Hoe om te gaan met meningsverschillen


- en het bekritiseren van anderen-

Als we een mening van een geleerde delen over een persoon, groep of kwestie, hoe dienen we dan om te gaan met degenen die een andere mening hierover hebben?


Het is noodzakelijk dat je met ze omgaat op een wijze die liefde laat zien en hen excuseert, mits ze niet (de juiste) ‘aqiedah (geloofsleer) verlaten. Want zelfs de metgezellen (moge Allah tevreden zijn met hen) verschilden van mening over bepaalde kwesties maar waren het (in principe) met elkaar eens en waren in overeenstemming. Ze waren het met elkaar eens dat het doel was de waarheid te bereiken en dat wat juist was, en zij deden dit in overeenstemming met de sharie’ah (de Islaam).


Niet elk persoon heeft dezelfde interpretatie (alsook intellectuele capaciteiten) als een ander. Dus als er een verschil van mening is over een bepaalde kwestie, is er geen reden voor een dispuut. We zijn het allemaal met elkaar eens dat we op één lijn zitten (d.w.z. dat we dezelfde ‘aqiedah hebben), omdat ik weet dat mijn metgezel (die de andere mening heeft) niet met mij van mening zou verschillen zonder bewijs te hebben en ik net zo goed niet met hem van mening zou verschillen zonder bewijs. Ons doel is hetzelfde. Daarom is het niet toegestaan voor de één om haat of boosheid of vijandigheid te koesteren voor de ander.


We hebben hier veel voorbeelden over, waaronder de kwestie van Banie Qoraydhah. Toen de profeet (Allahs zegeningen en


4


vrede zijn met hem) terugkeerde van de veldslag Ah’zaab en zij hun oorlogsspullen hadden weggelegd, kwam Djibriel (vrede zij met hem) bij hem en beval hem naar Banie Qoraydhah te gaan en ze te bevechten, omdat zij het verdrag (tussen hen en de moslims) hadden geschonden. Dus stuurde de profeet (Allahs zegeningen en vrede zijn met hem) zijn metgezellen en zei hen het ‘asr-gebed nergens te verrichten dan bij Banie Qoraydhah, en zij bevonden zich ver van al-Medienah. Ze maakten zich klaar om te vertrekken tot het ‘asr-gebed naderde en sommige van hen gingen bidden zeggende dat de profeet (Allahs zegeningen en vrede zijn met hem) hen niet had bevolen het ‘asr-gebed bij Banie Qoraydhah te verrichten maar hen slechts aandrong te haasten. Anderen zeiden dat hij (Allahs zegeningen en vrede zijn met hem) hen wel had bevolen nergens te bidden dan bij Banie Qoraydhah, dus zouden ze niet bidden tot ze de plaats hadden bereikt, zelfs al zou de zon ondergaan.


De profeet (Allahs zegeningen en vrede zijn met hem) hoorde dit en berispte geen van beide groepen en niemand (van beide groepen) zag iets slechts in de ander. Dit is wat verplicht is. Als ik weet dat mijn metgezel die een andere mening heeft, de goede intentie heeft en hij niet met mij van mening zou verschillen zonder een bewijs, is het belangrijk te weten dat het niet toegestaan is voor mij om haat jegens hem te voelen.


Waarom (zou ik)? Als ik een rechtvaardiging zoek om hem te haten, rechtvaardig ik voor mijzelf dat ik gehoorzaamd dien te worden alsof ik onfeilbaar ben. Dit is niet toegestaan. Zijn argument tegen mij is hetzelfde als de mijne tegen hem en hij kan ook zeggen, waarom gehoorzaam je mij niet?


5


Geldt dit ook voor de persoon die door een geleerde is bekritiseerd?


Ja. Ik houd niet van geleerden die anderen bekritiseren. Vooral in deze tijd. De jeugd heeft dit niveau nog niet bereikt. Het is mijn mening dat er respect moet zijn van de kant van de geleerden en dat eenieder die zijn collega-geleerde een fout ziet maken hem daar persoonlijk op moet aanspreken; en als het duidelijk is wie de waarheid volgt, dan is het verplicht voor de ander hem daarin te volgen. En als de waarheid niet duidelijk is, dan heeft ieder zijn eigen plaats (mening).


Wat betreft harde discussies, partijdigheid en fel een kant kiezen tot het niveau bereikend van vijandigheid en haat voor een geleerde, dit is verkeerd. Een geleerde kan overlijden en dan zal Allah hem beoordelen en hij kan juist zijn geweest of een fout hebben gemaakt. Als ik verneem dat hij een fout heeft gemaakt in zijn uitspraken, is het verplicht om het (die fout) te verlaten en niet te herhalen. En ik zou een excuus voor hem moeten vinden, vooral als ik weet dat de persoon een goede intentie had, en ik zou het moeten zien als zijn idjtihaad (d.w.z. zijn streven de waarheid te vinden).


<<<‘Oemar ibn al-Khattaab (moge Allah tevreden zijn met hem) heeft gezegd: “Denk nooit slecht over het woord dat komt uit de mond van jouw gelovige broeder, zolang je er een goed excuus voor kunt bedenken.”>>>


Is het toegestaan voor een groep studenten om een oordeel te vellen over een individu zonder eerst hem te spreken en


6


te adviseren, maar gelijk anderen voor hem te waarschuwen en (dit oordeel) te verspreiden?


Nee, nee. Nooit! Er zijn drie stappen die je moet volgen wanneer je iets over een persoon hoort en ziet dat hij een fout heeft begaan. De eerste stap is bevestiging; het nieuws dat jou heeft bereikt over de persoon in kwestie kan waar of onwaar zijn. Hoeveel mensen verspreiden iets over een persoon zonder het goed begrepen te hebben, of die de intentie hebben vijandigheid onder de moslims te veroorzaken? Dus de eerste stap is bevestiging krijgen. En wat is beter dan de uitspraak van Shaykh al-Islaam (d.w.z. Ibn Taymieyyah) in zijn weerleggen van de Raafidhah (Shie’a) in zijn boek De weg van de Soennah over dat wanneer een tekst genoemd wordt “het eerste vereiste een bevestiging van de overlevering is.” Dit is een belangrijke regel.


<<<Allah de Verhevene zegt (Nederlandstalige interpretatie): “En wanneer een zaak (nieuws) betreffende (openbare) veiligheid of vrees tot hen komt, maken zij het bekend (onder de mensen, zonder het te verifiëren). En als zij het maar hadden voorgelegd aan de boodschapper en aan degenen met gezag onder hen, dan zouden degenen die het interpreteren (die wijs en onderzoeksbekwaam zijn) onder hen het zeker begrepen hebben…” [Soerat an-Nisaa-e (4),aayah 83.] Deze aayah verwijst naar correct onderzoek, of het bepalen van zaken en hun juiste bronnen. ImaamMoeslim leverde over dat Aboe Hoerayrah (moge Allah tevreden zijn met hem) zei dat de profeet (Allahs zegeningen en vrede zijn met hem) gezegd heeft (Nederlandstalige interpretatie): “Het doorvertellen van alles wat men hoort is voldoende om van een persoon een


7


leugenaar te maken.” We dienen eerst na te gaan of iets waar is en geen roddel of laster is.>>>


Ten tweede, als de overlevering geverifieerd is, laten we dan verder kijken. Kan de overleveraar de uitspraak misschien verkeerd begrepen hebben? Als we inderdaad een bewijs hebben dat de overleveraar het verkeerd begrepen heeft, zeggen we tegen hem “Broeder, vrees Allah! De persoon is helemaal niet zus-en-zo!” Of: “De betekenis (van zijn uitspraak) is zus-en-zo.” In dit geval verdedigen we daarmee de waarheid en redden wij de overleveraar van het belasteren van zijn broeder. (Lees ook De Drievoudige Filtertest en Kijk naar je tong en je handen.)


Ten derde, als er geen andere verklaring is, dan is het verplicht voor ons om naar degene te gaan over wie het nieuws wordt verspreid en te zeggen: “We hebben dit-en-dat gehoord. Is dit waar of niet?” Als hij ja zegt, dan zouden we beleefd en goed gemanierd moeten zijn en hem niet moeten provoceren of kwetsen. Wij zouden hem moeten laten weten dat er een probleem is. “Heeft Allah niet dit-en-dat gezegd en heeft de boodschapper niet dit-en-dat gezegd?” Het is belangrijk dat we terugkeren naar de waarheid. Hij kan kennis hebben waarover ik niet beschik en wanneer ik naar hem toe ga, kan hij mij op deze kennis wijzen en ik zou dan verplicht zijn het te volgen.


<<<Allah de Verhevene zegt (Nederlandstalige interpretatie): “…En als jullie over iets van mening verschillen, leg het dan voor aan (het Boek van) Allah en (de Soennah van) de boodschapper indien jullie geloven in Allah en de Laatste Dag. Dat is beter en passender voor de uiteindelijke bepaling.” [Soerat an-Nisaa-e (4), aayah 59.] Dit vers is de


8


basis van het hele religieuze, culturele en politieke systeem van de Islaam en de belangrijkste bepaling van de grondwet van een islamitische staat. (Uit Tefhiem al-Qor-aan, Sayyid Aboe al-A’laa Mawdoedie.)>>>


9


www.islamhouse.com


Islam voor iedereen !