Swahaba aliyebarikiwa wa Mtume Muhammad, Mwenyezi Mungu amsifu, Salman al-Farisi anasimulia[1]  safari yake ya kuelekea Uislamu kama ifuatavyo:

“Nilikuwa mtu wa Kiajemi kutoka kwa watu wa Isfahaan[2]   kutoka mji unaojulikana kwa jina la Jayi. Baba yangu alikuwa mkuu wa jiji. Kwake, nilikuwa kiumbe aliyependwa zaidi na Mungu. Upendo wake kwangu ulifikia hatua ya kuniamini kuusimamia moto [3] aliouwasha.   Asingeuacha ufe.

Baba yangu alikuwa na eneo kubwa la ardhi yenye rutuba. Siku moja, nikiwa na shughuli nyingi za ujenzi, aliniambia niende kwenye shamba lake nikafanye kazi fulani alizotaka. Nikiwa kuelekea katika ardhi yake, nilikutana na kanisa la Kikristo. Nilisikia sauti za watu wakiomba ndani. Sikujua jinsi watu walivyoishi nje, kwa sababu baba aliniweka nyumbani kwake! Kwa hiyo nilipokutana na watu hao [kanisani] na nikasikia sauti zao, niliingia ndani kutazama walichokuwa wakifanya.”

Nilipowaona, nilipenda maombi yao na nikapendezwa na dini yao. Nikajiambia, “Mungu wangu, dini hii ni bora kuliko yetu. Mungu wangu, sikuwaacha mpaka jua lilipozama. Sikurudi katika Ardhi ya baba yangu.

Niliuliza [watu wa kanisa]. “Dini hii ilitokea wapi?”

“Walisema, ‘Ndani ya Al-Shaam.’[4]

Nilirudi kwa baba yangu ambaye alikuwa na wasiwasi na kutuma [mtu] kunifuatilia. Nilipofika akasema, ‘Ewe mwanangu! Ulikuwa wapi? Je! sikukukabidhi jukumu?”

Nikasema, “Baba yangu, nilikutana na watu fulani wakisali kanisani mwao na nilipenda dini yao. Hakika nilikaa nao mpaka jua lilipozama.”

Baba yangu alisema, “Mwanangu! Hakuna kheri katika dini hiyo; Dini yako na ya baba zako ni bora zaidi.”

"Hapana, Hakika ni bora kuliko dini yetu."

Alinitisha, akanifunga minyororo miguuni mwangu, na kuniweka kizuizini nyumbani kwake. Nilituma ujumbe kwa Wakristo nikiwataka wanijulishe kuhusu kuwasili kwa msafara wowote wa kibiashara wa Kikristo unaotoka Al-Shaam. Msafara wa wafanyabiashara ulifika na wakanijulisha, nikawaambia [Wakristo] wanijulishe mara tu watu wa msafara huo watakapomaliza shughuli zao na kuanza safari ya kurudi katika nchi yao. Hakika nilijulishwa pale watu wa Al-Shaam walipomaliza shughuli zao na walipokuwa karibu kurejea katika nchi yao, basi nikaifungua minyororo ya miguu yangu na nikafuatana na msafara huo mpaka tukafika Al. -Shaam.

Nilipowasili, niliuliza, “Ni nani aliye mbora zaidi miongoni mwa watu wa dini hii [yenu]?”

Walisema, “Askofu. [Yeye yuko] kanisani.”

Nilimwendea na kusema, “Nimeipenda dini hii, na ningependa kuwa pamoja nawe na kukutumikia katika kanisa lako, ili nipate kujifunza kutoka kwako na kusali pamoja nawe.”

Akasema, “Unaweza kuingia na kukaa pamoja nami,” basi nikajiunga naye.

Baada ya muda, Salman aligundua kitu kutoka kwa askofu. Alikuwa mtu mbaya ambaye aliamuru na kuwahamasisha watu wake kulipa sadaka, lakini akaichukua kwa ajili yake peke yake. Hakuwapa maskini. Alikuwa amerundika mitungi saba ya dhahabu na fedha! Salman aliendelea:

Nilimdharau kwa sababu ya matendo yake.

[Askofu] alikufa. Wakristo walikusanyika kumzika. Nikawafahamisha kuwa yeye ni mtu muovu ambaye aliamrisha na kuwahamasisha watu wampe sadaka zao ili ajiwekee yeye mwenyewe na wala hakuwapa masikini hata kidogo. Wakasema, “Umejuaje hili?”

Nilijibu, “Ninaweza kuwaonyesha hazina yake.”

Wakasema, “Tuonyeshe!”

Nikawaonyesha mahali [alipoiweka] nao wakatoa humo mitungi saba iliyorundikwa dhahabu na fedha. Walipoiona walisema: “Hakika hatutamzika .” Basi wakamsulubisha na kumpiga mawe.[5]

Walibadilisha askofu wao. Sikumwona yeyote [kutoka kwao] ambaye anaswali vizuri kuliko yeye [askofu mpya], wala mtu aliyejitenga zaidi na maisha ya dunia na kushikamana na Akhera, wala mtu aliyejitolea zaidi kufanya kazi mchana na usiku. Nilimpenda kuliko mtu mwingine yeyote niliyempenda hapo awali.

Nilikaa naye kwa muda kabla ya kifo chake. Wakati kifo chake kilipokaribia nilimwambia, “Yeye [haya na yale], nilikaa na wewe na kukupenda zaidi kuliko kitu kingine chochote nilichokipenda hapo awali. Sasa hukumu ya Mwenyezi Mungu [yaani kifo] imekuja, basi unanipendekezea nani, na unaniamuru nini?”

Askofu alisema “Hakika! Watu wako katika hasara ; wameibadili na kuibadili [dini] waliyokuwa nayo. Simjui yeyote ambaye bado anashikilia dini niliyonayo isipokuwa mtu katika al-Musil,[6]  [na akanipa jina lake] basi jiunge naye. ”

Pindi mtu huyo alipofariki, Salman alihamia al-Musil na kukutana na mtu aliyempendekeza…

Nilimwambia, “[Mtu flani & flani] wakati wa kifo chake alinipendekeza nijiunge nawe. Aliniambia kwamba unashikilia [dini] ile ile kama yeye.” Nilikaa naye na nikamwona kuwa ndiye mtu bora anayeshikilia jambo [dini] ya swahaba wake.

Muda kidogo alikufa. Wakati mauti yalipomkaribia, Salman alimwomba [kama alivyofanya awali na sahaba wake wa kwanza] kumpendekeza mtu mwingine ambaye alikuwa wa dini hiyo hiyo.

Yule mtu akasema, “Hakika! Sijui mtu yeyote kuhusu jambo [dini] sawa na yetu isipokuwa mtu wa Naseebeen[7]  na jina lake ni [Hili na lile], basi, nenda ukajiunge naye”

Kufuatia kifo chake, nilisafiri hadi kwa mtu wa Naseebeen.” Salman alimpata mtu huyo na kukaa naye kwa muda. Matukio sawa yalitokea. Kifo kilikaribia na kabla hajafa, Salman alikuja kwa mtu huyo na kumwomba ushauri wake kuhusu nani na wapi pa kwenda. Mtu huyo alipendekeza kwamba Salman ajiunge na mtu mwingine huko Amuria[8]  ambaye alikuwa na dini sawa.

Salman alihamia Amuria baada ya sahaba wake kufariki. Alipata kumbukumbu yake mpya na akajiunga kwenye dini yake. Salman [wakati huo] akifanya kazi na, “akapata  ng’ombe na kondoo mmoja.”

      Kifo kilimkaribia mtu wa Amuria. Salman alirudia maombi yake, lakini [wakati huu] jibu lilikuwa tofauti.

Yule mtu akasema, “Ewe mwanangu! Sijui mtu yeyote ambaye yuko juu ya [dini] sawa na sisi. Hata hivyo, atatokea Nabii katika zama za uhai wako, na Nabii huyu yuko katika dini moja na Ibrahimu.”

Mtu huyo alimuelezea Nabii huyu, akisema, “Atatumwa na dini sawa na Ibrahimu. Atatoka katika ardhi ya Uarabuni na atahamia sehemu iliyo katikati ya ardhi mbili zilizojaa mawe meusi [kama vile yamechomwa moto]. Kuna mitende iliyotandazwa katikati ya ardhi hizi mbili. Anaweza kutambuliwa kwa ishara fulani. Yeye [atakubali] na kula [chakula] kilichotolewa kama zawadi, lakini hatakula kwenye sadaka. Muhuri wa Utume utakuwa baina ya mabega yake. Ikiwa unaweza kuhamia nchi hiyo, basi fanya hivyo."

Mtu huyo alikufa, na Salman akabaki Amuria. Siku moja, “Wafanyabiashara fulani kutoka kabila la Kalb[1] walinipita,” Salman akasema, “Nikawaambia, ‘Nipelekeni Uarabuni nami nitawapa ng’ombe wangu na kondoo pekee nilio nao.’” Wakasema, “Sawa.” Salman aliwapa kile alichotoa, na wakamchukua pamoja nao. Walipofika Waadi al-Quraa [karibu na Madina], walimuuza kama mtumwa kwa mwanamume Myahudi. Salman alikaa na yule Myahudi, na aliiona Mitende [kama sahaba wake wa awali alivyokuwa amemweleza].

"Ninatumaini kuwa hapa pangekuwa ndipo mahali pale pale palipoelezwa na swahaba wangu."

Siku moja, mtu ambaye alikuwa binamu wa kwanza wa bwana wa Salman kutoka kabila la Kiyahudi la Bani Quraizhah huko Madina alikuja akiwatembelea. Alimnunua Salman kutoka kwa bwana wake Myahudi.

“Alinichukua na kwenda naye Madina. Hakika! Nilipoiona, nilijua ni sehemu ambayo swahaba alieleza.

Kisha Mwenyezi Mungu akatuma[2]  Mtume Wake [yaani, Muhammad, rehema na baraka za Mwenyezi Mungu ziwe juu yake]. Alikaa Makka muda mrefu kama alivyokaa.[3] Sikusikia chochote kuhusu yeye kwa sababu nilikuwa na kazi nyingi sana za utumwa, kisha akahamia Madina.

[Siku moja,] Nilikuwa juu ya mtende juu ya mojawapo ya nguzo zake za tende nikifanya kazi fulani kwa ajili ya bwana wangu. Akaja binamu yake wa kwanza na kusimama mbele yake [bwana wake alikuwa ameketi] na akasema: “Ole wao Bani Qeelah [watu wa kabila la Qeelah] wamekusanyika Qibaa”[4]  kumzunguka  mtu aliyekuja leo kutoka Makka akijidai kuwa ni Mtume!

Nilitetemeka sana nilipomsikia hata niliogopa kwamba ningemwangukia bwana wangu. Nikashuka na kusema, ‘Unasemaje!? Unasema nini!?'

Bwana wangu alikasirika na kunipiga ngumi kali akisema, “Una biashara gani katika [jambo] hili? Nenda ukafanye mambo yako."

Nikasema, “Hakuna kitu! Nilitaka tu kuwa na uhakika wa kile anachosema.”

Jioni hiyo, nilikwenda kumuona Mtume wa Mwenyezi Mungu alipokuwa Qibaa. Nilichukua kitu ambacho nilikuwa nimekihifadhi. Niliingia ndani na kusema, “Niliambiwa kwamba wewe ni mtu mwadilifu na kwamba kundi lako [ambalo] ni wageni [hapa] wana uhitaji. Ninataka kukupa kitu nilichohifadhi kama sadaka. Nimeona kwamba unastahili zaidi kuliko mtu mwingine yeyote.”

Nilimtolea; akawaambia masahaba wake, “Kuleni,” lakini yeye mwenyewe akauzuia mkono wake [yaani, asile]. Nikajiambia: “Hii ni moja ya alama za Utume wake.

Kufuatia kukutana huku na Mtume, rehema na baraka za Mwenyezi Mungu ziwe juu yake, Salman aliondoka kujiandaa kwa mtihani mwingine! Safari hii alileta zawadi kwa Mtume pale Madina.

“"Niliona kuwa haukula sadaka iliyotolewa, kwa hivyo hapa kuna zawadi ambayo ninataka kukupa." Mtume akala na akawaamuru masahaba wake wafanye hivyo hivyo. Nikajiambia, “Sasa zipo mbili [yaani, dalili mbili za Utume]."

Katika kutano la mara ya tatu, Salman alikuja Baqee-ul-Gharqad [makaburi ya Madina] ambapo Mtume, rehema na amani za Mwenyezi Mungu ziwe juu yake, alikuwa akihudhuria mazishi ya mmoja wa masahaba zake. Salman alisema:

“Nilimsalimia [kwa salamu ya Uislamu: ‘Amani iwe juu yako], kisha nikasogea kuelekea mgongoni mwake nikijaribu kuona muhuri [wa Utume] ambao nilielezewa na sahaba wangu. Aliponiona [nikifanya hivyo], alijua kwamba nilikuwa nikijaribu kuthibitisha jambo lililoelezewa kwangu. Alitoa vazi mgongoni mwake na mimi nikautazama muhuri. Niliitambua. Nilianguka juu yake, nikimbusu na kulia. Mjumbe wa Mwenyezi Mungu, rehema na baraka za Mwenyezi Mungu ziwe juu yake, aliniambia nizunguke [yaani, kuzungumza naye]. Nilimsimulia kisa changu kama nilivyofanya kwako, Ibn ‘Abbaas [kumbuka kwamba Salman anasimulia kisa chake kwa Ibn ‘Abbaas]. Yeye [Mtume] alikipenda sana akataka niwasimulie kisa changu maswahaba zake.

Bado alikuwa mtumwa anayemilikiwa na bwana wake. Mtukufu Mtume akamwambia, “Fanya mkataba [na bwana wako] kwa ajili ya uhuru wako, ewe Salman.” Salman alitii na akafanya mkataba [na bwana wake] kwa ajili ya uhuru wake. Alifikia makubaliano na bwana wake ambapo atamlipa wakia arobaini za dhahabu na angepanda na kufanikiwa kukuza mitende mipya mia tatu. Kisha Mtume akawaambia masahaba zake, “Msaidieni ndugu yenu.”

Walimsaidia kwa miti na wakamkusanyia kiasi kilichoainishwa. Mtukufu Mtume alimuamuru Salman kuchimba mashimo sahihi ya kupanda miche hiyo, na kisha akaipanda kila moja kwa mikono yake mwenyewe. Salman alisema, “Naapa kwa Yule Ambaye nafsi yangu iko mikononi Mwake [yaani, Mungu], hakuna mti hata mmoja uliokufa.”

Salman alimpa bwana wake miti hiyo. Mtukufu Mtume alimpa Salman kipande cha dhahabu ambacho kilikuwa na ukubwa wa yai la kuku na akasema, “Chukua hiki, Ewe Salman, na umlipe [yaani, bwana wako] kile unachodaiwa.”

Salman alisema, “Hii ni kiasi gani kuhusiana na deni langu!”

Mtume akasema, “Ichukue! Mwenyezi Mungu ataifanya sawa na deni lako.”[5]

Nilichukua na nikapima kipande chake na kilikuwa wakia arobaini. Salman alimpa bwana wake dhahabu. Alitimiza makubaliano na akaachiliwa.

Kuanzia hapo, Salman akawa mmoja wa masahaba wa karibu sana na Mtume.

Kutafuta Ukweli


Mmoja wa masahaba wakubwa wa Mtume kwa jina la Abu Hurairah ameeleza:

“Tulikuwa tumekaa pamoja na Mtume wa Mwenyezi Mungu ilipoteremshwa Sura al-Jumuah (Sura ya 62). Alikariri maneno haya:

“Na kwa wengine ambao bado hawajaungana nao…” (Quran 62:3)

Akasema mtu miongoni mwao: Ewe Mtume wa Mwenyezi Mungu! Je, ni akina nani ambao hawajajiunga nasi?’

Mtume wa Mwenyezi Mungu hakujibu. Salman Mwajemi alikuwa miongoni mwetu. Mtume wa Allah akaweka mkono wake juu ya Salman kisha akasema, ‘Naapa kwa Yule Ambaye nafsi yangu imo Mikononi Mwake, hata kama imani ingekuwa karibu na Pleiades (nyota saba), watu miongoni mwa hawa [yaani. Watu wa Salman] bila shaka wataipata.” (At-Tirmidhi)

Wengi katika ulimwengu huu ni kama Salman, wanatafuta ukweli kuhusu Mungu wa Kweli na wa Pekee. Hadithi hii ya Salman ni sawa na hadithi za watu katika zama zetu hizi. Utafutaji wa baadhi ya watu uliwachukua kutoka kanisa moja hadi lingine, kutoka kanisani hadi Ubuddha au Passivenesi, kutoka Uyahudi hadi 'Kutoegemea upande wowote', kutoka dini hadi kutafakari hadi unyanyasaji wa kiakili. Wapo waliohama kutoka kwenye wazo moja kwenda jingine, lakini hawafikirii hata kutaka kujua kitu kuhusu Uislamu! Hata hivyo, walipokutana na baadhi ya Waislamu, walifungua akili zao. Hadithi ya Salman ni ile ya utafutaji wa muda mrefu. Unaweza kufanya utafutaji wako wa ukweli kuwa mfupi na kufaidika kutoka kwake.