12
Η Αληίζεζε «Ο παηέξαο κνπ είπε: ‘Γηε κνπ! Γελ ππάξρεη θαιφ ζ’ απηή ηε ζξεζθεία, ε ζξεζθεία ηνπ παηέξα ζνπ, ησλ παππνχδσλ ζνπ θαη ησλ πξνγφλσλ ζνπ είλαη θαιχηεξε.’» (Απηό ιέλε όινη όζνη αθνινπζνύλ ηπθιά άιινπο ζε ζέκαηα πίζηεο. Μαο ζπκίδεη ηα ιόγηα ηνπ Αιιάρ, Καη νη άπηζηνη είπαλ: «Μελ αθνύηε απηό ην Κνξάλην, θαη θάληε ζόξπβν ζηα κέζα (ηεο απαγγειίαο) ηνπ, ίζσο ληθήζεηε. [41:26] Μα είπαλ: ‘Ση’αιήζεηα βξήθακε ηνπο παηέξεο καο λα αθνινπζνύλ έλαλ ζπγθεθξηκέλν δξόκν θαη ζξεζθεία, θαη αθνινπζνύκε ηα βήκαηά ηνπο. [43:22] Καη όηαλ εηπσζεί ζε απηνύο: «Αθνινπζήζηε ό,ηη έζηεηιε ν Αιιάρ», είπαλ: «Όρη! Θα αθνινπζήζνπκε απηό πνπ βξήθακε ηνπο παηέξεο καο λα αθνινπζνύλ.» [31:21] «…Πνηέ δελ αθνύζακε θάηη ηέηνην από ηνπο αξραίνπο πξνγόλνπο καο.» [23:24]
13
Πνιιέο θνξέο, όηαλ κηιάο ζε αλζξώπνπο από άιιεο ζξεζθείεο, αθνύο ηα ίδηα επηρεηξήκαηα ησλ απίζησλ πνπ αλέθεξε ν Αιιάρ ζηα παξαπάλσ εδάθηα. Δπίζεο, όηαλ θάπνηνο επηζπκεί λα αζπαζηεί ην Ιζιάκ, ην πξώην εξώηεκα πνπ αθνύεη από ηνπο γνλείο ηνπ είλαη: «Θέιεηο λα αθήζεηο ηε ζξεζθεία ηνπ παηέξα ζνπ θαη ησλ πξνγόλσλ ζνπ;». Όρη κόλνλ απηό, αιιά κπνξεί νη γνλείο θαη γεληθά ε νηθνγέλεηα λα ηάζζνληαη ελάληηα ζηνλ πξνζήιπην.) «Δίπα, ‘ρη, κα ηνλ Αιιάρ, απηή είλαη θαιχηεξε απφ ηε δηθή καο ζξεζθεία.’» (Αγαπνύζε ηνλ παηέξα ηνπ, κα δελ ηνλ θνιάθεςε. Γελ ζπκβηβάζηεθε κε ό,ηη αηζζαλόηαλ εθείλε ηε ζηηγκή όηη είλαη ε αιήζεηα. Πνηα ήηαλ ε απάληεζε ηνπ παηέξα ηνπ;) Ο αικάλ είπε, «Με απείιεζε, θαη κε πεξηφξηζε ζην ζπίηη ηνπ.» (Έλαο παηέξαο πνπ ελαληηώλεηαη ζηνλ αγαπεκέλν γην ηνπ γηα λα ηνλ απνηξέςεη από ηελ εμεξεύλεζε ηεο αιήζεηαο! Πνιινί πξνθήηεο είραλ ηέηνηα αληηκεηώπηζε, θαηεγνξήζεθαλ θαη ππέζηεζαλ θαθή κεηαρείξηζε από κέιε ησλ νηθνγελεηώλ ηνπο, ιόγσ ηεο αληίζεζήο ηνπο ζηελ «παξάδνζε»! Σηακάηεζε εθεί ν Σαικάλ;) Η Γηέμνδνο
Δίπε: «Έζηεηια έλα κήλπκα ζηνπο Υξηζηηαλνχο δεηψληαο ηνπο λα κε ελεκεξψζνπλ γηα νπνηνδήπνηε Υξηζηηαληθφ
14
εκπνξηθφ θαξαβάλη πνπ ζα εξρφηαλ απφ ηελ Αζ-ακ. Έλα εκπνξηθφ θαξαβάλη έθηαζε θαη κε ελεκέξσζαλ, θαη ηφηε ηνπο είπα (ζηνπο Υξηζηηαλνχο) λα κε ελεκεξψζνπλ φηαλ νη άλζξσπνη ηνπ θαξαβαληνχ ηειεηψζνπλ ηηο δνπιεηέο ηνπο θαη μεθηλήζνπλ ηελ επηζηξνθή γηα ηε ρψξα ηνπο. Πιεξνθνξήζεθα φλησο (απφ απηνχο) φηαλ νη άλζξσπνη απφ ηελ Αζ-ακ είραλ ηειεηψζεη ηηο δνπιεηέο ηνπο θαη ήηαλ έηνηκνη λα αλαρσξήζνπλ απφ ηε ρψξα, έηζη δξαπέηεπζα θαη ζπλφδεπζα (ην θαξαβάλη) κέρξη πνπ θηάζακε ζηελ Αζ-ακ.» (Γελ παξαδόζεθε ζηηο άδηθεο δηαηαγέο ηνπ παηέξα ηνπ. Αγσλίζηεθε ζην δξόκν ηεο αιήζεηαο, πνπ ηειηθά ηνλ νδήγεζε ζην λα ζπλεηδεηνπνηήζεη ηελ αιήζεηα γηα ηνλ Γεκηνπξγό, ηνλ Αιιάρ. Όζν γη’ απηνύο πνπ κόρζεζαλ ζην Γξόκν Μαο (ελάληηα ζηνπο απίζηνπο, ζηνπο πόζνπο ηνπο θαη ζην Σαηαλά) ζα ηνπο Καζνδεγήζνπκε ζίγνπξα ζηα Μνλνπάηηα Μαο (δει. ηε ζξεζθεία ηνπ Αιιάρ, ηνλ Ιζιακηθό Μνλνζετζκό). [29:69] Ο Σαικάλ απνθάζηζε θαη μεθίλεζε ην ηαμίδη, γηα ηελ αλαδήηεζε ηεο αιήζεηαο, αλεμαξηήηνπ ηνπ γεγνλόηνο όηη ήηαλ καθξηλή θαη παξάμελε ρώξα γη’ απηόλ. Ο Αιιάρ, ν Έλδνμνο θαη ν Ύςηζηνο, γλσξίδνληαο ηελ εηιηθξίλεηά ηνπ, ηνλ βνήζεζε θάλνληαο εύθνιν γη’ απηόλ ην λα βξεη έλα κέζν γηα λα ηαμηδέςεη ζηε γε ηεο Αζ-Σακ.)
15
Απηό είλαη, κα..! « Με ηελ άθημή κνπ, ξψηεζα: ‘Πνηνο είλαη ν θαιχηεξνο απφ ηνπο αλζξψπνπο ηεο ζξεζθείαο (ζαο);’» (Ο Σαικάλ αλαδεηνύζε ηελ θαζαξή αιήζεηα, θη έηζη αλαδήηεζε ηνλ θαιύηεξν ζηελ πίζηε αλάκεζα ζηνπο αλζξώπνπο ηεο Αζ-Σακ. Γηαηί όρη; Σηνπο αλζξώπνπο αξέζεη λα επηιέγνπλ ην θαιύηεξν θαγεηό, ηνλ/ηελ θαιύηεξν/ε ζύδπγν, θαη ηα θαιύηεξα ελδύκαηα. Ο Σαικάλ αλαδήηεζε ηνλ θαιύηεξν ζηελ πίζηε.) «Δίπαλ: ‘Ο επίζθνπνο. (Δίλαη) ηελ εθθιεζία.’ Πήγα ζ’ απηφλ θαη είπα: ‘Μνπ αξέζεη απηή ε ζξεζθεία, θαη ζα ραηξφκνπλ λα είκαη καδί ζαο θαη λα ζαο ππεξεηήζσ ζηελ εθθιεζία ζαο, ψζηε λα κάζσ απφ ζαο θαη λα πξνζεπρεζψ καδί ζαο.’» (Ο Σαικάλ είρε ζπλεηδεηνπνηήζεη από ηελ πξώηε ζηηγκή όηη ε γλώζε κπνξεί λα απνθηεζεί κόλν κέζσ ηεο ζπλαλαζηξνθήο κε ηνπο αλζξώπνπο ηεο γλώζεο. Σε αληάιιαγκα, ήηαλ έηνηκνο λα πξνζθέξεη ηνλ εαπηό ηνπ σο ππεξέηε ηνπ επηζθόπνπ. Η ηαπεηλόηεηα ησλ αλαδεηεηώλ ηεο αιήζεηαο ηνπο θέξλεη όιν θαη πην θνληά ζ’ απηήλ. Όηαλ δελ ππάξρεη ηαπεηλόηεηα, θπξηαξρεί ε αιαδνλεία. Οη άλζξσπνη βιέπνπλ ζεκάδηα ηεο αιήζεηαο, κα ε αιαδνλεία ηνπο ηνπο νδεγεί καθξηά, πξνο ηελ θαηαζηξνθή ηνπο.
Καη ηα δηέςεπζαλ (ηα Σεκεία Μαο) άδηθα θαη αιαδνληθά, ελώ νη ςπρέο ηνπο είραλ βεβαησζεί (όηη είλαη ε αιήζεηα θαη όηη πξνεξρόηαλ από ηνλ Αιιάρ). Καη έηζη, θνίηαμε πσο ήηαλ ε θαηάιεμε ησλ δηεθζαξκέλσλ.
16
[27:14] Ο πινύηνο, ε θνηλσληθή ζέζε θαη άιινη πιηζηηθνί παξάγνληεο δελ πξέπεη λα απαγνξεύνπλ ζε θάπνηνλ λα αλαδεηά ηελ αιήζεηα, ε νπνία ηειηθά ζα επεξεάζεη ην κέιινλ ηνπ. Όια απηά ζα εμαθαληζηνύλ, θαη ην άηνκν ζα πάεη ζηνλ ηάθν κε ηίπνηα άιιν, παξά ηηο πξάμεηο ηνπ. Απηέο νη πξάμεηο είλαη εθείλεο ηεο θαξδηάο (πίζηε), θαη απηέο ηεο γιώζζαο θαη ησλ άθξσλ πνπ είλαη εθαξκνγέο ησλ πξάμεσλ ηεο θαξδηάο. Υπνηάρζεθα ζηνλ Γεκηνπξγό κνπ; Έδεζα ζύκθσλα κε ηηο Δληνιέο Τνπ όπσο εμεγήζεθαλ ζην Κνξάλην θαη ζύκθσλα κε ηηο δηδαζθαιίεο ηνπ Τειεπηαίνπ Αγγειηαθόξνπ Τνπ, Μσράκκαλη (); Απηό είλαη ην κόλν πνπ ζα κεηξήζεη ηελ Ηκέξα ηνπ Απνινγηζκνύ. Τελ Ηκέξα θαηά ηελ νπνία νύηε ν πινύηνο νύηε νη γηνη δε ζα σθειήζνπλ, εθηόο από θείλνλ πνπ ζα έξζεη ζηνλ Αιιάρ κε θαζαξή θαξδηά (Καζαξή από ηελ απηζηία, ηνλ πνιπζετζκό θαη ηελ ππνθξηζία). [26:88-89] «Δίπε, ‘Μπνξείο λα έξζεηο θαη λα κείλεηο καδί κνπ.’ Έηζη, πήγα καδί ηνπ. Μεηά απφ ιίγν θαηξφ, ν αικάλ αλαθάιπςε θάηη γηα ηνλ επίζθνπν. Ήηαλ θαθφο άλζξσπνο, πνπ δηέηαδε θαη ελζάξπλε ηνπο αλζξψπνπο λα πιεξψλνπλ γηα ειεεκνζχλε, κφλν θαη κφλν γηα λα ηελ θξαηήζεη γηα ηνλ εαπηφ ηνπ! Γελ ηελ έδηλε ζηνπο θησρνχο. Δίρε καδέςεη επηά θηβψηηα ρξπζνχ θαη αξγχξνπ!»
17
(Απηό είλαη έλα παξάδεηγκα ησλ δηεθζαξκέλσλ θαη θαθώλ αλζξώπσλ πνπ βξίζθνληαη πάληα θαη παληνύ. Τσλ ππνθξηηώλ θαη ησλ θαηαπηεζηώλ. Σηακάηεζε εδώ ν Σαικάλ κε απηόλ ηνλ δηεθζαξκέλν άλζξσπν; Όρη! Πξνρώξεζε ζην επόκελν ζηάδην ηεο αλαδήηεζήο ηνπ. Γε ζηξάθεθε καθξηά από ηελ αλαδήηεζε ηεο αιήζεηαο.) Ο αικάλ είπε: «Σνλ απερζαλφκνπλ ιφγσ ησλ πξάμεψλ ηνπ». (Δίλαη θαλεξό όηη ην κίζνο ηνπ γηα ηνλ επίζθνπν δελ ηνλ ζηακάηεζε από ηελ αλαδήηεζε ηεο αιήζεηαο. Ο Αιιάρ, ν Ύςηζηνο, ηνλ θαζνδήγεζε, γλσξίδνληαο ηελ εηιηθξηλή επηζπκία ηνπ λα βξεη ηελ αιήζεηα.)
«Απηφο [ν επίζθνπνο] πέζαλε. Οη Υξηζηηαλνί καδεχηεθαλ γηα λα ηνλ θεδέςνπλ. Σνπο ελεκέξσζα φηη ήηαλ έλαο θαθφο άλζξσπνο, ν νπνίνο δηέηαδε θαη παξφηξπλε ηνπο αλζξψπνπο λα ηνπ δίλνπλ ηελ ειεεκνζχλε ηνπο κφλν θαη κφλν γηα λα ηελ θξαηάεη γηα ηνλ εαπηφ ηνπ, θαη φηη δελ έδηλε ηίπνηα απφ απηά ζηνπο θησρνχο. Δίπαλ: ‘Πσο ην γλσξίδεηο απηφ;’. Απάληεζα: ‘Μπνξψ λα ζαο δείμσ ηα πινχηε ηνπ.’. Δίπαλ: ‘Γείμε καο!’. Σνπο έδεημα ην κέξνο [φπνπ ηα θξαηνχζε θξπκκέλα] θαη αλαθάιπςαλ επηά βάδα γεκάηα κε ρξπζφ θαη αζήκη. ηαλ ηα είδαλ είπαλ: ‘Μα ηνλ Αιιάρ, δελ ζα ηνλ ζάςνπκε πνηέ.’. Έηζη, ηνλ ζηαχξσζαλ θαη ηνλ ιηζνβφιεζαλ.»1
1 εκείσκα ηνπ εθδφηε: Έλα ζεκαληηθφ ζεκείν εδψ είλαη πσο ν αικάλ δελ απνκαθξχλζεθε απφ απηφ πνπ λφκηδε πσο είλαη αιήζεηα εθείλε ηε
18
Η Δπηζπκία είλαη Ιζρπξή Ο αικάλ είπε: «Αληηθαηέζηεζαλ ηνλ επίζθνπφ ηνπο. Γελ είρα γλσξίζεη κέρξη εθείλε ηε ζηηγκή θαλέλαλ θαιχηεξνλ απφ εθείλνλ (ηνλ θαηλνχξγην επίζθνπν). Οχηε θαλέλαλ πην απνθνιιεκέλν απφ ηελ εγθφζκηα δσή θαη πξνζθνιιεκέλν ζηε Μέιινπζα. Οχηε θαλέλαλ πην αθνζησκέλν ζηελ εξγαζία ηνπ κέξα-λχρηα. Σνλ αγαπνχζα πεξηζζφηεξν απφ νπνηνλδήπνηε άιινλ πην πξηλ.» «Έκεηλα καδί ηνπ γηα ιίγν θαηξφ πξηλ ην ζάλαηφ ηνπ. ηαλ πιεζίαδε ν ζάλαηφο ηνπ, ηνπ είπα: ‘Ω (ηάδε), έκεηλα καδί ζνπ θαη ζε αγάπεζα πεξηζζφηεξν απφ νηηδήπνηε έρσ αγαπήζεη ζην παξειζφλ. Σψξα ε Απφθαζε ηνπ Αιιάρ (δει. ν ζάλαηνο) έρεη έιζεη, έηζη πνηνλ κνπ ζπληζηάο (λα αθνινπζήζσ), θαη ηη κε δηαηάζζεηο λα θάλσ;’» (Η επηζύκηα ηνπ λα βξεη θαινύο αλζξώπνπο πνπ θαηέρνπλ θαιή γλώζε είλαη ζηαζεξή ζην κπαιό ηνπ Σαικάλ. Η επηζπκία θαη ν δήινο ηνπ γηα ηελ αλαδήηεζε ηεο αιήζεηαο ήηαλ πνιύ ηζρπξά.)
«Ο επίζθνπνο είπε: ‘Μα ηνλ Αιιάρ! Οη άλζξσπνη βξίζθνληαη ζε νινθιεξσηηθή απψιεηα. Έρνπλ ηξνπνπνηήζεη
ζηηγκή εμαηηίαο ησλ πξάμεσλ ελφο αηφκνπ. Γελ είπε, «Κνίηα απηνχο ηνπο Υξηζηηαλνχο! Ο θαιχηεξνο απφ απηνχο είλαη ηφζν θαθφο!» Αληίζεηα, θαηάιαβε πσο έπξεπε λα θξίλεη ηε ζξεζθεία απφ ηηο πεπνηζήζεηο ηεο θαη φρη απφ ηνπο νπαδνχο ηεο.
19
θαη αιιάμεη (ηε ζξεζθεία) ζηελ νπνία βξίζθνληαλ. Γε γλσξίδσ θαλέλαλ πνπ αθφκα θξαηά ηε ζξεζθεία ζηελ νπνία βξίζθνκαη, παξά κφλν έλαλ άλδξα ζηελ Αι-Μνχζηι, ζην Ιξάθ, πήγαηλε ινηπφλ ζ’ απηφλ.’ [θαη ηνπ έδσζε ην φλνκά ηνπ]» Άιιε κηα Μεηαθίλεζε ηαλ ν επίζθνπνο πέζαλε, ν αικάλ κεηαθηλήζεθε ζηελ Αι-Μνχζηι θαη ζπλάληεζε ην άηνκν πνπ ν επίζθνπνο ηνχ είρε ζπζηήζεη. Ο αικάλ είπε: «Σνπ είπα: ‘(Ο ηάδε) θαηά ηελ ψξα ηνπ ζαλάηνπ ηνπ κνπ ζχζηεζε λα έξζσ καδί ζνπ. Μνπ είπε φηη αθνινπζείο ηελ ίδηα (ζξεζθεία) κ’ απηφλ.’ Ο άλδξαο απφ ηελ Αι-Μνχζηι είπε ζηνλ αικάλ λα κείλεη καδί ηνπ. ‘Έκεηλα καδί ηνπ θαη αλαθάιπςα φηη ήηαλ ν θαιχηεξνο άλζξσπνο πνπ ηεξνχζε ην ζέκα (ηε ζξεζθεία) ηνπ ζπληξφθνπ ηνπ.’»
«χληνκα πέζαλε», είπε ν αικάλ. ηαλ ηνλ πιεζίαδε ν ζάλαηνο, ν αικάλ ηνχ δήηεζε (φπσο είρε θάλεη θαη παιαηφηεξα κε ηνλ πξνεγνχκελν ζχληξνθφ ηνπ) λα ηνπ ζπζηήζεη θάπνηνλ άιινλ πνπ βξηζθφηαλ ζηελ ίδηα ζξεζθεία. Ο άλδξαο είπε: «Μα ηνλ Αιιάρ: Γε γλσξίδσ θαλέλαλ ζην ζέκα (ζξεζθεία) καο, εθηφο απφ έλαλ άλδξαο ζηε
20
Ναζηκπείλ1 θαη ην φλνκά ηνπ είλαη [ηάδε], πήγαηλε, ινηπφλ, ζ’απηφλ.» Αθόκα κία κεηαθίλεζε
«Μεηά ην ζάλαηφ ηνπ, ηαμίδεςα πξνο ηνλ άλδξα απφ ηε Ναζηκπείλ.» Ο αικάλ βξήθε ηνλ άλδξα θαη έκεηλε καδί ηνπ γηα ιίγν. Σα ίδηα γεγνλφηα αθνινχζεζαλ. Ο ζάλαηνο πιεζίαδε θαη πξηλ πεζάλεη, ν αικάλ πήγε ζηνλ άλδξα θαη δήηεζε ηε ζπκβνπιή ηνπ φζνλ αθνξά ην πνχ θαη ζε πνηνλ λα πάεη. Ο άλδξαο ζπλέζηεζε ζηνλ αικάλ λα πάεη ζε έλαλ άιινλ άλδξα ζην Ακφξην2 πνπ αλήθε επίζεο ζηελ ίδηα ζξεζθεία. Ο αικάλ κεηαθηλήζεθε ζην Ακφξην κεηά ην ζάλαην ηνπ ζπληξφθνπ ηνπ. Βξήθε ην λέν ηνπ κέληνξα θαη πήγε καδί ηνπ ζηε ζξεζθεία ηνπ. Ο αικάλ (εθείλνλ ηνλ θαηξφ) δνχιεπε θαη, «θέξδηζε κεξηθέο αγειάδεο θαη πξφβαηα.»
(Έλαο θαιόο θαη λόκηκνο ηξόπνο θέξδνπο είλαη πνιύ ζεκαληηθόο γηα έλαλ πηζηό. Σίγνπξα ε επηξξνή ηνπ ρξήκαηνο είλαη κεγάιε. Πνιινί έρνπλ πνπιήζεη ηνπο εαπηνύο ηνπο θαη ηηο αξρέο ηνπο γηα κηθξό ηίκεκα, θαη πνιινί έρνπλ γίλεη ππνθξηηέο γηα ηα ρξήκαηα. Υπάξρνπλ, σζηόζν, θαη εθείλνη πνπ
1 Ναζίκπηλ: Μηα πφιε ζην δξφκν αλάκεζα ζην Αι-Μνχζηι θαη ηελ Αζ-ακ. 2 Ακφξην: Μηα πφιε πνπ ήηαλ κέξνο ηεο Αλαηνιηθήο Πεξηνρήο ηεο Ρσκατθήο Απηνθξαηνξίαο.
21
παξακέλνπλ ζηελ αιήζεηα αλεμαξηήησο ηνπ ηη κπνξεί λα ράζνπλ. Απηό θέξλεη εηξήλε ζηελ θαξδηά θαη ζην κπαιό.) Η κεγάιε κεηαθίλεζε Ο ζάλαηνο πιεζίαδε ηνλ άλδξα απφ ην Ακφξην. Ο αικάλ επαλέιαβε ην εξψηεκά ηνπ, κα (απηή ηε θνξά) ε απάληεζε ήηαλ δηαθνξεηηθή. Ο άλδξαο είπε, «Γηε κνπ! Γε γλσξίδσ θαλέλαλ πνπ λα βξίζθεηαη ζηελ ίδηα ζξεζθεία ζηελ νπνία βξηζθφκαζηε εκείο. Ωζηφζν, έλαο Πξνθήηεο ζα εκθαληζηεί θαη απηφο ν Πξνθήηεο είλαη ζηελ ίδηα ζξεζθεία κε ηνλ Αβξαάκ.» (Ο επίζθνπνο γλώξηδε ην δξόκν ηνπ Αβξαάκ. Δίλαη ε πξνέιεπζε ηνπ Μνλνζετζκνύ, θαη θαιεί ζηε ιαηξεία ηνπ Αιιάρ θαη κόλν. Ο επίζθνπνο γλώξηδε θαιά ηη πξόηεηλε ν Αβξαάκ ζηα παηδηά ηνπ. Καη ν Αβξαάκ δηέηαμε απηό (ηελ ππνηαγή ζηνλ Αιιάρ, ην Ιζιάκ) ηνπο γηνπο ηνπ, επίζεο ην ίδην έθαλε θη ν Ιαθώβ (ιέγνληαο), «Ω, γηνη κνπ, ζη’ αιήζεηα ν Αιιάρ επέιεμε γηα ζαο ηελ (αιεζηλή) ζξεζθεία, θη έηζη κελ πεζάλεηε παξά σο Μνπζνπικάλνη.» [2:132]
Ο Αβξαάκ παληξεύηεθε ηε Σάξα θαη ηελ Άγαξ. Από ηνπο απνγόλνπο ηνπ κε ηε Σάξα ήξζαλ νη: Ιζαάθ, Ιαθώβ, Ισζήθ, Γαπίδ, Σνινκώλ, Μσπζήο θαη Ιεζνύο, εηξήλε ζε όινπο. Καη από ηνπο απνγόλνπο ηνπ κε ηελ Άγαξ ήηαλ ν Ιζκαήι θαη από