شرح متن الدُّروس المهمَّة لعامَّة الأمَّة
Ang Pagpapaliwanag sa Aklat
ANG MGA MAHAHALAGANG ARALIN
para sa pamayanang MUSLIM
Sa Ngalan ng Allah
Ang Pinakamahabagin at Pinakamaawain
Panimula
4
Ang Pagpapaliwanag sa
Panimula ng May-akda
Sinabi ni Shiekh Al-Imam AbdulAzeez bin
Abdillah bin Baaz- rahimahullah-
Sa ngalan ng Allah ang Pinakamahabagin at Pinakamaawain
Ang lahat ng papuri at pasasalamat ay para sa Allah lamang, Ang
Panginoon ng sanlibutan. At ang pagpapala at pagbati ng Allahu taala ay
mapasakay Propeta Muhammad at gayun din sa lahat ng kanyang pamilya at mga
kasamahan.
Narito ang maikling aklat tungkol sa pagpapaliwanag sa ilang mahahalagang
araling nararapat na malaman ng mga tao tungkol sa pananampalayang Islam,
akin itong tinawag: “Addrurus Almuhimmah li-ammatil Ummah” (Ang mga
mahahalagang aralin para sa Pamayanang Muslim).
At aming hinihiling sa Allah na nawa'y makinabang ang bawat isa na
makakabasa sa aklat na ito. At nawa’y tanggapin ang aking taus-pusong
pagpapalaganap ng Islam, tunay na ang Allahu taala ang Lubos na Mabuti at
Mapagbigay.
AbdulAzeez bin Abdullah bin Baaz
Bakit natin kailangan pag-aralan ang mga mahahalagang aralin na ito?
Sagot: Dahil ito'y mahalaga tulad ng katawagan sa kanya ng may-akda at ito ay
tinagubilin ng mg Ulama'.
At kung may magsasabi: “Oo, ito’y mahalaga; ngunit ito'y para lamang sa
isang pangkaraniwang mamayang Muslim, at ako’y isang taalibul ilm
(naghahanap ng kaalaman), ang aking antas ay mas mataas kaysa sa kanila”.
Sagot: Ating siyang tanungin, tungkol sa nilalaman ng aklat na ito, kung hindi
niya ito nalalaman, ang pangkaraniwang mamayanang muslim ay mas mainam
kaysa sa kanya, at nararapat sa isang taong naghahanap ng kaalaman ay maging
isang mapagkumbaba at huwag maging mapagmalaki sa kaalaman at mga Ulama',
at nararapat niyang tahakin ang yapak ng mga mabubuting Ulama'. At mula sa
Sahee Albukhariy, nagwika si Mujahid rahimahullah: “Hindi makakamit ng
isang taong mahiyain, maging ang taong mapagmalaki; ang kaalaman".
Panimula
5
Anu-ano ang mga napapaloob sa mahahalagang aralin na ito?
1. Ang kapamaraanan ng Assalafus Saleh kasama ang Qur-an sa
pagbabasa nito, pagsasaulo nito, pagninilay at pagsasabuhay nito.
2. Ang pagpapaliwanag sa Islam, Iman, Ihsan, Tawheed, at mga uri
ng Shirk.
3. Ang pagpapaliwanag sa Salah (pagdarasal).
4. Ang pagpapaliwanag sa Wudhu'.
5. Ang pagtataglay ng mabuting katangian, at pagkakaroon ng
mabuting pag-uugali na naaayon sa Islam.
6. Pagbabala mula sa Shirk, at ibat-ibang uri ng kasalanan.
7. Paghuhugas ng katawan ng patay, pagsasagawa ng Salah sa
patay, at paglibing sa kanya.
Bakit sinisimulan ng mga Ulama' ang kanilang mga
akda sa pamamagitan ng Basmalah?
Bilang paghingi ng
pagpapala sa
pamamagitan ng
pagsisimula sa
pangalan ng Allah.
Bilang paggalang
sa hadith ((kullu
amrin dhi baalin…)),
kahit na ito'y
Daeef (mahinang
hadith)
Bilang pagsunod
sa mga Ulama'
Assalaf
Bilang pagsunod sa
Qur-an, at
pagsunod sa mga
Sugo at Propeta.
6
Unang Aralin
Ang Kabanata Al-fatiha at Qisar Assuwar (mga maiikling talata)
Ang Surah Al-Fatiha at ilang makakayang maiiksing surah mula sa
Surah Al-zalzalah hanggang Surah Annas ay nararapat sa bawat Muslim na
magsikap na mabasa, mabigkas, masaulo at mapaliwanag ang mga
kinakailangang maunawaan.
Pagpapaliwanag
Nararapat na magsaulo sa bawat araw ng sampung ayah, na may kasamang
pag-aaral ng paliwanag nito, mula sa mga aklat ng Tafseer; katulad ng aklat ni
Shiekh Ibn Sa’di rahimahullah at nararapat din na humingi ng tulong mula sa
Allah sa pagsasabuhay nito katulad ng kaugalian ng mga Salaf.
Sa anong aklat magsisimula ang talibul ilm
(naghahanap ng kaalaman)?
Ipinapayo sa isang naghahanap ng kaalaman na siya ay magsimula sa aklat
na (Taysir Alkarim Arrahman fi tafsir kalam Almannan) na sinulat ni Shiekh
Abdurrahman bn Naaser Assa’diy rahimahullah at patawarin nawa siya ng
Allah.
Bakit?
Dahil ang
may-akda nito
rahimahullah
binibigyan ng
tuon ang
Tawheed o
Kaisahan ng
Allah.
Dahil ito’y
buod at
maiiking aklat
na nababagay
na basahin ng
isang
nagsisimula pa
lamang sa
paghahanap
ng kaalaman.
Dahil ang mga
pangungusap
at mga salita
sa aklat na ito;
madali,
magaan at
maliwanag.
Dahil ito'y
pinayo ng mga
Ulama at sila
ay nagbigay
ng
pagpapahalaga
sa aklat na ito.
Dahil ito'y
tumutulong sa
pagsasabuhay
ng Qur-an
ayon sa
kapahintulutan
ng Allah.
Unang Aralin
7
Unang Aralin
Anu-ano ang kalagayan ng mga tao
patungkol sa Qur-an?
Nahahati ang mga tao sa tatlo:
Sinabi ng Allahu taala: (At sinabi ng Sugo, Aking Panginoon tunay na
ang aking nasyon ay kanilang iniwan ang Qur-an) at sinabi ng Sugo ng Allah
((tunay na magmumula sa kanyang lahi, ang isang grupo
na nagbabasa ng Qur-an at ito'y hindi umabot sa kanilang mga lalamunan,
pinapatay nila ang mga Muslim at hinahayaan nila ang mga sumasamba sa mga
diyus-diyosan, at sila ay lalabas mula sa Islam katulad ng paglabas ng pana sa
pinana’, at kung aking silang aabutan sila'y aking papatayin katulad sa pagpatay
sa tribo ni Ad)).
(Tafreet) Ang
mga nagkulang:
Sila ang mga
iniwan nila ang
Qur-an, at nangyari
sa pamamagitan:
(Ifraat) Mga
nagmalabis:
Sila ang mga
nagbabasa ng Qur-an
at nagsaulo nito
ngunit walang
paglilinay-linay at
pagsasabuhay nito.
(Wasath) Katamtaman:
Sila ang mga nangangalaga sa pagbabasa
ng Qur-an at pagsasaulo nito at kanilang
pinaglilinay-linayan, at sila ay humihingi
ng tulong sa Allahu taala sa pagsabuhay
nito, at ito ang kinaugaliaan ng mga
Assalaf Assaleh at mga katagsunod nila.
Pag-iwan sa
paggamit nito
bilang gamot.
Pag-iwan sa
pagsasaulo
nito.
Pag-iwan sa
paglinay
nito.
Pag-iwan sa
pagbabasa
nito.
Pag-iwan sa
pagsasabuhay
nito.
8
Unang Aralin
Mga Ilang Bahagi mula sa Aklat na (Taysir Alkareem
Arrahman fi tafsir kalam Almannan)
[Ang Kapaliwanagan ng Surah Al-Fatiha]
At ito'y Makkiyah
Sa ngalan ng Allah ang Pinakamahabagin, Napakamaawain
1. Bismillaahir Rahmaanir Raheem 2. Alhamdulillaahi rabbil
aalamiin 3. Arrahmaanir Raheem 4. Maaliki yawmid diin 5.
Iyyaka na'budu wa iyyaka nas ta ii'n 6. Ihdinas siraatal mustaqiim
7. Siraatal ladhiina an amta alayhim ghayril maghduubi alayhim
walad daa~l liin.
(1) (Bismillahir Rahmanir Raheem) Ako'y magsisimula sa ngalan ng Allahu
taala
(Allah): Siya ang ma’bud (ang sinasamba), Siya ang nararapat sambahin dahil
Siya ay nagtataglay ng katangian ng uluhiyyah (marapat sambahin), at ang
katangiang nito ay ganap at kumpleto.
(Arrahman Arraheem): dalawang pangalan ng Allahu taala na tumutukoy sa
Kanyang ganap at lubos na habag at awa sa Kanyang mga nilikha, na kung
saan sumasaklaw sa lahat ng bagay at sumasaklaw sa lahat ng may buhay, at
ito'y ginawad sa mga mananampalataya na sumusunod sa kanilang mga sugo’t
propeta, at para sa kanila ang ganap na awa at pagmamahal, at liban sa kanila
mapapasakanya ang bahagi na para lamang sa kanya.
At alamin mo! Na ang pinagkasunduang panuntunan sa pagitan ng mga Salaf
at mga Imam ng ummah: ang paniniwala sa magagandang pangalan ng Allah
at sa kanyang kumpletong katangian at batas patungkol sa kanyang katangian;
sila ay naniniwala dito. Halimbawa; ang Allahu taala Ang Rahman at Ang
Raheem (Ang Maawain at Mabahabagin) at siya ay nagtataglay ng katangian
na Rahmah o Ganap na Habag at Awa. At lahat ng biyaya ay bunga ng awa
ng Allahu taala, at ganito ang kapamaraanan sa lahat ng pangalan ng Allahu
taala, tinatawag siya na Al-Aleem (Ang Lubos na may Kaalaman) na
nagtataglay ng katangian na kaalaman sa lahat ng bagay,
9
Unang Aralin
Siya ang Al-Qadir (Ang Lubos na may Kakayanan) na nagtataglay ng
katangian na Qudra (kakayanan) sa lahat ng bagay.
(2) (Alhamdulillah) (Ang lahat ng papuri ay nararapat lamang sa Allah): ito'y
papuri ng Allah sa kanyang sarili dahil Siya ay nagtataglay ng ganap na
katangian, at dahil Siya ay mayroong gawain na umiikot sa pagitan ng
kainaman at kabutihan at katarungan, sa Kanya ang kumpleto at ganap na
papuri sa lahat ng aspeto.
(rabbil aalamiin) ang Panginoon ng sanlibutan: Arrabb; Siya ang
tagapangalaga sa lahat ng nilalang sa pamamagitan ng paglikha Niya sa kanila,
at pagbibigay sa kanila ng mga kagamitan na makakatulong sa kanila, at
pagbibigay ng biyaya sa kanila nang napakadakilang biyaya na kung saan ito'y
mangyaring mawala sa kanila at hindi na sila maari pang manatili, at lahat ng
biyaya na kanilang natatamasa; ito'y nagmula sa Allah.
At ang pangangalaga ng Allahu taala sa kanyang nilalang ay may
dalawang uri:
Una: Al-ammah o ang pangkalahatang pangangalaga: at ito ang paglalang sa
lahat ng nilikha at pagbibigay ng biyaya, at paggabay sa kanila tungo sa
ikabubuti nila sa pananatili sa mundo.
Pangalawa: Alkhassah o ang natatangi na pangangalaga; para sa kanyang
mga awliya’ na mga mu’minin, aalagan sila sa pamamagitan ng Iman at
gagabayan sila tungo dito, at sila ay gagawing ganap, at ilalayo sa kanila ang
mga bagay na magiging harang at hadlang sa pagitan nila at pagitan ng
pananampalataya. At ang diwa nito; ang paggabay tungo sa kabutihan at
pangangalaga mula sa bawat kasamaan, at ang kahulugang ito'y ang tagong
lihim kung bakit ang lahat ng mga panalangin ng mga propeta ay sa
pamamagitan ng salitang rabb dahil ang kanilang hinihinging panalangin ay
napapaloob sa natatanging pangangalaga, kaya naman sinabi ng Allahu taala
(rabbil aalamiin) dahil siya ang bukod-tanging nagtataglay ng katangian ng
paglikha, pangangasiwa, at ang biyaya at kaganapan ay pinagkaloob niya at
lahat ng nilalang ay nangangailangan sa kanya sa kahit anong aspeto.
(4) (maaliki yawmid diin) : Almalik: Ang nagmamay-ari at naghahari na
nagtataglay ng katangiang Mulk (paghahari), na kung saan kabilang sa
kanyang mga bunga; siya ay nag-uutos at nagbabawal, naggagantimpala,
nagpaparusa at nangangasiwa sa kanyang mga pinaghaharian sa lahat ng uri
ng pangangasiwa at iniugnay ang Mulk sa yawmid diin at ito ang yawmul
qiyamah dahil ito ang araw ng pagbibigay ng kabayaran ng mga tao sa lahat
ng mga gawain nila, mabuti man ito o masama dahil sa araw na iyon makikita
10
Unang Aralin
ng mga nilikha ang ganap na paghahari ng Allah at katarungan niya at kanyang
karunungan at kanyang wawasakin ang mga paghahari ng mga nilalang
hanggang magiging pantay-pantay sa araw na iyon ang mga hari at kanilang
pinagharian, ang isang alipin at malaya at lahat sila ay magpapakumbabaga sa
kadakilaan ng Allahu taala at kanyang kapangyarihan, habang naghihintay sa
kanilang paglilitis na naghahangad na makamit ang gantimpala ng Allah at
nangangamba sila mula sa parusa nito. Kaya naman binukod-tangi ng Allahu
taala ang pagbanggit dito; bagamat siya ang maghahari sa araw na iyon at sa
iba pang mga araw.
(5) (iyyaka na’budu wa iyyaka nastaii’n) Ikaw lamang ang aming susundin
at sasambahin at Ikaw lamang ang aming hihingan ng tulong sa lahat ng aming
pangangailangan. At ang ibadah o ang pagsamba isang salitang
pangkahalatan na sumasaklaw sa lahat ng iniibig ng Allah at kanyang
kinalulugdan mula sa mga gawain at salita hayagan man ito o patago. At ang
istiana o paghingi ng tulong; ay pagsandal sa Allahu taala sa pagkamit ng
kabutihan at pag-iwas mula sa mga kasamaan na may kasamang pagtitiwala
sa kanya na makakamit niya ito, at pagsasagawa ng ibadah at paghingi ng
tulong; siya ang magiging daan upang makamit ang panghabangbuhay na
kaligayahan at kaligtasan mula sa lahat ng kasamaan at wala ng ibang daan
patungo sa kaligtasan maliban sa paggawa ng dalawang ito at matatawag
lamang ang isang gawain na pagsamba kung ito'y nagmula sa Sugo ng Allah,
na nagnanais makamit ang lugod ng Allahu taala at sa pamamagitan ng
dalawang bagay na ito ang gawain ay magiging pagsamba, at binanggit ang
istiana pagkatapos ng ibadah dahil ito'y kinakailangan ng isang alipin sa lahat
ng ginagawang pagsamba, dahil kung hindi siya tutulungan ng Allah hindi
niya makakamit ang kanyang ninanais mula sa paggawa ng mga ipinag-uutos
at paglayo sa mga ipinagbabawal at pagkatapos ay kanyang sinabi:
(6) (ihdinas siraatal mustaqiim); ituro mo sa amin at patnubayan mo kami at
gabayan patungo sa matuwid na landas. Ang siratal mustaqiim siya ang
malinaw na landas patungo sa Allahu taala at patungo sa kanyang paraiso; sa
pamamagitan ng kaalaman patungkol sa katotohanan at pagsasabuhay nito,
gabayan mo kami sa daan na siyang pananatili sa relihiyong Islam at pag-iwan
sa mga relihiyong maliban sa Islam, at gabayan mo kami sa daan na siyang
maintindihan namin ang lahat ng kaalaman sa relihiyon at sa pagsasabuhay
nito at ang panalanging ito'y kumpletong dua (panalangin) at
kapakipakinabang sa isang alipin; kaya naman nararapat sa isang tao na
11
Unang Aralin
manalangin sa Allah sa bawat rakaah sa salah dahil sa pangangailangan ng tao
dito at ito ang matuwid na landas:
(7) (siraatal ladhiina an-amta alayhim); daan ng mga pinagkalooban mo ng
biyaya mula sa mga propeta, mga matatapat o siddiqeen, mga nangamatay ng
Shaheed (nakipaglaban alang-alang sa Allah) at mga mabubuting tao,
(ghayri) at huwag mo kaming ihanay sa daan ng (almaghduub alayhim) mga
sinumpa dahil yaong mga nakakaalam ng katotohanan subalit ito'y kanilang
iniwan o tinanggihan; katulad ng mga hudyo at ng mga gumagaya sa kanila at
ganuon din sa daan ng mga (dalliin) mga nangaligaw; yaong iniwan nila ang
katotohanan dahil sa kanilang kamangmangan at kaligawan katulad ng mga
kristiyano at ng mga sinuman na sumunod sa kanila.
At napapaloob sa surah na ito ang mga aral na wala sa ibang mga
surah at sa surah na ito'y napapaloob ang tatlong uri ng Tawheed: Tawheed
Arrububiyyah na matutunghayan mula sa sinabi ng Allah (rabbil aalamiin)
at Tawheed Aluluhhiyyah - na siyang kaisahan sa pagsamba - na ating
matutunghayan mula sa salitang Allah at mula sa sinabi ng Allah
(iyyakana’budu wa iyaka nastaiin) at ang Tawheed Al-asma’ wa Assifat - na
siya'ng pagkilala at pagpapatibay sa mga kumpletong katangian ng Allahu
taala - na kanyang pinagtibay para sa kanyang sarili at pinagtibay para sa
kanya ng kanyang Sugo na walang ta’til pag-aalis ng kahulugan, walang
tamthil paghahalintulad sa kanya sa anumang nilikha at walang tashbih
pagwawangis sa kanya sa anumang nilikha; na ito'y matutunghayan natin sa
sinabi ng Allah (Alhamd).
At napapaloob din sa surah na ito ang pagpapatibay ng nubuwwah
pagkapropeta mula sa kanyang sinabi ihdinas siratal mustqiim dahil hindi
maaari kung walang mensahe, at ang pagpapatibay sa paglilitis sa mga gawain
mula sa sinabi ng Allah (maaliki yawmiddiin) at ang paglilitis na ito'y naayon
sa kanyang katarungan; dahil ang kahulugan ng diin ay ang makatarungang
paglilitis.
At napapaloob din dito ang pagpapatibay sa paniniwala sa Qadar, at
ang isang tao ay siya'ng gumagawa ng kanyang gawain kasalungat sa
paniniwala ng grupo na kung tawagin ay Alqadariyyah at Aljabariyyah.
Bagkus napapaloob dito ang tugon sa lahat ng mga Ahlul Bid’a at Dalal; mula
sa sinabi ng Allahu taala (ihdinas siratal mustaqiim), dahil ito'y kaalaman sa
katotohanan at pagsasabuhay nito at ang bawat mubtadi’ at naliligaw ay
sumasalungat dito.
At napapaloob din dito ang Ikhlas sa Allahu taala sa pagsamba at
paghingi ng tulong sa kanya; mula sa sinabi ng Allahu taala (iyyakana’budu
12
Unang Aralin
wa iyyakanas tai’n). fal hamdulillahi rabbil aalamiin at lahat ng papuri ay
naayon lamang sa Allah Diyos ng sangkatauhan.
***
]Ang Kapaliwanagan ng Ayah Al-Kursiy[
255. Allaahu la ilaaha illa huwal hayyul qayyum, lata'khudhuhu
sinatuw wa la nawm, lahu maa fis samaawaati wa maa fil ardh,
man dhalladhi yashfau’ inn dahuu~ illa biidhnih, ya'laamu ma
bayna aydihim wa maa khalfahum, wa laa yuhiituuna bishay imm
min ilmihi illa bimaa shaa~', wasi-a’ kursiyyuhus samaawaati wal
ardh, wa la ya-uuduhuu hifdhuhumaa, wa huwal Aliyyul Adhim
(255) Nagpahayag ang Propeta salallahu alayhi wasallam na ang ayah na ito ay
ang pinakadakilang ayah sa Qur-an dahil sa mga napapaloob dito, mula sa
mga kahulugan ng tawheed at kadakilaan ng katangian ng Allahu taala, at
kanyang pinahayag na ang (Allah) Siya'y nagmamay-ari ng lahat ng
kahulugan ng pagkadiyos at walang karapat dapat na sambahin maliban sa
kanya at ang pagsamba maliban sa kanya ay isang Baatil. At Siya'ng (Alhayy)
siya'ng nagmamay-ari ng lahat ng kahulugan ng walang haggang buhay, na sa
kanya ang buong-kahulugan ng buong pagkabuhay na naayon sa kaniyang
kadakilaan, mula sa mga katangian ng pandinig, paningin, kakayahan at
kagusutuhan at iba pang mga pansariling katangian. (Alqayyum) napapaloob
dito ang lahat ng panggawang katangian dahil ang salitang Alqayyum siya'ng
tagapagtaguyud tagapagkaloob at tagapangalaga sa lahat ng bagay, at mula sa
ganap na pagkabuhay at tagapagtaguyud, siya ay hindi maaring antukin at
hindi rin Siya maaring matulog dahil ang pagtulog at antok ay nangyayari
lamang sa isang linikha na nagtataglay ng kahinaan at walang kakayanan at
hindi ito nangyayari sa isang nagtataglay ng isang kadakilaan at ipinahayag
na siya ang Almaalik nagmamay-ari ng lahat ng bagay dito sa kalangitan
at
13
Unang Aralin
kalupaan at lahat sila ay alipin ng Allahu taala at sila ay hindi makakalabas
sa kalagayan na ito.
(Tunay na ang bawat sinuma'ng nasa kalangitan at kalupaan ay alipin ng Rahman)
Siya ang nagmamay-ari ng lahat ng pinaghaharian at Siya ang nagtataglay ng
katangiang paghahari, pangangasiwa at kadakilaan mula sa Kanyang ganap
na paghahari walang sinuman ang namamagitan maliban sa Kanyang
kagustuhan, lahat ng tagapamagitan ay alipin ng Allah at Kanyang
pagmamay-ari, hindi sila maaring mamagitan hangga't ito'y ipahintulot sa
kanila (Ipagbadya mo O Muhammad, ang lahat ng shafaah (o pamamagitan) ay
pagmamay-ari ng Allah siya ang nagmamay-ari sa kalangitan at kalupaan) at ang
Allah ay hindi Niya pinapahintulot sa isang tao na mamagitan maliban sa
sinumang kanyang pinili at kinalugdan at wala Siya'ng ibang kalulugdan
maliban sa mga yaong may tawheed at mga sumusunod sa mga propeta, at
ang sinumang hindi nagtataglay ng ganitong katangian, wala siyang
makukuhang bahagi sa shafaah, at pagkatapos kanyang pinahayag ang
kanyang malawak na kaalaman na nakababatid sa lahat at saklaw ng Kanyang
kaalaman ang lahat ng mga nilikha; ang mga nangyari at ang nangyayari at
pati na rin ang mga mangyayari pa lamang at walang maitatago sa kanya (at
alam niya ang mga naitatago at ang anumang naitatago sa puso) at walang
sinumang mula sa kanyang mga nilikha ang nakakabatid na mula sa kanyang
kaalaman maliban na lamang kung ano ang kanyang itinuro at ipinabatid sa
kanila (maliban sa mga ninais niya) mula sa mga bagay na Qadar shar-iyyah
(tinatadhana) at sa mga isinasabatas, at ito'y maliit na bagay lamang sa
kaalaman ng Allah, katulad ng sinabi ng pinaka-maalam na nilikha; na sila'ng
mga propeta at anghel: (luwalhati sa Iyo, at wala kaming kaalaman maliban sa
Iyong itinuro at ipinabatid sa amin).
At Kanyang sinabi rin ang patungkol sa Kanyang kadakilaan, na ang
Kanyang kursiy ay sakop ang mga kalangitan at ang buong kalupaan, at ito'y
Kanyang pinangalagaan at ang sinuman ang napapaloob dito mula sa mga
nilalang sa pamamagitan ng maayos na sistema at kadahilanan na kung saan
ginagawa ito ng Allah sa Kanyang mga nilikha, at walang kahirap-hirap para
sa Kanya ang pangangalaga ng mga ito, (at siya ang Aliy) ang kataas-taasan
sa Kanyang sarili at Kanyang katangian, siya ang Aliy at siya ay nasa ibabaw
ng lahat ng kanyang nilikha, at lumalapit sa kanya ang lahat ng umiiral at
nagpapakumbaba sa kanya, (at ang Adhim) nasa kanya ang kabuohan ng lahat
ng katangian at pagiging ganap at buong kataas-taasan, na siyang dahilan
upang maging kaibig- ibig sa mga puso at dakilain ito ng mga kaluluwa,at
upang malaman ng mga tao - na may kaalaman - na ang kadakilaan sa lahat
ng bagay ay hindi papantay sa kadakilaan ng Allah.
14
Unang Aralin
***
[Ang Kapaliwanagan ng Surah Idha Zulzilati]
At ito'y Madaniyyah
Sa ngalan ng Allah ang Pinakamahabagin, ang Napakamaawain
1. Idhaa zulzilatil ardhu zilzaalahaa 2. Wa akhrajatil ardhu
athqaalahaa 3. Wa qaalal inn saanu ma lahaa 4. Yawma idhinn
tuhaddithu akhbaarahaa 5. Bi ann na rabbaka awhaa lahaa 6.
Yawma idhii yasdurunn naasu ashtaatal liyuraw a'maalahum 7.
Famay ya'mal mithqaala dharratin khayray yarah 8. Wa may
ya'mal mithqaala dharratinn sharray yarah.
(1-2) Pinapahayag ng Allah ang tungkol sa mangyayari sa araw ng qiyamah,
at ang lupa ay mayayanig, lilindol at gagalaw hanggang sa maguguho ang
lahat ng bagay sa ibabaw nito; mula sa mga gusali at tirahan at kabilang din
dito ang mga bundok na kung saan magiging patag ito, (wa akhrajatil ardhu
athqaalaha) ibig sabihin: at sa araw na ito ilalabas ng lupa ang anumang
nilalaman nito mula sa mga patay at kayaman.
(3) (wa qaalal inn saanu) (at sasabihin ng tao) kapag nakita nila ang mga
dakilang pangyayari na ito, ano ba ang nagyayari sa kalupaang ito (na may
kasamang pagkagulat).
(4-5) (yawma idhin yuhaddithu) sa araw ng muling pagkabuhay ay
magsasalita ang kalupaan (akhbaarahaa) hinggil sa anumang ginagawa sa
ibabaw nito, ibig sabihin: magiging saksi ang lupa laban sa mga nilalang batay
sa mga ginawa nila sa ibabaw ng lupa mula sa kabutihan o kasamaan at ang
kalupaan ay kabilang sa mga saksi na kung saan sasaksi sila sa mga tao batay
sa kanilang ginawa. Dahil (bi ann na rabbaka awhaa laha) (katiyakan ang
Allah ay uutusan ito na mag-ulat o magsalita) uutusan itong magsalita at hindi
niya susuwayin ang utos ng Allah.
15
Unang Aralin
(6) (yawma idhin yasdurunn naasu) at sa araw na yaon tutungo ang mga tao
mula sa lugar ng paghuhukom (ashtaata) na hiwa-hiwalay na grupo, upang
ipakita ng Allah ang kanilang mga ginawa na kasamaan at kabutihan, (liyuraw
a'maalahum) upang ipakita sa kanila ang katumbas ng kanilang ginawa.
(7-8) (7. Famay ya'mal mithqaala dharratin khayray yarah 8. Wa may
ya'mal mithqaala dharratin sharray yarah) at ang sinuman ang gumawa
nang kahit na katiting na kabutihan ay makikita niya ang gantimpala, at
sinuman ang gumawa ng katiting na kasamaan ay makikita niya ang
gantimpalang-parusa, at ito'y sumasaklaw sa lahat ng kabutihan at kasamaan
dahil kapag nakita niya ang katiting na bagay na kung saan ang pinakamaliit
na bagay ibibigay sa kanya ang gantimapalang ginawa niya, at ang mas malaki
pa sa katiting na yaon ay karapat dapat na bigyan ng mas malaki, katulad ng
sinabi ng Allah (at sa araw na yaon matatagpuan ng bawat isa kung ano ang
kanilang ginawang kabutihan; ito'y nag-aabang sa kanya. Ang anumang nagawa
niya na masama ay nag-aabang sa kanya at nanaisin niya; ito'y mapalayo ng
pagkalayo-layo mula sa kanya) (at matatagpuan nila ang kanilang ginawa na magaabang
sa kanila) at ito'y nag-aanyaya sa paggawa ng kabutihan kahit na maliit
at nagbibigay ng babala mula sa paggawa ng kasamaan kahit na ito'y maliit.
***
]Ang Kapaliwanagan ng Surah Al-Adiyat[
At ito'y Makkiyah
Sa ngalan ng Allah ang Pinakamahabagin, ang Napakamaawain
1. Wal aadiyaati dabhaa 2. Fal muuriyaati qadhaa 3. Fal mughiiraati
subhaa 4. Fa atharna bihii naf-aa 5. Fawasatna bihii jam-aa 6. Inn nal
inn saana lirabbihi lakanuud 7. Wa inn nahu alaa dhalika lashahiid 8.
Wa inn nahu lihubbil khayri lashadiid 9. Afalaa ya'lamu idhaa bu'thira
maafiil qubuur 10. Wa hussila maa fiis suduur 11. Inn na rabbahumm
bihim yawma idhil lakhabiir.
16
Unang Aralin
(1) Sumumpa ang Allah sa mga kabayo dahil sa napapaloob na malinaw na
palatandaan at lantad na biyaya na nalalaman ng nilikha, sumumpa ang Allah
sa mga kabayo dahil sa kalagayan na kung saan hindi sila mapapantayan ng
iba sa kanila, mula sa mga uri ng kahayupan at sinabi ng Allah (wal aadiyaati
dabhaa) (At sumusumpa ang Allah sa mga Kabayong rumaragasa) addabha
ito ang tunog na maririnig sa kanilang paghagok dahil sa kanilang bilis.
(2) (fal muuriyati) at sumusumpa ang Allah sa pamamagitan ng paghampas
ng paa nito sa bato (qad-ha) nagdudulot ng tilamsik ng apoy dahil sa lakas ng
hampas nito.
(3) (fal mughiiraati) at sa mga sumasalakay sa kanilang mga kalaban (subha)
sa madaling araw.
(4-5) (fa atharna bihii) na nagdudulot ng makakapal na alikabok sa
pinagdaraan nito (naq-a) alikabok, (fawasatnaa) (na sumasalakay sa
kalagitnaan ng kanilang mga kaaway).
(6) (inn nal insaana lirabbihi nakanuud) (katiyakan ang tao ay binaliwala
niya ang biyaya ng kanyang tagapaklikha) ibig sabihin: ang tao ay manuun
(gahaman sa kabutihan) napakamaramot sa kabutihan na pinagkaloob sa
kanya, ang likas na ugali ng tao ay hindi niya binibigay ang mga karapatan na
nararapat sa iba, bagkus ang kanyang likas na ugali ay ang katamaran at
karamutan sa mga bagay na nararapat niyang ibigay; katulad ng karapatan sa
kayamanan at karapatan ng katawan, liban sa sinumang ginabayan ng Allah
at sila ay hindi mapapabilang sa katangian na ito bagkus sila ay mapapabilang
sa mga tao na mapagbigay at tinutupad nila ang kanilang mga obligasyon.
(7) (wa inn nahu alaa dhaalika lashaahiid) (at walang pag-aalinlangan
inaamin niya ang pagtatangging ito) ibig sabihin katiyakan ang isang tao alam
niya sa kanyang sarili na siya ay isang gahaman at hindi niya ito pinagkakaila
at tinatanggi dahil ang bagay na ito'y malinaw, at ang Allah ay saksi sa bagay
na ginagawa nila at dito'y mayroong parusa at matinding babala sa sinuman
mula sa kanyang Panginoon; siya'y isang kanud (gahaman), tunay na ang
Allah saksi sa bagay na ito at nababatid niya.
(8) (wa inn nahu) katiyakan ang tao (lihubbil khayri) siya ay gahaman sa
kayaman (lashadiid) ibig sabihin matindi ang pagiging gahaman sa kayaman
at ang pagiging gahaman niya dito at nagiging dahilan sa kanya upang iwanan
niya ang mga obligasyon sa mga bagay na ito, pinairal niya ang kagustuhan
ng kanyang sarili kaysa sa kaluguran ng Allah, at ang lahat ng ito'y dahil
sa ang
17
Unang Aralin
sa ang kanyang iniisip lamang ay ang mundong ito at kanyang kinalimutan
ang kabilang buhay.
(9-10) Dahil dito sinabi ng Allah na may kasamang pagkaganyak na dapat
mangamba sa araw ng pagpaparusa (afala ya'lamu) hindi niyo ba batid kung
ano ang naghihintay sa kanya (idha bu'thira maa fiil qubuur) kapag inilabas
na ang mga patay mula sa kanilang libingan,upang sila ay tipunin para sa
paghuhukom at pagbabayad, (wa hussila maa fiis sudur) at ilalantad na ang
anumang itinatago ng mga puso mula sa mga kabutihan at kasamaan at sa
araw na iyon ang lahat ng sikreto ay malalantad at ang lahat ng nakatago ay
makikita, magiging malinaw sa lahat ng nilalang ang bunga ng kanilang
gawain.
(11) (inn na rabbahum bihim yawma idhil lakhabiir) tunay na ang Allah
nakikita niya ang ginagawang gawain; lantad man ito o nakatago at siya ang
naggagantimpala dito at pinakadalubhasa na ganap na nakakabatid sa kanila
sa araw na iyon, at sa kanilang mga gawain na walang anumang naiilihim sa
kanila.
***
]Ang Kapaliwanagan ng Surah Al-Qariah[
At ito'y Makkiyah
Sa ngalan ng Allah ang Pinakamahabagin, ang Napakamaawain
1. Al Qaariah 2. Maal qaariah 3. Wa maa adraaka mal
qaariah 4. Yawma yakununn naasu kal faraashil mabthuuth 5. Wa
takuunul jibaalu kal ihnil manfuush 6. Fa amm maa man thaqulat
mawaaziinuh 7. Fa huwa fii iishatir raadiyah 8. Wa amm ma man
khaffat mawaaziinuh 9. Fa umm muhu haawiyah. 10. Wa maa
adraaka maa hiyah 11. Naarun haamiyah.
18
Unang Aralin
(1-3) (Al-qariah) (Ang malagim na pangyayari) ito'y kabilang sa mga
pangalan ng yawmul qiyamah tinawag ito ng ganuon dahil sa araw na iyon
ang mga tao ay matatakot at mangangamba sa tindi ng pangyayari.
(4) (yawma yakuununn naasu) sa araw na iyon ang mga tao dahil sa tindi ng
pagkatakot at pangamba (kal faraashil mabthuuth) ay para silang nagkalat na
gamu-gamu na kung saan hindi nila alam kung saan sila tutungo at kapag
sinindihan na ang apoy ng impeyrno sila ay malalaglag dito dahil sa kanilang
kahinaan at ito ang magiging sitwasyon ng mga tao.
(5) at ang mga matatatag na kabundukan (kal ihnil manfuush) ay magiging
katulad ng mga nagliliparang balahibo, sinabi ng Allah (at makikita ninyo ang
mga kabundukan at inyo itong inaakala na matibay, sa araw na iyon ito ay lulutang
katulad ng isang ulap, at pagkatapos ito ay magiging parang bula na maglalaho na
walang matitirang bagay na makikita sa kanya, at pagkatapos nuon ay itatayo na
ang timbangan at mahahati ang mga tao sa dalawang grupo; ang mga maliligaya at
malulungkot).
(6-7) (fa amm ma man thaqulat mawaaziinuh) at para sa kanya na naging
mabigat ang timbangan ng kanyang kabutihan kaysa sa kanyang kasamaan (fa
huwa fii iishatir raadiyah) ay magiging kalugod-lugod ang kanyang
pamumuhay sa paraiso.
(8-11) (wa amm ma man khaffat mawaaziinuh) subalit siya naman na naging
magaan ang timbangan ng kanyang kabutihan at naging mabigat ang
kasamaan; (fa umm muhu haawiyah) ang kanyang hantungan at tirahan at
patutunguhan ay ang impyerno, at kabilang sa kanyang pangalan ay ang
haawiyah, na para bagang isang katayuan ng isang ina na lagi niya nang
kasama, at sinasabi rin na ang kahulugan ng haawiyah ay ang kanyang utak
ay ihuhulog sa impeyrno; ibig sabihin na ihuhulog siya sa impeyrno na
mauuna ang kanyang ulo. (wa maa adraaka maa hiyah) at ano ang
magbabatid sa iyo O Muhammad kung ano ang kaila-ilaliman na ito na
tinatawag, at pagkatapos ay kanyang pinaliwanag (narun haamiyah) ito'y
matinding init ng apoy, na ang kanyang init ay pitong-pung doble kaysa sa
init sa mundo, hilingin natin Allah na ilayo tayo mula sa apoy ng Impiyerno
[Ameen].
19
Unang Aralin
***
]Ang Kapaliwanagan ng Surah At-Takathur[
At ito'y Makkiyah
Sa ngalan ng Allah ang Pinakamahabagin, ang Napakawaawain
1. Al haa kumut takaathur 2. Hatta zurtumul maqaabir 3. Kallaa
sawfa ta'lamuun 4. Thumm ma kallaa sawfa ta'lamuun 5. Kalla
law ta'lamuuna I’lmal yaqiin 6. Latarawunn nal jahiim 7. Thumm
ma tarawunn nahaa aynal yaqiin 8. Thumm ma latus alunn na
yawma idhin a’ninn na ii’m
(1) Sinasabi ng Allah nang may kasamang pagkagalit sa kanyang mga alipin
ang tungkol sa kanilang pagkahibang at pagpapabaya sa pagsamba nila sa
Allah nang nag-iisa at walang katambal na siyang dakilang layunin ng
pagkakalikha sa kanila. At pagpapabaya nila sa pagkilala sa Allah at
pagbabalik loob sa kanya at pag-una ng pagmamahal sa Allah ng higit sa
anumang bagay : (Al-hakumu) nalinlang kayo sa mga nabanggit (At-
Takathur) ang paligsahan hinggil sa makamundong bagay. At hindi binanggit
dito kung anong makamundong bagay na inyong pinagpapaligsahan; upang
masaklaw ang lahat ng paligsahan hinggil sa makamundong bagay at yung
mga tao na gumagawa nito. At ang pagmamayabang sa pamamagitan ng
pagpaparami ng kayamanan at mga anak at mga tauhan, sundalo, tagapagsilbi
at katayuan at iba pang mga bagay na ang layunin ay ang pagpapaligsahan sa
pagmamarami sa makamundong bagay at hindi nila hinangad ang Allahu
taala.
(2) at nagpatuloy ang kanilang pagpapabaya at sila’y nalinlang at naging abala
sa makamundong bagay (hatta zurtumul maqaabir) hanggang sa kayo ay
makarating sa mga libingan at nalaman ninyo ang inyong mga ginawa, ngunit
hindi na ninyo pa mababalik ang buhay ninyo sa mundo. At tinutukoy ng
sinabi ng Allah: (hatta zurtumul maqaabir) na tunay na ang Barzakh ay ang
20
Unang Aralin
iyong tahanan at mula rito'y tutungo sa tahanan sa kabilang buhay. Tinawag
ng Allah ang mga papasok sa barazkh na mga bisita dahil hindi sila mananaliti
rito. Ito'y tumutukoy lamang na mayroong muling pagkabuhay at paglilitis sa
mga gawain sa kabilang buhay.
(3-6) At dahil dito nagbabala ang Allah (3. Kallaa sawfa ta'lamuun
4. Thumm ma kallaa sawfa ta'lamuun) Ibig sabihin: kung inyong taos
pusong nalalaman lamang ang inyong kinakaharap, hindi kayo
magpapalinlang sa pagmamarami ng makamundong bagay, at kayo ay
magmamadali sa paggawa ng Mabubuting Gawain, ngunit sa kawalan ng
totoong kaalaman, ang siyang nagdala tungo sa inyong nakikita (latarawunn
nal jahiim) makikita ninyo ang Qiyamah; upang makita ninyo ang
naglalagablab na apoy ng Impiyerno na hinanda ng Allah para sa mga hindi
mananampalataya.
(7) (thumm ma latarawunn naha aynal yaqiin) ibig sabihin: makikita ng
iyong mga sariling mata ang Impiyerno katulad ng sinabi ng Allah : (At
makikita ng mga masasama ang Impiyerno, na kung kaya, natitiyak na nila na
walang pag-aalinlangang sila ay ilulublob doon, at kailanman ay hindi sila
makatatagpo sa anumang kaparaanan upang sila ay makatakas mula roon patungo
sa iba).
(8) (thumm ma latus alunn na yawma idhin aninn na iim) Ang mga
biyayang natatamasa ninyo sa mundo; kayo ba ay nagpasalamat sa Allah?
Inyo bang isinagawa ang karapatan ng Allah dito? At hindi niyo ginamit sa
pagsuway sa kanya? Upang sa ganuon ay dagdagan pa ang inyong biyaya? O
kayo ay nagpalinlang at nahibang dito? At hindi kayo nagpasalamat? Bagkus
ay maaring ginamit niyo pa ito sa pagsuway? At mapaparusahan kayo dahil
dito? Sinabi ng Allah: (At sa Araw na ilalantad ang mga walang pananampalataya
sa Impiyernong-Apoy upang parusahan at sasabihin sa kanila bilang pag-aalipusta:
“Katiyakan, naubos na ninyo ang kabutihan at kagandahan ng buhay sa daigdig at
nakapagsaya na kayo, kung kaya, ngayon ay papagbabayarin kayo ng kahamakhamak
na parusa sa Impiyernong-Apoy; dahil sa inyong pagmamataas sa kalupaan
nang wala kayong karapatan at dahil sa inyong paglabag at di-pagsunod sa Allâh).
21
Unang Aralin
***
]Ang Kapaliwanagan ng Surah Al-Asr[
At ito'y Makkiyah
Sa ngalan ng Allah ang Pinakamahabagin, ang Napakawaawain
1. Wal asr 2. Inn nal inn saana la fii khusr 3. Illal ladhiina aamanuu
wa a’milus saa lihaati watawaa saw bil haqqi watawaa saw bissabr
(1-3) Sumumpa ang Allah sa pamamagitan ng Al-Asr o Panahon na siyang
gabi’t araw, na siyang lugar na pagkilos ng mga Alipin at paggawa nila;
Tunay na ang bawat tao ay nasa pagkalugi , at ang pagkalugi ay may
maraming antas maari ang pagkalugi ay walang takda katulad ng pagkalugi
dito sa Mundo at sa kabilang buhay at pagkawala sa kanya ng biyaya at
pagpasok sa Impiyerno, at maari din na ang pagkalugi ay sa iilang panig at
hindi sa iba, kaya naman nilahat ng Allah na ang bawat tao ay nasa pagkalugi
maliban sa sinuman nagtataglay ng apat na katangian:
- Ang Iman o Paniniwala sa mga inutos ng Allah na paniwalaan ito, at
hindi mangyayari ang Iman na walang kaalaman, dahil ito'y bahagi
ng Iman at hindi magiging ganap maliban dito.
- Mabuting Gawain, at ito'y sumasaklaw sa lahat ng bawat mabuting
Gawain ito man ay lantaran o patago, at ito man ay may kaugnayan
sa mga karapatan ng Allah at karapatan ng kapwa tao, ito man ay
Obligado o kaibig-ibig.
- Ang pagpapayuhan sa bawat isa at paggaganyak sa pananatili sa
katotohanan at ito ang Iman at paggawa ng Mabuting Gawain.
- Ang pagpapayuhan sa bawat isa at paggaganyak sa pagtitiis para rito.
Pagtitiis sa pagsunod sa Allah at paglayo sa pagsuway sa Kanya at
pagtitiis sa mga masasakit na tadhana. Ang Una at pangalawa;
ginagawang ganap ng isang tao ang kanyang sarili at ang pangatlo at
pang-apat ay ginagawang ganap ang ibang tao, at sa pamamagitan sa
pagganap sa apat na bagay na ito, ang isang tao ay magiging ligtas
mula sa pagkalugi, at kanyang makakamit ang dakilang tagumpay.
22
Unang Aralin
***
]Ang Kapaliwanagan ng Surah Al-Humazah[
At ito'y Makkiyah
Sa ngalan ng Allah ang Pinakamahabagin, ang Napakawaawain
1. Waylul likulli humazatil lumazah 2. Alladhii jama a’ maalaww wa
addadah 3. Yahsabu ann na maalahu akhladah 4. Kallaa layumm
badhann na fil hutamah 5. Wa maa adraaka mal hutamah
6. Naarullaahil muuqadah 7. Allatii tattali u alal af idah 8. Inn nahaa
alayhimm mu’ sadah 9. Fii amadimm mumaddadah
(1) (Waylul) ibig sabahin: kapighatian at kapahamakan at matinding
kaparusahan (likulli humazatil) ibig sabihin: sa sinuman naninira sa mga tao
at nanlalait sa kanila. Ang Al-hammaz ito'y paninira sa tao at panlalait sa
kanila sa pamamagitan ng paggalaw at kilos at Ang Al-lammaz ito ang
paninira at panlalait sa tao sa pamamagitan ng kanyang salita.
(2) Mula sa katangian ng Al-hammaz at Al-lammaz ay wala siyang ibang
ninanais liban sa pag-iipon ng yaman, wala siyang ibang ginawa kundi
bilangin ito at ito ang kanyang kaligayahan, at walang siyang kagustuhan na
gastahin ito sa daang mabuti at iba pa.
(3) (Yahsabu) kanyang inaakala (ann na maalahu akhladah) na ang kanyang
kayamanan ay mananaliti rito sa mundo, kaya naman ang lahat ng kanyang
Gawain at trabaho ay pagpaparami at pagpapa-unlad ng kayamanan lamang,
sa kanyang pagkakaakala na ito'y makapagpapahaba sa kanya ng buhay, at
hindi niya alam na ang pagiging maramot ay nagpapaikli ng buhay, at
winawasak ang mga tahanan, at ang kabutihan ay nakakapagdaragdag ng
buhay.
(4-7) (Kallaa layumm badhanna) ibig sabahin: Itatapon sila (fil hutamah Wa
maa adraaka mal hutamah) Sa apoy na nilalamukos nito ang anumang
23
Unang Aralin
inihahagis dito. At pagkatapos ay pinaliwanag kung anong mayroon sa Alhutama
(Naarullaahil muuqadah) ito'y apoy na sinilaban ng Allah sa
pamamagitan ng panggatong mula sa tao at bato. (Allatii) kung saan sa sidhi
ng paglalagablab nito (tattali u alal af idah) ay umaabot ang sidhi ng init nito
mula sa katawan ng tao na manunuot patungo sa mga puso.
(8) At ang sidhi ng init nito , sila ay hindi makakalabas pa rito, at sila walang
pag-asa pa na makakaalis pa roon, kaya naman sinabi : (Inn nahaa alayhimm
mu- sadah) ibig sabahin: magsasarado sa kanila (Fii amadimm) mula sa likod
ng mga pintuang (mumaddadah) nagtataasang mga haligi ng apoy upang
hindi na sila makakalabas pa roon, (sa tuwing sila ay magnanais na lumabas
doon ay ibabalik silang muli roon), tayo ay magpapakupkup sa Allah mula
rito, at hingin natin sa kanya ang kapatawaran at kaligtasan [Ameen].
***
]Ang Kapaliwanagan ng Surah Al-fil[
At ito'y Makkiyah
Sa ngalan ng Allah ang Pinakamahabagin, ang Napakawaawain
1. Alam tara kayfa fa ala rabbuka bi as haabil fiil 2. Alam yaj al
kaydahum fii tadliil 3. Wa arsala alayhim tayran abaabiil 4.
Tarmihimm bihi jaaratimm minn sijjil 5. Faja alahum ka asfimm ma'
kuul
(1-5) Ibig sabihin: Hindi mo nakita ang kakayahan ng Allah at ang Kanyang
kadakilaan at habag sa Kanyang mga alipin at ang mga batayan patungkol sa
Kanyang kaisahan at pagiging totoo ng Kanyang sugo na si Muhammad; kung
ano ang ginawa ng Allah sa mga nagmamay-ari ng Elepante? na ang hangarin
nila ay wasakin ang sagradong tahanan ng Allah, na kung saan ay
pinaghandaan nila ito, at nagdala sila ng mga Elepante para wasakin ang
Ka’bah at nagdala sila ng napakaraming sundalo na walang sinuman na
nakapantay mula sa mga arabo mula sa Abysinnia at Yemen, at noong sila'y
24
Unang Aralin
dumating sa isang lugar na malapit sa Makkah, walang kakayanan ang mga
arabo na dumipensa kaya naman lumikas ang mga taga-makkah mula sa
Makkah dahil sa pangamba para sa kanilang mga sarili mula sa mga kalaban.
At ang Allah ay nagpadala laban sa mga kalaban ng mga ibon na napakarami
na may dala-dalang bato na gawa sa mainit na luwad, at pinagbabagsakan sila
nito at para silang nagmistulang mga nawasak na mga pananim sa bukirin na
ang mga bunga nito'y parang kinain ng mga hayop at itinapon ang tangkay.
Pinigilan ng Allah ang kanilang kasamaan at binalik sa kanila ang masamang
balakin sa kanilang mga leeg. ang kanilang kuwento ay kilala, at sa taong din
iyon ay isinilang ang sugo ng Allah na si Muhammad, at ito'y kabilang sa mga
pagpapahiwatig ng kayang Da'wah at palatandaan ng kanyang pagkasugo, ang
lahat ng papuri at pasasalamat ay para sa Allah lamang.
***
]Ang Kapaliwanagan ng Surat Li iilaa fi qurayysh[
At ito'y Makkiyah
Sa ngalan ng Allah ang Pinakamahabagin, ang Napakawaawain
1. Li iilaa fi quray~ysh 2. Iilaa fihim rihlatash shitaa i wassay~yf
3. Falya’ buduu rabba haadhal bay~yt 4. Alladhii at amahumm
minn juu iww wa aamanahumm min khaw~wf
(1-4) Ayon sa mga Tagapagpaliwanag ng Quran: Ang kabanata na ito'y may
kaugnayan sa naung kabanata; ito ang surat Al-fil, ibig sabihin: ginawa namin
kung anuman ang mga nangyari sa mga nagmamay-ari ng elepante para sa
tribu ng Qurasyh at ibinigay naming para sa kanila ang kaayusan at
kapanatagan at naging banayad at patuloy ang kanilang mga pamumuhay at
inaayos ang kanilang paglalakbay sa taglamig patungong Yemen at sa tag-init
patungong Sham na walang pinangangambahan upang makipagkalakalan.
At dahil doon winasak ng Allah ang sinuman maghangad ng
kasamaan sa kanila at dinakila ang katayuan ng Ka’bah at ang mga
naninirahan dito sa mga puso ng mg Arabo , kaya naman nirerespesto sila at
hindi sila hinaharang sa tuwing sila ay maglalakabay, dahil dito inutusan ang
25
Unang Aralin
mga Qurasyh na magpasalamat sa Allah kaya kanyang sinabi (Falya’ buduu
rabba haadhal bayyt) ibig sabihin: sambahin ninyo ang inyong Rabb nang
nag-iisa at gawin ninyo'ng dalisay ang pagsamba sa kanya, (Alladhii at
amahumm minn juu iww wa aamanahumm min khawwf) na siyang
nagpakain sa kanila upang hindi sila mangagutom at ginawa silang ligtas mula
sa pagkatakot at mga panganib. Ang pagbuhos ng biyaya at kaligtasan mula
sa pagkatakot at panganib ay kabilang sa mga dakilang biyaya rito sa mundo
na marapat natin ipagpasalamat sa Allah, Sayo ang papuri at pasasalamat -oh
Allah- sa mga biyayang pinagkaloob mo, nakikita man ito o nakatago, Ang
Allah ang bukod-tangi sa pagkapanginoon ng Ka’bah dahil sa kanyang biyaya
at kadakilaan, bagkus siya ang Panginoon ng lahat ng bagay.
***
]Ang Kapaliwanagan ng Surah Al- Ma’un[
At ito'y Makkiyah
Sa ngalan ng Allah ang Pinakamahabagin, ang Napakawaawain
1. Ara aytal ladhii yukadh dhibu bid diin 2. Fadhaalikal ladhii yadu’
ul yatiim 3. Walaa yahud du alaa ta aamil miskiin 4. Fawaylul lil
musalliin 5. Alladhiinahum ann salaatihim saahuun 6.
Alladhiinahum yuraa uun 7. Wayamna uu’nal maa uu’n
(1) Sinabi ng Allah nang mayroon kasamang pagmamaliit sa mga silang
iniwan ang karapatan niya at karapatan ng kapwa tao: (Ara aytal ladhii
yukadhdhibu biddiin) Nakita mo ba ang kalagayan niya na pinasinungalingan
ang muling Pagkabuhay at Pagbabayad at hindi naniwala sa mga katuruang
dala ng mga sugo.
(2) (Fadhaalikal ladhii yadu’ ul yatiim) Na siya ay matinding nagtataboy sa
mga ulila mula sa kanilang karapatan at hindi siya nahahabag dito at dahil sa
katigasan ng kanyang puso at dahil hindi siya naghahangad ng gantimpla at
26
Unang Aralin
hindi nangangamba sa parusa.
(3) (Walaa yahuddu) At hindi niya hinihimok ang iba (alaa ta aamil miskiin)
na magpakain ng mahihirap, na kung kaya, paano pa kaya niya ito ipatutupad
sa kanyang sarili na magpakain ng mahihirap.
(4-5) (Fawaylul lil musalliin) matinding kaparusahan at kapahamakan sa
mga yaong nagsasagawa ng ‘Salâh. (Alladhiinahum ann salaatihim
saahuun) silang nagpapabaya sa kanilang Salah, at hindi nila ito ginagawa sa
tamang kaparaanan at wala ito sa tamang oras na itinakda, dahil sa kanilang
walang pagpapahalaga sa kautasan ng Allah, kung saan ay nagpabaya sila sa
kanilang mga Salah na siyang pinakamahalagang pagsunod, at gumagawa ng
“Sahu Annis Salah” ay karapatdapat siyang magkamit ng parusa at walang
kapurihan, ngunit ang “Sahu Fis Salah” ito ang pagkakamali sa Salah na
nagagawa ng bawat isa , kahit ang Propeta Muhammad sallahu alayhi was wallam.
(6-7) kaya naman nilarawan sila na mga yaong nagsasagawa ng kabutihan
nang lantaran para lamang makita ng tao, matigas ang puso at walang habag.
At Sinabi: (Alladhiinahum yuraa uun) Ibig sabihin: nagsasagawa ng
kabutihan nang lantaran para lamang makita ng tao. (Wayamna uunal maa
uun) Ipinagkakait nila ang pagbibigay o pagpapahiram ng isang maliit na
bagay hindi naman nakakaapekto sa kanila kapag ito'y kanilang ibinigay o
ipinahiram (na katulad ng kagamitang pambahay), at iba pa, at dahil sa
kanilang karamutan pinagkakait nila ang Ma’un o ang mga maliit na mga
kabutihan, paano pa kung mas marami?!
Sa kabanatang ito: Nagtuturo na magpakain sa mga ulila at mahihirap at
paghihimok sa iba, at pangangalaga sa Salah at pakakaroon ng Ikhlas habang
isinasagawa ito at sa lahat ng gawain at nagtuturo ng paggawa ng kabutihan,
pagbibigay ng kahit ano ito man ay maliit, dahil ang Allah ay kanyang
minaliit at pinawalang-puri yaong mga silang hindi ginawa ito. Ang Allah
lubos na nakakaalam.
***
]Ang Kapaliwanagan ng Surah Al- Kawthar[
At ito'y Makkiyah
Unang Aralin
Sa ngalan ng Allah ang Pinakamahabagin, ang Napakawaawain
1. Inn naa a’ taynaa kal kawthar 2. Fa salli lirabbika wan har 3.
Inn na shaani aka huwal abtar
(1) Pinapahayag ng Allahu taala sa kanyang Sugo na si Muhammad bilang
biyaya sa kanya: (Inn naa a’ taynaa kal kawthar) Ibig sabihin: Masaganang
kabutihan at biyaya, na mula sa mga ipinagkaloob ng Allah sa kanyang
Sugo na si Muhammad sallahu alayhi was wallam sa Araw ng muling
pagkabuhay, na kabilang dito'y ang ilog ng (Kawthar) , at kabilang din ang
(Al-hawdh) na ang kanyang haba ay katumbas ng isang buwang paglalakbay,
at ang kanyang lapad ay katumbas ng isang buwang paglalakbay, na ang tubig
nito'y mas maputi pa kaysa sa gatas at mas matamis pa kaysa pulut-pukyutan,
na ang sisidlan nito'y kasing dami at kasing liwanag ng mga bituin sa
kalangitan, sinuman ang makakainom nang kahit isang beses mula rito,
kailaman hindi na siya makakatikim ng pagka-uhaw.
(2) At noong binaggit ng Allah ang biyayang ito sa kanyang Sugo, inatasan
siyang magpasalamat, kanyang sinabi: (Fa salli lirabbika wan har) Na kung
kaya, maging taimtim ka sa lahat ng iyong pagsa-Salâh sa iyong Rabb, at
maghandog ng hayop bilang pag-aalay lamang sa Kanya. Ibinukod-tangi ang
dalawang gawaing pagsambang ito dahil sa pagiging pinakamainam na
pagsamba, at pinakadakilang alay sa Allah, dahil ang Salah ay napapaloob
dito ang pagsuko ng puso at katawan sa Allah , na siyang nagdadala sa tao sa
iba pang pagsamba, Ang Nahr o paghahandog ng hayop bilang pag-aalay ay
isang uri ng pagsamba upang mapalapit sa Allah sa pamamagitang ng pagaalay
ng pinakamainam na hayop na mayroon siya, at paggasta para sa Allah
upang maiwasan ang pagiging maramot at sobrang paghahangad sa
kayamanan.
(3) (Inn na shaani aka) ibig sabihin: ang nagalit sa iyo at nagkaroon ng poot
nagmamaliit sa iyo (huwal abtar) Ibig sabihin: ay ipagkakait sa kanya ang
anumang kasaganaan at kabutihan dito sa daigdig at sa Kabilang-Buhay at
hindi siya kikilalanin. At ang Propeta Muhammad sallahu alayhi was wallam ay
isang tunay na ganap na nagtataglay ng kaganapan nababagay para sa isang
nilalang katulad ng matataas na pagkikila at maraming tagatulong at
tagasunod.
28
Unang Aralin
***
[Ang Kapaliwanagan ng Surah Qul yaa ayyuhal kaafiruun]
At ito'y Makkiyah
Sa ngalan ng Allah ang Pinakamahabagin, ang Napakawaawain
1. Qul yaa ayyuhal kaafiruun 2. Laa a’budu maa ta’buduun 3. Wa laa
ann tum aabiduuna maa a’bud 4. Wa laa ana aabidumm maa abattum
5. Wa laa ann tum aabiduuna maa a’bud 6. Lakum diinukum waliya
diin
(1-6) Ibig sabihin: Sabihin mo sa mga Kaafiruun: (Laa a’budu maa
ta’buduun) ibig sabihin: Hindi ko sasambahin ang anumang sinasamba ninyo
na mga rebulto at mga diyus-diyosan na walang kabuluhan lantaran man o
patago. (Wa laa ann tum aabiduuna maa a’bud) At kayo ay Hindi rin ninyo
sasambahin ang aking sinasamba na Bukod-Tanging Nag-iisa, na Siya lamang
ang karapat-dapat na sambahin, dahil sa kawalan ninyo ng kadalisayan sa
pagsamba sa Allah, at ang iyong pagsamba sa Kanya nang mayroon kasamang
Shirk o pagtatambal ay hindi matatawag na pagsamba, at ang Ayah ay inuliulit
sa kabanatang ito upang tukuyin na ang Una ay dahil sa kawalan ng
paggawa at ang pangalawa ay ipinahayag patungkol sa partikular na mga
walang pananampalatayang na batid ng Allâh na kailanman ay hindi na sila
maniniwala pa, kaya naman malalalaman at mapag-iiba ang dalawang
pangkat, at pinaghiwalay ang dalawang pangkat, kanyang sinabi: (Lakum
diinukum waliya diin) Na kung kaya, sa inyo na lamang ang inyong "deen"
(o relihiyon) na inyong pinagpipilitan na sundin, at sa akin na lamang din ang
aking "deen", na hindi na ako maghahangad ng iba pa. katulad din ng sabi ng
Allah: (Sabihin mo, O Muhammad, sa mga tao: Ang bawa’t isa sa inyo ay gumawa
ayon sa likas niyang katangian), kayo ay walang kinalaman sa kung ano ang
aking ginawa at ako'y walang kinalaman sa iyong mga ginagawa.
29
Unang Aralin
***
[Ang Kapaliwanagan ng Surah An-Nasr]
At ito'y Madinayyah
Sa ngalan ng Allah ang Pinakamahabagin, ang Napakawaawain
1. Idhaa jaa a nasrullaahi wal fath 2. Wara aytann naasa
yadkhuluuna fii diinil laahi afwaajaa 3. Fasabbih bihamdi rabbika
wastaghfirhu inn nahuu kaana tawwaabaa.
(1-3) Sa dakilang kabanatang ito'y napapaloob dito ang isang magandang
balita at bagay para sa sugo ng Allah na kanyang makakamit, at isang
palatandaan at paalala sa mga bagay na kakalabasan nito, at ang magandang
balitang iyon ay ang Tulong ng Allah sa kanyang Sugo, at pagkapanalo sa
Makkah at pagpasok ng mga tao sa (fii diinil laahi afwaajaa) Islâm na Deen
ng Allâh, na kung saan marami rito'y nagmula sa mga taga Makkah at taga
Madinah na noon ay kalaban ng Islam, at itong balitang ito'y ganap na
nangyari. At pagkatapos na makamit ang tagumpay na ito, inatas ng Allah sa
Kanyang sugo na magpasalamat sa Kanya dahil sa mga biyayang ito,
luwalhatiin Siya sa pamamagitan ng papuri sa Kanya at paghingi mula sa
Kanya ng kapatawaran. At ito'y tumutukoy rin sa dalawang bagay; Una:
mapagpapatuloy ang tagumpay ng relihiyon Islam at madadagdagan ito kapag
isinagawa ang pagluwalhati sa Allah sa pamamagitan ng papuri sa Kanya at
paghingi mula sa Kanya ng kapatawaran. Tunay na ito'y kabilang sa
Pagpapasalamat, at Ang Allah ay nagsabi: (Kapag kayo ay nagpasalamat ay
katiyakan na daragdagan pa Niya ito sa inyo) at ito'y nangyari sa panahon ng
mga sumunod sa kanila mula sa Ummah na ito; ang mga Khulafa Rashideen
at sa mga sumunod sa kanila sa Ummah na ito at nananatili ang tulong ng
Allah hanggang sa umabot ang Islam sa kung saan man ang kanyang inabot
na hindi umabot dito ang mga ibang relihiyon. At pumasok dito ang maraming
tao, na hindi katulad sa iba, hanggang sa nangyari sa Ummah na ito ang
pagsuway sa kautusan ng Allah, at sinubok sila sa pamamagitan ng
pagkawatak-watak, at pagsasalungat, nangyari ang nangyari,
30
Unang Aralin
ngunit para sa Ummah na ito at relihiyong ito; ay ang habag ng Allah at
kabutihan Niya na hindi na ikinaakala. At Pangalawa: ito'y tumutukoy na ang
kamatayan ng Sugo ng Allah ay nanalalapit na, dahil ang kanyang buhay ay
isang biyaya at dakila, sumumpa ang Allah sa pamamagitan nito, at ang mga
bagay na dakila ay tinatapos sa pamamagitan ng paghingi na kapatawaran
katulad ng Salah at Hajj at iba pang mga Gawain. Kaya naman inutusan ng
Allah ang kanyang Sugo na magsagawa ng papuri at pasasalamat at paghingi
ng kapatawaran, sa kalagayang ito ang kanyang buhay ay natapos na, kaya
naman pinaghandaan niya ang kamatayan, at tinapos niya ang kanyang buhay
sa pamamagitan ng pinakamainam na Gawain. Sumakanya nawa ang
kapayapaan at pagpapala mula sa Allah, at kaya naman kanyang binibigkas
na maraming beses sa tuwing magsasagawa siya ng Ruku’ at Sujud:
“Subhanaka Allahumma Rabbana wa bihamdika Allahummagh Fir li”
***
[Ang Kapaliwanagan ng Surah Tabbat]
At ito'y Makiyyah
Sa ngalan ng Allah ang Pinakamahabagin, ang Napakawaawain
1. Tabbat yadaa abii lahabiww watabb 2. Maa aghnaa anhu
maaluhu wa maa kasab 3. Sayaslaa naarann dhaata lahab 4. Wamra
atuhuu hamm maalatal hatab 5. Fii jiidihaa hablumm mimm masad
Si Abu Lahb ay amain ng Propeta Muhammad sallahu alayhi wa sallam,
at siya ay naging matinding kalaban at parusa sa kanya, walang relihiyon para
sa kanya at walang kamakamag-anak para sa kanya, winasak siya ng Allah
nang dakilang pagkawasak na kung saan ito'y kahihiyan dito sa mundo
hanggang sa araw ng muling pagkabuhay, Sinabi ng Allah:
(1) (Tabbat yadaa abii lahabi) Ibig sabihin: Pagkawasak at tuluyang
pagkabigo sa dalawang kamay, (watabb) at hindi nagtagumpay.
