Katika Uislamu, katika kuzingatia ustawi wa yule "mwingine" badala ya "nafsi" tu ni fadhila iliyojikita katika dini hiyo kuwa ya uwazi hata kwa wale walio nje yake. Wakili wa Uingereza wa haki za kibinadamu na haki za raia, Clive Stafford-Smith, ambaye sio Muislamu, alisema: "Ninachopenda juu ya Uislamu ni kulenga kwake kikundi, ambapo ni kinyume na mtazamo wa Magharibi juu ya moja moja."[1]

      Watu wanajumuisha jamii yoyote inayojifunga pamoja kwa vifungo vya kundi  linalohusiana. Vifungo vyenye nguvu zaidi ni vile vya familia. Na ingawa inaweza kusemwa kwa haki kuwa msingi wa familia ni msingi wa jamii yoyote ya wanadamu, hii inashikilia ukweli kwa Waislamu. Hakika, hadhi kubwa ambayo Uislamu unatoa katika mfumo wa familia ndio kitu ambacho mara nyingi huvutia waliosilimu wengi, haswa wanawake.

"Pamoja na sheria kuwepo karibu katika kila nyanja ya maisha, Uislamu unawakilisha utaratibu wa kiimani ambao wanawake wanaweza kuuona kama muhimu katika kuunda familia na jamii zenye afya, na kurekebisha uharibifu uliofanywa na uwanadamu wa kidunia wa miaka thelathini au zaidi iliyopita, wataalam kadhaa wanasema. Kwa kuongezea, wanawake kutoka kwenye nyumba zilizovunjika wanaweza kuvutiwa na dini hiyo kwa sababu ya thamani inayokewa familia, alisema Marcia Hermansen, profesa wa masomo ya Kiislamu katika Chuo Kikuu cha Loyola huko Chicago na Mmarekani ambaye pia alisilimu. "[2]

Hakuna mahali ambapo mwelekeo huu wa watu wanaothamini maadili ya jadi ya kifamilia wanapokubali Uislamu umeenea zaidi katika jamii ya Kilatino ya Amerika ya Kaskazini au jamii ya Wahispania. Kama mmoja wa Waislamu wa Florida alivyoona: "Nimeona kuongezeka kwa kiwango cha Wahispania wakisilimu na kuwa Waislamu. Nadhani utamaduni wa Wahispania yenyewe unathamini sana familia, na hilo ni jambo ambalo linajulikana sana katika dini ya Uislamu. "

Sasa, yepi maadili au tabia fulani ya maisha ya familia ya Kiislamu ambayo wengi wanayaona ya kupendeza sana?

Katika hafla ya Kiislamu ya Chuo Kikuu cha Columbia, Hernan Guadalupe, Mmarekani-wa Ecuado: “alizungumzia kufanana kwa kitamaduni na maadili ya kifamilia yaliyo kwa Wahispania na Waislamu. Kwa kawaida, kaya za Wahispania zina uhusiano thabiti na zinajitolea, na watoto hulelewa katika mazingira thabiti- tabia ambazo zinaonekana katika familia za Waislamu.”[3]

Na katika ripoti nyingine ya hivi karibuni ya gazeti, ilionekana pia jinsi: "Maadili ya kifamilia yana jukumu muhimu katika malezi ya jamii ya Waislamu. Kwa sababu ya maadili hayo ya kifamilia, kuna kanuni zingine nyingi ambazozipo sawa kati ya jamii ya Wahispania na Uislamu; kwa mfano, kuheshimu wazee, maisha ya ndoa, na kulea watoto, hizi ni mila za Wahispania zinazofanana na Uislamu. ”[4]

Baadhi ya Wamarekani wa kawaida waliosilimu pia wamekuwa na maoni juu ya uzoefu wa maisha halisi, na baadhi yao hukusanywa katika kitabu cha mama wa huyo aliyesilimu; Daughters of Another Path na Carol L. Anway.. Mwanamke mmoja, aliyenukuliwa katika kitabu hicho[5], alizungumzia juu ya mabadiliko yake ya mtazamo juu ya ndoa na maisha ya familia baada ya kusilimu. “Nilikuwa msafi zaidi na mtulivu kadiri nilivyoendelea kuingia katika dini. Niliwa na nidhamu ya hali ya juu. Sikukusudia kuolewa kabla ya kuwa Muislamu, lakini haraka nikawa mke na baadaye mama. Uislamu umetoa mfumo ambao umeniruhusu kuelezea imani, kama vile upole, fadhila, na upendo, ambayo nilikuwa nayo tayari. Imeniongoza pia kupata furaha kupitia ndoa na kuzaa watoto wawili. Kabla ya Uislamu, sikuwa na hamu ya kuwa na familia yangu mwenyewe kwani nilichukia (wazo la kuwa na) watoto. ”

Mwanamke mwingine anazungumzia juu ya kukubalika kwake katika familia kubwa katika kitabu hicho hicho. "Tulikutana katika uwanja wa ndege na familia yake kubwa, na ilikuwa wakati uliogusa sana, ambao sitaisahau. Mama (mama mkwewe) ni kama malaika… Nimetumia muda mwingi kulia, kwa sababu ya kile ninachokiona hapa. Mfumo wa familia ni wa kipekee kabisa na ukaribu ambao ni zaidi ya maneno.”[6]

Katika Kiambatisho C cha kitabu hicho, Mmarekani aliye badili dini mwenye umri wa miaka 35, wakati huo akiwa na miaka 14 akiwa Muislamu, aliandika juu ya familia ya mumewe na maadili yao kulingana na maadili yake ya Kimarekani. "Nimekutana na watu wote wa familia ya karibu ya mume wangu na watu wengine wa familia yake kubwa… nimejifunza mengi kutoka kwa wakwe zangu. Wana njia nzuri za kushirikiana na watoto wao, njia ambayo inaleta heshima kwa wengine na ujithamini. Inafurahisha kuona jinsi utamaduni na dini unavyofanya kazi kwa watoto. Mashemeji zangu, kwa sababu ya kuwa tofauti na utamaduni wa Kimarekani, imenifanya mwenye kushukuru katika vitu kadhaa vya tamaduni yangu ya Marekani… nimeona kuwa Uislamu ni wa kweli kwa kusema kuwa ni njia sahihi. ”[7]

Kutoka kwenye nukuu hizi, moja kutoka kwa msomi asiye Muislamu, wengine kutoka kwa walioingia kwenye Uislamu na waandishi wa habari, na wengine wanawake wa kawaida wa Marekani ambao walisilimu, tunaweza kuona kwamba maadili ya kifamilia katika Uislamu ni moja wapo ya vivutio vyake vikubwa. Maadili haya yanatokana na Mungu na mwongozo Wake, kupitia Quran na mfano na mafundisho ya Mtume Wake, Muhammad, rehema na baraka za Mungu ziwe juu yake, ambaye anaonyesha familia ni kama moja ya misingi ya dini na Uislamu ni njia ya maisha. Umuhimu wa kuunda familia umesisitizwa na msemo wa Mtume mwenyewe Mtukufu, ambaye alisema:

“Mtu akioa, ametimiza nusu ya dini yake, kwa hivyo amwogope Mungu juu ya nusu iliyobaki.”[8] (al-Baihaqi)

Vifungu viwili vifuatavyo vitajadili familia katika Uislamu kulingana na Quran na mafundisho ya Unabii. Kupitia uchunguzi wa Uislam juu ya mada za maisha ya ndoa, heshima kwa wazazi na wazee, na kulea watoto, tunaweza kuanza kushukuru faida za familia katika Uislamu.

Ndoa


“Na katika Ishara zake ni kuwa amekuumbieni wake zenu kutokana na nafsi zenu ili mpate utulivu kwao. Naye amejaalia mapenzi na huruma baina yenu. Hakika katika haya bila ya shaka zipo Ishara kwa watu wanao fikiri.” (Kurani 30:21)

Ndoa ni ya zamani zaidi katika taasisi za kijamii za wanadamu. Ndoa ilianza sambamba na kuumbwa kwa mwanamume na mwanamke wa kwanza: Adamu na Hawa. Manabii wote tangu wakati huo walitumwa kama mifano katika jamii zao, na kila Nabii, kuanzia wa kwanza hadi wa mwisho, aliidhinisha taasisi ya ndoa kama usemi ulioidhinishwa na Mungu kwa ushirika wa jinsia tofauti.[1]  Hata leo, bado inachukuliwa kuwa ipo sawa na sahihi kwa wenzi kutambulishana kama: "mke wangu" au "mume wangu" badala ya: "mpenzi wangu" au "mwenzi wangu". Kwa maana ya kupitia ndoa wanaume na wanawake hutimiza kisheria matakwa yao ya kimwili, hisia zao za upendo, uhitaji, ushirika, ukaribu, na kadhalika.

“…Wao ni vazi kwenu, na nyinyi ni vazi kwao...” (Kurani 2:187)

Kwa muda mrefu, vikundi vingine vimekuwa na imani kali juu ya jinsia tofauti na ujinsia. Wanawake, haswa, walichukuliwa kuwa waovu na wanaume wengi wa kidini, na kwa hivyo mawasiliano nao yalibidi yawe ya kiwango cha chini. Kwa hivyo, utawa, pamoja na maisha yake ya kutokujali na kujizuia, ulibuniwa na wale ambao walitaka kile walichokiona kuwa njia mbadala ya ndoa na maisha ya uchamungu zaidi.

“Tena tukafuatisha nyuma yao Mitume wengine, na tukamfuatisha Isa bin Mariamu, na tukampa Injili. Na tukajaalia katika nyoyo za walio mfuata upole na rehema. Na umonaki (utawa wa mapadri) wameuzua wao. Sisi hatukuwaandikia hayo, ila kutafuta radhi za Mwenyezi Mungu. Lakini hawakuufuata inavyo takiwa kuufuata. Basi wale walio amini katika wao tuliwapa ujira wao. Na wengi wao ni wapotovu.” (Kurani 57:27)

Familia pekee ambayo watawa wataijua (Mkristo, Wabudhi, au vinginevyo) watakuwa watawa wenzao kwenye monasteri au hekaluni. Kwa upande wa Ukristo, sio wanaume tu, bali pia wanawake, wangeweza kuifikia sifa ya ucha-Mungu kwa kuwa watawa, au "bi harusi wa Kristo". Hali hii isiyo ya asili mara nyingi imesababisha idadi kubwa ya maovu ya kijamii, kama vile unyanyasaji wa watoto, ushoga, na mahusiano haramu ya kingono yanayotokea kati ya watawa- yote ambayo yanaonekana kama dhambi za uhalifu. Wale Waislamu ambao wamefuata vitendo visivyo vya Kiisilamu vya kutojali na kujizuia, au ambao angalau wamedai wamechukua njia ya uchaMungu zaidi kuliko Manabii wenyewe, vile vile wameshindwa na uovu huo huo na kwa kiwango kile kile cha kashfa.

Mtume Muhammad wakati wa uhai wake aliweka wazi hisia zake kwa maoni kuwa  ndoa inaweza kuwa kikwazo cha kumkaribia Mungu. Wakati mmoja, mtu aliapa kwa Mtume kwamba hatakuwa na uhusiano wowote na wanawake, yaani , kamwe hatakuja kuoa. Mtume alimjibu kwa kutamka kwa ukali:

“Kwa jina la Allah! Mimi ndiye mcha-Mungu kati yenu! Bado… naoa! Yeyote anayejiepusha na sunnah yangu (njia iliyoelekezwa) hatoki kwangu(i.e. sio muumini).”

“Sema: Ikiwa nyinyi mnampenda Mwenyezi Mungu basi nifuateni mimi, Mwenyezi Mungu atakupendeni na atakufutieni madhambi yenu. Na Mwenyezi Mungu ni Mwenye kufuta madhambi na Mwenye kurehemu.’” (Kurani 3:31)

Kwa kweli, mbali na kuiona ndoa kuwa mbaya kwa imani ya mtu, Waislamu wanaona ndoa kuwa sehemu muhimu ya ibada yao ya kidini. Kama ilivyotajwa hapo awali, Mtume Muhammad alisema kwa uwazi kuwa ndoa ni nusu ya Dini (ya Uislamu). Kwa maneno mengine, labda nusu ya fadhila zote za Kiislamu, kama uaminifu, usafi wa moyo, upendo, ukarimu, uvumilivu, upole, kujitahidi, ustahamili, upendo, huruma, kujali, kujifunza, kufundisha, kutegemea, ujasiri, rehema, utulivu, msamaha, nk, hupatikana kupitia maisha ya ndoa. Kwa hivyo, katika Uisilamu, ufahamu wa Mungu na tabia njema zinapaswa kuwa vigezo vya kanuni ambazo mwenzi hutafuta kwa mwenzi wake mtarajiwa wa ndoa. Mtume Muhammad alisema:

“Mwanamke anaolewa kwa (moja ya) sababu nne: utajiri wake, hadhi yake, uzuri wake na ibada yake ya kidini. Kwa hivyo muoe mwanamke wa dini, la sivyo utakuwa mkosaji.” (Saheeh Al-Bukhari)

Bila shaka, hali mbaya ya kijamii na uozo ambao umeenea katika sehemu nyingi za ulimwengu ambao sio za Kiisilamu pia unadhihirika katika sehemu zingine za ulimwengu wa Kiislamu pia. Ila, uasherati, uasherati na uzinzi bado unalaaniwa kabisa katika jamii zote za Kiislamu na bado haujatengwa kwa kiwango cha "ujinga tu", "uwanja wa michezo" au shughuli zingine zisizo za maana. Hakika, Waislamu bado wanatambua na kukubali uharibifu mkubwa wa mahusiano ya kabla ya ndoa na nje ya ndoa uliopo kwenye  jamii. Kwa kweli Kurani inadhihirisha kwa uwazi kuwa tuhuma za uovu zinaleta athari mbaya sana katika maisha haya na yajayo.

“Na wanao wasingizia wanawake mahashumu, kisha wasilete mashahidi wane, basi watandikeni bakora thamanini, na msiwakubalie ushahidi wao tena. Na hao ndio wapotovu . ” (Kurani 24:4)

“Hakika wanao wasingizia wanawake, wanao jihishimu, walio ghafilika, Waumini, wamelaaniwa duniani na Akhera, nao watapata adhabu kubwa.” (Kurani 24:23)

Cha kushangaza ni kwamba, wanawake ambao hawajaolewa wanapoteseka sana na matokeo ya mahusiano ya zinaa, sauti zingine kali za harakati za wanawake zinataka kukomeshwa kwa taasisi ya ndoa. Sheila Cronin wa harakati hiyo, SASA, akiongea katika mtazamo wa upofu wa upendeleo wa mwanamke ambaye jamii yake inasikitishwa na kutofaulu kwa ndoa za kitamaduni za magharibi kwa kuwapa wanawake usalama, kinga kutokana na magonjwa ya zinaa, na shida zingine nyingi na dhuluma, alisema: "Kwa kuwa ndoa ni utumwa kwa wanawake, ni wazi kwamba harakati za wanawake lazima zizingatie kushambulia taasisi hii. Uhuru wa wanawake hauwezi kupatikana bila kukomeshwa kwa ndoa. ”

Ndoa katika Uislamu, hata hivyo, au tuseme, ndoa kulingana na Uislamu, yenyewe ni gari la kupata uhuru kwa wanawake. Hakuna mfano mkubwa zaidi wa ndoa kamilifu ya Kiislamu uliopo kuliko ule wa Mtume Muhammad, ambaye aliwaambia wafuasi wake: “Bora kati yenu ni wale ambao wanawatendea wema wanawake wao. Na mimi ndiye bora zaidi kwa wanawake wangu.”[2]  Mke mpendwa wa Mtume, A'isha, alithibitisha uhuru aliyopewa na mumewe aliposema:

“Siku zote alijiunga na kazi za nyumbani na wakati mwingine alikuwa akitengeneza nguo zake, kutengeneza viatu na kufagia sakafu. Alikuwa akikamua maziwa, kuwafungia, na kulisha wanyama wake na kufanya kazi za nyumbani” (Saheeh Al-Bukhari)

“Hakika nyinyi mnayo ruwaza njema kwa Mtume wa Mwenyezi Mungu kwa anaye mtaraji Mwenyezi Mungu na Siku ya Mwisho, na akamkumbuka Mwenyezi Mungu sana.” (Kurani 33:21)Moja ya sababu ambazo familia ya Kiislamu inafanya kazi ni kwa sababu ya muundo wake uliofafanuliwa kwa uwazi, ambapo kila mwanakaya anajua jukumu lake. Mtume Muhammad, rehema na baraka za Mungu ziwe juu yake, alisema:

“Kila mmoja wenu ni mchungaji, na nyote mnawajibika kwa mlichokichunga.” (Saheeh Al-Bukhari, Saheeh Muslim)

Baba ndiye mchungaji wa familia yake, anawalinda, anawapatia mahitaji yao, na anajitahidi kuwa mfano wao wa kuigwa na kuongoza kwa uwezo wake kama mkuu wa kaya. Mama ndiye mchungaji wa juu katika nyumba, akiilinda na kuyaingiza ndani, yale mazuri, yenye upendo ambayo ni ya umuhimu kwa maisha ya familia yenye furaha na afya. Yeye pia ndiye anayehusika na mwongozo wa watoto na elimu. Isingekuwa mgawanyo wa majukumu mmoja wa wazazi angechukua jukumu la uongozi, basi bila shaka kutakuwa na mabishano na mapigano ya kila wakati, na kusababisha kuvunjika kwa familia - kama vile kungekuwa na shirika lolote ambalo lisingekuwa na mamlaka yoyote ya kihierarkia.

“Mwenyezi Mungu amepiga mfano wa mtu mwenye mabwana washirika wanao gombana, na wa mtu mwengine aliye khusika na bwana mmoja tu. Je! Wako sawa katika hali zao? Alhamdulillahi, Sifa njema zote ni za Mwenyezi Mungu! Lakini wengi wao hawajui.” (Kurani 39:29)

      Ni jambo la busara kuwa yule ambaye kwa asili ana nguvu ya mwili na hisia katika wazazi hao wawili hufanywa mkuu wa kaya: mwanaume.

“…wanawake wanayo haki kwa Sharia kama ile haki iliyo juu yao. Na wanaume wana daraja zaidi kuliko wao…” (Kurani 2:228)

Na kwa watoto, ni matunda ya upendo ya mzazi wao, Uislamu unaweka maadili kamili yanayoamuru uwajibikaji wa wazazi na jukumu linarudi kwa mtoto kwa wazazi wao.

“na wazazi wawili muwatendee wema. Mmoja wao akifikia uzee, naye yuko kwako, au wote wawili, basi usimwambie hata: Ah! Wala usiwakemee. Na sema nao kwa msemo wa hishima. Na uwainamishie bawa la unyenyekevu kwa kuwaonea huruma. Na useme: Mola wangu Mlezi! Warehemu kama walivyo nilea utotoni.’” (Kurani 17:23-24)

      Ni wazi, ikiwa wazazi wanashindwa kuweka hofu ya Mungu ndani ya watoto wao tangu utotoni kwa sababu wao wenyewe hawajali, basi hawawezi kutarajia kuona shukrani ya haki ikirudishwa kwao. Kwa hivyo, onyo kali la Mungu katika Kitabu Chake:

“Enyi mlio amini! Jilindeni nafsi zenu na ahali zenu na Moto ambao kuni zake ni watu na mawe.” (Kurani 66:6)

Ikiwa wazazi kweli watajitahidi kulea watoto wao katika haki, basi, kama vile Mtume alisema:

“Pindi mwana wa adamu anapokufa, vitendo vyake vyote vimekoma isipokuwa [vitatu, sadaka inayoendelea, maarifa yenye faida, na] mtoto mwadilifu ambaye huwaombea wazazi wake.” (Saheeh Al-Bukhari, Saheeh Muslim)

Haijalishi jinsi gani wazazi wamemlea mtoto wao, na bila kujali dini yao (au ukosefu wao), utii na heshima ambayo mwana wa Kiislamu au binti anahitajika kuwaonyesha ni ya pili kwa utii ukilinganisha na kwa Muumba Mwenyewe. Kwa hivyo Ukumbusho Wake:

“Na tulipo funga agano na Wana wa Israili: Hamtamuabudu yeyote ila Mwenyezi Mungu; na muwafanyie wema wazazi na jamaa na mayatima na masikini, na semeni na watu kwa wema, na shikeni Swala, na toeni Zaka.’” (Kurani 2:83)

Hakika, ni kawaida kusikia wazee wasio Waislamu kusilimu kwa sababu ya kuongezeka kwa matunzo na uadilifu ambao watoto wao huwapatia kufuatia wao (yaani watoto) kuwa Waislamu.

“Sema: Njooni nikusomeeni aliyo kuharimishieni Mola wenu Mlezi. Nayo ni kuwa, msimshirikishe Yeye na chochote. Na wazazi wenu wafanyieni wema. Wala msiwauwe watoto wenu kwa sababu ya umasikini. Sisi tunakuruzukuni nyinyi na wao…’” (Kurani 6:151)

Wakati mtoto analazimika kuonyesha utii kwa wazazi wote wawili, Uislamu unamchagua mama kuwa ndiye anayestahili kwa sehemu kubwa ya shukrani ya upendo na fadhila. Mtume Muhammad alipoulizwa, “Ewe Mjumbe wa Mungu! Ni nani kati ya wanadamu anayeidhinishwa nimfanyie wema?” alijibu:“Mama Yako”  mtu huyo akauliza:“kisha nani?”  Mtume akamjibu: “Mama yako.”  Mtu huyo akauliza: “Kisha nani?” Mtume akarudia tena: “Mama yako.”  Mtu yule akauliza tena: ‘Kisha nani?’  Mwisho mtume akamjibu “(Kisha) baba yako.”[1]

“Na tumemuusia mwanaadamu awatendee wema wazazi wake wawili. Mama yake amechukua mimba yake kwa taabu, na akamzaa kwa taabu. Na kuchukua mimba kwake hata kumwachisha ziwa ni miezi thalathini. Hata anapo fika utu uzima wake, na akafikilia miaka arubaini, husema: Mola wangu Mlezi! Niwezeshe nishukuru neema zako ulizo nineemesha mimi na wazazi wangu, na nitende mema unayo yapenda. Na unitengenezee dhuriya zangu. Hakika mimi nimetubu kwako, na mimi ni miongoni mwa Waislamu. ’” (Kurani 46:15)

Hitimisho


Katika Uislamu kunakanuni ya jumla inayosema kwamba kile kinachomfaa mtu ni kizuri kwa mwingine. Au, kwa maneno ya Mtume:

“Hatoamini mmoja wenu kweli mpaka ampendelee ndugu yake (aliyeamini) kile anachokipenda mwenyewe.” (Saheeh Al-Bukhari, Saheeh Muslim)

Kama inavyotarajiwa, kanuni hii inadhihirika zaidi katika familia ya Kiislamu, kiini cha jamii ya Kiislamu. Ila, jukumu la mtoto kwa wazazi wake, hakika, linaelekezwa hata kwa wazee wote wa jamii. Rehema na wasiwasi walio nao wazazi kwa watoto wao ndivyo iwepo kwa watoto wote. Hakika, sio kwamba Muislamu ana chaguo katika mambo kama haya. Baada ya yote, Mtume alisema:

“Yeye asiyeonyesha huruma kwa vijana wetu, wala kuwaheshimu wazee wetu, hatoki kwetu.” (Abu Dawood, Al-Tirmidhi)

      Je! Ni jambo la kushangaza, kwamba watu wengi, waliolelewa kama wasio Waislamu, hupata kile ambacho wamekuwa wakikitafuta, kile ambacho wamekuwa wakikiamini kila wakati kuwa kizuri na cha kweli, katika dini ya Uislamu? Dini ambayo inawakaribisha haraka na kwa uchangamfu kama mshiriki wa familia moja yenye upendo.

“Sio wema kuwa mnaelekeza nyuso zenu upande wa mashariki na magharibi. Bali wema ni wa anaye muamini Mwenyezi Mungu na Siku ya Mwisho na Malaika na Kitabu na Manabii, na anawapa mali, kwa kupenda kwake, jamaa na mayatima na masikini na wasafiri, na waombao, na katika ugombozi, na akawa anashika Swala, na akatoa Zaka, na wanao timiza ahadi yao wanapo ahidi, na wanao vumilia katika shida na dhara na wakati wa vita; hao ndio walio sadikisha, na hao ndio wajilindao. ” (Kurani 2:177)