Powszechnie wiadomo, że w każdym języku jest wiele terminów używanych na określenie Boga, a czasem także pomniejszych bóstw. Inaczej jest ze słowem Allah, które jest imieniem własnym Jedynego Prawdziwego Boga. Nikt i nic nie może zostać nazwane „Allah”. Słowo to nie tworzy liczby mnogiej, ani nie ma rodzaju. To pokazuje jego wyjątkowość w porównaniu ze słowem „bóg”, które może tworzyć liczbę mnogą – „bogowie”, lub może przybrać formę żeńską – „bogini”. Warto też zauważyć, że Allah to także imię własne Boga w języku aramejskim, pokrewnym arabskiemu.

Idea Jedynego Prawdziwego Boga to odbicie wyjątkowego konceptu, jaki islam łączy z Bogiem. Dla muzułmanina Allah jest Wszechmogący, jest Stwórcą i Podtrzymującym świat. Jest On do nikogo niepodobny, niczego nie można z Nim porównywać. Ludzie współcześni Muhammadowi (pokój i błogosławieństwo Allaha z nim) zapytali go o Allaha; odpowiedź nadeszła od Niego Samego w formie krótkiego rozdziału Koranu, który stanowi istotę jedności, czy motto monoteizmu. Jest to rozdział 112, w którym czytamy: „W imię Boga Miłosiernego, Litościwego. Powiedz (Muhammadzie): On – Bóg Jeden, Bóg Wiekuisty. Nie zrodził i nie został zrodzony i nikt Jemu nie jest równy”.

Niektórzy niemuzułmanie twierdzą, iż Bóg w islamie jest Bogiem surowym i okrutnym, który żąda całkowitego posłuszeństwa, zaś nie jest ani trochę kochający. Nic nie jest dalsze od prawdy aniżeli to stwierdzenie. Wystarczy wiedzieć, że niemal każdy (z wyjątkiem jednego) ze 114 rozdziałów Koranu rozpoczyna się słowami: „W imię Boga Miłosiernego, Litościwego”. W jednej z wypowiedzi Prorok Muhammad (pokój i błogosławieństwo Allaha z nim) powiedział, że „Bóg jest bardziej kochający i łaskawy, niż matka dla swego ukochanego dziecka”.

Ale Bóg jest także Sprawiedliwy. Dlatego złoczyńcy i grzesznicy muszą zostać ukarani, a ludzie cnotliwi zasłużą na Bożą łaskę i hojność. Tak właściwie Miłosierdzie Boga wyraża się w Jego innym atrybucie – Sprawiedliwości. Ludzie cierpiący przez całe swe życie dla Allaha nie powinni zostać potraktowani przez swego Pana tak samo, jak ci, którzy gnębią i wyzyskują innych. Oczekiwanie równego ich traktowania byłoby negowaniem wiary w odpowiedzialność człowieka w Życiu Przyszłym, a tym samym odbierałoby zachętę do moralnego i cnotliwego życia na tym świecie. Oto wersety Koranu, które jasno i bezpośrednio mówią o tej kwestii:

„Zaprawdę, dla ludzi bogobojnych są u Pana Ogrody Szczęśliwości! Czyż My potraktujemy tych, którzy poddali się całkowicie, tak jak grzeszników? Cóż z wami? Jak sądzicie?” (Koran, 68:34-46)

Islam nie zezwala na przedstawianie Boga w jakiejkolwiek ludzkiej formie, ani na opisywanie Go jako faworyzującego jakąś jednostkę czy narody ze względu na ich bogactwo, siłę czy rasę. Bóg stworzył wszystkich ludzi równymi. Mogą się oni wyróżniać i zdobyć Jego łaskę jedynie poprzez cnotę i pobożność.

Koncepcje mówiące o tym, że Bóg odpoczął siódmego dnia stworzenia, że zmagał się z jednym ze Swych żołnierzy, że Bóg jest zawistnym intrygantem knującym przeciwko ludziom i że wcielił się w jakiegokolwiek człowieka, są z punktu widzenia islamu postrzegane jako bluźnierstwo.

Używanie wyjątkowego imienia – Allah – jako imienia Boga jest odzwierciedleniem tego, jak wielki nacisk islam kładzie na czystość wiary w Jedynego Boga, co jest istotą przesłania wszystkich Bożych Wysłanników. Z tego powodu islam postrzega łączenie z Allahem jakiegokolwiek bóstwa czy też osoby, jako grzech śmiertelny, którego Bóg nigdy nie wybaczy – choć może wybaczyć wszelkie inne grzechy.

Stwórca musi mieć inną naturę niż Jego stworzenie, ponieważ gdyby miał taką samą naturę, byłby ograniczony w czasie, czyli także potrzebowałby stwórcy. Z tego wynika, że nikt nie jest taki, jak On. Skoro Stwórca nie jest ograniczony czasowo, musi być wieczny. Jednak jeśli jest wieczny, nie mógł mieć sprawczej przyczyny; a jeśli nic nie wywołało Jego zaistnienia, nic i nikt poza Nim samym nie może sprawić, że będzie On nadal istnieć, to oznacza, że musi być On samowystarczalny. A jeśli ciągłość Jego własnego istnienia nie jest od niczego zależna, wówczas istnienie to nie może mieć końca. Zatem Stwórca jest wieczny i wiekuisty: „Jest On Pierwszym i Ostatnim”.  

Jest On Samowystarczalny, czyli istniejący sam z Siebie, bądź też – używając terminu z Koranu – Al-Qajjum. Stwórca nie stwarza jedynie w sensie sprawiania, że coś zaistnieje, lecz także zachowuje Swe stworzenie i pozbawia je życia. Jest także ostateczną przyczyną wszystkiego, co się zdarza.

„Bóg jest Stwórcą wszelkiej rzeczy i On jest każdej rzeczy stróżem. On ma klucze niebios i ziemi. A ci, którzy nie uwierzyli w znaki Boga, ponoszą stratę.” (Koran, 39:62-63).