Σην Όλνκα ηνπ Αιιάρ, ηνπ Παληειεήκνλα, ηνπ Πνιπεύζπιαρλνπ.
Δηζαγσγή
ιε ε Γφμα αλήθεη ζηνλ Αιιάρ. Σνλ επαηλνχκε, επηδεηνχκε ηε Βνήζεηά Σνπ θαη δεηάκε ηε πγρψξεζή Σνπ. Αλαδεηνχκε θαηαθχγην ζηνλ Αιιάρ, ηνλ Όςηζην, απφ ηα θαθά ηνπ εαπηνχ καο θαη απφ ηηο θαθέο πξάμεηο καο. πνηνο θαζνδεγείηαη απφ ηνλ Αιιάρ, δε κπνξεί λα παξαπιαλεζεί απφ θαλέλαλ, θαη φπνηνο νδεγείηαη απφ ηνλ Αιιάρ ζην λα παξαζηξαηήζεη, θαλείο δε κπνξεί λα ηνλ θαζνδεγήζεη. Μαξηπξψ φηη δελ ππάξρεη άιινο ζεφο εθηφο απφ ηνλ Αιιάρ, κφλν, ρσξίο εηαίξνπο ή ζπλεξγάηεο. Μαξηπξψ επηπιένλ φηη ν Μσράκκαλη είλαη ν αιεζηλφο δνχινο θαη Αγγειηαθφξνο Σνπ. Δίζε ν Αιιάρ, ν Όςηζηνο, λα παξαρσξήζεη ηελ Δηξήλε θαη ηηο Δπινγίεο Σνπ ζηνλ ηειεπηαίν Πξνθήηε Σνπ, Μσράκκαλη (), ζηελ θαιή θαη αγλή νηθνγέλεηά ηνπ, θαη ζε φινπο ηνπο επγελείο πληξφθνπο ηνπ.
ήκεξα, πνιινί άλζξσπνη έρνπλ πεξηέξγεηα γηα ην Ιζιάκ, κα ε γλψζε ηνπο γηα απηφ πνηθίιιεη. Η γλψζε ηνπο κπνξεί λα πξνέξρεηαη απφ έλα άξζξν, έλα βηβιίν, ή κέξνο ζξεζθεπηηθνχ θεηκέλνπ πνπ κπνξεί λα δηάβαζαλ ζην Λχθεην. Ίζσο λα γλσξίδνπλ θάπνηνπο Μνπζνπικάλνπο, λα έρνπλ πεξάζεη δίπια απφ θάπνην Σδακί, λα έρνπλ
6
παξαθνινπζήζεη έλα ληνθηκαληέξ ή ηα απνγεπκαηηλά λέα, ή λα έρνπλ ηαμηδέςεη ζε κηα Ιζιακηθή ρψξα. Γηα θάπνηνπο ην Ιζιάκ είλαη «κηα αθφκα ζξεζθεία», κα γηα πνιινχο άιινπο έρεη γίλεη θάηη ην «ελδηαθέξνλ» γηα λα ην «θνηηάμνπλ». Έρσ γξάςεη απηφ ην βηβιίν γηα απηνχο πνπ αλαδεηνχλ κέζα ηνπο απαληήζεηο γηα ηα πνιιά εξσηήκαηα πνπ έρνπλ. «Πνηνο είκαη; Πνηνο είλαη ν Αιεζηλφο Θεφο; Πνηνο είλαη ν αιεζηλφο δξφκνο πξνο ηε ζσηεξία; Δίλαη ην Ιζιάκ; Αλ γίλσ Μνπζνπικάλνο, ηη ζεκαίλεη απηφ γηα κέλα, γηα ηελ νηθνγέλεηά κνπ, θαη γεληθά γηα ηελ θνηλσλία;»
ηηο κέξεο καο πνιινί άλζξσπνη ζπλεηδεηνπνηνχλ φηη φιε ε πιηθή θαη θνζκηθή πξφνδνο πνπ έρεη ζπκβεί ζηελ θνηλσλία έρεη πξνθαιέζεη έλα πλεπκαηηθφ θελφ, πνπ ζηελ πξαγκαηηθφηεηα έρεη νδεγήζεη ζε θνηλσληθά, πνιηηηθά θαη ςπρνινγηθά πξνβιήκαηα. Γη’ απηφλ ην ιφγν, φζνη πξνεγνπκέλσο έιεγαλ, «Αο δήζνπκε απηή ηε δσή θαη αο ηελ απνιαχζνπκε», ή «Έη! Γε ζέινπκε λα κάζνπκε γηα ην Θεφ», αλαδεηνχλ ηψξα μαλά ηελ αιήζεηα. Θέηνπλ εξσηήκαηα παξφκνηα κε απηά πνπ είραλ ηεζεί παξαπάλσ. Καη απηφ γηαηί ε έκθπηε θχζε ηνπ αλζξψπνπ αλαγλσξίδεη ηη είλαη θαιφ θαη ηη θαθφ, θαη ηη είλαη αιήζεηα ή ςέκα. Αλαγλσξίδεη φηη ηα ραξαθηεξηζηηθά ηνπ Θενχ πξέπεη λα είλαη αιεζηλά, κνλαδηθά θαη ηέιεηα. Γε ληψζεη άλεηα απέλαληη ζε νπνηαδήπνηε ππνβάζκηζε ησλ ραξαθηεξηζηηθψλ Σνπ, νχηε ληψζεη ήξεκνο φηαλ αλζξψπηλεο ηδηφηεηεο απνδίδνληαη ζηνλ Γεκηνπξγφ. Αλαγλσξίδεη φηη δελ κπνξνχλ λα ππάξρνπλ πεξηζζφηεξνη απφ Έλαλ θαη Μφλν Αιεζηλφ Θεφ, θαη ζπλεπψο Μία θαη Μφλν αιεζηλή ζξεζθεία πνπ γίλεηαη
7
απνδεθηή απφ Δθείλνλ. Ο Αιιάρ δε δεηά απφ θάπνηνπο αλζξψπνπο λα ιαηξεχνπλ Απηφλ θαη κφλν, ελψ επηβάιιεη ζε άιινπο λα ιαηξεχνπλ: ηνλ Ιεζνχ 1, ηνν Βνχδα, ηε θσηηά, ην θσο, ηνλ Κξίζλα, ηνλ Σδφζεθ κηζ, ηνλ Ηιίν, ηε ειήλε, ηνλ Υνκετλί, ηνλ Ράκα, ηνπο λανχο, ηνπο Πξνθήηεο, ηνλ Ηιία, ηνλ Φαξάθαλ, έλα ζηαπξφ, έλα ηξίγσλν, ηνπο αγίνπο, ηνπο ηεξείο, ηνπο κνλαρνχο, ή νηηδήπνηε άιιν. Όια, εθηόο ηνπ Αιιάρ, απνηεινύλ δεκηνπξγία! Δίλαη αηειή. Έρνπλ αλάγθε θάπνηνλ άιιν, ελώ ν Αιιάρ είλαη Απηάξθεο. Δίλαη ν Πξώηνο, πνπ ηίπνηα δελ πξνεγείηαη Απηνύ, θαη ν Αηώληνο, ελώ όια ηα άιια ζα έρνπλ ηέινο εθηόο από Απηόλ. Σε Απηόλ αλήθεη ε Τειηθή Δπηζηξνθή. Γελ γελλάεη, νύηε έρεη γελλεζεί. Καλέλαο δελ Τνπ έδσζε όλνκα, αληίζεηα, ν ίδηνο θαιεί ηνλ Δαπηό Τνπ Αιιάρ, πνπ ζεκαίλεη ηνλ «Αιεζηλό θαη Μόλν Θεό πνπ Αμίδεη λα Λαηξεύεηαη.». Γελ είλαη ζεόο ελόο έζλνπο ή κίαο θπιήο. Δίλαη ν Γεκηνπξγόο ησλ πάλησλ. Αμίδεη, ζπλεπώο, λα ππνηαζζόκαζηε ζ’ Απηόλ θαη Μόλν, θαη Απηόο είλαη πνπ απνθάιεζε απηή ηε κνξθή ππνηαγήο «Ιζιάκ».
χγρπζε, φκσο, επηθξάηεζε ζηελ αλζξσπφηεηα, φηαλ νη άλζξσπνη άξρηζαλ λα ιαηξεχνπλ δεκηνπξγήκαηα, έκςπρα ή άςπρα, καδί κε ηνλ Αιιάρ! ην ηειεπηαίν Απνθαιπκκέλν Μήλπκα πξνο ηελ αλζξσπφηεηα, ην Κνξάλην, ν Αιιάρ
1 Απηφ ην ζχκβνιν αληηπξνζσπεχεη ηε θξάζε «‘αιάηρη Δζ-αιάκ» πνπ ζεκαίλεη: εηξήλε ζ΄ απηφλ. Απφ ζεβαζκφ, νη Μνπζνπικάλνη επηβάιιεηαη λα αλαθέξνπλ απηή ηελ θξάζε έπεηηα απφ ηελ αλαθνξά ηνπ νλφκαηνο νπνηνπδήπνηε πξνθήηε ή αγγειηαθφξνπ.
8
εμεγεί ζαθέζηαηα ην ζθνπφ ηεο παξνπζίαο ηνπ αλζξψπνπ ζε απηφλ ηνλ θφζκν. Δμσηεξηθά θαη εζσηεξηθά, ν άλζξσπνο θαιείηαη λα δήζεη ζχκθσλα κε ηνλ ηξφπν ηνπ Αιιάρ. Απηφ είλαη ην λφεκα ηεο ιαηξείαο ζην Ιζιάκ, θαη είλαη ν ζθνπφο γηα ηνλ νπνίν έρνπκε φινη δεκηνπξγεζεί. Τπάξρνπλ, φκσο, θαη απηνί πνπ δέρνληαη ηνλ Αιιάρ σο ην Μφλν Αιεζηλφ Θεφ πνπ αμίδεη λα ιαηξεχεηαη, αιιά δε δνπλ ζχκθσλα κε ηηο εληνιέο ηνπ Αιιάρ. Οη πξαθηηθέο ηνπο απνθιίλνπλ απφ ην Ιζιάκ. Γελ απνηεινχλ ηα θξηηήξηα ζχκθσλα κε ηα νπνία πξέπεη λα θξίλεηαη ην Ιζιάκ. Σν Ιζιάκ είλαη ηέιεην, αιιά νη άλζξσπνη φρη. Οη άλζξσπνη θαινχληαη λα εξεπλήζνπλ ην Ιζιάκ. Δπηδίσμε απηνχ ηνπ βηβιίνπ είλαη ην θάιεζκα ησλ αλζξψπσλ ζηελ αλαδήηεζε ηεο ζσηεξίαο ηνπο κε ηελ εμέηαζε ηεο ηζηνξίαο κηαο κεγάιεο αλαδήηεζεο απφ έλαλ άλζξσπν πνπ νλνκαδφηαλ «αικάλ Αι-Φάξηζη», ή «ν αικάλ, ν Πέξζεο». Γηαηί φρη; Γλσξίδνπκε ηα πάληα; ηαλ γλσξίδνπκε πσο δελ θαηέρνπκε νχηε θαλ ηνλ αέξα πνπ αλαπλένπκε, θαη φηη δελ δεκηνπξγεζήθακε απφ κφλνη καο, νχηε εκείο είκαζηαλ νη δεκηνπξγνί, είλαη θπζηθφ λα επηζπκεί θαλείο λα κάζεη πεξηζζφηεξα γηα ην Θεφ (Αιιάρ), ν Οπνίνο καο δεκηνχξγεζε, καο έδσζε δσή, θαη ν Οπνίνο, κηα κέξα, ζα καο θαιέζεη πίζσ ζ’ Απηφλ. Δθείλε ηελ Ηκέξα, ζα ππάξρεη είηε αηψληα επηπρία, είηε αηειείσην βαζαληζηήξην.
9
Ο Σαικάλ θαη ε ηζηνξία ηνπ Η έλαξμε Καλείο δελ κπνξεί λα πεη ηελ ηζηνξία ηνπ αικάλ θαιχηεξα απφ ηνλ ίδην. Ο αικάλ αθεγήζεθε ηελ ηζηνξία ηνπ ζε έλαλ απφ ηνπο ζπληξφθνπο θαη ζηελφ ζπγγελή ηνπ Πξνθήηε Μσράκκαλη () κε ην φλνκα ‘Ακπλη Αιιάρ κπηλ ‘Ακπάο, ν νπνίνο κε ηε ζεηξά ηνπ ηελ αθεγήζεθε ζε άιινπο. Ο Ικπλ ‘Ακπάο είπε:
Ο αικάλ είπε: «Ήκνπλ Πέξζεο απφ έλα ρσξηφ πνπ νλνκάδεηαη Σδη, θνληά ζηελ πφιε Ιζθαράλ. Ο παηέξαο κνπ ήηαλ ν εγέηεο ηεο πφιεο. Γη’ απηφλ ήκνπλ ν πην αγαπεηφο. Η αγάπε ηνπ γηα εκέλα έθηαζε ζε ζεκείν πνπ κε εκπηζηεπφηαλ ψζηε λα επηβιέπσ ηε θσηηά1 πνπ άλαβε. Γελ ζα ηελ άθελε πνηέ λα ζβήζεη.» (Απηό είλαη έλδεημε θαιήο ζπκπεξηθνξάο ελόο γηνπ απέλαληη ζηνλ παηέξα ηνπ. Δδώ ν Σαικάλ ρξεζηκνπνηνύζε ην ζσζηό όλνκα ηνπ αιεζηλνύ Θενύ, Αιιάρ. Τν όλνκα ηνπ Αιιάρ είλαη ην ίδην όλνκα πνπ ρξεζηκνπνηείηαη από όινπο ηνπο Πξνθήηεο θαη ηνπο Αγγειηαθόξνπο. Δπίζεο, ζηελ Αξακατθή γιώζζα, ηε γιώζζα ηνπ αγαπεκέλνπ καο Πξνθήηε Ιεζνύ (), ην όλνκα ηνπ Θενύ ήηαλ Αιιάρ.)
1 Ο παηέξαο ηνπ ήηαλ Μάγθαλ πνπ ιάηξεπε ηε θσηηά.
10
Μηα δηαθνξεηηθή ζξεζθεία; «Ο παηέξαο κνπ θαηείρε κηα κεγάιε πεξηνρή γφληκεο γεο. Μηα κέξα, ελψ ήηαλ απαζρνιεκέλνο, κνπ είπε λα πάσ ζηε γε ηνπ γηα λα θάλσ θάπνηα ζειήκαηα πνπ ήζειε. ην δξφκν κνπ πξνο ηε γε ηνπ, πέξαζα απφ κηα Υξηζηηαληθή εθθιεζία. Άθνπζα ηνλ ήρν ησλ αλζξψπσλ πνπ πξνζεχρνληαλ κέζα. Έηζη, φηαλ ζπλάληεζα απηνχο ηνπο αλζξψπνπο (απφ ηελ εθθιεζία) θαη άθνπζα ηηο θσλέο ηνπο, πήγα κέζα λα παξαθνινπζήζσ ηη έθαλαλ.» Τν ελδηαθέξνλ εγείξεηαη «ηαλ ηνπο είδα, κνπ άξεζαλ νη πξνζεπρέο ηνπο θαη ελδηαθέξζεθα γηα ην ζέκα ηνπο (δει. ηε ζξεζθεία ηνπο). Δίπα (ζηνλ εαπηφ κνπ): ‘Μα ηνλ Αιιάρ, απηή ε ζξεζθεία είλαη θαιχηεξε απφ ηε δηθή καο.’» Ο αικάλ ήηαλ αλνηρηφκπαινο, δελ ππέθππηε ζε ηπθιή θαη άθξηηε κίκεζε.
«Μα ηνλ Αιιάρ, δελ ηνπο άθεζα κέρξη ηε δχζε ηνπ ειίνπ. (Ο Σαικάλ πήξε ην ρξόλν πνπ ρξεηαδόηαλ γηα λα αλαθαιύςεη ηε ζξεζθεία πνπ ν ίδηνο, εθείλε ηε ζηηγκή, ζεσξνύζε ηελ νξζή πίζηε. Μηα επγεληθή, ππνκνλεηηθή θαξδηά πνπ αληηιακβάλεηαη είλαη αξεηέο απαξαίηεηεο γηα ηελ απειεπζέξσζε θάπνηνπ από ην λα είλαη πεξηνξηζκέλνο ζε κηα ζθέςε ζαλ απηή: «Δ, θαιά! Θα πξνζπαζήζσ λα αλαθαιύςσ ηελ αιήζεηα, κα ηώξα είκαη απαζρνιεκέλνο» θιπ.. Ο ζάλαηνο κπνξεί λα ρηππήζεη ηελ
11
πόξηα λσξίηεξα απ’ ό,ηη πεξηκέλεη θαλείο.) Έθπγα ηειηθά ρσξίο λα πάσ ζηε γε ηνπ παηέξα κνπ.» «Ρψηεζα [ηνπο αλζξψπνπο ηεο εθθιεζίαο]. ‘Απφ πνχ πξνήιζε απηή ε ζξεζθεία;’» (Η αλαδήηεζε ηεο «πξνέιεπζεο» είλαη ν νδεγόο γη’ απηνύο πνπ αλαδεηνύλ ηελ αιεζηλή ζξεζθεία. Η «πξνέιεπζε» θαη ε «νπζία» είλαη βαζηθνί όξνη πνπ βνεζνύλ ηε δηαδηθαζία ηεο αλαδήηεζεο. Πνηα είλαη ε πξνέιεπζε ηνπ Ιζιάκ θαη πνηα ε νπζία ηνπ; Τν Ιζιάκ πξνήιζε από ηνλ Αιιάρ, ηνλ Γεκηνπξγό, Τνλ Αιεζηλό Θεό, θαη ε νπζία ηνπ είλαη ε ππνηαγή ζ’ Απηόλ ()).
«Δίπαλ: ‘Πξνέξρεηαη απφ ην Αζ-ακ1.’ Δπέζηξεςα ζηνλ παηέξα κνπ, ν νπνίνο είρε αλεζπρήζεη θαη είρε ζηείιεη λα κε βξνπλ. Μφιηο έθηαζα, είπε: ‘Γηε κνπ! Πνχ ήζνπλ; Γε ζνπ αλέζεζα κηα δνπιεηά;’ Δίπα, ‘Παηέξα, ζπλάληεζα θάπνηνπο αλζξψπνπο πνπ πξνζεχρνληαλ ζηελ εθθιεζία ηνπο θαη κνπ άξεζε ε ζξεζθεία ηνπο. Μα ηνλ Αιιάρ, έκεηλα καδί ηνπο κέρξη ηε δχζε ηνπ ειίνπ.’» (Πξόθεηηαη γηα θαηαπιεθηηθή εηιηθξίλεηα από έλαλ άλζξσπν πνπ γλσξίδεη πνιύ θαιά ηελ αθνζίσζε ηνπ παηέξα ηνπ πξνο ηε ζξεζθεία ηνπ. Τόζν αλνηρηόο πξέπεη λα είλαη απηόο πνπ αλαδεηά ηελ αιήζεηα.)
1 Αζ-ακ: H Αλαηνιηθή Μεζφγεηνο. Πεξηιακβάλεη ηηο πεξηνρέο γλσζηέο ζήκεξα σο Λίβαλν, πξία, Παιαηζηίλε θαη Ινξδαλία.