Dhana ya dhambi ya asili ni ngeni kabisa kwenye Uyahudi na Ukristo wa Mashariki, ikiwa imeweza kukubalika katika Kanisa la Magharibi tu. Pia, dhana za Kikristo na Kiisilamu za dhambi ni tofauti kabisa na heshima ya sababu ndogo ndogo. Kwa mfano, hakuna dhana ya "kutenda dhambi katika akili" katika Uislamu; kwa Mwislamu, wazo baya huwa tendo jema mtu anapokataa kulifanyia kazi. Kushinda na kutupilia mbali mawazo mabaya ambayo hushambulia akili zetu milele huhesabiwa kuwa yanastahili malipo badala ya adhabu. Kiislamu, mawazo mabaya huwa tu ya dhambi pindi yanapotendwa.
Kufikiria matendo mema ni kinyume kabisa na asili ya mwanadamu. Tangu uumbaji wetu, ikiwa haujafungwa na vizuizi vya kijamii au kidini, mwanadamu kihistoria amekuwa kwenye sherehe ya maisha ya tamaa na kukata tamaa. Sherehe za kujifurahisha ambazo zimejaa korido za historia haijumuishi tu watu binafsi na jamii ndogo, bali hata serikali kuu za ulimwengu ambazo zimejaa upotovu hadi kujiangamiza. Sodoma na Gomora zinaweza kuwa katika orodha za juu, lakini walio na mamlaka makubwa zaidi katika ulimwengu wa zamani—ukiijumuisha milki za Uigiriki, Kirumi na Uajemi, na vile vile za Genghis Khan na Alexander the Great—hakika zinatajwa kwa aibu. Lakini wakati mifano ya utengamano wa jamii hauwezi kuhesabika, visa vya ufisadi wa kibinafsi ni vya kawaida zaidi.
Kwa hivyo, mawazo mazuri sio kila muda yanakuwa kusudi la kwanza la wanadamu. Kwa hivyo, uelewa wa Uislamu ni kwamba dhana ya matendo mema inastahili thawabu, hata ikiwa haifanyikiwi. Pindi mtu akilitenda kweli wazo zuri, Allah huzidisha thawabu zaidi.
Dhana ya dhambi ya asili haipo kabisa katika Uislamu, na haijawahi kutokea. Kwa wasomaji Wakristo, swali sio kwamba dhana ya dhambi ya asili ipo katika zama hizi, lakini ikiwa ilikuwepo wakati wa kipindi cha Wakristo wa asili. Hasa, je! Yesu alifundisha?
Haiko hivyo. Yeyote aliyeliotea wazo hilo, hakika hakuwa Yesu, kwani inasemekana alifundisha,
"Waacheni watoto wadogo waje kwangu, wala msiwazuie, kwa maana Ufalme wa mbinguni ni wao"(Mathayo 19:14)
Tunaweza kushangaa ni kwa vipi "kwa vile" inaweza kuwa "ufalme wa mbinguni" ikiwa wale ambao hawajabatizwa wanaungana na jahanamu. Watoto wanazaliwa na dhambi ya asili au wameunganishwa kwenye ufalme wa mbinguni. Kanisa haliwezi kuwa na njia zote mbili. Ezekieli 18:20 inasema,
"Mwana hatabeba hatia ya baba yake, wala baba hatachukua hatia ya mwana. Haki ya mwenye haki itakuwa juu yake mwenyewe, na uovu wa mwovu utakuwa juu yake mwenyewe."
Kumbukumbu ya Torati 24:16 hurudia hoja hiyo. Pingamizi inaweza kuibuliwa kuwa hii ni ya Agano la Kale, lakini sio ya zamani kuliko Adam! Ikiwa dhambi ya asili ilitoka kwa Adamu na Hawa, mtu asingeiona imeachwa katika andiko lolote la umri wowote!
Uislamu unafundisha kwamba kila mtu amezaliwa katika hali ya usafi wa kiroho, lakini malezi na ushawishi wa tamaa za ulimwengu zinaweza kutuharibia. Ila, dhambi hazirithiwi, na kwa sababu hiyo, hata Adamu na Hawa hawataadhibiwa kwa dhambi zao, kwani Mungu amewasamehe. Na je! Wanadamu wanawezaje kurithi kitu ambacho hakipo tena? Hapana, kwa msemo wa Kiisilamu, sisi sote tutahukumiwa kulingana na matendo yetu, kwani
"…hatapata mtu ila aliyo yafanya mwenyewe" (Quran 53:39)
…na
"Anaye ongoka basi anaongoka kwa ajili ya nafsi yake. Na anaye potea basi anapotea kwa khasara yake mwenyewe. Wala habebi mbebaji mzigo wa mwengine. ..." (Kurani 17:15)
Kila mtu atawajibika kwa matendo yake, lakini hakuna mtoto mchanga anayeenda jahanamu kwa kutobatizwa na kuelemewa na dhambi kama haki ya kuzaliwa-au tunaweza kusema kuzaliwa vibaya?
