Mga Tanong at mga Sagot
Tungkol sa Buwan ng Ramaḍān
Para sa mga Nakababata at
Hindi Maiiwasan ng mga
Nakatatanda
2
3
Mga Tanong at mga Sagot Tungkol sa
Buwan ng Ramaḍān Para sa mga
Nakababata at Hindi Maiiwasan ng mga
Nakatatanda
Kapisanan ng Serbisyo ng Nilalamang Islāmiko sa
Maraming Wika
Sa ngalan ni Allāh, ang Napakamaawain, ang
Maawain
Panimula
Ang papuri ay ukol kay Allāh na gumawa sa
buwan ng Ramaḍān at nagtangi rito ng maraming
kainaman higit sa nalalabi sa mga buwan at mga
araw. Dumadalangin tayo ng basbas at
pangangalaga kay Muḥammad bin `Abdullāh:
basbasan siya ni Allāh sampu ng mag-anak niya
at mga Kasamahan niya at pangalagaan. Sa
pagsisimula:
Ang mga ito ay mga tanong at mga sagot tungkol
sa buwan ng Ramaḍān para sa mga nakababata at
hindi maiiwasan ng mga nakatatanda. Sa mga ito
ay may pagbanggit ng kinakailangan, isinakaibig-
ibig, at nararapat tungo sa pinagpalang buwan ng
Ramaḍān. Pipili ang edukador mula sa mga ito ng
loloobin niya at nababagay sa bata at edad nito.
Ang mga Kasamahang mararangal (malugod si
Allāh sa kanila) ay nagpapaayuno sa mga anak
4
nila sa pagkabata ng mga ito bilang pagpapahirati
sa mga ito sa pagtalimang ito.
Nasaad sa ḥadīth ayon kay Ar-Rubayyi` bint
Mu`awwidh bin `Afrā' (malugod si Allāh sa
kanya) na nagsabi: {Nagpasugo ang Sugo ni Allāh
(basbasan siya ni Allāh at pangalagaan) sa umaga
ng `Āshūrā' sa mga nayon ng Anṣār na nasa
paligid ng Madīnah:1 "Ang sinumang inumaga na
nag-aayuno, lubusin niya ang ayuno niya; at ang
sinumang inumaga na nakatigil-ayuno, lubusin
niya [ang ayuno] sa nalalabi sa araw niya." Kaya
kami matapos niyon ay nag-aayuno at
nagpapaayuno sa mga paslit naming nakababata
kabilang sa kanila kung niloob ni Allāh.
Pumupunta kami sa masjid saka gumagawa kami
para sa kanila ng laruan mula sa lanang
nahimulmol. Kaya kapag umiyak ang isa sa kanila
dahil sa pagkain, nagbibigay kami nito sa kanya
sa hanggang sa bago ng pagtigil-ayuno.}
(Nagsalaysay nito sina Imām Al-Bukhārīy: 1960
at Imām Muslim: 1136 at ang pananalita ay kay
Imām Muslim.)
Nasaad sa ḥadīth na ito na sila noon ay gumagawa
para sa mga bata ng nilalaro ng mga ito yari sa
lanang nahimulmol. Ito ay ang lana na tinina.
Kapag umiyak ang isa sa mga ito dahil sa gutom,
ibinibigay nila sa kanya ang laruang ito upang
1 Ang Anṣār (mga Tagaadya) ay ang mga orihinal na taga-Madīnah, na nag-
adya at tumulong sa Propeta (basbasan siya ni Allāh at pangalagaan).
5
malibang siya nito hanggang sa dumating ang
oras ng pagtigil-ayuno. Ito ay bilang
pagpapatibay-loob at pagsasanay sa mga bata sa
pagsamba.
Nararapat ang pagsasaalang-alang na kapag
umabot ang hirap sa bata sa katindihan nito,
hindi ipipilit sa kanya na kumpletuhin niya ang
pag-aayuno nang sa gayon hindi magdahilan iyon
ng pagkamuhi niya sa pag-aayuno o magdahilan
sa kanya sa pagsisinungaling o sa mga paglalang
pangkaramdaman. Ang bata ay hindi kabilang sa
mga naaatangan ng tungkulin kaya nararapat ang
pagsasaalang-alang nito at ang hindi
pagpapakahigpit sa nauukol sa pag-aayuno.
Bilang bahagi ng paglubos sa benepisyo,
babanggitin natin ang mga usapin na nararapat
malaman ng mga nakatatanda at iwasan sa
sandali ng pagtuturo sa mga nakababata.
Tumawag-pansin nga tayo ng mga ito sa
pamamagitan ng pagkakalagay na mga ito sa
pagitan ng mga panaklong na ganito: (Para sa
mga nakatatanda).
Dito, si Allāh ay hinihilingan natin na
magpakinabang sa pamamagitan ng mga
gawaing ito at tumatanggap ng mga ito.
6
Ang mga Tanong at ang mga Sagot
T: Ano ang buwan ng Ramaḍān?
S: Ang buwan ng Ramaḍān ay ang pinakamainam
sa mga buwan ng taon. Ito ang ikasiyam na
buwan mula sa mga buwan ng lunar na taon. Ang
pag-aayuno rito ay isang haligi kabilang sa
Limang Haligi ng Islām.
Ayon sa Anak ni `Umar (malugod si Allāh sa
kanilang dalawa) na nagsabi: {Nagsabi ang Sugo
ni Allāh (basbasan siya ni Allāh at pangalagaan):
"Itinayo ang Islām sa lima: pagsaksi na walang
Diyos kundi si Allāh at na si Muḥammad ay Sugo ni
Allāh, pagpapanatili ng ṣalāh, pagbibigay ng
zakāh, [pagsasagawa ng] ḥajj, at pag-aayuno sa
Ramaḍān."} (Nagsalaysay nito sina Imām Al-
Bukhārīy: 8 at Imām Muslim: 16.)
T: Kinakailangan ba ang pag-aayuno sa buwan
ng Ramaḍān?
S: Oo. Kinakailangan ang pag-aayuno sa buwan
ng Ramaḍān. Ito ay isang haligi kabilang sa mga
Haligi ng Islām.
Ang patunay ay ang sabi ni Allāh:
{O mga sumampalataya, isinatungkulin sa inyo
ang pag-aayuno kung paanong isinatungkulin ito
7
sa mga bago pa ninyo, nang sa gayon kayo ay
mangingilag magkasala.} (Qur'ān 2:183)
{isinatungkulin sa inyo}
Ibig sabihin: isinaobligasyon sa inyo.
Ang sabi pa ni Allāh:
{Kaya ang sinumang nakasaksi kabilang sa inyo
sa buwan [ng Ramaḍān] ay mag-ayuno siya rito}
(Qur'ān 2:185)
T: Ano ang pag-aayuno?
S: Ito ay ang pagpapakamananamba kay Allāh
(kaluwalhatian sa Kanya at napakataas Siya) sa
pamamagitan ng paghinto sa pagkain, pag-inom,
at lahat ng mga tagapagpatigil-ayuno mula sa
pagsapit ng madaling-araw hanggang sa
paglubog ng araw, kalakip ng layunin.
Ang patunay ay ang sabi ni Allāh:
{Kumain kayo at uminom kayo hanggang sa
luminaw para sa inyo ang puting sinulid sa itim na
sinulid mula sa madaling-araw. Pagkatapos
lubusin ninyo ang pag-aayuno hanggang sa gabi.}
(Qur'ān 2:187)
8
Ibig sabihin: Kumain kayo at uminom kayo sa
gabi sa kabuuan nito hanggang sa luminaw para
sa inyo ang pagsapit ng totoong madaling-araw
sa pamamagitan ng kaputian ng madaling-araw
at pagkahiwalay nito sa kadiliman ng gabi.
Pagkatapos kumpletuhin ninyo ang pag-aayuno
sa pamamagitan ng paghinto sa mga
tagapagpatigil-ayuno mula sa pagsapit ng
madaling-araw hanggang sa lumubog ang araw.
T: Ano ang mga kainaman ng buwan ng
Ramaḍān?
S: Ang mga kainaman nito ay marami, na kabilang
sa mga ito ang sumusunod:
1. Na ang buwang ito ay pinagbabaan ng Qur'ān.
Nagsabi si Allāh:
{Ang buwan ng Ramaḍān ay ang [buwang]
pinababa rito ang Qur’ān bilang patnubay para sa
mga tao at bilang mga malinaw na patunay mula
sa patnubay at saligan.} (Qur'ān 2:185)
2. Na pinagbubuksan dito ang mga pintuan ng
Paraiso.
3. Na pinagsasara rito ang mga pintuan ng
Impiyerno.
4. Na tinatanikalaan dito ang mga demonyo at
pinuposasan kaya hindi sila humantong sa
9
pagtukso sa mga Muslim gaya ng pagkahantong
nila tungo roon sa ibang buwan.
Ayon kay Abū Hurayrah (malugod si Allāh sa
kanya) na nagsabi: {Nagsabi ang Sugo ni Allāh
(basbasan siya ni Allāh at pangalagaan): "Kapag
pumasok ang Ramaḍān, pinagbubuksan ang mga
pintuan ng Paraiso, pinagsasara ang mga pintuan
ng Impiyerno, at itinatanikala ang mga
demonyo."} (Nagsalaysay nito sina Imām Al-
Bukhārīy: 3277 at Imām Muslim: 1079).
5. Narito ang Laylatulqadr (Gabi ng Pagtatakda)
na higit na mabuti kaysa sa isang libong buwan
para sa sinumang nagdasal sa gabi rito dala ng
pananampalataya at paghahangad ng
gantimpala. Nagsabi si Allāh:
{Ang Gabi ng Pagtatakda ay higit na mabuti
kaysa sa isang libong buwan.} (Qur'ān 97:3)
8. Na si Allāh ay nagtangi nito sa
pagsasatungkulin ng pag-aayuno na kabilang sa
pinakadakila at pinakakapita-pitagan sa mga
gawaing nagpapalapit-loob kay Allāh
(napakataas Siya).
Ayon kay Abū Hurayrah (malugod si Allāh sa
kanya) na nagsabi: {Nakarinig ako sa Sugo ni
Allāh (basbasan siya ni Allāh at pangalagaan) na
nagsasabi: "Nagsabi si Allāh (kamahal-mahalan
Siya at kapita-pitagan): 'Ang bawat gawain ng
anak ni Adan ay para sa kanya maliban sa pag-
10
aayuno; ito ay para sa Akin at Ako ay gaganti sa
Kanya rito.' Kaya sumpa man sa Kanya na ang
kaluluwa ni Muḥammad ay nasa kamay Niya,
talagang ang amoy ng bibig ng tagapag-ayuno ay
higit na mabango sa ganang kay Allāh kaysa sa
halimuyak ng musk."} (Isinalaysay ito nina Imām
Al-Bukhārīy: 1904 at Imām Muslim:1151.)
Ang "talagang ang amoy ng bibig ng tagapag-
ayuno" ay nangangahulugang: ang pag-iiba ng
amoy ng bibig niya.
7. Na ang sinumang nag-ayuno rito at nagdasal sa
gabi nito para kay Allāh, patatawarin sa kanya
ang nauuna sa pagkakasala niya.
Ayon kay Abū Hurayrah (malugod si Allāh sa
kanya) na nagsabi: {Nagsabi ang Sugo ni Allāh
(basbasan siya ni Allāh at pangalagaan): "Ang
sinumang nag-ayuno sa Ramaḍān dala ng
pananampalataya at dala ng pag-asang
gagantimpalaan, patatawarin sa kanya ang
nauna na pagkakasala niya."} (Nagsalaysay nito
sina Imām Al-Bukhārīy: 38 at Imām Muslim:
760.)
Sa isa pang ḥadīth: "Ang sinumang nagdasal sa
gabi ng Ramaḍān dala ng pananampalataya at
dala ng pag-asang gagantimpalaan, patatawarin
sa kanya ang nauna na pagkakasala niya."}
(Nagsalaysay nito sina Imām Al-Bukhārīy: 37 at
Imām Muslim: 759.)
Ang "dala ng pananampalataya" ay
nangangahulugang: pananampalataya kay Allāh
11
at na ito ay isang tungkulin mula sa Kanya
(kaluwalhatian sa Kanya).
Ang "dala ng pag-asang gagantimpalaan" ay
nangangahulugang: dala ng paghiling ng pabuya
at gantimpala mula kay Allāh (napakataas Siya),
hindi dala ng pakitang-tao ni iba pa rito kabilang
sa anumang sumasalungat sa pagpapakawagas.
8. Na ang pagsasagawa ng `umrah sa Ramaḍān ay
may gantimpalang gaya ng gantimpala ng ḥajj.
Ayon sa Anak ni `Abbās (malugod si Allāh sa
kanilang dalawa): {Ayon sa Propeta (basbasan
siya ni Allāh at pangalagaan) na nagsabi: "... isang
`umrah sa Ramaḍān ay tumutumbas sa isang ḥajj
o isang ḥajj kasama ko."} Nagsalaysay nito sina
Imām Al-Bukhārīy: 1863 at Imām Muslim: 1256.
Ang "tumutumbas sa isang ḥajj" ay
nangangahulugang: nakatutumbas ang
gantimpala nila sa gantimpala ng isang ḥajj.
9. Na ang sinumang nagbigay ng pantigil-ayuno
sa isang tagapag-ayuno sa oras ng pagtigil-ayuno,
magkakaroon siya ng tulad sa pabuya rito.
Ayon kay Zayd bin Khālid Al-Juhanīy (malugod si
Allāh sa kanya) na nagsabi: {Nagsabi ang Sugo ni
Allāh (basbasan siya ni Allāh at pangalagaan):
"Ang sinumang nagbigay ng pantigil-ayuno sa
isang tagapag-ayuno, magkakaroon siya ng tulad
ng pabuya rito, gayon pa man, ito ay hindi
nagbabawas ng anuman mula sa pabuya sa
12
tagapag-ayuno."} (Nagsalaysay nito sina Imām
At-Tirmidhīy: 807 at Imām Ibnu Mājah: 1746.)
10. Na si Allāh, sa bawat gabi nito, ay may mga
pinalalaya mula sa Impiyerno.
Ayon kay Jābir bin `Abdillāh (malugod si Allāh sa
kanilang dalawa): {Ayon sa Propeta (basbasan
siya ni Allāh at pangalagaan) na nagsabi: "Tunay
na si Allāh, sa sandali ng bawat pagtigil-ayuno, ay
may mga pinalalaya. Iyon ay sa bawat gabi."}
(Nagsalaysay nito si Imām Ibnu Mājah:1643.)
11. Na ang pag-aayuno sa Ramaḍān ay isang
kadahilanan ng pagtatakip-sala sa mga
pagkakasala na nauna sa kanya mula sa Ramaḍān
na bago nito kapag umiwas siya sa malalaking
kasalanan.
Ayon kay Abū Hurayrah (malugod si Allāh sa
kanya): {Ang Sugo ni Allāh (basbasan siya ni
Allāh at pangalagaan) ay nagsasabi: "Ang limang
dasal, ang Biyernes hanggang sa Biyernes, at ang
Ramaḍān hanggang sa Ramaḍān ay mga
tagatakip-sala sa pagitan ng mga ito kapag
umiwas sa malalaking kasalanan."} (Nagsalaysay
nito si Imām Muslim: 233.)
Ang malalaking kasalanan ay walang pag-iwas sa
pagbabalik-loob (tawbah).
Sa pangkalahatan, nagpatunay nga ang mga
teksto na ang buwan ng Ramaḍān ay buwan ng
pagsamba, pagsasamabuting-loob, pagkagalante,
13
pagkaawa, pagpapatawad, at pagpapalaya mula
sa Impiyerno.
T: Ano ang mga kainaman ng pag-aayuno?
S: Ang mga kainaman ng pag-aayuno ay ang
sumusunod:
1. Na si Allāh ay gumaganti dahil dito ng isang
pagganting natatangi mula sa ganang Kanya sa
nalalabi sa mga gawain.
Ayon kay Abū Hurayrah (malugod si Allāh sa
kanya): {Ayon sa Propeta (basbasan siya ni Allāh
at pangalagaan) na nagsabi: "Ang bawat gawain
ng anak ni Adan ay para sa kanya maliban sa pag-
aayuno sapagkat tunay na ito ay para sa Akin at
Ako ay gaganti sa kanya."} (Nagsalaysay nito sina
Imām Al-Bukhārīy: 1904 at Imām Muslim: 1151.)
2. Na ito ay isang kalasag, ibig sabihin: panakip at
pananggalang laban sa Apoy.
Ayon kay Abū Hurayrah (malugod si Allāh sa
kanya): {Ayon sa Propeta (basbasan siya ni Allāh
at pangalagaan) na nagsabi: "Ang pag-aayuno ay
isang kalasag."} (Nagsalaysay nito sina Imām Al-
Bukhārīy: 1904 at Imām Muslim: 1151.)
2. Na ang amoy ng bibig ng tagapag-ayuno, na
nagiging kabilang sa mabahong amoy ng bibig, ay
higit na mabango sa ganang kay Allāh kaysa sa
amoy ng musk.
Ayon kay Abū Hurayrah (malugod si Allāh sa
kanya): {Ayon sa Propeta (basbasan siya ni Allāh
at pangalagaan) na nagsabi: "Kaya sumpa man sa
14
Kanya na ang kaluluwa ni Muḥammad ay nasa
kamay Niya, talagang ang amoy ng bibig ng
tagapag-ayuno ay higit na mabango sa ganang
kay Allāh kaysa sa halimuyak ng musk."}
(Nagsalaysay nito sina Imām Al-Bukhārīy: 1894
at Imām Muslim: 1151.)
4. Ang tagapag-ayuno ay may dalawang tuwa.
Ayon kay Abū Hurayrah (malugod si Allāh sa
kanya): {Ayon sa Propeta (basbasan siya ni Allāh
at pangalagaan) na nagsabi: "Ang tagapag-ayuno
ay may dalawang tuwa: tuwa kapag magtitigil-
ayuno siya at tuwa kapag makikitagpo siya sa
Panginoon niya."} (Nagsalaysay nito sina Imām
Al-Bukhārīy: 1904 at Imām Muslim: 1151.)
5. Sa Paraiso ay may isang pintuan na walang
nakapapasok doon kundi ang mga tagapag-
ayuno.
Ayon kay Sahl (malugod si Allāh sa kanya): {Ayon
sa Propeta (basbasan siya ni Allāh at
pangalagaan) na nagsabi: "Tunay na sa Paraiso ay
may isang pintuang tinatawag na Ar-Rayyān.
Papasok doon ang mga tagapag-ayuno sa Araw ng
Pagbangon. Walang nakakapasok doon na isang
iba pa sa kanila. Sasabihin: Nasaan ang mga
tagapag-ayuno? Kaya tatayo sila. Walang
nakakapasok doon na isang iba pa sa kanila.
Kapag nakapasok sila, isasara ito kaya walang
papasok doon na isa man."} (Nagsalaysay nito sina
Imām Al-Bukhārīy: 1896 at Imām Muslim: 1152.)
15
6. Na ang tagapag-ayuno ay hindi tinatanggihan
ang panalangin niya.
Ayon kay Abū Hurayrah (malugod si Allāh sa
kanya) na nagsabi: {Nagsabi ang Sugo ni Allāh
(basbasan siya ni Allāh at pangalagaan): "May
tatlong hindi tinatanggihan ang panalangin nila –
at kabilang sa kanila ang tagapag-ayuno
hanggang sa tumigil-ayuno siya."} Nagsalaysay
nito si Imām At-Tirmidhīy: 3598.
T: Ano ang kasanhian at ang katuturan ng pag-
aayuno?
S: Ang pag-aayuno ay may kasanhiang marami at
kapita-pitagan, na kabilang sa mga ito ang
sumusunod:
1. Kabilang sa pinakadakila sa mga kasanhian
nito na bumanggit ng mga ito si Allāh
(napakataas Siya), na ito ay isang kaparaanan
para sa pagsasakatotohanan ng taqwā
(pangingilag magkasala), na paggawa ng pag-
utos ni Allāh (napakataas Siya) at pagwaksi sa
sinaway Niya.
Nagsabi si Allāh:
{O mga sumampalataya, isinatungkulin sa inyo
ang pag-aayuno kung paanong isinatungkulin ito
16
sa mga bago pa ninyo, nang sa gayon kayo ay
mangingilag magkasala.} (Qur'ān 2:183)
2. Ang pag-aayuno ay nagpapahirati sa tao sa
pagtitiis na kinasasalalayan ng gawain sa
kabuuan nito. Ang pagtitiis ay tatlong uri:
pagtitiis sa pagtalima kay Allāh nang sa gayon
magampanan ito, pagtitiis laban sa pagsuway kay
Allāh nang sa gayon maiwaksi ito, at pagtitiis sa
mga itinakda.
3. Kabilang sa mga katuturan ng pag-aayuno sa
Ramaḍān na dito ay may paghahayag ng
pagsamba kay Allāh (kamahal-mahalan Siya at
kapita-pitagan) sa lipunan sa kabuuan nito kaya
nakatatagpo ka sa lahat ng mga Muslim mula sa
silangan hanggang sa kanluran na nagtitipon sa
pag-aayuno sa buwang ito.
4. Ang pagpapakahirati sa pagtalima at
pagsamba, na ang pinakanatatangi sa mga ito ay
ang pag-aayuno.
5. Ang pagpapakahirati sa pag-iwan sa mga bagay
alang-alang kay Allāh (napakataas Siya).
6. Ang tagapag-ayuno ay nakararamdam ng
biyaya ni Allāh sa kanya, na kabilang sa mga ito
ang biyaya ng pagkain at inumin.
7. Ang pag-aayuno ay gumagawa sa tagapag-
ayuno na makadama sa mga mahina, mga
maralita, at mga dukha at magsimpatiya sa kanila
dahil siya ay nakararamdam ng hapdi ng gutom.
17
8. Ang pag-aayuno ay nagpapahina sa pag-
impluwensiya ng demonyo at panunulsol nito.
9. Ang pag-aayuno ay may dulot na edukasyon sa
pagpapakawagas at pagsasaalang-alang kay
Allāh sapagkat walang isa na pumipigil sa
tagapag-ayuno sa pagkain o pag-inom kundi ang
pagsasaalang-alang kay Allāh (napakataas Siya).
10. Ang pag-aayuno ay nagpapatamo sa katawan
ng kalusugan at lakas, na napagtibay sa ganang
mga manggagamot.
T: Ano ang mga tagasira ng pag-aayuno?
S: 1. Ang pagkain o ang pag-inom nang sadyaan
sa maghapon ng Ramaḍān batay sa sabi ni Allāh:
{Pagkatapos lubusin ninyo ang pag-aayuno
hanggang sa gabi.} (Qur'ān 2:187)
Hinggil naman sa sinumang kumain o uminom
habang nakalimot, ang pag-aayuno niya ay
tumpak. Kinakailangan sa kanya ang pagtigil
kapag nakaalaala siya o napaalalahanan siya na
siya ay nag-aayuno, batay sa sabi ng Propeta
(basbasan siya ni Allāh at pangalagaan): "Ang
sinumang nakalimot habang siya ay nag-aayuno
kaya nakakain siya o nakainom siya, maglulubos
siya ng pag-aayuno niya sapagkat nagpakain
lamang sa kanya si Allāh at nagpainom sa kanya."}
(Nagsalaysay nito sina Imām Al-Bukhārīy: 1933
at Imām Muslim: 1155.)
18
2. Ang pagsuka nang sadyaan, na pagpapalabas
ng nasa bituka ng pagkain o inumin sa
pamamagitan ng bibig nang sadyaan. Hinggil
naman sa kapag nanaig sa kanya ang pagsusuka
at lumabas sa kanya nang walang pagkukusa
niya, hindi nakaaapekto ito sa pag-aayuno niya.
Batay ito sa sabi ng Propeta (basbasan siya ni
Allāh at pangalagaan): "Ang sinumang
nangibabaw sa kanya ang pagsusuka, walang
kailangan sa kanya na pag-uulit; at ang sinumang
nagsuka nang sadyaan, umulit siya nito."}
(Nagsalaysay nito si Imām At-Tirmidhīy: 720.)
Ang "nangibabaw sa kanya ang pagsusuka" ay
nangangahulugang: nakauna sa kanya at nanaig
sa kanya sa paglabas nang walang pagkukusa
niya.
3. Ang riddah (pagtalikod sa Islām) at ang kufr
(kawalang-pananampalataya) dahil sa
pagpapaimbabaw sa pagsamba, batay sa sabi ni
Allāh:
{talagang kung nagtambal ka [kay Allāh] ay
talagang mawawalang-kabuluhan nga ang gawa
mo} (Qur'ān 39:65)
4. Ang ḥijāmah, na pagpapalabas ng dugo mula sa
balat.
Batay ito sa sabi ng Propeta (basbasan siya ni
Allāh at pangalagaan): "Tumigil-ayuno ang
tagapagsagawa ng ḥijāmah at ang
19
pinagsasagawaan ng ḥijāmah." (Nagsalaysay nito
si Imām Abū Dāwud: 2367.)
Tulad ng ḥijāmah ang pag-aabuloy ng dugo.
Hinggil naman sa paglabas ng dugo dahil sa
pagkasugat o pagkabunot ng ngipin o
balinguyngoy (nosebleed), hindi makapipinsala
ito dahil ito ay hindi ḥijāmah ni ayon sa
kahulugan nito.
5. (Para sa mga nakatatanda). Nawawalang-
saysay ang pag-aayuno dahil sa pakikipagtalik o
masturbasyon.
6. (Para sa mga nakatatanda). Ang paglabas ng
dugo ng regla o nifās sapagkat kapag nakakita
ang babae ng dugo ng regla o nifās, natitigil-
ayuno siya at kinakailangan sa kanya ang muling
pagsasagawa, batay sa sabi ng Propeta (basbasan
siya ni Allāh at pangalagaan) kaugnay sa babae:2
"Hindi ba kapag nagregla siya ay hindi siya
magdarasal at hindi siya mag-aayuno?"
(Nagsalaysay nito si Imām Al-Bukhārīy: 304.)
7. Ang anumang ayon sa kahulugan ng pagkain at
pag-inom tulad ng paggamit ng dextrose o
intravenous feeding.
2 Ang nifās ay pagdurugo ng mga ilang araw bago o matapos magsilang ng
sanggol.
20
T: Ano ang mga isinakaibig-ibig sa pag-aayuno?
S: Isinakaibig-ibig at itinuturing na sunnah para
sa tagapag-ayuno na isaalang-alang niya sa pag-
aayuno ang mga sumusunod:
1. Ang saḥūr batay sa sabi ng Propeta (basbasan
siya ni Allāh at pangalagaan): "Kumain kayo ng
saḥūr sapagkat tunay na sa saḥūr ay may
pagpapala." (Nagsalaysay nito sina Imām Al-
Bukhārīy: 1923 at Imām Muslim: 1095.)
Naisasakatuparan ang saḥūr sa marami o
kaunting pagkain, kahit pa man isang lagok ng
tubig. Ang oras ng saḥūr ay mula sa hatinggabi
hanggang sa bago ng pagsapit ng madaling-araw.
2. Ang pagpapahuli ng saḥūr, batay sa ḥadīth ni
Zayd bin Thābit (malugod si Allāh sa kanya) na
nagsabi: {Kumain kami ng saḥūr kasama ng Sugo
ni Allāh (basbasan siya ni Allāh at pangalagaan).
Pagkatapos tumayo kami patungo sa pagdarasal.
Nagsabi ako: "Ilan ang tagal sa pagitan ng
dalawang ito?" Nagsabi siya: "Limāmpung
talata."} Nagsalaysay nito sina Imām Al-
Bukhārīy: 575 at Imām Muslim: 1097).
Ang "limampung talata" ay nangangahulugang:
nasa pagitan ng saḥūr at adhān ng madaling-
araw na tagal ng pagbigkas ng limampung talata
ng Qur'ān. Nasaad dito ang paghimok sa
pagpapahuli ng saḥūr hanggang sa malapit bago
magmadaling-araw.
21
3. Ang pagmamadali sa pagtigil-ayuno sapagkat
isinakaibig-ibig para sa tagapag-ayuno ang
pagmamadali sa pagtigil-ayuno kapag natiyak
ang paglubog ng araw.
Batay ito sa ḥadīth na Sahl bin Sa`d (malugod si
Allāh sa kanya): {Ang Sugo ni Allāh (basbasan
siya ni Allāh at pangalagaan) ay nagsabi: "Hindi
natitigil ang mga tao sa pagiging nasa kabutihan
hanggat nagmamadali sila sa pag-ayuno."}
(Nagsalaysay nito sina Imām Al-Bukhārīy: 1957
at Imām Muslim: 1098.)
4. Ang pagtigil-ayuno sa pagkain ng mga
manibalang na datiles ngunit kung hindi
nakatagpo ay pagkain ng mga hinog na datiles
ngunit kung hindi nakatagpo ay sa mga lagok ng
tubig.
Batay ito sa ḥadīth ni Anas bin Mālik (malugod si
Allāh sa kanya): {Ang Sugo ni Allāh noon
(basbasan siya ni Allāh at pangalagaan) ay
tumitigil-ayuno sa mga manibalang na datiles
bago siya magdasal ngunit kung hindi nagkaroon
ng mga manibalang na datiles ay sa mga hinog na
datiles ngunit kung hindi nagkaroon ay humihigop
siya ng mga higop ng tubig.} (Nagsalaysay nito si
Imām Abū Dāwud: 2356.)
Ang "humihigop siya ng mga higop ng tubig" ay
nangangahulugang: umiinom siya nang tatlong
ulit.
22
Kung siya ay nasa isang lugar at naabutan siya ng
pagtigil-ayuno at hindi siya nakatagpo ng
anumang maipantitigil-ayuno niya, naglalayon
siya ng pagtigil-ayuno sa puso niya at
nakasasapat sa kanya iyon.
5. Ang panalangin sa sandali ng pagtigil-ayuno at
sa sandali ng pag-aayuno.
Batay ito sa sabi ng Propeta (basbasan siya ni
Allāh at pangalagaan): "May tatlong hindi
tinatanggihan ang panalangin nila: ang pinunong
makatarungan, ang tagapag-ayuno kapag
tumitigil-ayuno siya, at ang panalangin ng
naaapi." Nagsalaysay nito si Imām At-Tirmidhīy:
3598.
6.Ang pagpapadalas ng pagbibigay ng
kawanggawa, pagbigkas ng Qur'ān, pagpapakain
sa pagtigil-ayuno ng mga tagapag-ayuno, at
nalalabi sa mga gawain ng pagsasamabuting-
loob.
Ayon sa Anak ni `Abbās (malugod si Allāh sa
kanilang dalawa) na nagsabi: {Ang Sugo ni Allāh
noon (basbasan siya ni Allāh at pangalagaan) ay
ang pinakagalante sa mga tao. Siya noon ay ang
pinakagalante sa magiging anuman sa Ramaḍān
kapag nakikipagtagpo sa kanya si Anghel Gabriel.
Siya noon ay nakikipagtagpo rito sa bawat gabi ng
Ramaḍān saka nakikipag-aralan siya rito ng
Qur'ān. Kaya talagang ang Sugo ni Allāh
(basbasan siya ni Allāh at pangalagaan) ay ang
pinakagalante sa kabutihan kaysa sa hanging
