Οι αμαρτίες είναι πολυάριθμες και πολύπλευρες. Το πιο επικίνδυνο είδος των οποίων περιλαμβάνει τα σοβαρά ή θανάσιμα αμαρτήματα τα οποία δεν έχουν αποκαλυφθεί (είναι κρυμμένα στην καρδιά), όπως η ειδωλολατρία, η αθεΐα, η αίρεση, η υποκρισία, ο φθόνος, η κακία, η ματαιοδοξία, η αλαζονεία, η έπαρση, και η εξαπάτηση.
Οι αμαρτίες μπορεί να σχετίζονται με παραμέληση των υποχρεώσεων κάποιου απέναντι στον Αλλάχ. Κι εφόσον τέτοιες αμαρτίες βρίσκονται ανάμεσα στον άνθρωπο και τον Αλλάχ, έχουν περισσότερες ελπίδες να συγχωρεθούν από ό, τι άλλες. Οι αμαρτίες μπορεί να σχετίζονται επίσης με την καταπάτηση των δικαιωμάτων άλλων ανθρώπων. Εδώ, κατά τη διάρκεια ζωής ενός αμαρτωλού προκαλείται είτε τιμωρία είτε άφεση. Οι αμαρτίες διακρίνονται σε σοβαρές αμαρτίες και συγχωρητέες αμαρτίες. Οι σοβαρές αμαρτίες αφορούν παραβάσεις των δικαιωμάτων του Αλλάχ, του ατόμου και της κοινωνίας.
Ο αριθμός των σοβαρών αμαρτιών είναι αόριστος· ωστόσο μπορεί να περιοριστεί σε αυτές τις αμαρτίες οι δράστες των οποίων θα οδηγηθούν στην Κόλαση. Ο Αλλάχ λέει στο Ιερό Κοράνιο, «Και όποιος αντιτίθεται στον Αγγελιαφόρο (τον Μωχάμμαντ) αφού του έχει γίνει φανερή η Καθοδήγηση (ο ορθός Δρόμος), και ακολουθεί άλλον δρόμο από αυτόν των πιστών, θα τον εγκαταλείψουμε στο δρόμο που διάλεξε, και θα τον εισάγουμε στην Κόλαση για να καεί μέσα της – τι άθλιος προορισμός!» (4:115)
Ο Παντοδύναμος Θεός λέει, «Και όποιος σκοτώνει έναν Πιστό σκοπίμως, η ανταπόδοσή του είναι η Κόλαση, όπου θα μείνει εκεί για πάντα· και η Οργή και η Κατάρα του Αλλάχ βρίσκονται πάνω του, και (ο Αλλάχ) έχει προετοιμάσει μια τρομερή τιμωρία γι’ αυτόν.» (4:93)
25
Αν κάποιος πιστός αποφεύγει αυτά τα θανάσιμα αμαρτήματα, υποτίθεται πως θα του συγχωρεθούν τα συγχωρητέα. Αυτό επισημαίνεται στο Ιερό Κοράνιο όπου ο Αλλάχ λέει, «Αν αποφύγετε τις μεγάλες αμαρτίες που απαγορεύεται να κάνετε, θα εξιλεώσουμε για σας τις (μικρές) αμαρτίες, και θα σας εισάγουμε σε μια Ευγενή Εισαγωγή (Παράδεισο).» (4:31)
Ωστόσο, οι συγχωρητέες αμαρτίες μπορούν να μετατραπούν σε σοβαρές αν υποτιμούνται περιφρονητικά και διαπράττονται συνεχώς.
Ο Αμπντ Αλλάχ ιμπν Μασ‘ούντ είπε: «Ένας πιστός βλέπει τις αμαρτίες του σαν να κάθεται κάτω από ένα βουνό το οποίο φοβάται πως μπορεί να πέσει πάνω του· ενώ ένας μοχθηρός κακοποιός θεωρεί τις αμαρτίες του μύγες που περνούν πάνω από τη μύτη του και τις διώχνει απλά έτσι.» (ο Άμπου Σιχάμπ, ο δεύτερος αφηγητής, πέρασε το χέρι του πάνω από τη μύτη του για να δείξει πώς). (Αλ-Μπουχάρι)
Παρά τους περιορισμούς και τα εμπόδια που τίθενται από τον ισλαμικό νόμο, ο άνθρωπος εκτίθεται συνεχώς σε πειρασμούς που τον κάνουν να σφάλλει, οδηγούμενος από την άγνοιά του, τις επιθυμίες, ή την ανθρώπινη αδυναμία. Έτσι, η πτώση στην αμαρτία είναι κάτι που αναμένεται από όλους τους ανθρώπους. Αυτό αναφέρεται σε πολλές από τις ευγενείς ρήσεις του Προφήτη Μωχάμμαντ (ειρήνη σε αυτόν).
Το Ισλάμ ενθαρρύνει τους ανθρώπους να απέχουν από τους πειρασμούς που οδηγούν σε αμαρτίες. Όταν κάποιος σφάλλει, ενθαρρύνεται να μετανοεί και να ζητά τη συγχώρεση του Αλλάχ και να πράττει συνεχώς το καλό. Ζητείται απ’ αυτόν να μην απελπίζεται για το έλεος του Αλλάχ το οποίο υπάρχει πάντα εκεί. Ο Αλλάχ λέει στο Ιερό Κοράνιο, «Ω, εσείς που πιστεύετε! Στραφείτε στον Αλλάχ με ειλικρινή μεταμέλεια.» (66:8)
26
Ο Αλλάχ αγαπά αυτούς που απευθύνονται διαρκώς σε Εκείνον και αγαπά αυτούς που διατηρούνται αγνοί και καθαροί. Ο Αλλάχ λέει, «Πες (Ω, Μωχάμμαντ): «Ω, δούλοι Μου (του Αλλάχ), που σπαταλάτε εναντίον των εαυτών σας πολλές αμαρτίες! Μην απελπίζεστε για το Έλεος του Αλλάχ: στ’ αλήθεια, ο Αλλάχ συγχωρεί όλες τις αμαρτίες. Στ’ αλήθεια Είναι ο Αλ-Γαφούρ (Συγχωρεί τα πάντα), ο Αρ-Ραχείμ (Πολυεύσπλαχνος).» (39:53)
Επίσης ο Αλλάχ λέει, «Όποιος κάνει μια καλή πράξη θα ανταμοιφθεί με δεκαπλάσια αμοιβή, και όποιος κάνει μια κακή πράξη, θα καταγραφεί γι’ αυτόν μόνο αυτή (δηλ. χωρίς να πολλαπλασιαστεί), και δε θα αδικηθούν.» (6:160)
Ο Άμπου Σάιντ Αλ-Χουντρέι αφηγήθηκε: ο Αγγελιαφόρος του Αλλάχ είπε, «Αν κάποιος ασπαστεί με ειλικρίνεια το Ισλάμ, τότε ο Αλλάχ θα συγχωρήσει όλες τις προηγούμενες αμαρτίες του, και μετά από αυτό ξεκινά η εκκαθάριση των λογαριασμών, η αμοιβή των καλών του πράξεων θα είναι από δέκα μέχρι εφτακόσιες φορές για κάθε καλή πράξη, και μια κακή πράξη θα καταγράφεται όπως είναι εκτός κι αν ο Αλλάχ τη συγχωρέσει.» (Αλ-Μπουχάρι)
Ο Άμπου Χουράιρα αφηγήθηκε επίσης: ο Αγγελιαφόρος του Αλλάχ είπε, «Ο Αλλάχ λέει, ‘Αν ο δούλος Μου σκοπεύει να κάνει μια κακή πράξη τότε (Ω, άγγελοι) μην την γράψετε εκτός κι αν την κάνει· αν όμως την κάνει τότε γράψτε την όπως είναι (δηλ. μόνο μια κακή πράξη)· αν απέχει από το να την κάνει για Χάρη Μου, τότε γράψτε την ως καλή πράξη (στον λογαριασμό του). (Από την άλλη) αν σκοπεύει να κάνει μια καλή πράξη μα δεν την κάνει, τότε γράψτε μια καλή πράξη (στον λογαριασμό του), κι αν την κάνει, τότε γράψτε γι’ αυτόν (στον λογαριασμό του) δέκα καλές πράξεις μέχρι εφτακόσιες φορές.» (Αλ-Μπουχάρι)
27
Εξάλλου, το Ισλάμ δεν λαμβάνει υπόψη εκείνες τις κακές πράξεις που γίνονται απερίσκεπτα κι αμέσως ακολουθούνται από ειλικρινή μεταμέλεια.
Ο Αλλάχ λέει στο Ιερό Κοράνιο, «Ο Αλλάχ δέχεται μόνο τη μεταμέλεια εκείνων που κάνουν το κακό από άγνοια ή ανοησία και μεταμελούνται σύντομα.» (4:17)
Αυτό ορίζεται επίσης και στη Σούννα του Προφήτη (Σούννα είναι η συνήθης πρακτική, οι συνήθεις διαδικασίες ή ενέργειες, κανόνες, η χρήση των οποίων επιβάλλεται από την παράδοση). Ο Ουμάρ μπιν Αλ-Καττάμπ αφηγήθηκε: Ο Αγγελιαφόρος του Αλλάχ είπε: «Η αμοιβή των πράξεων εξαρτάται από τις προθέσεις, και κάθε άτομο θα λάβει την αμοιβή σύμφωνα με αυτό που σκόπευε. Έτσι, όποιος μεταναστεύει για τον Αλλάχ και τον Αγγελιαφόρο Του, τότε η μετανάστευσή του θα είναι για τον Αλλάχ και τον Αγγελιαφόρο Του. Και όποιος μεταναστεύει για εγκόσμια οφέλη ή για να παντρευτεί μια γυναίκα, η μετανάστευσή του θα είναι για ό, τι μετανάστευσε.» (Αλ-Μπουχάρι)
Συνεπώς, οι πράξεις ενός άνδρα (καλές ή κακές) εξαρτώνται από τις προθέσεις του. Ωστόσο, οι πράξεις των απίστων εξαιρούνται γιατί οι άθεοι δεν υποχρεούνται να τηρούν τις παραινέσεις της θρησκείας. Οποιαδήποτε καλή πράξη κάνει κάποιος άθεος, δεν θα γίνει δεκτή από αυτόν, παρά το γεγονός ότι θα τιμωρηθεί αν δεν τις κάνει.
Παρόλο που η πρόθεση είναι η βάση για την αμοιβή που λαμβάνει ένας πιστός, οι πράξεις του πρέπει να καθοδηγούνται στενά από το Ιερό Κοράνιο και τη Σούννα του Προφήτη . Αν αποκλίνει από τις νόρμες που αναφέρονται εκεί, θα έχει διαπράξει εγκληματική απάτη. Ο Αλλάχ λέει στο Ιερό Κοράνιο, «Δεν αρμόζει σε έναν πιστό ή σε μια πιστή, όταν ένα θέμα έχει αποφασιστεί από τον Αλλάχ και τον Αγγελιαφόρο Του να έχει
28
οποιαδήποτε επιλογή αναφορικά με την απόφασή του/της. Και όποιος παρακούει τον Αλλάχ και τον Αγγελιαφόρο Του, πράγματι έχει παραστρατήσει και βρίσκεται σε μια φανερή πλάνη.» (33:36)
Όσο για τη σημασία του να ακολουθεί κανείς τη Σούννα του Προφήτη , ο Άνας μπιν Μάλικ αφηγήθηκε, ότι ο Αγγελιαφόρος του Αλλάχ είπε, «Αυτός που δεν ακολουθεί τη Σούννα μου, δεν είναι από τους οπαδούς μου.» (Ιμπν Μάζτα)
Το Ισλάμ έχει ορίσει την αρχή της ατομικής ευθύνης: κάθε άτομο είναι υπεύθυνο για ό, τι κάνει. Ο Αλλάχ λέει στο Ιερό Κοράνιο, «Κι έχουμε δέσει τις πράξεις κάθε ανθρώπου στο λαιμό του (δηλ. θα είναι υπεύθυνος μόνο για τις καλές και τις κακές πράξεις του, και όχι για τις πράξεις κάποιου άλλου, και θα λάβει την αμοιβή ή την τιμωρία του, ανάλογα με αυτές), και την Ημέρα της Ανάστασης θα φέρουμε σ’ αυτόν ένα βιβλίο (των πραξεών του), το οποίο θα βρει ανοιχτό. (Θα ειπωθεί σ’ αυτόν): ‘Διάβασε το βιβλίο σου. Εσύ ο ίδιος είσαι επαρκής ως κριτής ενάντια στον εαυτό σου αυτήν την Ημέρα (δηλ. εσύ από μόνος σου θα ξέρεις το αποτέλεσμα των πραξεών σου! Και αυτό είναι το μέγιστο της δικαιοσύνης, το να ειπωθεί στον άνθρωπο ‘εσύ να κρίνεις τον εαυτό σου σύμφωνα με ό,τι βλέπεις από τις πράξεις σου’).’ Όποιος καθοδηγείται (πηγαίνει στο σωστό δρόμο), καθοδηγείται μόνο για τον εαυτό του (η αμοιβή θα είναι μόνο για τον ίδιο). Και όποιος παραστρατεί, παραστρατεί εναντίον του εαυτού του (η τιμωρία θα είναι μόνο για τον ίδιο). Δεν υπάρχει καμία (αμαρτωλή) ψυχή που να επωμιστεί την αμαρτία κάποιας άλλης. Και ποτέ δεν τιμωρούμε μέχρι να στείλουμε Αγγελιαφόρο (για να προειδοποιήσει).» (17: 13-15)
Το Ισλάμ δεν εγκρίνει την ιδέα να τοποθετεί κανείς το φταίξιμο ή την ευθύνη των πράξεων του στους ώμους κάποιου άλλου, ούτε δέχεται να τιμωρείται κανείς ή να αμείβεται για κάτι που κάνει κάποιος άλλος. Όταν εκείνοι που προσπάθησαν να αρνηθούν την αλήθεια του Κορανίου κατηγόρησαν γι’ αυτό τα
29
έθνη που προηγήθηκαν αυτών, ισχυριζόμενοι πως προδόθηκαν και παραπλανήθηκαν, είπαν, «Κύριέ μας! Αυτοί μάς παραπλανούν, δώσ’ τους, λοιπόν, διπλό μαρτύριο στο Πυρ.» Μα η υπεράσπισή τους δεν έγινε δεκτή και ειπώθηκε σ’ αυτούς, «Για τον καθένα υπάρχει διπλό (μαρτύριο) όμως δε γνωρίζετε.» (7:38)
3) Τα Κύρια Μέσα Συγχώρεσης Αμαρτιών στο Ισλάμ:
Είναι προφανές πως οι αμαρτίες, σύμφωνα με το Ισλάμ, προκύπτουν εξαιτίας των πράξεων κάποιου. Δεν μπορούν να κληρονομηθούν από τους γονείς ή τους παππούδες. Το να πέφτει κανείς σε αμαρτήματα είναι αποτέλεσμα ανειλικρινών προθέσεων αναφορικά με την πίστη, τις πράξεις και τα λόγια του. Είναι επίσης αποτέλεσμα της μη ακολουθίας του λόγου του Αλλάχ και της διδασκαλίας του Αγγελιαφόρου Του . Ποιοι είναι οι καλύτεροι τρόποι (που ορίστηκαν από το Ισλάμ) για τη συγχώρεση των αμαρτιών;
α) Συγχώρεση των Αμαρτιών μέσω της Αποκήρυξης των Μολυσμένων Θρησκειών και του Ασπασμού του Ισλάμ αντί γι’ αυτές.
Πολλοί άνθρωποι είναι συνηθισμένοι στο να ασπάζονται έναν αριθμό παγανιστικών θρησκειών όπως τον Βουδισμό, τον Ινδουισμό, τον Κομφουκιανισμό και Ζωροαστρισμό. Επίσης, ορισμένες διαστρεβλωμένες θρησκείες, που ήταν επίσημα αληθείς, υιοθετούνται συνεχώς από εκατομμύρια ανθρώπους. Σε αυτές τις θρησκείες, ο πολυθεϊσμός αντικατέστησε το μονοθεϊσμό και πολυάριθμες μυθολογικές ιστορίες προστέθηκαν στα αρχικά κείμενα, μεταμορφώνοντάς τα σε ένα περίεργο μείγμα. Ο Ιουδαϊσμός και ο Χριστιανισμός αποτελούν χαρακτηριστικά παραδείγματα τέτοιων διαστρεβλωμένων θρησκειών.
30
Αν κανείς ασπάζεται οποιαδήποτε από αυτές τις θρησκείες αφού το Ισλάμ έχει αποκαλυφθεί στον Προφήτη Μωχάμμαντ , δεν θα γίνει αποδεκτό από αυτόν και στη Μέλλουσα Ζωή θα είναι από τους ηττημένους. Ο Αλλάχ λέει στο Ιερό Κοράνιο, «Και όποιος αναζητά, εκτός του Ισλάμ, άλλη θρησκεία, αυτό δεν θα γίνει αποδεκτό (στον Αλλάχ) από εκείνον, και στη Μέλλουσα Ζωή θα είναι από τους ηττημένους.» (3:85)
Σύμφωνα με τις διάφορες ερμηνείες αυτού του εδαφίου, το Ισλάμ δεν αποτελεί ούτε αίρεση ούτε εθνική θρησκεία. Ολόκληρη η Θρησκεία είναι μία, γιατί η Αλήθεια είναι μία. Ήταν η θρησκεία που κηρύχθηκε από όλους τους προηγούμενους Προφήτες. Έτσι, το Ισλάμ ήταν η Αλήθεια που διδάχθηκε από όλα τα εμπνευσμένα Βιβλία. Ουσιαστικά, ισοδυναμεί με τη συνειδητοποίηση της Βούλησης και του Σχεδίου του Αλλάχ και με την περιχαρή υποταγή σε αυτήν τη Βούληση και το Σχέδιο. Αν κανείς επιθυμεί μια θρησκεία διαφορετική από αυτή, είναι ψευδής στην ίδια του τη φύση, όπως είναι ψευδής στη Βούληση και το Σχέδιο του Αλλάχ. Κάποιος σαν αυτόν δεν μπορεί να περιμένει καθοδήγηση, καθώς απαρνήθηκε εκούσια την καθοδήγηση.
Ο Αλλάχ λέει στο Ιερό Κοράνιο, «Και ποιος μπορεί να είναι καλύτερος στη θρησκεία από αυτόν που υποτάσσει το πρόσωπό του (δηλ. τον εαυτό του) στον Αλλάχ, και είναι αγαθοεργός, και ακολουθεί τη θρησκεία του Αβραάμ απομακρυνόμενος από όλες τις διεφθαρμένες θρησκίες και πεποιθήσεις; Και ο Αλλάχ πήρε τον Αβραάμ ως Χαλίλ (στενό φίλο)!» (4:125)
Επίσης ο Αλλάχ λέει, «Πες (ω, Μωχάμμαντ): «Να σας πούμε ποιοι είναι οι πιο χαμένοι αναφορικά με τις πράξεις (τους); Είναι αυτοί οι πράξεις των οποίων παραπλανήθηκαν ενώ πίστευαν ότι έκαναν καλά (νόμιζαν ότι κάνουν τις ορθές πραξεις, ενώ η αλήθεια είναι το αντίθετο).» (18:103-104)