Islami dhe Krishterizmi

Islami dhe Krishterizmi

January20, 2022

Shpeshherë në një moment të caktuar të jetës cytemi që të

studiojmë mësimet e religjioneve tjera dhe të testojmë vërtetësinë

e asaj që kemi besuar. Kjo është shpesh një rrugë e mundimshme

dhe aspak e lehtë pasi që duhet një forcë e madhe për t‟i luftuar

paragjykimet dhe për t‟iu qasur me logjikë të arsyeshme

burimeve të ndryshme për të arritur deri tek e vërteta.

Viteve të fundit publiku shqiptar është ballafaquar me

literaturë të shumtë rreth Islamit dhe Krishterimit. Libri të cilin e

keni në duar synon që të japë një pikëpamje alternative në

shumicën e çështjeve të cilat i ndajnë këto dy besime. Duke

konsultuar burime autoktone të të dy besimeve sikur edhe duke

hyrë në thellësinë e dorëshkrimeve të vjetra të shkrimeve

kristiane, e edhe atyre kur‟anore gjithashtu, kemi dhënë ide të

përgjithshme për çështje si: a është Jezusi (Isai a.s) Zot, a u

kryqëzua ai për të na larë nga mëkatet, cila është Fjala e

pandryshuar e Perëndisë – Bibla apo Kur‟ani, etj.

Para së gjithash qëllimi është që lexuesi të nxitet për një

studim vetanak të mirëfilltë dhe pa paragjykime të temave të

prekura e jo në një pranim të verbër të tyre.

Ky libër fillimisht ka lindur si një përmbledhje e disa

artikujve të shkruar për Ueb-faqen Islami dhe Krishterimi

(www.islamidhekrishterimi.com) por është zgjeruar edhe me

shkrime të tjera për të fituar fizionominë e një libri-udhëzuesi

gjeneral për temat kryesore me të cilat ndeshen të dy besimet.

Shpresojmë që ky libër do të jetë një kontribut sado i vogël në

formësimin tuaj intelektual për mësimet e të dy besimeve, në

mënyrë që ta keni më të lehtë ballafaqimin reciprok dhe

mirëkuptimin e ndërsjellë, sepse vetëm me njohjen thelbësore të

besimit të tjetrit edhe mund të jemi të gatshëm në respektimin e

tij dhe të bindjeve të tij. Si një rregull parësore le të shërbejë

motoja Kur‟anore “Nuk ka dhunë në besim..”.

6

Libri nuk pretendon të jetë diçka tjetër përveçse një

udhëzues i shkurtër i përgjithësuar dhe i padetajuar në fushën e

studimit krahasues Islamo-Kristian; dhe kryesisht i është drejtuar

atyre që pak a shumë janë fillestarë në këto tema studimi. Botimi

i dytë i librit është pasuruar me disa paragrafë dhe kapituj shtesë

të cilët e qartësojnë idenë e tërësishme të librit. Autori i mirëpret

kritikat, sugjerimet dhe opinionet e lexuesve.

Halil IBRAHIMI

Prishtinë, 30 Nëntor 2005

7

ALLAHU TË FTON NË SHTËPINË E

PAQES

(Kur‟ani, 10:25)

Lindim, jetojmë dhe vdesim?

A është kjo e tëra?

Përse jetojmë, si jetojmë, si duhet të jetojmë? Cili është qëllimi i

tërë kësaj?

Shpeshherë në një moment të caktuar të jetës të gjetur

midis vorbullës së problemeve, apo thjeshtë të pakënaqur me

tempon e jetës që kemi bërë, jemi ndalur dhe ia kemi shtruar

vetvetes pyetjet e mësipërme.

Të jemi të sigurt se lumturia më e qëndrueshme dhe më e

përkryer vjen nga njohja dhe lidhja me Allahun, e nëpërmjet

kësaj arrihet krijimi i një jete të kuptimshme brenda vetvetes dhe

me të tjerët. Ti, unë dhe secili kemi provuar të gjejmë prehje në

pasuri, fëmijë, familje apo në kënaqësitë e kësaj bote por e kemi

vërejtur se sapo ti kemi arritur këto, vlera e tyre është venitur dhe

është dukur e zbrazët. Në Allahun xh.sh. dhe nëpërmjet Allahut

të gjitha këto gjëra marrin kuptim tjetër dhe rezultojnë në një

paqe të qëndrueshme.

Jemi mësuar për një kohë të gjatë që besimin në Zotin ta

konsiderojmë si një anakronizëm të tejkaluar. Madje na është

thënë se edhe shkenca e mohon ekzistencën e Fuqisë Hyjnore.

Por a thua njëmend gjithçka është krijuar vetvetiu nga asgjëja? A

thua njëmend çdo gjë lidhur me njeriun merr fund ditën që ai

vendoset pa jetë nën dhe? Në Kur‟an, Fjalën përfundimtare të

shpallur Hyjnore, Allahu e bën një përkujtim revolucionar për

njerëzimin:

8

“Dhe për ju nënshtroi gjithë ç'ka në qiej dhe ç'ka në tokë;

njëmend për njerëzit që mendojnë thellë në to ekzistojnë

argumente”. (Kur‟ani, 45:13)

Sa e madhe është mirësia e Tij! Përveç që nënshtroi të mirat e

botës për njeriun, ai të fton ty sot që në kozmos dhe në vetveten

tënde të gjesh argumentet e qarta të ekzistimit të Tij dhe në këtë

mënyrë ta ndërtosh një jetë të re të lidhur me Të e cila do të japë

kënaqësi dhe përmbushje shpirtërore. Përkujtimi vazhdon tutje:

“Sa e sa argumente ka në qiej e në tokë” (Kur‟ani, 12:105)

Aq të shumta janë argumentet e ekzistencës së Allahut xh.sh. në

univers dhe në veten tonë sa që nuk lënë asnjë fije dyshimi për

praninë e Tij. Gjithçka është e krijuar në mënyrë të rregullt dhe të

përkryer sa që të thuash se një krijim i tillë erdhi rastësisht, është

fodullëku më i madh. Largësia midis yjeve të galaktikës sonë e

edhe midis Diellit e Tokës është e matur me precizitet të madh.

Po të ishte vetëm pak më e madhe, materia do të shpërndahej,

sikundër edhe po të ishte vetëm pak më e vogël do të

destabilizohej dhe nuk do të funksiononte lëvizja dhe ekzistenca

e trupave qiellorë. Pastaj, le të mos shkojmë më larg se vetë trupi

ynë. Gjasat që një krijesë si njeriu të vinte në ekzistencë nga

vetvetiu janë tekstualisht zero. Njerëzimi ka arritur sot një

përparim të madh në fushën e teknologjisë, por edhe vetëm një

qelizë e vetme e njeriut apo ndonjë qenieje tjetër të gjallë është

miliona herë më e përsosur se gjithçka tjetër që është arritur të

konstruktohet. Informatat që përmban një pjesë e vockël e

qelizës (ADN-ja) janë të tilla sa që do të mbushnin enciklopedi të

tëra, dhe prapë ajo mbetet një madhësi mikroskopike. Një gabim

i vetëm në funksionimin e ADN-së do të pamundësonte

vazhdimin e jetës. Me të vërtetë:

9

"Në krijimin e qiejve e të tokës, në ndryshimin e natës dhe të

ditës, ka argumente të qarta për ata që kanë arsye dhe

intelekt. Për ata që Allahun e përmendin me përkujtim kur

janë në këmbë, kur janë ulur, kur janë të shtrirë dhe

thellohen në mendime rreth krijimit të qiejve e të tokës (duke

thënë): Zoti ynë, këtë nuk e krijove kot, i lartësuar qofsh,

ruana prej dënimit të zjarrit! (Kur‟ani, 3: 190-191)

Është jashtë çdo rregulle të ligjit të mundësive që këto

gjëra precize dhe mahnitëse të kenë ardhur në ekzistencë nga

asgjëja dhe vetvetiu. Teoria e materializmit, e cila parasupozonte

gjëra të tilla, para një gjyqi të mirëfilltë do të pësonte dështim

katastrofal. Asaj i mungojnë faktet kryesore që do ta bënin të

besueshme. Evolucioni, promovuesi kryesor i idesë materialiste,

sipas të cilit gjithçka është krijuar vetvetiu rastësisht, sot po

mposhtet me argumentet e vetë shkencës. Prandaj ekzistenca e

Allahut është e pamohueshme; dhe kjo nuk është një ekzistencë

pasive por është një lidhje e vazhdueshme me njerëzimin në

përgjithësi dhe me jetën e secilit individ në veçanti.

Do të na ketë ndodhur që shpeshherë në një periudhë

tjetër të jetës, të zhgënjyer i jemi kthyer alkoolit, drogës,

prostitucionit. Prapë nuk kemi gjetur kënaqësi siç e kemi

menduar dhe jemi zhgënjyer edhe më shumë me ndjenjën e fajit,

të frikësuar se jemi të ulët edhe në sytë e Perëndisë. Në çastet e

tilla më së miri ndjehet prania e asaj Fuqie Hyjnore. Por Ai pret.

Ai tha:

“O bir i Ademit, përderisa ti më thërret dhe më drejtohesh

Mua, unë do të të fal për atë që e ke bërë, dhe nuk do ta

mendoj atë. O bir i Ademit, nëse mëkatet tua do të mbërrinin

qiejt dhe retë, dhe nëse ti do të kërkosh faljen Time, Unë do

të të fal. O bir i Ademit nëse vjen të më takosh me mëkate të

mëdha sa toka dhe nëse më përulesh duke më njohur për të

10

Vetëm unë do të të sjell ty falje po aq të madhe sa toka.”

(Transmetuar në Hadith)

“Zoti juaj e di më së miri atë që keni në shpirtin tuaj. Nëse

keni qëllime të mira, vërtet Ai ua fal atyre që pendohen.”

(Kur‟ani, 17:25)

Njëmend e tërë lumturia e vërtetë, kënaqësia e pastër dhe

paqja e patrazuar qëndron në njohurinë dhe dashurinë ndaj Zotit;

ato thjeshtë nuk mund të bashkëjetojnë pa Të.

Kur ti e njeh Zotin dhe e do Atë, fiton mundësinë e paqes

së pafundme, lumturisë, dritës. Pa dashurinë e Tij jemi thjeshtë

shpirtërisht dhe materialisht një mister i pakufi, plot dhembje dhe

frikë. Edhe nëse në këtë rast do ta kishim në pronësi tërë botën

kjo nuk do të na vlente asgjë. Për ata të cilët e besojnë dhe e

përcjellin Perëndinë vdekja nuk është diçka të cilës duhet pasur

frikën. Ky është vetëm një fillim i ri me Zotin, të cilin veçse e

kemi njohur edhe më herët.

Allahu xh.sh. komunikoi me njerëzimin qysh me njeriun

e parë të vendosur në faqen e dheut, Ademin a.s. Ai faktikisht

ishte thirrësi i parë në Tokë për tek Allahu. Prandaj Islami nuk

është një religjion i ri i krijuar me ardhjen e profetit Muhamed

a.s.. Islami në të vërtetë as edhe nuk është religjion në kuptimin e

fjalës ashtu si perceptohet kryesisht në Perëndim. Bazuar në

mësimet e Kur‟anit, Islami është rruga e jetës sipas së cilës

Allahu xh.sh. do që njerëzimi të ecë gjatë të jetuarit në këtë botë.

Islami është kushtetutë jete me të cilën jetohet në paqe me Zotin

dhe në harmoni me njerëzit. Islami nuk është një grumbull ritesh

edhe pse flet gjithashtu për adhurimet ndaj Zotit, dhënien e

lëmoshës etj. Mirëpo të gjitha këto janë vetëm pjesë e sistemit të

përgjithshëm të cilin Zoti e parashtroi për njerëzimin, dhe kush

mund të dinte më mirë se Zoti çka është e mirë për mua, për ty,

për ne të gjithë. Ja pse prandaj Islami nuk është një religjion në

11

kuptimin e ngushtë të fjalës. Tekstualisht fjala Islam vjen nga

fjala arabe „salama‟ që do të thotë paqe. Pasuesi i këtij sistemi

besimi në Zotin e vetëm të Vërtetë quhet musliman dhe prapë as

ky emër nuk përcakton një pasues të ndonjë religjioni të krijuar

specifik. Në Perëndim dhe më gjerë zakonisht është bërë normale

që besimtarët e ndonjë besimi të quhen sipas themeluesit të tyre

(ndonjëherë të supozuar): të krishterë, budistë, konfuçianë etj.

Prandaj gabimisht edhe muslimanët shpeshherë quhen

muhamedanë. Mirëpo fjala „musliman‟ praktikisht do të thotë „ai

që i është nënshtruar Perëndisë‟. Dhe për muslimanin Muhamedi

a.s. nuk është themelues i besimit të tyre. Muhamedi a.s. është

vetëm njëri nga profetët. Ai është vetëm komunikuesi i mesazhit

të Zotit. Islami është besimi i të gjithë profetëve të të gjitha

epokave. “Ibrahimi nuk ka qenë as jehudi as i krishterë, por

ai ishte larg besimeve të kota, ishte musliman dhe nuk ishte

prej idhujtarëve” (Kur‟ani, 3:67). Prandaj muslimani me gjithë

zemër e thotë këtë: “Ne i besuam All-llahut, atë që na u shpall

neve, atë që iu shpall Ibrahimit, Ismailit, Is'hakut, Jakubit

dhe pasardhësve, atë që i është dhënë Musait, Isait dhe atë që

iu është dhënë nga Zoti i tyre pejgamberëve, ne nuk bëjmë

dallim në asnjërin prej tyre dhe ne vetëm Atij i jemi bindur”

(Kur‟ani, 2:136).

Kështu që Muhamedi a.s. ishte vetëm përmbyllësi i këtij

vargu të gjatë të profetëve dhe të gjithë ata predikuan një mesazh

të njëjtë. Në Muhamedin a.s. u përsos plani i përgjithshëm i

Allahut për njerëzimin dhe besimi i njëjtë i predikuar gjithmonë

gjatë shekujve u rivërtetua dhe u përkrye. Sepse Islami është

"natyra e bërë nga Zoti në të cilën Ai ka krijuar njeriun – ajo

është feja e drejtë" (Kur‟ani, 30:30). Dhe muslimani nuk është

një pasues ritesh por një besimtar i lidhur ngushtë me Allahun:

"Veç të tjerave, kushdo që i nënshtrohet plotësisht Zotit, dhe

kryen vepra të mira ndaj të tjerëve merr shpërblimin e tij

12

nga Zoti, dhe mos të ketë frikë për një gjë të tillë, dhe ata nuk

do të brengosen." (Kur‟ani, 2:212).

Prandaj e vazhdueshme është thirrja e Allahut për ty:

“Dhe Zoti Fton në Shtëpinë e Paqes” (Kur‟ani, 10:25). Paqe

shpirtërore në këtë botë dhe paqe të amshueshme në jetën tjetër.

Dhe thuaj: "Ai është Allahu, Një dhe i Vetëm, Allahu,

Zotëruesi i Vetëmjaftueshëm i çdo gjëje. Ai as nuk lind, as

nuk është i lindur. Dhe s'ka asnjë të barabartë ose të

krahasueshëm me të. (Kur‟ani, 112: 1-4). “Vetëm Ty të

adhurojmë dhe vetëm Ty të mbështetemi e të kërkojmë

ndihmë”. (Kur‟ani, 1: 4)

Duke qenë Kur‟ani Fjalë e Përjetshme e Allahut xh.sh.

deri në fundin e kësaj bote kjo thirrje vlen në mënyrë të veçantë

edhe për ty sot:

“E kur robët e Mi të pyesin ty për Mua, Unë jam afër, i

përgjigjem lutjes kur lutësi më lutet, pra për të qenë ata drejt

të udhëzuar, le të më përgjigjen Mua dhe le të më besojnë

Mua.” (Kur‟ani, 2:186

13

A ËSHTË JEZU KRISHTI (ISAI A.S.) ZOT?

Kush është Krishti?

Kush është Jezu Krishti? Zot, bir i Zotit, njeri, profet i

Zotit, gënjeshtar apo asnjëra nga këto? Kjo pyetje na është

imponuar nga të krishterët me rëndësinë e jetës a vdekjes,

shpëtimit a humbjes.

Me shekuj të tërë muslimanët kanë mbajtur besimin se

Jezu Krishti ishte vetëm njëri ndër shumë të dërguarit që Allahu

xh.sh. ia dërgoi njerëzimit për ta udhëzuar atë drejt vullnetit të

Tij. Kur‟ani e thotë në mënyrën më të qartë që është e mundur pa

lënë fije dyshimi:

“Mesihu, Isa, bir i Merjemes, ishte vetëm i dërguar i Allllahut...”

(Kur‟ani, 4:171)

Ku qëndron e vërteta prapa personit të mbuluar me mite,

paragjykime dhe keqinterpretime?

Paqartësia rreth Jezus Krishtit shpeshherë vjen nga

anashkalimi i fragmenteve të shkrimeve të shenjta si ky në vijim:

"Mesia duhet të mbretërojë derisa t‟i nënshtrojë të gjithë armiqtë

e tij. Si armik të fundit do të asgjësojë vdekjen, sepse në Shkrimin

e Shenjtë thuhet: Perëndia i ka nënshtruar gjithçka. Tani është e

qartë se fjala “gjithçka” nuk përfshinë Atë që i nënshtroi të

gjitha këto. E kur Biri i Perëndisë të ketë nënshtruar gjithçka,

atëherë ai vetë do ti nënshtrohet Atij që e emëroi Zot të të

gjithave. Atëherë Perëndia do të jetë i vetmi Zot: do të sundojë

14

drejtpërdrejt mbi të gjitha." (Letra e parë drejtuar Bashkësisë së

Korintit, 15:25-28) 1

Është ky një fragment biblik rrallë i cituar por siç vëreni edhe

vetë, flet shumë. Sikur të mos ekzistonte asnjë argument tjetër në

Bibël që do ta kundërshtonte hyjninë e Jezusit, kjo do të

mjaftonte. Nga vargjet e cituara më lartë mund të nxirren disa

përfundime:

1. Jezusi nuk kishte kurrfarë fuqie apo pushteti por Ati ia

kishte dhënë këtë në një kohë të caktuar.

2. Misioni i tij ishte i përkohshëm sepse do të vinte koha e

përmbushjes së misionit të tij dhe atëherë edhe vetë Jezusi

„do ti nënshtrohej Atij që e emëroi Zot (sundimtar) të të

gjithave‟

3. Pas kësaj Jezusi do të kthehej në gjendjen e mëparshme

kur nuk kishte kurrfarë fuqie dhe Perëndia – Ati „do të jetë

i vetmi Zot: do të sundojë drejtpërdrejt mbi të gjitha‟.

As që ka nevojë për të sqaruar se dikush të cilit i është dhënë

pushteti pasi që nuk e ka pasur vetë këtë nuk mund të jetë

Perëndi. Dikush i cili pasi që ta përmbushë misionin e tij do ti

nënshtrohet Zotit nuk mund të jetë Perëndi. Dhe fragmenti na e

bën të qartë se Jezusi kurrsesi nuk mund të jetë Zot pasi që pas

përmbushjes së misionit të tij, Perëndia-Ati do të jetë i vetmi Zot.

Bibla, edhe pse me shtesa e ndryshime të shumta e tregon

qartë se Jezusi ishte një njeri i aprovuar nga Perëndia për një

1 Përkthimi i mësipërm është marrë nga versioni ECM ne shqip. Versione të

tjera e kane një çikë më ndryshe por me kuptim të njëjtë. Sidoqoftë është e

mrekullueshme sa qartë flet dorëshkrimi në të cilin është bazuar versioni

ECM.

15

mision të caktuar tek populli i tij, tek kopeja e humbur e Izraelit.

Nga fillimi deri në fund Ungjijtë e tregojnë qartë natyrën

njerëzore të Jezu Krishtit e cila është krejt ndryshe nga natyra

Hyjnore e Atit-Zotit.

Çështja e identitetit të Jezu Krishtit është keqkuptuar nga

mosnjohja e planit të tërësishëm që Perëndia e kishte pas Jezusit,

pra me mosnjohjen e thirrjes që Ai shpalli përmes të Dërguarit të

Fundit i cili erdhi pas Jezusit. Dhe ajo që është më kryesorja, ky

kuptim i gabuar për Krishtin si Zot rrjedh nga mosnjohja e vetë

Biblës dhe historisë së saj e në shumë raste janë edhe

paragjykimet ato që e errësojnë rrugën drejt të së vërtetës.

Kush është Zoti?

Për ta kthjelltësuar të vërtetën e natyrës së Krishtit ne së

pari duhet të dimë kush është Zoti, që do të thotë të njohim

natyrën e Tij, respektivisht atributet që Atë e bëjnë të quhet Zot.

Duke lexuar Biblën, veçanërisht Besëlidhjen e Vjetër ne

hasim në përshkrimin e shumë cilësive të Perëndisë. Zoti aty

shfaqet si El-Shadai (hebraisht i Gjithëpushtetshmi), El-Olam (I

Përjetshmi), i Gjithëdijshmi, i Vetmi etj. Kur‟ani – Fjala e Fundit

e Pandryshuar e Zotit gjithashtu e bën të njohur natyrën e Zotit

në mënyrën më direkte dhe pa asnjë dykuptimësi. Sipas Kur‟anit

“All-llahu është i gjithëdijshëm…” (2:231), “Ai është i

gjithëfuqishëm, mëshirues…” (30:5), “Ai është i pari që s'ka

fillim dhe i fundit që s'ka mbarim, i dukshmi dhe i

padukshmi, dhe Ai është më i dijshmi për çdo gjë” (57:3) etj

etj. Nëse për dikë duam të dimë në është Perëndi apo jo atëherë

ai duhet ti përmbajë këto cilësi ose në të kundërtën ai nuk mund

të jetë Zot. Përse të mos ia nënshtrojmë një testi të tillë edhe vetë

Jezusin.

16

Testi

Le të fillojmë me Ungjillin sipas Markut, kapitulli 12

vargjet prej 28 deri 35 ku një nga skribët e kishte pyetur Jezusin

se cili është i pari i urdhërimeve. Jezusi përgjigjet: “Urdhërimi i

parë i të gjithëve është: Dëgjo o Izrael: Zoti, Perëndia ynë

është i vetmi Zot” (Marku, 12:29). Këtu shohim se Jezusi qartë

e tregon se ka vetëm Një Perëndi të Vërtetë si për të ashtu edhe

për të gjithë njerëzit e tjerë. Vetë fjalët Zoti-Perëndia ynë

tregojnë se Ai - Zoti i Vetëm nuk është Jezusi. Veni re me kujdes

fjalët Zoti-Perëndia ynë. Po qe se do të thuhej Zoti juaj është një

Zot i vetëm, do të mund të arsyetohej supozimi se Jezusi ka folur

për Zotin si një trinitet duke përfshirë edhe veten dhe Frymën e

Shenjtë. Mirëpo Jezusi flet për Zotin në veten e tretë dhe nuk e

përmend aty as vetveten e as Frymën e Shenjtë.

Edhe më qartë e shohim të njëjtën gjë tek Ungjilli sipas

Gjonit, 17:3: “Dhe kjo është jeta e përjetshme, të të njohin ty,

të vetmin Perëndi të vërtetë, dhe Jezu Krishtin që ti ke

dërguar”. Mrekulli! Jezusi këtu i drejtohet Atit. Dhe nëse Jezusi

thotë se Ati është Një i Vetmi Zot i Vërtetë atëherë është për tu

çuditur se si mund të kemi edhe më tej ndonjë dyshim, qoftë

edhe më të voglin, se Jezusi apo Shpirti i Shenjtë janë Perëndi.

Nga ky varg ne shohim se Jezusi e bën një dallim krejtësisht të

qartë midis Atit, Zotit të vetëm dhe Jezusit – atij që Ati e

dërgoi në botë. Një mesazh të ngjashëm e gjejmë edhe tek 1

Timoteut, 2:5: “Në fakt një është Perëndia dhe një i vetëm

është ndërmjetësi midis Perëndisë dhe njerëzve: Krishti

Jezus njeri”. Krishti Jezus njeri! Vargu nuk do koment. Ne nuk

jemi duke diskutuar këtu tani për dogmën e ndërmjetësimit por

ajo që na intereson këtu është dallimi mes një Perëndie të vetëm

dhe njeriut Jezu Krisht.

17

I Plotfuqishmi – I Gjithëpushtetshmi – El Shadai

Siç e kemi thënë më herët një ndër cilësitë e Perëndisë

është fuqia apo pushteti. Vetëm në librin e Jobit Perëndia është

cilësuar si i Plotfuqishëm (pra Ai që e ka pushtetin dhe që mund

të bëjë çdo gjë) jo më pak se 31 herë. Njësoj e gjejmë edhe në

shumë pjesë të tjera të Biblës:

Zanafilla, 17:1: “Unë jam Perëndia i plotfuqishëm”

Dalja, 6:2-3: “Unë jam Zoti,dhe i jam shfaqur Abrahamit, Isakut

dhe Jakobit, si Perëndi i plotfuqishëm…”

Por a është Jezusi i plotfuqishëm? Tek Ungjilli sipas

Gjonit, 5:30 Jezusi thotë: “Unë s`mund të bëj asgjë nga vetja

ime…”. Si mund të jetë Jezusi Zot atëherë nëse ai nuk mund të

bëjë asgjë nga vetvetja por e bën vetëm atë që ia mundëson Ati?

Vargje të tjera e mbështesin këtë:

Gjoni, 5:19: “Atëherë Jezusi u përgjigj dhe u tha atyre: ``Në

të vërtetë, në të vërtetë po ju them se Biri nuk mund të bëjë

asgjë prej vetvetes, përveç asaj që sheh se bën Ati; gjërat në

fakt që bën Ati, i bën po ashtu dhe Biri”.

Mateu, 11:27: “Çdo gjë më është dhënë në dorë nga Ati im…”

Marku, 10:39-40: “Dhe Jezusi u tha atyre: … nuk më takon

mua të vë dikë të ulet në të djathtën time ose në të majtën

time, por është për ata për të cilët është përgatitur”.

Gjoni, 3:35: ”Ati e do Birin dhe i ka dhënë në dorë çdo gjë”.

Gjoni, 14:28-31: “Ju keni dëgjuar që ju thashë: "Unë po

shkoj dhe do të kthehem te ju". Po të më donit, do të

gëzoheshit sepse unë thashë: "Po shkoj tek Ati"; sepse Ati

është më i madh se unë. …por kjo ndodh që bota ta njohë se

unë e dua Atin dhe se bëj ashtu siç Ati më ka urdhëruar”.

Gjoni, 8:28: “Atëherë Jezusi u tha atyre: ``Kur ta keni

lartuar Birin e njeriut, atëherë do të njihni se unë jam, dhe se

nuk bëj asgjë prej vetvetes, por i them këto gjëra ashtu si Ati

më ka mësuar”.

18

Vargjet e fundit janë ndër deklarimet më eksplicite të

Jezusit që e mohojnë hyjninë e tij, pasi që qartë e definojnë

pozitën e Jezusit si i nënshtruar Perëndisë e jo si vetë Zoti. Jezusi

e tha të vërtetën që e dëgjoi prej Zotit! Po të ishte Zot, Krishti

nuk do të kishte nevojë të thoshte të vërteta të dëgjuara nga Zoti

por do të thoshte: po ua them të vërtetën time, të Jezusit, të Zotit

tuaj. Por një gjë e tillë nuk qëndron në shkrime. Pastaj, se Ati

është më i madh se Jezusi është thënë shumë qartë. Nuk ka

mënyrë më të paalternativë për t‟a bërë të ditur marrëdhënien

midis Atit dhe Jezusit në aspektin e hyjnisë.

Dikush mund të thotë tash se Jezusi nuk e kishte këtë fuqi

dhe cilësitë e tjera të përmendura gjatë këtij shkrimi vetëm sa

ishte në Tokë. Por Bibla qartë e mohon këtë. E para, Bibla thotë

se Jezusi është i njëjti dje, sot dhe nesër; ai nuk ndërron. “Krishti

është i njëjtë dje, sot e përjetë” (Hebrenjve, 13:8) Dhe për më

tepër në Dhiatën e Vjetër tek libri i Malakit lexojmë për Zotin:

“Unë jam Zoti, nuk ndryshoj” (Malakia, 3:6). Pra Zoti nuk mund

të ndryshojë: sot të jetë i plotfuqishëm dhe i gjithëdijshëm e

nesër të mos jetë dhe prapë në të ardhmen të jetë. Edhe Jezusi

është i njëjtë. Nuk është i ndryshëm Jezusi i Tokës me Jezusin e

Qiellit. Këtë nuk e themi ne, e thotë Bibla. Mesia ishte nën

Perëndinë dhe gjithmonë do të jetë ashtu. Pali tek 1 Korintasve,

11:3 thotë: “…Mesia është nën Perëndinë…” (ECM). Pastaj

fragmenti i cituar në fillim nga Letra e Parë Dërguar

Bashkësisë së Korintit 15:25-28 flet për Jezusin pasi që ai e

kishte mbaruar misionin e tij tokësor dhe shumë qartë e tregon se

Jezusi është i nënshtruar ndaj Atit – Zotit të Vetëm dhe kështu do

të jetë përjetësisht.

I Gjithëdijshmi

Një veti tjetër e Perëndisë është se Ai është i

Gjithëdijshëm; e di të kaluarën, të tashmen dhe të ardhmen. E di

19

mendjen e njeriut, e di të zbuluarën dhe të fshehtën. Këtë e

kuptojmë nga shumë vargje Biblike:

Mateu, 6:8: “Mos u bëni, pra, si ata, sepse Ati juaj i di gjërat

për të cilat keni nevojë, para se ju t`i kërkoni.”

Por a është Jezusi i tillë:

Marku, 13:32: “Sa për atë ditë dhe atë orë, askush nuk e di,

as engjëjt në qiell, as Biri, por vetëm Ati”

Ndërsa në një vend tjetër për Jezusin është thënë:

Marku, 11:11-13: “Kështu hyri Jezusi në Jeruzalem dhe në

tempull; …. Të nesërmen, kur dolën nga Betania, ai kishte

uri. Dhe, duke parë nga larg një fik që kishte gjethe, shkoi

për të parë në se mund të gjente diçka atje; por, kur iu afrua,

s`gjeti asgjë përveç gjetheve, sepse nuk ishte koha e fiqve.”

Si mund të jetë Jezusi Zot nëse ai nuk e dinte se fiku që po e

shihte nga larg nuk kishte fruta. Ose në rastin tjetër

(Marku,13:32), si mund ta konsiderojmë Jezusin për Perëndi kur

ai vetë tha se nuk e di fundin e Botës të cilën gjoja vetë e paska

krijuar. Njëkohësisht këto vargje biblike e mohojnë edhe hyjninë

e Frymës së Shenjtë siç e besojnë të krishterët. Këtu është

përmendur qartë se vetëm Ati e di fundin e Botës (ditën dhe

orën) që do të thotë se përjashtohet edhe Fryma e Shenjtë. Nuk

duhet të kalohet shkarazi nëpër këto vargje dhe t‟ia bëjmë vetes

qejfin me fragmente agnostike siç është Gjoni 1:1. Nuk ka si të

thuhet më qartë se sa është thënë në këto vargje të Biblës.

Një gabim i rëndë të cilin shumë njerëz e bëjnë duke e

lexuar Biblën është se në vend që të marrin mësimet e saj pa

paragjykime ata kanë në kokat e tyre doktrina të fiksuara nga

tradita dhe mandej mundohen ti vërtetojnë këto nëpërmjet

vargjeve të dykuptimta, të dyshimta dhe jobindëse. Prandaj ata

kalojnë pa vëmendje në pjesët si ato të përmendura më lartë sikur

edhe në fragmentin në vijim i cili është një dokumentim i

padyshimtë dhe definitiv se vetëm Ati është Zot dhe askush

tjetër.

20

Tempulli – Shtëpi e adhurimit për Atin

Gjithandej Biblës Jezusi i këshillon njerëzit të cilëve iu

ishte dërguar që ti luten Atit dhe jo Jezusit apo Frymës së

Shenjtë:

“Por ti, kur lutesh, futu në dhomëzën tënde, mbylle derën dhe

lutju Atit tënd në fshehtësi; dhe Ati yt, që shikon në fshehtësi, do

të ta shpërblejë publikisht” (Mateu, 6:6)

Ungjilli sipas Gjonit e tregon ngjarjen kur Jezusi i dëboi

tregtarët nga Tempulli me kamxhik. Me këtë rast Jezusi e thotë

një gjë të cilën nuk e marrin në konsideratë të krishterët

asnjëherë:

“…dhe shitësve të pëllumbave (Jezusi) u tha: ``Hiqni këto gjëra

që këtej; mos e bëni shtëpinë e Atit tim shtëpi tregtie!``” (Gjoni,

2:16)

Vërej fjalët „shtëpinë e Atit‟! Si mund të thuhet më qartë se

Tempulli është vend ku adhurohet Ati dhe jo Jezusi apo Fryma e

Shenjtë. Tempulli gjithmonë kishte qenë vend i adhurimit të

Zotit-Atit. Asgjë nuk ndryshoi as me ardhjen e Jezusit. Ai vetëm

sa e konfirmoi këtë gjë. Ata që vazhdojnë ta shohin Jezusin apo

Frymën e Shenjtë si pjesë të Perëndisë duhet ta pyesin veten se

përse Jezusi nuk e quan tempullin shtëpi e trinisë – shtëpi e Atit,

Birit dhe Frymës së Shenjtë, por vetëm shtëpi e Atit.

Askush nuk e ka parë Zotin

Letra 1 e Gjonit 4:12 tregon se kurrë ”askush s`e ka parë

ndonjëherë Perëndinë…”. Gjoni 1:18 gjithashtu e konfirmon të

njëjtën gjë: “Askush s`e pa Perëndinë kurrë”. Jezusi pra nuk

mund të jetë ky Perëndi që e adhuronin Hebrenjtë pasi që Jezusin

e kishin parë me qindra njerëz. Ata e kishin parë Jezusin duke

ngrënë, duke fjetur, duke predikuar mësimet e Atit etj.

21

Perëndia nuk mund të tundohet

Një veti tjetër e Perëndisë ashtu siç përshkruhet në Bibël

është se Ai nuk mund të tundohet. Jakobi 1:13 dëshmon:

“Askush kur tundohet të mos thotë: ``Jam tunduar nga

Perëndia``, sepse Perëndia nuk mund të tundohet nga e keqja,

dhe ai vet nuk tundon asnjeri”

Mateu 4: 1-10 duke folur për Jezusin dhe incidentin e tij

me Satanain edhe një herë e vërteton se Jezusi është i ndryshëm

nga Ati:

“Atëherë Fryma e çoi Jezusin në shkretëtirë, që djalli ta

tundonte. Dhe, mbasi agjëroi dyzet ditë e dyzet net, në fund e

mori uria. Atëherë tunduesi, pasi iu afrua, i tha: ``Në qoftë se je

Biri i Perëndisë, thuaj që këta gurë të bëhen bukë``. Por ai, duke

iu përgjigjur, tha: ``është shkruar: "Njeriu nuk rron vetëm me

bukë, por me çdo fjalë që del nga goja e Perëndisë"``. Atëherë

djalli e çoi në qytetin e shenjtë dhe e vendosi në majë të tempullit

dhe i tha: ``Nëse je Biri i Perëndisë, hidhu poshtë, sepse është

shkruar: "Ai do t`u japë urdhër engjëjve të tij për ty; edhe ata do

të mbajnë mbi duart e tyre që të mos ndeshësh me këmbën tënde

ndonjë gur"``. Jezusi i tha: ``është shkruar gjithashtu: "Mos e

tundo Zotin, Perëndinë tënd"``. Djalli e çoi sërish mbi një mal

shumë të lartë dhe i tregoi të gjitha mbretëritë e botës dhe

lavdinë e tyre, dhe i tha: ``Unë do të t`i jap të gjitha këto, nëse ti

bie përmbys para meje dhe më adhuron``. Atëherë Jezusi i tha:

``Shporru, Satan, sepse është shkruar: "Adhuro Zotin, Perëndinë

tënde, dhe shërbeji vetëm atij"``.

Nga ky pasazh biblik kuptojmë shumëçka. E para Jezusi u tundua

prandaj ai nuk mund të jetë Zot sepse Jakobi 1:13 e kishte thënë

qartë se Perëndia nuk mund të tundohet. Bile, për më tepër edhe

Jezusi në këtë fragment të cituar nga Mateu e konfirmon këtë me

fjalët: “Mos e tundo Zotin, Perëndinë tënd”, sepse ai e dinte se

22

Zoti nuk tundohet. Jezusi ia tregon Satanait të Vërtetën e madhe

në të cilën ai besonte dhe tek e cila i thërriste njerëzit: "Adhuro

Zotin, Perëndinë tënde, dhe shërbeji vetëm atij". Rrethanat në të

cilat Jezusi e tha këtë gjë janë të tilla që dëshmojnë se Jezusi

ishte si çdo njeri tjetër që i bindej dhe e adhuronte Zotin dhe që

dëshironte t‟i shërbente vetëm Atij. Ai e tha këtë si reagim ndaj

Shejtanit i cili kërkonte nga Jezusi që ta adhuronte.

Jezusi lutej

Njëkohësisht Jezusi nuk mund të jetë Zot pasi që ai i lutej

Zotit. Nuk mund ta paramendojmë një Zot që i lutet dikujt. Zoti

është i gjithëfuqishëm dhe nuk ka nevojë që ti lutet dikujt. Është

e kuptueshme nga vargjet e mëposhtme se Jezusi ishte vetëm një

njeri që i lutej Zotit dhe assesi Zoti vetë.

“Tani, si u pagëzua gjithë populli, edhe Jezusi u pagëzua; dhe

ndërsa po lutej, qielli u hap”. (Luka, 3:21)

“Dhe ndodhi që, ndërsa Jezusi po lutej në vetmi”. (Luka, 9:18)

“Dhe u largua prej tyre, aq sa mund të hidhet një gur, dhe ra në

gjunjë dhe lutej, duke thënë: ``O Atë, po të duash, largoje këtë

kupë nga unë! Megjithatë mos u bëftë vullneti im, por yti``.

(Luka, 22:41-42)

Jezusi iu lut Atit për ndihmë. Ai gjithashtu bëri dallimin e dy

vullneteve: 1. Vullneti i Atit dhe 2. Vullneti i tij.

Një fakt tjetër është se përderisa Zoti nuk mund të flejë

siç thuhet tek Psalmi 121:4 (“Ja, ai (Zoti) që mbron Izraelin nuk

dremit dhe nuk fle”), është mirë e njohur nga Ungjijtë se Jezusi

kishte fjetur siç tregohet për shembull tek Luka 8:23 (“atë e zuri

gjumi”).

Vargjet janë të shumta në Bibël të cilat e dëshmojnë se

Jezusi është një njeri dhe jo Zot. Dikush e quajti atë Mësues i

mirë dhe Jezusi iu kundërvu menjëherë me fjalët: “Përse më

quan i mirë? Askush nuk është i mirë, përveç një të vetmi,

23

domethënë Perëndisë.” (Ungjilli sipas Markut, 10:18). Ndërsa

të krishterët sot jo vetëm që e quajnë të mirë por edhe çka është

më e keqja dhe absurdi më i madh në lutjet e tyre shumë më

shpesh e dëgjon emrin JEZUS se sa emrin e Atit. Shko në

cilëndo kishë të krishtere sot dhe bëje një matematikë të thjeshtë.

Sa herë i është bërë thirrje Jezusit e sa herë Atit, sa herë është

kërkuar shëlbim nga Perëndia e sa herë nga Jezusi, sa herë është

madhëruar Ati e sa herë Jezusi. Do të keni një rezultat

dëshpërues. Si do të reagonte Jezusi në këtë? Përse nuk e

mendojmë këtë të gjithë?

Cili ishte Jezus Mesia i vërtetë pra?

Populli hebraik ishte bekuar në mënyrë të veçantë nga

Allahu xh.sh. nëpërmjet dërgimit të një numri të madh të

profetëve. Jezusi ishte vetëm njëri nga ta. Allahu xh.sh thotë në

Kur‟an: “Ne vazhduam gjurmët e tyre (të pejgamberëve) me

Isain, birin e Merjemes…” (5:46). Mesazhi i Allahut kishte

qenë në esencë po ai i njëjti sikur me Abrahamin, Noan,

Mojsiun, Davidin apo secilin profet tjetër. Të gjithë këta e kishin

përcjellë porosinë e Zotit të Vetëm. As Jezusi nuk ishte ndonjë

përjashtim. Perëndia në Kur‟an duke iu drejtuar Profetit të Fundit

Muhamed thotë: ” Ne të frymëzuam ty me shpallje sikurse e

patëm frymëzuar Nuhun dhe pejgamberët pas tij; e patëm

frymëzuar Ibrahimin, Ismajlin, Is'hakun, Jakubin dhe

pasardhësit e tij, Isain, Ejubin, Junusin, Harunin,

Sulejmanin, e Davudit i patëm dhënë Zeburin” (4:163). Që të

gjithë këta ishin të njëjtë dhe një musliman nuk është besimtar i

vërtetë përderisa nuk i beson dhe nderon njësoj të gjithë. Nevoja

e ardhjes së Profetit të Fundit - Muhamedit shihet në mënyrën

më të mrekullueshme edhe në rastin e Profetit Jezus. Aq

keqkuptime dhe mite ishin krijuar rreth tij sa që mesazhi i vërtetë

të cilin ai e kishte komunikuar ishte zbehur thellë midis të

pavërtetave.

24

Aq shumë doktrina të përçudshme janë krijuar në rastin e

Jezusit sa që mendja njerëzore vështirë edhe i koncepton.

Koncile të ndryshme kishin shkuar aq larg sa të krijonin edhe

doktrinën e natyrës së dyfishtë për Jezusin. Sipas kësaj doktrine

(e cila natyrisht nuk gjen mbështetje as në Bibël) Jezusi kishte në

të njëjtën kohë edhe natyrë hyjnore edhe njerëzore, pra ishte

plotësisht Zot dhe plotësisht njeri. Mësime si këto janë ofendim i

rëndë për logjikën me të cilën na ka pajisur Zoti. Edhe një fëmijë

e di se dikush nuk mund të jetë në të njëjtën kohë i

Gjithëdijshëm dhe Jo i Gjithëdijshëm, i Plotfuqishëm dhe Jo i

Plotfuqishëm. i Pavarur dhe i Varur, etj etj. Kjo është njësoj

sikur të thuash se shkronjat të cilat jeni duke i lexuar në të njëjtën

kohë janë me ngjyrë të zezë dhe të bardhë!!! Ato mund të jenë

ose vetëm të zeza ose vetëm të bardha ose të ndonjë ngjyre tjetër

por kurrsesi njëkohësisht të bardha dhe të zeza.

Kur‟ani është i mrekullueshëm për mënyrën e tij të

kthjellët gjatë të sqaruarit të natyrës së Jezusit. Dikush kishte

arsyetuar dhe akoma arsyeton se përderisa Jezusi nuk kishte një

baba tokësor ai duhej të ishte Zot. Por ja si e sqaron Zoti vetë

këtë: “Vërtet, çështja e Isait (të lindur pa baba) tek All-llahu

është sikurse çështja e Ademit. Atë e krijoi Ai nga dheu, e

pastaj atij i tha: "Bëhu"! ai u bë.” (3:59). Për Allahun asgjë

nuk është e pamundshme. Njëjtë siç e krijoi Ademin nga asgjëja

Ai edhe mundi ta krijojë Jezusin pa një at tokësor. Marija, e ëma

e Jezusit, e kishte gjetur hirin e Perëndisë për shkak të rrugës së

saj të drejtë dhe adhurimit të sinqertë për Allahun. Prandaj edhe

dhënia e fëmiut Jezus asaj ishte një shpërblim dhe dhuratë nga

Zoti. “Përkujto kur engjëjt i thanë: "Oj Mejreme, All-llahu të

dalloi ty (me besim e karakter), të pastroi dhe të lartësoi mbi

gratë e botës".” (Kur‟ani, 3:42). “Ai (Isai) ka qenë vetëm një

rob, të cilin e bëmë pejgamber dhe e bëmë shembull të

jashtëzakonshëm si përvojë për beni israilët.” (Kur‟ani,

43:59). Ai ishte një shërbëtor i devotshëm i Allahut i cili

25

gjithashtu e përgëzoi popullin e tij për ardhjen e profetit të fundit

i cili ishte paracaktuar si mëshirë për gjithë njerëzimin:

“Isai, biri i Merjemes tha: "O beni israilë, unë jam i dërguar

i All-llahut te ju, jam vërtetues i Tevratit që ishte para meje

dhe jam përgëzues për një të dërguar që do të vijë pas meje,

emri i të cilit është Ahmed!"” (Kur‟ani, 61:6).

Si u zhvillua besimi mbi trininë?

Sipas besimit të krishterë mbi trininë Ati, Biri dhe Fryma

e Shenjtë janë tre persona të të njëjtës substancë të cilët e

përbëjnë një Zot të Vetëm. Dikush me të drejtë mund të pyetet

tash: nëse Jezusi a.s., qoftë edhe sipas Biblës, e kishte mohuar

kategorikisht çfarëdo atribuimi të hyjnisë për vetveten dhe e

kishte cilësuar Allahun xh.sh. si Perëndinë e Vetëm të Vërtetë në

një mori rastesh, atëherë si u zhvillua apo prej nga u zbulua

besimi mbi trininë. Encyclopedia Britannica me të drejtë pohon:

“As fjala Trini, e as ndonjë doktrinë eksplicite si kjo, nuk

gjenden në Dhiatën e Re, dhe as Jezusi apo ndonjë nga

pasuesit e tij nuk kanë pasur ndonjë qëllim që ta kundërshtojnë

kredon e Dhiatës së Vjetër: “Dëgjo o Izrael, Zoti, Perëndia ynë

është një Zot i Vetëm” (Ligji i Përtërirë, 6:4). Doktrina e trinisë

u zhvillua gradualisht gjatë disa shekujve dhe nëpërmjet shumë

kontroversave...” 2

Zhvillimi i besimit mbi trininë u ndikua nga shumë

faktorë. Pikë së pari pasqyrimet pagane ishin gjigande në shekujt

e parë të krishterimit. Trualli ku u gdhendën doktrinat e

krishterimit ishte nga të gjitha anët një arenë e fuqishme e

2 Encyclopedia Britannica nën titullin “Trinity”

26

veprimeve dhe besëtytnive idhujtare. Janë shumë mirë të njohura

trinitë e besimeve të vjetra pagane dhe ndikimi i tyre gjatë

formimit të doktrinave të krishterimit ishte i pashmangshëm.

Teologjia e vjetër egjiptiane e kishte në thelb besimin mbi një

hyjni të mistershme të përbërë nga tre persona: Horus, Osiris dhe

Isis; dhe të mos harrojmë se Aleksandria e Egjiptit ishte një ndër

vatrat kryesore ku po formësohej doktrina e krishtere. Gjithashtu

besime pagane mbi hyjni trepjesëshe ishin të njohura edhe për

romakët dhe babilonasit. Edhe filozofët grekë kishin zhvilluar ide

mistike mbi trininë. Platoni me trininë e tij dhe idetë e tjera

filozofike ka pasur një ndikim të madh në zhvillimin e idesë për

Logosin Hyjnor me të cilin në fakt fillon Ungjilli sipas Gjonit

dhe i cili gjendet në thelb të teologjisë së sotme të krishterimit.

S‟do mend se nga këtu do të kenë depërtuar idetë mbi trininë tek

kisha të shekujve tre dhe katër pas Krishtit, pasi që këto kisha

ishin në kontakte direkte me këto mësime.

Nëse e shikojmë në perspektivë historinë e krishterimit të

hershëm do të shohim në mënyrë të mrekullueshme se si besimi

mbi trininë u ngrit nga asgjëja për tu bërë zyrtarisht një dogmë

themeltare e besimit të krishterë përfundimisht diku në shekullin

e VI pas Krishtit. Për shembull sipas kredos Apostolike, e cila

daton diku rreth vitit 200 pas Krishtit, përmendet Ati si Perëndia

i Vetëm i Vërtetë dhe për Jezusin nuk është dhënë as edhe një

shenjë e vetme e hyjnisë. Natyrisht Fryma e Shenjtë as që është

menduar të përfshihet në ndonjë Hyjni trepjesëshe në atë kohë.

Nën ndikimin e perandorit pagan Konstantinit në Koncilin e

Nikesë në vitin 325 pas Krishtit, Jezusi ngritet në një qenie të

mistershme të pafillim dhe pambarim duke u barazuar në një

mënyrë me vetë Zotin. Gjurmët e para të hyjnizimit të Frymës së

Shenjtë vendosen bindshëm në këtë koncil me këtë kredo;

mirëpo tek në shekullin e gjashtë me kredon Atanasiane trinia e

përbërë nga Ati, Biri dhe Fryma e Shenjtë gdhendet

përfundimisht si strumbullar i teologjisë së krishterë. Edhe pse

27

ky besim po u imponohej me dhunë shumicës së kishave të

krishtera dhe vazhdoi të mbijetonte falë forcës së pushtetit më së

shumti, numri i kishave të cilat nuk u pajtuan me këtë dogmë

ishte i madh gjithandej historisë. Grupe të hershme të të

krishterëve Unitarianë si Ebionitët, Basilidianët, Kapokratianët

etj kurrë nuk u pajtuan me këtë cenim të monoteizmit të pastër të

cilin e kishte predikuar Jezusi a.s. Gjithashtu gjatë historisë e deri

në ditët e sotme vazhduan të funksionojnë Kisha të ndryshme

Unitariane.

Krahas këtyre zhvillimeve politike dhe teologjike në dëm

të besimit të pastër monoteist, një ndikim të madh në zhvillimin e

trinisë e kishte edhe mosekzistimi i një forme të pandryshuar të

shkrimeve të shenjta. Ungjijtë dhe shkrimet e tjera të cilat më

vonë do të cilësoheshin si kanon i Biblës kaluan nëpër disa

ndryshime derisa morën formën që e kanë sot. Gjetja e

dorëshkrimeve të shekujve të hershëm të krishterimit na e bën të

ditur në mënyrën më të mrekullueshme se si ndikimet teologjike

të kishave të ndryshme vepronin direkt në ndryshimin e Biblës

me qëllim të vendosjes së dogmave të ndryshme të cilat Jezusi

kurrë nuk i kishte predikuar. Për shembull, në disa vende nëpër

Ungjij ku në dorëshkrimet e vjetra Ati i drejtohej Jezusit me

fjalët “I zgjedhuri im” më vonë kjo u ndryshua në “Biri im”.

Ndryshime të tjera bërë shkrimeve i jepnin Jezusit cilësi të cilat i

përmban vetëm Perëndia. Ruajtja e këtyre dorëshkrimeve të

vjetra është një dëshmi e gjallë se si nëpërmjet ndryshimeve

graduale dhe nganjëherë mjaft të vogla, besimet pagane të cilat e

ngrenë Jezusin në piedestalin e hyjnisë po tentohej të

mbështeteshin edhe nga Shkrimet e Shenjta. Madje në shkrime

futën duart e tyre njerëz të pandërgjegjshëm edhe me përmendje

eksplicite të trinisë (Letra 1 e Gjonit, 5:7) dhe me shekuj të tërë

kjo vazhdohej të konsiderohej si mësim i frymëzuar nga Zoti.

Një shembull tjetër i ndryshimit të Biblës me qëllim të ngritjes së

Jezusit në hyjni dhe të vendosjes së besimit mbi trininë është

28

vargu nga Mateu, 28:19: “Shkoni pra, dhe bëni dishepuj nga

të gjithë popujt duke i pagëzuar në emër të Atit e të Birit e të

Frymës së Shenjtë.” Të krishterët pohojnë se gjoja nëpërmjet

këtyre fjalëve vetë Jezusi e ka predikuar trininë duke e përdorur

fjalën „ emër‟ në njëjës dhe duke e pasuar këtë me përmendjen e

formulës së trinisë; e kjo sipas tyre do të duhej të nënkuptonte se

Zoti është NJË Perëndi i Vetëm por i përbërë nga TRE persona.

Mirëpo nuk ekziston asnjë dorëshkrim nga shekujt e parë të

krishterimit i cili do ta mbështeste autenticitetin e këtij vargu

kështu siç gjendet sot në shumicën e Biblave tona. Për më tepër,

gjatë tre shekujve të parë pas Krishtit sikur edhe deri në gjysmën

e shekullit të katërt ky varg nga etërit kishtarë si Euzebiusi,

Justin Martiri, Origeni, Afratesi etj citohej në formën: “Dhe

shkoni bëni dishepuj në emrin tim” pa e përmendur fare

pagëzimin ose formulën e trinisë. Vetëm pas Koncilit të Nikesë

ky varg fillon gjerësisht të përdoret në formën e tanishme duke e

përmbajtur formulën trinitariane të pagëzimit. Kështu që në një

mori rastesh zbulimi i shkrimeve të vjetra të krishtere e vuri në

pah padrejtësinë e bërë mësimeve të Jezuit. 3

Ky edhe ishte njëri nga qëllimet kryesore të dërgimit të

Profetit Muhamed a.s. nga ana e Allahut xh.sh. në mënyrë që të

rivendosej edhe një herë përfundimisht besimi i pastër në një Zot

të Vetëm dhe si i tillë të mos ndikohej më nga besime pagane.

Kjo u arrit nëpërmjet ruajtjes së Kur‟anit, Shpalljes së fundit

dhënë njerëzimit nga Zoti. Monoteizmi i pastër ashtu siç është

shpallur dhe ruajtur në Kur‟an nuk lë vend më për asnjë

mëdyshje lidhur me natyrën e Perëndisë.

3 Shënime të tjera rreth ndikimit të ndryshimeve të Biblës në teologjinë e

krishtere lexoni në kapitullin “A është Bibla Fjalë e Perëndisë”

29

Le t‟i përgjigjemi Jezusit

Do ta përmbyllim këtë shkrim me një citat të marrë nga A

List of False Reading of the Scripture nga Theophilus Lindsey

(1723 – 1808). Lindsey i pyet ata të cilët e adhurojnë Jezusin se

si do të ishte reagimi i tyre nëse Jezusi do t‟iu paraqitej atyre dhe

do t‟ua bënte pyetjet vijuese:

“Përse i adresoni devocionet tuaja tek unë? A u kam

udhëzuar ndonjëherë që ta bëni këtë, ose a e kam propozuar

vetveten si objekt të adhurimit religjioz?

A nuk e kam vënë veten time vazhdimisht dhe deri në fundin

e fundit si një shembull për t‟iu lutur Atit; Atit tim dhe Atit

tuaj, Zotit tim dhe Zotit tuaj? (Gjoni, 20:17)

Kur apostujt e mi kërkuan nga unë që ti mësoj se si të luten

(Luka, 11:1-2) a i mësova unë ata që të më luten mua ose

ndonjë personi tjetër përveç Atit?

A e quajta ndonjëherë veten time Zot, apo a ju thashë se

unë isha Krijuesi i botës dhe se unë duhej të adhurohesha?