FJALA E REDAKTORIT FETAR


Falënderimet më të mira dhe më të sinqerta i takojnë vetëm


Allahut fuqiplotë, i Cili na udhëzoi në islam; begati kjo e cila


u mungon shumicës së njerëzve bashkëkohor. Paqja, përshëndetjet


dhe urimet e bekuara qofshin mbi Muhamedin


a.s. themeluesin e drejtësisë dhe harmonisë njerëzore. Ai i


cili arabët nomadë i nxori nga errësira e armiqësive dhe vëllavrasjeve


fisnore në dritën e udhëzimit, përparimit dhe


udhëheqjes ideale.


Më të vërtetë ky libër, ashtu siç nënkuptohet nga vet titulli,


ngërthen në vete disa nga pyetjet më të rëndësishme të


kohës bashkëkohore që shtrohen nga ata që u mungon të


kuptuarit real të Islamit. Megjithatë përgjigjet për këto pyetje


ata në vazhdimësi i marrin të gabuara sepse në vend se të


konsultojnë librat, shkrimet dhe dijetarët islam, jomuslimanët


shpesh mbështeten në mediat dhe propagandat që bashkëkombësit


e tyre i lansojnë me qëllim që të degradojnë këtë


fe fisnike që po zgjerohet ditë e për ditë madje edhe në


vet shoqëritë shekullare. Gjithashtu pre e këtyre medieve


po bien edhe disa nga muslimanët të cilët besojnë dhe pasojnë


verbërisht tërë atë që dëgjojnë në media.


Karakteristikë e veçantë e këtij libri është se ai i përshtatet


shumë edhe diapazonit dhe mentalitetit të popullit tonë,


i cili, ashtu sikur shumë popuj tjerë, kohëve të fundit po


manipulohet shumë nga lajmet e servuara padrejtësisht kundër


Islamit dhe muslimanëve. Prandaj, kjo temë pothuajse u


përgjigjet shumicës se enigmave të cilat hutojnë disa nga


muslimanët e vendit tonë të cilët kanë njohuri mjaft të cektë


rreth besimit islam. Duke pasur parasysh se çështja e ekstremizmit,


fundamentalizmit dhe fanatizmit (lexo:


 


8


vehabizmit) ka filluar më të madhe të diskutohet në mediumet


dhe mjediset tona, libri që keni në duar sqaron për


mrekulli paragjykimin se çdo musliman duhet apo mund të


jetë terrorist/fundamentalist që paraqet rrezik potencial.


Libri po ashtu vë në spikamë rregullat dhe ligjet rreth ushqimit,


jetës dhe ekzistencës në përgjithësi të cilat kanë qenë


të njëjta në të gjitha sistemet religjioze para Muhamedit a.s.


Prandaj, ndalimi i alkoolit, mishit të derrit, prostitucionit etj


nuk janë vetëm ndalesa islame me ardhjen e Muhamedit a.s


por ato kanë ekzistuar si të tilla edhe në periudhat islame


paraprake tek të gjithë Pejgamberët.


Ne fund dëshirojmë që doktorit të nderuar Zakir Naik ti


urojmë suksese në misionin e tij për ti luftuar propagandat


perëndimore dhe për ti mposhtur shpifjet dhe paragjykimet


e padrejta kundër Islamit dhe muslimanëve. Po ashtu përurojmë


përkthyesin për punën e tij dhe shpresojmë se punime


të tilla do të botohen më shumë ashtu që muslimanët të


vetëdijesohen sa më shumë dhe të kenë mundësi tu përgjigjen


edhe jomuslimanëve dhe tua bëjnë atyre të qartë çfarë


në të vërtetë është Islami ashtu që ata mos të bien viktimë e


medieve dhe propagandave dashakeqëse.


PARATHËNIE


9


PARATHËNIE


THIRRJA (DA’VETI) NË ISLAM ËSHTË NJË PËRGJEGJËSI E


MADHE


Shumica e Muslimanëve janë të informuar se Islami1 është


fe universale, e zbritur dhe e destinuar për mbarë njerëzimin.


Allahu i Madhërishëm është Zoti i mbarë Gjithësisë,


kurse muslimanëve u është besuar dhe u është lënë në dorë


që këtë detyrë, respektivisht përhapjen e fjalës së Allahut ta


bartin te mbarë njerëzimi. Mjerisht, sot shumica e muslimanëve


janë bërë të pashpirt dhe të pandjenja karshi kësaj përgjegjësie!


Përderisa pranojmë dhe miratojmë fenë islame, si


rruga më e mirë e jetës sonë, shohim së një numër i madh


prej nesh, nuk dëshiron që këto njohuri t’i ndajë me ata të


cilëve mesazhi (shpallja) ende nuk u ka arritur.


Fjala apo nocioni “Da’vah” është fjalë e gjuhës arabe, që


ka kuptim “thirrje” apo “ftesë”. Në kontekstin Islam termi


në fjalë ka për qëllim përpjekjet për të përhapur dhe shpërndarë


fenë islame tek të tjerët.


Në Kuranin Famëlartë, Allahu Fuqiplotë thotë:


1 Islam – është emër arab që në gjuhën shqipe ka këtë kuptim; Nënshtrim,


dorëzim i vetëdijshëm, i ndërgjegjshëm, i qëllimshëm ndaj


vullnetit të Zotit, Një dhe i Vetëm, Pikëpamjet, qëndrimet dhe veprimet


e tërësishme të njeriut, sipas besimit në Zotin, në bazë të Kuranit.


Në aspektin besimor Islami është po ai qysh nga koha e Ademit


alejhi selam, e deri te Muhamedi a.s. mirëpo dallimi qëndron në


aspektin e ritualeve, për shkak se format e Islamit kanë ndryshuar gjatë


historisë. Islami përbëhet prej pesë shtyllave: Dëshmia (shehadeti) se


nuk meriton të adhurohet askush tjetër përveç Allahut xh.sh., namazi,


agjërimi, zekati dhe haxhi. (shën. i përkth).


 


10


“A po thoni se Ibrahimi, Ismaili, Is’haku, Jakubi dhe Esbatët


kanë qenë çifutë (me fe), ose të krishterë? Thuaju: “A e


dini me mirë ju apo Allahu? Kush është me keqbërës se ai që


fsheh të vërtetën e ardhur prej Allahut? Por Allahu nuk është


i pavëmendshëm ndaj veprave që punoni ju.”2


NJËZET PYETJET ME TË SHPESHTA RRETH ISLAMIT


Në mënyrë që ta përhapim mesazhin Islam, debati dhe


bashkëbisedimi bëhet i pashmangshëm. Ja se çfarë thotë


Allahu i Madhërishëm në Kuran:


“Thirr në rrugën e Zotit tënd me mençuri dhe këshillë të bukur


dhe diskuto me ata në mënyrën me të mirë! Me të vërtetë,


Zoti yt i di me së miri ata që janë shmangur nga rruga e Tij, e


di me së miri ata, që janë në rrugë të drejtë.”3


Përgjatë bartjes së mesazhit Islam tek jomuslimanët, zakonisht


nuk është e mjaftueshme që atyre t’u tregojmë dhe


të theksojmë vetëm imazhin pozitiv të Islamit. Kjo për faktin


se shumica e jomuslimanëve nuk janë të bindur rreth së


vërtetës islame, për shkak se në mendjet e tyre fshihen disa


pyetje rreth Islamit të cilat kanë ngelur pa përgjigje.4


Ata mund të pajtohen me pohimet e juaja mbi natyrën


dhe karakterin pozitiv të Islamit, mirëpo në të njëjtën kohë


do të thonë: “Ah! Por ju jeni po ata muslimanë që martoheni


me më shumë së një grua. Ju jeni po ata njerëz që i nënshtroni


gratë duke i mbajtur ato nën mbulesë. Ju jeni fundamentalistë,


etj.”


2 Bekare, 140.


3 Nahl, 125.


4 Të gjitha ajetet Kuranore janë të huazuara nga Kurani i Madhërishëm,


përktheu kuptimet e tij nga gjuha arabe; Prof. Hasan I. Nahi.


Përgatiti për botim: Instituti Shqiptar i Mendimit dhe Qytetërimit


Islam, Botimi i katërt, versioni shqip, Tiranë, 2006.


PARATHËNIE


11


Unë personalisht preferoj që jomuslimanët, me njohuritë


e tyre të kufizuara, të sakta apo të gabuara qofshin ato,


pavarësisht nga cili burim janë marrë ato njohuri, me një


fjalë, t’i pyes ata sy me sy se çfarë ata ndiejnë apo mendojnë


se është gabim në Islam. Nga ata kërkoj dhe i stimuloj që të


jenë të hapur dhe tejet të sinqertë, njëherazi t’i bindi


jomuslimanët se jam i gatshëm të pranoj kritikat e tyre rreth


Islamit.


Para disa viteve përgjatë eksperiencës sime si thirrës në


rrugën e Allahut, arrita të kuptoja se ekzistojnë përafërsisht


njëzet pyetje ndër me të shpeshtat, të cilat çdo jomusliman i


zakonshëm i ka rreth Islamit. Sa herë që të pyesësh ndonjë


nga jomuslimanët, “çfarë të bënë të ndihesh se në islam ka


gjëra të gabuara? Ai posedon pesë apo gjashtë pyetje të cilat


pa ndonjë ndryshim bëjnë pjesë në grupin e njëzet pyetjeve


me të shpeshta nga ana e jomuslimanëve.


PËRGJIGJET LOGJIKE MUND TA BINDIN SHUMICËN


Njëzet pyetjet me të shpeshta rreth Islamit, mund të gjejnë


përgjigje me të drejt përmes mendjes dhe logjikës. Shumica


dërmuese e jomuslimanëve janë në gjendje të binden duke


gjetur përgjigje në këto pyetje, të cilat do t’i lexoni në vazhdim


të temës. Po që se muslimani mëson përmendësh apo


thjesht kujton këto përgjigje, me vullnetin e Allahut ai do të


jetë i suksesshëm në këtë drejtim, po nuk arriti t’i bind jomuslimanët


rreth së vërtetës islame në tërësi, atëherë do


jetë në gjendje që sado pak të largoj keqkuptimet rreth Islamit,


si dhe të neutralizoj mendimin negativ që posedojnë jomuslimanët


rreth Islamit dhe muslimanëve. Vetëm një numër


shumë i vogël i jomuslimanëve mund t’u kundërpërgjigjet


këtyre përgjigjeve, për çka kërkohet që debatuesi musliman


të sjell me shumë argumente dhe informacione.


 


12


KEQKUPTIMET SI REZULTAT I MEDIAVE


Keqkuptimet me të shpeshta rreth Islamit shfaqën në shumicën


e mendjeve të jomyslimanëve për shkak se ata vazhdimisht


janë të keqinformuar dhe të bombarduar me keqkuptime


të tilla rreth Islamit. Mediat Ndërkombëtare janë


kryesisht të kontrolluara nga bota perëndimore, pa marrë


parasysh faktin se a janë ato programe të huaja satelitore,


radio, gazeta, revista apo libra. Kohëve të fundit Interneti


është bërë një mjet jashtëzakonisht i fuqishëm informimi.


Ndonëse ky i fundit nuk është i kontrolluar nga askush,


prapë se prapë shohim se ekziston një numër i madh i informatave


të rrezikshme propagandistike dhe helmuese


ndaj Islamit në internet.


Natyrisht se edhe muslimanët janë duke e përdorur internetin


si mjet për të paraqitur imazhin e vërtetë të Islamit


dhe muslimanëve, mirëpo duke e krahasuar mundin e tyre


me propagandat që jomuslimanët janë duke bërë kundër


Islamit, shohim se muslimanët kanë mbetur shumë prapa.


Shpresoj se përpjekjet e muslimanëve do rriten dhe do të


vazhdojnë të përparojnë edhe me tutje.


KEQKUPTIMET NDRYSHOJNË ME KALIMIN E KOHËS


Pyetjet me të shpeshta rreth Islamit ndryshojnë varësisht


nga vendi dhe rrethi. Togu prej njëzet pyetjeve me të


shpeshta është i bazuar në kohën bashkëkohore. Dekada


me parë, grupi i pyetjeve ishte krejtësisht ndryshe, gjithashtu


edhe i dekadave të fundit. Togu i pyetjeve mund të ndryshoj


varësisht nga mediat se si ato e projektojnë Islamin.


PARATHËNIE


13


KEQKUPTIMET KUDO NË BOTË JANË TË NJËJTA


Kam bashkëvepruar me njerëz nga vende të ndryshme të


botës, ndaj dhe kam hasur se njëzet pyetjet me të rëndësishme


dhe me të shpeshta rreth Islamit janë të njëjta në çdo


vend. Ka mundësi që disa pyetje shtesë të ndryshojnë,


varësisht nga kultura, rrethi dhe ambienti ku ata jetojnë. Për


shembull, në Amerikë, si pyetje shtesë është; “Përse feja


islame ndalon marrjen dhe dhënien e kamatës? Midis këtyre


njëzet pyetjeve me të shpeshta, kam futur edhe ca pyetje


jashtëzakonisht të kërkuara nga ana e indianëve jomuslimanë.


Fjala vjen; “Përse muslimanët ushqehen me ushqime jovegjetative


(me mish)? Qëllimi pse e kam futur një pyetje të


tillë, ka qenë si rezultat i numrit të madh të indianëve, të


cilët janë të shpërndarë kudo në botë, ndaj dhe përbëjnë


20%, respektivisht 1/5 të popullsisë globale. Si rrjedhojë


pyetjet e tyre po behën të zakonshme që shtrohen nga ana e


jomuslimanëve përreth Globit.


KEQKUPTIMET E JOMUSLIMANËVE “STUDIUES” TË


ISLAMIT


Ekziston një numër i madh i jomuslimanëve, të cilët kanë


studiuar fenë Islame. Shumica prej tyre kanë lexuar libra


mbi Islamin, libra këto të shkruara njëanshmërisht, respektivisht


libra me frymë kundërshtuese ndaj Islamit. Këta jomuslimanë


posedojnë edhe një grup shtesë të njëzet keqkuptimeve


me të shpeshta rreth Islamit. Për shembull, ata


pretendojnë se kinse kanë zbuluar kontradikta në Kuran, të


tillët debatojnë se Kurani është jo-shkencor, etj. Për këto


keqkuptime ekziston një sërë përgjigjesh shtesë, të cilat


definojnë njëzet keqkuptimet aktuale në mes të jomuslimanëve


të cilët kanë studiuar Islamin nga burime të


 


14


shtrembëruara. Gjatë ligjëratave të mia publike dhe në librin


“Përgjigje ndaj pyetjeve të shpeshta të jomuslimanëve mbi


Islamin, me njohuri të kufizuara rreth Islamit”, u jam përgjigjur


njëzet pyetjeve paksa me të shpeshta ndër jomuslimanët.


POLIGAMIA


15


PYETJA E PARË


I. POLIGAMIA


Pyetja: Përse mashkullit në fenë islame i lejohet që të martoj me


shumë së një grua?


PËRSE POLIGAMIA ËSHTË E LEJUAR NË ISLAM?


Definicioni i poligamisë


Poligami nënkupton një sistem martese, përmes së cilës një


person e ka të lejuar që të ketë me shumë së një bashkëshorte.


Poligamia mund të jetë dy llojesh. Njëra quhet


poligoni, ku një burrë marton me shumë se një grua, kurse


lloji i dytë i poligamisë është poliandria, ku një grua (në të


njëjtën kohë) marton me shumë se një burrë. Në Islam


Poligamia e kufizuar, juridikisht është e lejuar, kurse për sa i


përket Poliandrisë, ajo është rreptësisht e ndaluar. Tani të


ndalemi te pyetja jonë, se përse mashkullit i lejohet të martohet me më


shumë se një grua?


1. Kurani është libri i vetëm hyjnor në këtë botë,


në të cilin shkruan: “…atëherë mjaftohuni me një


grua..”5


Libri i shpallur, Kurani, është libri i vetëm mbi sipërfaqe të


tokës, në të cilin shkruan: “martohuni me një grua”6. Nuk


5 Nisa, 3.


6 Në lidhje me këtë, Allahu Fuqiplotë thotë: “Nëse keni frikë se nuk


bëni drejtësi ndaj jetimeve, atëherë, martohuni me ato gra që ju


pëlqejnë: me dy, me tri apo me katër; e, nëse frikësoheni se nuk do


 


16


ekziston asnjë libër tjetër hyjnor të ngjashëm me Kuranin, i


cili porosit njeriun të martohet vetëm me një grua.


Në asnjë libër tjetër të shenjtë (hyjnor), nuk ka mundësi


që dikush të gjejë shtrëngim apo frenim kur është në pyetje


numri i grave, pa dallim, qoftë ai i Vedas, Ramayan, Mahabharat,


Geta, Telmudi apo Bibla. Bazuar në citatet e librave


të sipërpërmendur, çdo mashkull ka të drejtë të martohet


me aq gra që ai dëshiron. Vetëm me vonë, shohim se Klerikët


Hindus dhe Kisha Krishtere kufizuan numrin e grave


në një grua. Personalitete dhe Figura të shumta fetare hinduse,


posedonin shumë gra. Sipas librave të tyre hyjnor shohim


se ata e kishin të lejuar një gjë të tillë, për shembull


Mbreti Dashrat, babai i Rama’s, kishte me shumë se një


grua. Gjithashtu edhe Krishna kishte shumë gra.


Në kohët e hershme, meshkujve të krishterë, u lejohej që


të martoheshin me aq gra sa ata dëshironin, kjo natyrë manifestohej


pasi që Bibla nuk posedonte ndonjë kufizim apo


rregull se sa gra mund të ketë mashkulli në të njëjtën kohë.


Ndalimi i martesës me shumë gra, apo përkufizimi i martesës


vetëm me një grua, u shfaq vetëm disa shekuj më parë, kur


Kisha ndaloi një gjë të tillë, duke e kufizuar martesën me


të jeni të drejtë ndaj të gjithave njësoj, atëherë mjaftohuni me një


grua ose me atë që e keni në pushtetin tuaj. Në këtë mënyrë do t’i


ruheni padrejtësisë me lehtë.” (Nisa, 3). Duhet ta përmendi se ajeti i


sipërshënuar ka zbritur pas betejës së Uhudit, në të cilën ranë shehid


një numër i madh i muslimanëve. Shumë gra të dëshmorëve, kishin


mbetur të veja, andaj në mënyrë që edhe këtyre grave t’u sigurohej


jeta, u lejua edhe Poligamia, e cila për kohën në të cilën po e jetojmë


është me se e nevojshme për shkak se kjo ndalon nga imoraliteti


(zinaja). Të gjithë ata që thërrasin në moslejim të martesës me më


shumë se një grua i gjejmë të kenë lidhje jo-legjitime me femra të


tjera. Një numër jashtëzakonisht i madh i vajzave tani kanë mbetur të


pamartuara si rezultat i emigrimit të të rinjve tanë. (shën. i përk).


POLIGAMIA


17


shumë gra, dhe duke kushtëzuar që mashkulli e ka të lejuar


që të martohet vetëm me një grua.


Në Hebraizëm (Jahudizëm) Poligamia është e lejuar. Sipas


jurisprudencës së Telmudit, Abrahami (Ibrahimi) kishte


tri gra, kurse Solomoni (Sulejmani) posedonte qindra gra.


Ky zakon vazhdoi të praktikohej deri në kohën e Rabinit


Gershom bin Jehudah (960 C.E deri në 1030 C.E), i cili


lëshoi një dekret për ndalimin e këtij zakoni. Komuniteti


Çifut Sefardik, të cilët jetonin në shtetet islame, vazhduan ta


praktikonin zakonin e martesës me shumë gra gjerë në vitet


e fundit, respektivisht deri në vitin 1950, kur Kryeshefi i


Rabinëve të Izraelit përhapi urdhrin mbi ndalimin e martesës


më shumë se me një grua.


2. Hindusët Praktikojnë më shumë Poligaminë se


Muslimanët


*Shënim me rëndësi:


Sipas regjistrimeve të përgjithshme (censusit) të Indisë, në


vitin 1975 Hindusët kishin qenë më shumë poligam se sa


muslimanët, d.t.th; praktika e martesës me shumë gra ishte


më e madhe tek Hindusët sesa te vet muslimanët.


Raporti i Këshillit për Pozitën e Gruas në Islam ‘Committee


of The Status of Women in Islam’ (Komiteti i Statutit të


Gruas në Islam) i publikuar në vitin 1975, në faqe 66 dhe


67 tregon se përqindja e poligamisë përgjatë viteve 1951


dhe 1961 ishte 5.06% nga ana e hindusëve, kurse vetëm


4.31% nga ana e muslimanëve. Bazuar në ligjin e Indisë për


të drejtën dhe legjitimitetin e Poligamisë, vetëm muslimanët


janë të lejuar të kenë më shumë se një grua. Në Shtetin e


Indisë është jo-legjitime për jomuslimanin që të ketë më


shumë se një grua. Pavarësisht nga ndalesa (jo-legjitimiteti)


e këtij fenomeni, Hindusët posedojnë gra të shumta në


krahasim me muslimanët. Kohë më parë, ndalesa për sa i


 


18


përket numrit të grave nuk ishte prezent as për hindusët,


me një fjalë, atyre u lejohej poligamia. Vetëm në vitin 1954,


kur Akti për Martesën Hinduse – Hindu Marriage Act – e


bëri jo legjitim që një hindus të ketë më shumë se një grua.


Ç’është e vërteta, një ndalesë e tillë vjen nga Legjislacioni


Indian, i cili ndalon mashkullin të martoj më shumë se një


grua, e jo Citatet e Shenjta Hinduse (Hindu Scriptures).


Le të zbërthejmë tani arsyen se përse Islami i lejon mashkullit


poligaminë.


4. Kurani lejon poligaminë e kufizuar


Siç kam potencuar edhe më lartë, Kurani është libri i vetëm


Hyjnor në sipërfaqen e Tokës, në të cilin Allahu i Madhërishëm


thotë: “martoje vetëm një”. Në lidhje me kontekstin në


fjalë vijon ajeti kuranor i kaptinës Nisa:


“Nëse keni frikë se nuk bëni drejtësi ndaj jetimëve, atëherë,


martohuni me ato gra që ju pëlqejnë: me dy, me tri apo me katër;


e, nëse frikësoheni se nuk do të jeni të drejtë ndaj të gjithave


njësoj, atëherë mjaftohuni me një grua ose me atë që e keni


në pushtetin tuaj. Në këtë mënyrë do t’i ruheni padrejtësisë


më lehtë.”7


Kufiri për Poligaminë - para zbritjes së Kuranit - nuk


ishte i përkufizuar, thënë më mirë, martesa me shumë gra,


nuk kishte ndonjë limit të caktuar, ndaj dhe shumë meshkuj


kishin shënuar numër të madh të grave, prej tyre kishte që


në pushtetin e tyre numëronin qindra gra. Islami erdhi duke


vënë përkufizimin deri në katër gra. Islami legjitimoi mashkullin


që të martoj dy, tri apo katër gra, mirëpo një gjë e tillë


lejohet vetëm atëherë kur të plotësohet kushti i mbajtjes së


drejtësisë ndaj tyre, d.t.th. mes grave tuaja që keni në


pushtet të jeni të drejtë. Allahu i Plotfuqishëm, në të njëjtën


7 Nisa, 3.


POLIGAMIA


19


kaptinë, na tregon rreth pamundësisë së mbajtjes së drejtësisë


në mes tyre:


“Ju nuk do të mund të silleni drejt midis grave tuaja, edhe sikur


të dëshironi. Andaj, mos anoni krejtësisht vetëm nga njëra,


duke e lënë tjetrën si të varur. Nëse ju i përmirësoni marrëdhëniet


dhe ruheni nga padrejtësia, ta dini se Allahu është


vërtet Falës dhe Mëshirëplotë.”8


Prandaj poligamia nuk është parim, por është një përjashtim


i lejuar. Shumë njerëz janë të sunduar nga keqkuptimi


se poligamia është e domosdoshme për muslimanin,


d.t.th se muslimani është i detyruar që të posedoj më shumë


se një grua.


Më gjerësisht, Islami numëron pesë kategori të të lejuarave


dhe të ndaluarave:


1. ‘Farz’ e urdhëruar, e detyrueshme apo e obligueshme.


2. ‘Mustehab’ e preferuar, e pëlqyeshme apo inkurajuese.


3. ‘Mubah’ e lejueshme apo e pranueshme


4. ‘Mekruh’ e qortuar, e papëlqyeshme, jo-inkurajuese


5. ‘Haram’ e ndaluar apo diçka jo-legjitime.9


Me që përmendëm kategoritë, shohim se Poligamia hynë


në rangun e gjërave të lejuara por assesi të obliguara – që


medoemos duhet aplikuar -, si rrjedhojë, nuk mund të thuhet


e as të pretendohet se ai i cili posedon dy, tri, apo katër


gra është musliman më i mirë se ai i cili ka vetëm një grua.


8 Nisa, 129.


9 Haram, është vepër e ndaluar, jo e lirë, e gabueshme; ajo që është e


ndaluar me Kuran, Sunnet ose me fe. Të gjitha veprat në jurisprudencën


islame (fikh) janë të ndara në pesë grupe: Farz – e urdhëruar,


Mustehab – e preferuar, Mubah – e lejuar, neutrale, Mekruh – e qortuar,


Haram – e ndaluar rreptësisht. (Shënim i përkth).


 


20


5. Jeta mesatare e grave është më e madhe se ajo e


burrave


Nga natyrshmëria meshkujt dhe femrat janë të lindura


përafërsisht me një proporcion të njëjtë. Foshnja e gjinisë


femërore posedon më shumë imunitet se ajo e gjinisë


mashkullore. Foshnja femër është në gjendje t’i luftoj mikrobet


dhe sëmundjet tjera shumë më mirë se sa foshnja


mashkull. Për këtë shkak, përgjatë moshës së pediatrisë,


gjejmë se vdekja merr më shumë foshnje të gjinisë mashkullore


sesa ato të gjinisë femërore.


Gjithashtu, përgjatë luftërave, gjejmë se numri i meshkujve


të vrarë në luftë është më i lartë sesa ai i femrave. Po


ashtu, numër shumë më të madh të mbytjeve, si rezultat i


aksidenteve dhe sëmundjeve, shënojnë meshkujt sesa femrat,


prandaj si rrjedhojë jeta mesatare e femrave është më e


madhe se ajo e meshkujve dhe secili nga ne është në gjendje


të gjej dhe të konstatoj se numri i të vejave është më i lartë


sesa numri i vejanëve.


6. India posedon më shumë meshkuj sesa femra për


shkak të mbytjeve me qëllim të foshnjave femra


India është një nga ato shtete të rralla që së bashku me disa


shtete fqinje, numëron një sasi më të vogël të femrave sesa


të meshkujve. Arsyeja është numri i lartë i mbytjeve të femrave


në Indi. E vërteta është se në këtë shtet më shumë se


një milion fetuse abortohen për çdo vit, kjo ndodh vetëm


atëherë kur vërtetohet se fetusi i përket gjinisë femërore. Po


që se kjo praktikë djallëzore ndalohet, padyshim se edhe India


gjithashtu do të ketë më shumë femra sesa meshkuj.


POLIGAMIA


21


7. Numri i femrave në botë është më i madh se ai i


meshkujve


Në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, për nga numri i popullsisë


gratë ua kalojnë burrave me 7.8 milion. Vetëm Nju


Jorku ka një milion femra me shumë krahasuar me numrin


e meshkujve, dhe ç’është e vërteta, një e treta e popullatës


se meshkujve të Nju Jorkut (New York) e përbëjnë homoseksualët


d.m.th njerëzit e devijuar seksualisht. SHBA-të në


tërësi numërojnë më shumë se njëzet e pesë milion homoseksual,


kjo nënkupton faktin se këto krijesa nuk shprehin


dëshirë të martohen me femra. Numri i vajzave në Britaninë


e Madhe ia kalon numrit të meshkujve me shifër prej katër


milion. Gjermania kap shifrën në pesë milion femra me


shumë se sa meshkuj. Rusia ka nëntë milion femra me


shumë se sa meshkuj. Vetëm Krijuesi është në dijeni rreth


numrit me të madh të femrave në tërë botën


8. Kufizimi i lirisë, se çdo mashkull duhet të ketë


vetëm një grua, nuk është gjë praktike


Edhe po që se çdo njeri marton një grua, përsëri aty do gjejmë


më shumë se tridhjetë milion femra në Shtetet e Bashkuara


të Amerikës, të cilat nuk do jenë në gjendje të martohen,


duke pasur parasysh se Amerika ka një numër të


madh homoseksualësh të cilët numërojnë 25 milion.


Nëse një rregull i tillë praktikohet, atëherë do të vërejmë


se në Angli do ketë më shumë se pesë milion vajza, në Gjermani


pesë milion dhe në Rusi nëntë milion femra, të cilat


nuk do jenë në gjendje të martohen. Të supozojmë se motra


ime është një nga ato gratë e pamartuara e cila jeton në


SHBA, apo ta zëmë që motra jote ka shansin të jetë njëra


ndër gratë e pamartuara në Amerikë. Dy opsionet e mbetura


për të janë; ose të martohet me një burrë i cili ka një


 


22


grua tjetër ose të bëhet ‘pronë publike’. Zgjedhje tjetër nuk


ka. Të gjithë ata të cilët janë të përmbajtur dhe modest, do


zgjedhin opsionin e parë, respektivisht të martohen për burra


të martuar. Shumica e grave nuk do të dëshironin që një


grua tjetër të ketë hise në bashkëshortin e saj. Mirëpo në fenë


islame, po që se rrethanat e shohin të domosdoshme


dhe të pashmangshme që gruaja muslimane për shkak të besimit


mund të humb një gjë të thjesht personale në mënyrë


që të parandaloj një humbje më të madhe duke lejuar motrat


tjera muslimane të shndërrohen në ‘prona publike’.


8. Të martohesh me një burrë të martuar është më


e dobishme sesa të bëhesh ‘pronë shoqërore’


Në shoqërinë perëndimore është e zakonshme që mashkulli/


burri të posedoj dashnore apo të ketë lidhje të shumta


jashtë-martesore, gjë kjo e cila gruan e shpie drejt një jete të


pambrojtur dhe të turpshme. Sido që të jetë, është po e njëjta


shoqëri, e cila nuk mund të pranoj që një burrë të martoj


më shumë se një grua, ku gratë, në një ambient të tillë do


ishin në gjendje të ruanin nderin dhe pozitën e tyre të lartë


dhe dinjitoze në shoqëri dhe të bënin një jetë të mbrojtur.


Kështu që një grua që nuk mund të martohet (për shkak të


numrit të vogël të meshkujve) ka dy opsione të vetme pra


nga ajo kërkohet që ta martoj një burrë të martuar ose të


bëhet pronë publike/involvohet në prostitucion. Islami preferon


që gruas t’i dhuroj statusin e respektuar duke i lejuar


asaj opsionin e parë dhe duke ndaluar të dytin. Ekzistojnë


edhe shumë shkaqe dhe arsye tjera përse Islami ka legjitimuar


poligaminë e kufizuar, mirëpo legjitimiteti kryesisht


synon ruajtjen dhe mbrojtjen e modestisë së gruas.


POLIANDRIA


23


PYETJA E DYTË


II. POLIANDRIA


Pyetja: Pasi që mashkulli e ka të lejuar të martoj më shumë se një


grua, atëherë përse Islami i ndalon gruas që ajo të ketë më shumë se


një burrë?


Përgjigje: Shumë njerëz, përfshirë këtu edhe disa musliman,


pyesin rreth asaj që t’u lejohet muslimanëve të martohen


me më shumë se një grua, përderisa një e ‘drejtë’ e


tillë u mohohet grave. Më lejoni që prerazi ta potencoj këtu


se drejtësia dhe paanësia është themeli i një shoqërie islame.


Krijuesi i kësaj Gjithësie ka krijuar mashkullin dhe femrën


në formë të barabartë, mirëpo aftësitë dhe përgjegjësitë e


tyre ndryshojnë, prandaj burrat dhe gratë ndryshojnë për


nga ana fiziologjike dhe ajo psikologjike; roli dhe përgjegjësitë


e tyre gjithashtu janë të ndryshme. Burri dhe gruaja në


Islam janë të barabartë, mirëpo nuk janë të ngjashëm në


atribute e cilësi. Allahu i Plotfuqishëm në kaptinën En-Nisa


tregon qartazi se me cilat gra ndalohet martesa:


“Mos i merrni ato gra që kanë qenë gratë e baballarëve tuaj,


përveç rasteve që tashmë kanë kaluar. Vërtet, kjo është vepër e


keqe dhe rrugë e shëmtuar.”10


“Ju ndalohet martesa me nënat tuaja, me bijat tuaja, me motrat


tuaja, me hallat tuaja, me tezet tuaja, me bijat e vëllezërve


dhe bijat e motrave, me nënat (gratë) që ju kanë dhënë gji, me


motrat tuaja, që kanë thithur prej një gjiri, me nënat e grave


tuaja, me vajzën e gruas suaj që gjendet nën kujdestarinë tuaj,


nëse me atë grua keni pasur marrëdhënie bashkëshortore; e


10 Nisa, 22.


 


24


nëse nuk keni pasur marrëdhënie bashkëshortore, atëherë nuk


ka pengesa. Ju ndalohet martesa me gratë e bijve tuaj dhe t’i


bashkoni dy motra, përveç rasteve që tashmë kanë kaluar. Pa


dyshim, Allahu është Falës dhe Mëshirëplotë.”11


“(Ju ndalohet martesa) edhe me gratë që gjenden nën kurorë,


përveç atyre që i zini robëresha. Ky është urdhri i Allahut. Ju


janë lejuar të tjerat, me kusht që t’i kërkoni me pasurinë tuaj


për martesë e jo për jetë të përkohshme. Grave, me të cilat kaloni


jetë bashkëshortore, jepuni dhuratat e detyrueshme (për jetesë).


S’ka gjynah për ju, me pëlqimin e të dyja palëve, që ta


shtoni apo ta pakësoni sasinë e dhuratës së premtuar. Se,


Allahu, me të vërtetë, është i Gjithëdijshëm dhe i Urtë.”12


Pikat në vazhdim numërojnë arsyet se përse Poliandria


është e ndaluar në Islam:


1. Nëse një burrë ka më shumë se një grua, prindërit e këtyre


fëmijëve është shumë lehtë të identifikohen. Pra,


edhe babai edhe nëna njihen shumë lehtë. Në rast se


një grua lidh kontratë martesore me më shumë se një


burrë, atëherë vetëm nëna e fëmijëve të lindur – nga


ky lloj martese – do të mund të identifikohet, thënë më


mirë, vetëm nëna e tyre dihet, mirëpo assesi babai.


Feja Islame i kushton rëndësi të jashtëzakonshme


njohjes së prindërve –nënës dhe babait- nga ana e fëmijëve.


Psikologët tregojnë se fëmijët të cilët nuk njohin


babanë e tyre, pësojnë trauma të rënda si dhe


çrregullime mendore.


Në të shumtën e rasteve, ata në memoriet e tyre posedojnë


një fëmijëri fatkeqe dhe shumë të trishtuar.


Kjo ndodh për arsye se fëmijët e prostitutave (fëmijët


e pa ligjshëm) nuk kanë fëmijëri të shëndoshë. Po që


11 Nisa, 23.


12 Nisa, 24.


POLIANDRIA


25


se fëmija është i lindur nga një martesë e tillë dhe regjistrohet


në shkollë, dhe kur e ëma pyetet për emrin


e babait të tij, ajo do të jap më shumë se një emër!


Jam i vetëdijshëm se të arriturat shkencore bashkëkohore


kanë bërë të mundshëm identifikimin e të dy


prindërve – nënës dhe babait– dhe atë përmes asistencës


se testit gjenetik. Si rrjedhojë kjo pikë e cila


zbatohej në të kaluarën, mund të mos zbatohet në


kohën që po jetojmë.


2. Mashkulli nga natyrshmëria e tij është krijuar që të


jetë më poligam sesa gruaja.


3. Nga ana biologjike, për mashkullin është shumë më


lehtë t’i kryej obligimet e tij si burrë, pavarësisht numrit


të grave që ka.


Një grua, me pozitë të ngjashme, e martuar me shumë


burra, nuk mund t’i kryej detyrat e as t’i përmbush


obligimet ashtu siç i ka hije. Gruaja pëson disa


ndryshime psikologjike në sjelljet e saj për shkak të


fazave të ndryshme të cikleve të përmuajshme.


Gruaja e cila ka lidhje martesore me shumë burra do


të ketë kontakt intim me partner të shumtë në të


njëjtën kohë, ndaj dhe ka gjasa të mëdha që të marrë


sëmundje ngjitëse, të cilat mund të transferohen prapë


te burri i saj, madje edhe në qoftë se të gjithë ata


(burra) nuk kanë pasur marrëdhënie jashtëmartesore.


Kjo çështje nuk ka të bëj me njeriun që ka më shumë


se një grua dhe asnjëra prej tyre nuk ka pasur marrëdhënie


seksuale jashtëmartesore. Shkaqet e sipërshënuara


mund të identifikohen shumë lehtë. Padyshim


se ekzistojnë shkaqe dhe arsye tjera të cilat dëshmojnë


se përse Allahu me Urtësinë e Tij Absolute ka


ndaluar poliandrinë.

MBULESA (HIXHABI) PËR GRUAN


27


PYETJA E TRETË


III. MBULESA (HIXHABI) PËR GRUAN


Pyetja: Përse Islami degradon gruan duke e mbajtur atë nën


mbulesë?


Përgjigja: Pozita e gruas në Islam në shumicën e rasteve


është objekt i sulmeve nëpër media laike (shekullare). Hixhabi13


apo veshja islame nga shumë njerëz tregohet si një


shembull i nënshtrimit të gruas në ligjin islam. Para se t’i


analizojmë shkaqet rreth obligimit fetar të hixhabit (mbulesës),


më lejoni që t’i hedhim një vështrim të pozitës së gruas


në shoqëritë paraislame


13 Fjala hixhab (mbulesë), vije nga folja e gjuhës arabe haxhebe, jahxhubu,


hixhãben, që etimologjikisht do të thotë: mbulesë, mbulim,


perde, barrierë, pengesë në mes të dy gjërave. Kurse në kuptimin terminologjik:


Mbulesa është çdo send me të cilën gruaja e mbulon kokën


e saj. Apo me fjalë tjera, mbulesa sipas Islamit nënkupton mbulimin


e trupit të femrës (përveç duarve dhe fytyrës së saj), shenjë


adhurimi dhe respekti, sipas normave që ka parashikuar Kurani dhe


Hadithi. Për sa i përket historikut të mbulesës, ai është i vjetër sa vet


njeriu. Dihet fare mirë se mbulesa është praktikuar që nga kohërat e


lashta ndër popuj të ndryshëm. Dijetari i njohur Abbas Mahmud Akkad


në lidhje me këtë thotë: “...Mbulesa e femrës ishte e njohur tek


Hebrenjët që nga periudha e Ibrahimit [paqja e Allahut qoftë mbi


të], dhe si e tillë vazhdoi të jetë e njohur tek ata gjatë gjithë kohërave


të Profetëve të tyre deri pas shfaqjes së krishterimit...” Ndërsa Ali


Abdul Halim Mahmud thotë: “Çdo kush që lexon historinë...do ta


kuptoj se mbulesa e femrës ka qenë e njohur para Islamit me shekuj


të tërë. Ishte e njohur edhe para periudhës së babait tonë Ibrahimit


[alejhis-selam], dhe si e tillë vazhdoi të jetë e njohur tek çdo religjion...(


Mer’etul Muslimetu ve fikhud-da’veti ilallah, Dar el-Vefa,


bot. V, 1424h-2003m, fq. 406.) (Shën. i përk).


 


28


1. Në të kaluarën gratë konsideroheshin shkalla


më e ulët e njerëzisë dhe shfrytëzoheshin vetëm si


objekt epshi.


Shembujt vijues nga historia janë të shumtë për të treguar


faktet dhe realitetin se pozita e gruas në qytetërimet e hershme


ishte e ulët deri në atë masë saqë u mohohej dinjiteti i


tyre njerëzor


a. Qytetërimi Babilonas


Sipas të drejtës babilonase, gruaja ishte shumë e ulët, ndaj


dhe i mohoheshin të gjitha të drejtat njerëzore. Po që se burri


vriste ndonjë grua, në vend që të merrte ndëshkimin për


krimin e kryer, gruaja e tij ishte ajo që do të vritej në vend


të tij.


b. Qytetërimi Grek


Qytetërimi grek konsiderohet ndër sistemet më të shkëlqyeshme


dhe më të famshme të të gjitha qytetërimeve antike.


Sipas këtij sistemi shumë të ‘famshëm’, gruas i merreshin


me forcë të gjitha të drejtat dhe atë e shikonin me poshtërim


dhe si të nënçmuar.


Në mitologjinë greke, një ‘grua e imagjinuar’ me emrin


‘Pandora’ ishte shkaktare për fatkeqësinë e qenieve njerëzore.


Grekët gruan e konsideronin më të ulët se qenia njerëzore si


dhe më të dobët se mashkulli, megjithëse dëlirësia e grave


ishte e çmuar dhe gratë ishin mbajtur dhe nderuar aq shumë,


sa që më vonë ata u mposhtën nga egoizmi dhe çoroditjet e


tyre seksuale. Për më tepër, prostitucioni u bë një praktikë e


rregullt në mesin e të gjitha klasave të shoqërisë greke.


c. Qytetërimi Romak


Kur qytetërimi romak ishte në kulm të ‘lavdisë’ së saj, një


njeri zotëronte edhe të drejtën për t’i marrë jetën gruas së


MBULESA (HIXHABI) PËR GRUAN


29


tij. Lakuriqësia dhe prostitucioni ishin të zakonshme në mesin


e romakëve.


d. Qytetërimi Egjiptian


Egjiptasit gruan e konsideronin si diçka të keqe dhe si një


shenjë djalli.


e. Arabia Para ardhjes së Islamit


Para se Islami të përhapej në vendet arabe, arabët e shikonin


gruan si të ulët dhe të nënçmuar. Në shumicën e rasteve,


kur fëmija i lindur ishte vajzë, varrosej për së gjalli.


2. Feja islame u dha grave pozitë të lartë e barazi


dhe shpreson që ato ta ruajnë statusin që u dhuroi


Nuk ka dyshim se Islami e lartësoi statusin e gruas duke i


dhuruar të drejtat e tyre qysh para 1400 vitesh. Islami pret


nga gratë që ta mbrojnë pozitën që ua dhuroi ky din/fe.


Mbulesa për burrat


Njerëzit në shumicën e rasteve çështjen e ‘hixhabit’ e diskutojnë


vetëm në kontekstin e gruas. Sido që të jetë, në Kuranin


Famëlartë, Allahu i Madhërishëm, fillimisht ka përmendur


hixhabin – mbulesën – për mashkullin, para përmendjes


së mbulesës së gruas.


Allahu Fuqiplotë, në suren Nur, thotë:


“Thuaju besimtarëve që të ulin shikimet e tyre (nga e ndaluara)


dhe ta ruajnë nderin e tyre (nga marrëdhëniet e jashtëligjshme)!


Kjo është më mirë për ta! Me të vërtetë, Allahu është


i Dijshëm për atë që bëjnë ata..”14


Në momentin kur një burrë shikon një grua dhe nëse


ndonjë mendim i paturpshëm dhe i pacipë i vjen si rezultat


14 Nur, 30.


 


30


i shikimit, atëherë nga ai kërkohet që sa më parë ta ulë


(largoi) shikimin e tij.


Mbulesa (hixhabi) për gratë


Ajeti tjetër i sures Nur, thotë:


“Thuaju besimtareve që të ulin shikimet e tyre (nga e ndaluara),


ta ruajnë nderin e tyre (nga marrëdhëniet e jashtëligjshme)


dhe të mos i shfaqin stolitë e tyre, përveç atyre që janë të dukshme.


Le t’i mbulojnë kraharorët me mbulesat e tyre (të kokës)


dhe të mos ua shfaqin stolitë e tyre, përveç bashkëshortëve


të tyre ose baballarëve të tyre, ose vjehërrve të tyre, ose bijve të


tyre, ose djemve të bashkëshortëve të tyre, ose vëllezërve apo


djemve të vëllezërve të tyre, ose djemve të motrave a grave të tyre,


ose atyre që i kanë nën zotërim (si skllave), ose shërbëtorëve


që nuk kanë epsh ndaj femrave apo fëmijëve që nuk i dinë


ngacmimet e femrave. Dhe të mos i rrahin këmbët (për tokë),


në mënyrë që të mos duken stolitë e tyre të fshehta. Të gjithë ju,


o besimtarë, kthehuni tek Allahu të penduar, që të arrini


shpëtimin!”15


3. Gjashtë kriteret e mbulesës


Mbështetur në Kuran dhe në traditën e Pejgamberit alejhi


selam, ekzistojnë gjashtë kritere, të cilat duhen zbatuar gjatë


mbajtjes së mbulesës apo hixhabit. Ato janë:


a. Pjesa e trupit që duhet mbuluar. Kriteri i parë ka të


bëjë me pjesët e trupit të cilat doemos duhen mbuluar.


Kjo dallon si për burrat ashtu edhe për gratë.


Sipërfaqja e pjesëve të cilat gjithsesi duhen mbuluar


tek meshkujt fillon nga kërthiza deri te gjunjët. Për sa


u përket grave, ato janë të obliguara të mbulojnë tërë


trupin, përveç fytyrës dhe duarve deri te kyçi i dorës.


15 Nur, 31.