuu (zakkaruu)


 heddummeessuudha.


 Nabiyyiin kiyya-nagaa fi rahmaani irratti haa jiraatu- gara akkaataa zikrii Rabbiitti dhugumatti na


 qajeelchaniiru, akkasumas irra caalaa waan Rabbiin ittiin zakkaramuu na barsiisaniiru.San irraa: jechoota


 afran eega Qur'aanaatii irra caalaa haasawaa ta'annidha, isaanis: (Subhaanallaah, wal hamdu lillaah, wa


 laa ilaaha illallaah, wallaahu akbar) jechuudha. hiikni isaanis: "Rabbiin qulqullaa'e, faaruun kan Rabbiti,


 haqaan gabaramaan Rabbiin malee hin jiru, Rabbiin waan hunda irra guddaadha" jechuudha.


 akkasuma (Astagfirullaah, wa laa howla walaa quwwata illaa billaah) jechuun. hiikni isaas: "Rabbirran


 araarama barbaada, mallii fi humni Rabbiin malee hin jiru" jechuudha.


 Jechoonni kunniin baldhina qomaati fi tasgabbiin qalbii keessatti bu'uu keessatti dhiibbaa ajaa'ibaati


 qabu.


 Islaamummaan sadarkaan ol fuudhamaa fi waan namummaa fi kabajaa kiyya buusu irraa fagaataa akkan


 ta'u na ajaja.Akkasumas Islaamummaan ani sammuu kiyyaa fi qaama kiyya waan ani isaaf jecha


 uumame hojii diinii fi duuniyaa kiyya keessatti na fayyadu keessatti akkan itti fayyadamu na ajaja.


 Islamummaan rahmatatti, amala gaarii qabaachutti, dalagaa toltutti, gochaa fi jechaan waanan danda'uun


 ummatatti tola oolutti na ajaja.


 Haqa uumamaa keessaa irra guddaan waan ani itti ajajamee haqa hadhaa fi abbaati; Amantiin kiyya


 isaanitti tola ooluu, toltuu isaaniif jaallachuu, isaan gammachiisuuf bololuu fi faaydaa isaaniif kennuutti na


 ajaja, keessattuu yeroo isaan dullooman;Kanaaf jecha haadhaa fi abbaa hawaasa islaamaa keessatti


 ullfinaaa fi kabajaa keessatti sadarkaa olfuudhamaa ta'e irratti agarta, akkasumas ilmaan isaaniitiin


 tajaajilamuu keessatti agarta!Haadhaa fi abbaan lakkuma umriin manguddomaniin, yookiin


 dhukkubsataniin, yookiin dadhabaniin ilmaan isaanii isaanitti tola ooluun ni dabala.Amantaan kiyya


 dubartiin dhugumatti kabajaa guddaa fi haqoowwan gurguddoo akka qabdu na barsiise;Dubartoonni


 islaamummaa kessatti obbolewwan dhiirotaati, irra caalaan namaa nama maatii isaatiif irra caalaa namaa


 ta'eedha.Dubartiin muslimaa ijoolummaa ishee keessatti haqa hodhuu, kunuunfamuu fi haqa guddisa


 ishee tolchuutu isheedhaaf jira, isheenis yeroo sanatti haadhaa fi abbaa isheetif, akkasumas obboleyyan


 isheetiif gammachuu ijaati fi firii onneeti.Yeroo guddattetti isheen ulfeeffamtuu fi kabajamtuu ittii


 gafatamaan ishee ishee irratti hinaafuu fi kunuunsa isaatiin ishee marsudha.Harki kamuu hamtuun ishee


 tuquu, arrabni tokkolleen rakkinaan ishee ishee dubbatuu fi ijji tokkolleen gantummaan ishee ilaaluu hin


 jaallatu.Yoo heerumtees heerumuun ishee jecha Rabbiitii fi waadaa Isaa kan akkaan jabaa ta'een


 ta'a.Mana abbaa warraa ishee kessatti irra kabajamtuu ollaa taateeti jiraatti.Abbaa warraa ishee irratti


 ishee kabajuun, tola itti ooluu fi cinqii irraa deebisuun dirqama ta'a.


 Yeroo haadha ilmaani taate tola ishetti ooluun haqa Rabbii-ol ta'e- tiin walitti qindaawaadha, ishetti


 jallachuunii fi ishetti balleessuun Rabbiitti sharrakuu fi dachii keessatti badii hojjachuudhaan walitti


 qindaawaadha.


 Yoo obboleettii taate immoo isheen ishee muslimni ishee maxxanfachuutti, ishee kabajuu fi ishee irratti


 hinaafuutti ajajameedha.Yoo haboo taate immoo isheen tola itti ooluu fi maxxanfachuu keessatti sadarkaa


 haadhaatti jirti.


 Yoo akkayoo taate, ykn umriin nama guddaa yoo taate gatiin ishee ilmaan ishee, ilmaan ilmaan ishee fi


 firoota ishee mara biratti ni dabala; ajajni ishee kan deebifaamu hin ta'u, yaadni ishees hin tuffatamu.


 Yoo nama irraa fagoo taatee firummaan, ykn ollummaan kan isheetti hin dhihaanne ta'e cinqii irraa


 deebisuu, ija irraa gadi qabchuu fi kan kana fakkaatu keessatti haqa islaamummaa kan walii gaalaa qaba.


 Hawaasowwan muslimootaa dirqamoowwan kana eegumsa dhugaa eeguu hin dhiifne, kun immoo


 dubartiif gatii fi bakka hawaasowwan muslima hin tahin biratti isheedhaaf hin argamne taasiseef.


 Eegasii dhugumatti dubartiif islaamummaa keessatti haqa qabeenya horachuu, kireeffachuu, gurguruu,


 bituu fi hunda waan walii galteen hojjetamuu ni qabdi, akkasumas haqa baratuu, barsiisuu fi waan amantii


 ishee hin faallessine hojjechuu ni qabdi.Inumaayyuu dhugumatti barumsa irraa waan tokko tokkoon nama


 hunda irratti dirqama ta'u, kan namni isa dhiise dhiiras ta'ee dubartiis yakkamaa tu'uutu jira.


 Inumaayyuu dhugumatti isheedhaaf waan dhiiraaf jiruutu jira, waan dhiiraan alatti ittiin adda baatu malee,


 ykn waan dhiironni dubartiin alatti ittiin adda ba'an malee, sunis haqoowwanii fi murteewwan isaan


 lachuuf (dhiiraa fi dubartiif) akkaataa inni bakka isatti adda baafamee jirutti maluudha.


Amantaan kiyya obboleewwan kiyya, obboleettiwwan tiyya, abbeerowwan kiyya, adaadowwan tiyya,


 eessumman kiyya, haboowwanii fi hunda firoottan kiyyaa jaallchuutti na ajaja, akkasumas haqa haadha


 manaa kiyyaa, ilmaanii fi olloowwan kiyyaa bahachuutti na ajaja.


 Amantaan kiyya beekumsatti na ajaja, akkasumas hunda waan sammuu kiyya, haalaa fi yaada kiyya


 dagaagsuutti na kakaasa.


 Akkasumas saalfiitti, obsatti, arjummaatti, gootummaatti, ogeessummaatti, ulfinatti, amaanaatti, uf gadi


 qabuutti, waan hin taane irraa tiffamuutti, qulqullinatti, beellama guutuutti, ilma namaatiif toltuu


 jaallachuutti, rizqii barbaaddachuuf carraaqqachuutti, miskiinotaaf rifachuutti, dhibamaa gaafachuutti,


 waadaa bakkaan gahuutti, haasaa toluutti, fuula ifaan namootaan wal qunnamuuttii fi waanan danda'uun


 isaan gammachiisuuf bololuutti na ajaje.


 Faallaa sanaatiin immmoo Amantaan kiyya wallaala irraa na baqachiisa, kufurii irraa, ilhaada irraa, badii


 irraa, waan fokkataa irraa, sagaagalummaa irraa, uumama faallessuun dhiirri dhiiratti dhalaan dhalaatti


 fedhii baafachuu irraa, boona irraa, waanyoo irraa, jibbaa irraa, yaada hamaa irraa, faalkaa laallachuu


 irraa, gadda irraa, kijiba irraa, abdii kutuu irraa, doqnummaa irraa, taati'oo irraa, luynummaa irraa, hojii


 dhiisani taa,uu irraa, dallanuu irraa, miira keessa galuu irraa, gowwummaa irraa, namatti balleessuu irraa,


 faaydaan maletti haasaya baayyichisuu irraa, iccitii facaasuu irraa, ganuu irraa, beellama diiguu irraa,


 haadhaa fi abbaatti jallachuu irraa, fira kutuu irraa, ijoolleef dantaa dhabuu irraa, ollaa fi akka walii galaatti


 uumama miidhuu irraa na dhoorgeera.


 Akkasumas islaamummaan waan nama macheessu dhuguu irraa, waan sammuu namaa hadoochaa


 fudhachuu irraa, qabeenyaan qumaaruu irraa, hanna irraa, nama gowwomsuu irraa, nama sodaachisuu


 irraa, nama basaasuu irraa fi hamtuu namaa hordofuu irraa na dhoorga.


 Amantaan kiyya islaamaa qabeenya tiksa, sana keessa immoo nageenyaa fi tasgabbiii facaasuutu jira;


 kanaaf jecha amaanaatti nama kakaasee, warra amaanaa jebeessu faarsee, jireenya bareedaadhaa fi


 jannata seenuu isaaniif waadaa gale, hanna immoo haraama godhee, nama hatu duniyaa fi aakhiratti


 adabbiin sodaachise.


 Amantaan kiyya lubbuu namaa ni tiksa, kanaaf jecha haqaan maletti lubbuu takka ajjeesuu fi namoota


 irratti gosa kamiinuu daangaa darbuu osoma jechaanillee ta'ee haraama godhe.


 Inumaayyuu namni tokko lubbu ofirratti daangaa darbuu dhoorgaa godhe; ilma namaatiif sammuu isaa


 balleessuu, ykn fayyaa isaa dhabamsiiisuu, ykn lubbuu isaa ajjeesuu hin eeyyamneef.


 Amanataan kiyya bilisummaa of naa qaba, garuu tooratti ishee galcha;Ilmi namaa islaamummaa keessatti


 yaada keessatti, gurgurtaa keessatti, bittaa keessatti, daldala keessattii fi sochiii isaa keessatti bilisa,


 akkasumas babbareedduu jireenyaa nyaata, ykn dhugaatii, ykn uffannaa, ykn waan dhaggeeffatamuun


 qanani'uu keessatti bilisa, hanga haraama miidhaan isatti, ykn nama biraatti deebi'u hin hojjetinitti.


 Amantaan kiyya bilisummaatti namuusa godha; eenyuunuu nama biraa irratti daangaa akka darbu hin


 eeyyamu, akkasumas qanani'uu isaa keessatti haraama qabeenya isaa, gammachuu isaati fi namummaa


 isaa dhabamsiistutti bobba'uu hin eeyyamu.


 Gara warra waan hunda keessatti lubbuu isaaniitiif bilisummaa gadi dhiisanii, fedhiiwwan adda addaa


 irraa waan isheen feetu hunda dhoorgaan diinii, ykn aqlii isaan deebisuun maletti isheedhaaf kennanii


 osoo ilaaltee silaa dhugumatti isaan irra gadi aantii sadarkaa hongoo fi dhiphinaa akka jiraataa jiran


 agarta, gariin isaanii of dhabmsiisuu akka barbaadan agarta; yaaddoo irraa of baraaruuf jecha.


 Amantaan kiyya nyaata, dhugaatii, hirribaa fi nama haasofsiisuu keessatti irra ol aanaa namuusaa na


 barsiisa.


 Amantaan kiyya gurgurtaa, bittaa fi haqoowwan ofii barbaaduu keessatti laaffisuudha na barsiisa.Ammas


 warra amantaa keessatti na faallessu waliin dhiifama akka waliif goonu; akkan isaan hin miine,


 isaanittillee akkan hin balleessine, inumaayyuu tola akkan isaaniiif ooluu fi kheyriin isaan qaqqabuu akkan


 hawwuu amantaan kiyya na barsiisa.Seenaan muslimootaa warra isaaniin wal faallessaniin waliin irra


 waliif darbuu ummanni isaaniin duraa takkalleen hin beekin akka irra waliif daraban ragaa isaaniif


 baha.Dhugumatti muslimoonni ummatoota amantaa garagaraa waliin jiraataniiru, hooggansa


 muslimootaa jalas galniiru; muslimoonni hundaan waliin irra gaarii waliin hojjechuu ilmaan namaa giddutti


 ta'u irratti turan.Walumaa galatti dhugamatti amataan kiyya islamummaan naamusa gaggaarii irraa, haala


 gaariin namaan waliin jiraachuu irraa, kabajaa fi amala garii qabachuu irraa waan jireenyi kiyya isaan


 qulqullaa'u fi gammachuun kiyya isaan guutamu na barsiise.Waan jireenya kiyya booressuu fi haala


 hawaasummaa, ykn lubbuu, ykn sammuu, ykn qabeenya, ykn ulfina, ykn naamusa miidhu hunda irraa na


 dhoorgeera.Hanguman barsiisa sana fudheen gammachuun kiyya guddata.Hanguman ishee dhiisee fi


 waa tokkoo ishee irraa ta'e keessatti talisoomeni hanguman barsiisa sana irraa hirdhiseen gammachuun


 kiyyas hirdhata.


Wanni darbe ani tiffamaa hin dogongorre, hin talisoomu jechuu miti, amantaan kiyya haala kiyya


 namummaa fi dadhabbii kiyya yeroo garii ilaalcha keessa naaf galcha, dogongorri, hirdhinni, waajiba


 dhiisuun narraa ni argama; kanaaf jecha balbala towbaa, araarama barbaaduu fi gara isaa deebi'uu naaf


 bane; towbaan faana hirdhina kiyyaa ni haqxi, sadarkaa kiyya Rabbiin biratti olfuuti.


 Hundi barsiisa amantii islaamaa aqiidaa, amala, namuusaa fi waliin hojjechuu maddi isaa qur,aana


 kabajamaa fi sunnaa qulqulluudha.


 Xumura irratti jala sararee mamii tokko malee nan jedha: namni kamuu adduunyaa keessaa bakka


 kamittuu osoo dhugummaa amantaa islaamaa ija haqaa fi bilisaatiin irra gahee argee isa fudhachuu


 malee filannoo biraa hin qabu, garuu rakkinni dhugumatti amantaan islaamaa himannaawwan sobaatu,


 ykn hojiiwwan garii warra isatti of hirkisanii kanneen isa hin qabanneetu maqaa isaa balleesse.


 Tokkoon namaa osoo maalummaa isaa akka inni jirutti, ykn haalawwan warra dhugaan isaan


 dhaabbatanii osoo ilaalee silaa isa qeebaluu fi isatti seenuu irraa booda hin deebi'u.Dhugumatti


 islaamummaan gara gammachuu ilma namaatti, gara nageenyaa fi tasgabbii buusuutti, akkasumas


 haqaa fi tola ooltummaa facaasuutti akka waamutu ifa isaaf ta'a.Jallinoonni garii nama islaamummaati of


 hirkisuu immoo-xiqqaatus heddummaatus- haala kamiinuu amantaa irratti lakkaa'amuun isaa, ykn isaan


 xureeffamuun gonkumaa hin ta'u, inumaayyuu inni ishee irraa qulqulluudha.Itti gaafatamummaan jallinaa


 warruma jallate mataa isaanitti deebiti; sababni isaas islaamummaan sanatti isaan hin ajajne;


 inumaayyuu waan inni ittiin dhufe irraa jallatuu isaan dhorgee jira.Ergasii dhugumatti haqummaan haala


 warra dhugaan amantiin dhaabbatanii, kanneen ajajoowwan isaatii fi murtoowwan isaa lubbuu ofiitiifi kan


 biraa irratti hojii irra oolchanuu keessa ilaaluudha murteessa; dhugumatti inni sun diinii kanaa fi warra isa


 hordofuuf guddisaa fi kabajaadha qalbiitti guuta.Islaamumman qajeelfamaa fi sirreeffama irraa xiqqaa fi


 guddaas irratti kakaasu malee hin dhiifne, waan fokkataa immoo, ykn badaa kamuu isa irraa


 sodaachisee, karaa isaa irraa deebisu malee hin dhiifne.


 Sanaan warri dubbii isaa guddisan, mallattoowwan isaa gadi dhaaban irra gammadaa namaa ta'an,


 akkasumas namuusa lubbuuti fi babbareedoo haalaa irrattii fi haalowwan gaggaarii irratti ishee leenjisuu


 keessatti irra ol fuudhamaa sadarkaa keessatti ta'an, dhihoo fi fagoon, akkasumas deeggaraa fi mormaan


 waan sana ragaa isaaniif baha.


 Haala muslimoota amantii isaanii keessatti dantaa hin qabnee, kanneen karaa isaa kan sirrii ta'e irraa


 garagalan ilaaluun qofti immoo haqa irraa wahuma tokkollee keessatti hin taane, inumaayyuu innumti


 mataan isaatuu miidhaadha.


 Xumura irratti isheen tun waamicha nama muslima hin tahin hundaafi, akka islaamummaa beekuu fi isatti


 seenuu irratti bololaniif.


 Nama islaamummaatti seenuu barbaadu irra wanti barbaadamu dhugaan gabbaramaan Rabbiin malee


 akka hin jirree fi Muhammad-nagaa fi rahmnni irratti haa jiraatu- ergamaa Rabbii ta'uu isaanii ragaa


 bahuu malee homaa isa irra hin jiru.Akkasumas amanataa irraa waan isaan waan Rabbiin isa irratti


 dirqama godhe ittiin dirqama ba'atu ni barata.Hanguma barachuu fi hojjachuu dabaluun gammachuun


 isaa dabaltee, sadrkaan isaa Rabbii isaa biratti ol ta'a.