Vetëm për të vegjlit në Ramazan


Falënderimi i takon Allahut, Zotit të Botëve dhe paqja dhe


bekimi qofshin për më të ndershmin e Pejgambereve dhe të


dërguarve.


E në vijim: Kjo është një përmbledhje e shkurtë e fetvave të


Dijetarëve rreth agjërimit të fëmijëve të dashur.


Pyetja: Kur duhet të agjëron fëmija dhe cila është mosha në të


cilën obligohet me agjërim?


Përgjigja: Fëmija urdhërohet me namaz kur t’i mbush shtatë


vjet dhe rrihet për moskryerjen e tij kur t’i mbush dhjetë vite


ndërsa i obligohet kur të arrin moshën e pjekurisë. Mosha e


pjekurisë arrihet me ndonjërën nga këto:


- Dalja e spermës me epsh.


- Dalja e qimeve përreth organit gjenital.


- Ejakulimi në ëndërr nëse sperma del realisht.


- Arritja e pesëmbëdhjetë viteve.


Femra është e njëjtë me mashkullin në këtë vetëm se e shton


çështjen e katërt e që është: menstruacionet.


Bazë për këtë është hadithi i transmetuar nga Imam Ahmedi dhe


Ebu Davudi prej Amr b. Shuajbit nga babai i tij, nga gjyshi i tij i cili


ka thënë: I Dërguari i Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin


mbi të) ka thënë: “Urdhëroni fëmijët e juaj me namaz kur t’i


mbushin shtatë vjet, e i rrihni ata kur t’i mbushin dhjetë vjet si dhe


i ndani ata nga shtrati.”


Dhe atë që e ka transmetuar Aisheja (Allahu qoftë i kënaqur me


të) nga Pejgamberi (paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të) se


ka thënë:


Vetëm për të vegjlit në Ramazan 2009


3


“Është ngritur lapsi nga tre persona: Nga ai që është fjet derisa të


zgjohet, nga fëmija derisa të arrin moshën e pjekurisë dhe nga i


çmenduri derisa të kthjellet.” (Ahmedi). Përafërsisht të njëjtë e ka


transmetuar nga Aliu (Allahu qoftë i kënaqur me të). Si dhe e ka


transmetuar Ebu Davudi, Tirmidhiu i cili thotë hadith hasen.


Allahu e din më së miri.


[Komisioni i përhershëm për Fetva- fetvaja numër: 1787]


Pyetja: A urdhërohet me agjërim fëmija që dallon? Dhe a


pranohet prej tij nëse e arrin moshën e pjekurisë gjatë agjërimit?


Përgjigja: Djemtë dhe vajzat kur të arrijnë shtatë vjet e më


shumë urdhërohen me agjërim me qëllim që të adaptohen me të.


Kujdestarët e tyre duhet t’i urdhërojnë me të sikurse i urdhërojnë


për namaz e kur të arrijnë moshën e pjekurisë iu obligohet atyre.


E nëse arrin moshën e pjekurisë gjatë ditës, ajo ditë pranohet


nga ata. Nëse supozojmë se fëmija i ka mbushur pesëmbëdhjetë


vjet me rastin e zenitit e ai është agjërueshëm kjo ditë pranohet nga


ai. Fillimi i asaj dite për të ka qenë agjërim vullnetar ndërsa fundi i


obliguar nëse vetëm se nuk e ka arrit moshën e pjekurisë me daljen


e qimeve rreth organit gjenital e kjo është që quhet ‘El Ane’ apo


përmes daljes së spermës me epsh.


Kësisoj është edhe për vajzën dispozita për të dy është e njëjtë


vetëm se vajza arrin pjekurinë me një çështje shtesë e që është:


menstruacionet.


[Shejh Ibn Baz në “Tuhfet El Ihvan”, fq: 160]


Pyetja: A urdhërohen fëmijët nën moshën pesëmbëdhjetë


vjeçare me agjërim sikurse që urdhërohen me namaz?


Vetëm për të vegjlit në Ramazan 2009


4


Përgjigja: Po, fëmijët të cilët nuk kanë arritur moshën e


pjekurisë urdhërohen me agjërim nëse kanë mundësi ta bëjnë atë


sikurse që vepronin Sahabët me fëmijët e tyre.


Dijetarët e kanë përmendur se kujdestari i urdhëron të vegjlit që


i ka nën përkujdesje me agjërim në mënyrë që të ushtrohen dhe ta


mësohen me të si dhe të nguliten parimet islame në shpirtrat e tyre


derisa të bëhen si natyrshmëri e tyre. Por, nëse iu vjen vështirë dhe


i dëmton atëherë nuk iu imponohet. Këtu dua të tërheq vërejtjen


disa baballarëve apo nënave të cilat i ndalojnë fëmijët e tyre nga


agjërimi duke vepruar në kundërshtim me atë që vepronin Sahabët


(Allahu qoftë i kënaqur me ta). Ata pretendojnë se i ndalojnë


fëmijët për t’i mëshiruar dhe nga malli për ta por, realiteti është


mëshirë ndaj fëmijëve është: Urdhërimi i tyre me parimet e Islamit


dhe edukimi e mësimi i tyre me to. E kjo padyshim është prej


edukatës së mirë dhe përkujdesjes së plotë.


Është vërtetuar se Pejgamberi (paqja dhe bekimi i Allahut


qofshin mbi të) ka thënë:


“Burri është kujdestar në shtëpinë e tij dhe përgjegjës për familjen


e tij.”


Ajo që duhet ta bëjnë kujdestarët karshi atyre që janë nën


përkujdesjen e tyre qofshin anëtarë të familjes, apo të vegjlit është


t’i frikësohen Allahut të lartësuar për ta dhe t’i urdhërojnë me atë


që janë porositur ta bëjnë me ta e që është urdhri për zbatimin e


parimeve islame.


[Shejh Muhamed b. Salih El Uthejmin, “Kitab Ed Dave”,1/145-146.]


Pyetja: Cila është norma për agjërimin e fëmijës i cili nuk ka


arritur moshën e pjekurisë?


Përgjigja: Agjërimi i fëmijës sikurse që kemi përmendur nuk


është obligim për të por, kujdestari i tij duhet ta urdhërojë me të


Vetëm për të vegjlit në Ramazan 2009


5


me qëllim që të mësohet. D.m.th agjërimi për fëmijën është synet.


Ai ka shpërblim për agjërimin dhe nuk ka mëkat nëse e lë atë.


[Shejh Ibn Uthejmini, “Fikhul Ibadat”,fq. 186]


Pyetja: Fëmija im insiston ta agjëroj Ramazanin edhe pse


agjërimi i bën dëm për shkak të moshës së tij të re dhe gjendjes jo


të mirë shëndetësore, a ta përdori me të forcën që t’ia prish


agjërimin?


Përgjigja: Nëse është i vogël dhe nuk ka arritur moshën e


pjekurisë agjërimin nuk e ka obligim por, nëse ka mundësi ta bëjë


atë pa vështirësi atëherë urdhërohet me të. Sahabët (Allahu qoftë i


kënaqur me ta) i urdhëronin fëmijët e tyre të agjërojnë sa ë kur


ndonjëri nga ata qante i jepnin lodra që të luante me to por, nëse


vërtetohet se kjo i bën dëm atëherë pengohet prej tij. Përderisa


Allahu i lartësuar na ka ndaluar t’iu japim fëmijëve pasuritë e tyre


për shkak të frikës se i shkapërderdhin ato atëherë frika për


dëmtimin e trupit është më meritore që të na bëjë ti ndalojmë prej


tij. Mirëpo, pengimi i tyre nuk duhet të bëhet me forcë për shkak


se ajo nuk duhet të përdoret në sjelljen tonë me fëmijët dhe


edukimin e tyre.


[Fetva dhe libra të Shejh Ibn Uthejminit: 1/493]


Pyetja: Kur obligohet vajza të agjëron?


Përgjigja: Vajza obligohet të agjëron kur të arrin moshën në të


cilën ngarkohet me obligimet islame. Kjo moshë ( mosha e


pjekurisë) arrihet me përmbushjen e pesëmbëdhjetë viteve, daljes


së qimeve rreth organit gjenital, ejakulimit të spermës,


menstruacioneve apo shtatzënisë. Kurdo që të shfaqet njëra nga


këto shenja ajo obligohet me agjërim edhe nëse i ka vetëm dhjetë


vjet. Shumë femra iu vijnë menstruacionet duke qenë në moshën


dhjetë apo njëmbëdhjetë vjeçare dhe familjet e tyre bëhen tolerantë


dhe e llogarisin të vogël kështu që nuk e obligojnë me agjërim. E


Vetëm për të vegjlit në Ramazan 2009


6


kjo është gabim ngase vajza kur t’i vijnë menstruacionet vetëm se


ka hyrë në radhën e grave dhe shkruan për të lapsi i obligimeve.


Allahu e din më së miri.


[Shejh Abdullah b. Xhibrin, “Fetava Es Sijam”, fq.34]


Vajza kur të arrin moshën e pjekurisë obligohet me agjërim


Pyetja: Isha në të katërmbëdhjetat kur më erdhën


menstruacionet dhe Ramazanin e atij vitit nuk e kam agjëruar por,


ua bëjë me dije se kjo punë ishte për shkak të padijes sime dhe


familjes sime, ngase kemi qenë të izoluar nga dijetarët dhe nuk


kishim dije për këtë. Ramazanin e ardhshëm e kam agjëruar.


Gjithashtu kam dëgjuar nga disa mufti se femrës kur t’i vijnë


menstruacionet ajo obligohet me agjërimin qoftë edhe nëse është


me e re se sa mosha e pjekurisë. Shpresojmë të na përgjigjeni?


Përgjigja: Kjo pyetëse e cila ka përmendur se i kanë ardhur


menstruacionet në moshën katërmbëdhjetë vjeçare dhe nuk e ka


ditur se mosha e pjekurisë realizohet me këtë nuk ka mëkat që e ka


lënë agjërimin e atij viti, ngase ishte e padijshme e i padituri nuk ka


mëkat. Por, me ta ditur se agjërimi është obligim për të ajo duhet


të ngutet ta kompensojë me agjërim muajin në të cilin i kanë


ardhur menstruacionet sepse, vajza kurdo që t’i vijnë


menstruacionet i obligohet asaj agjërimi.


Mosha e pjekurisë te femra arrihet me njërën nga këto katër gjëra:


- T’i mbush pesëmbëdhjetë vjet.


- T’i dalin qimet rreth organit gjenital.


- Të ejakulon.


- T’i vijnë menstruacionet.


Vetëm për të vegjlit në Ramazan 2009


7


Nëse ndodh njëra nga këto katër atëherë ajo e ka arritur moshën


e pjekurisë dhe ngarkohet e obligohet me adhurimet sikurse një


femër e rritur në moshë.


[El Munteka min Fetava Shejh salih Fevzan: 3/132]


A ta obligoj djalin tim me agjërim?


Pyetja: E kam një djalë dymbëdhjetë vjeçar a ta obligoj me


agjërim apo agjërimi i tij është vullnetar dhe jo obligim? Duke e


ditur se ai ndoshta nuk ka mundësi ta agjëron muajin e plotë,


Allahu ju shpërbleftë.


Përgjigjja: Nëse djali i lartë përmendur nuk e ka arritur moshën


e pjekurisë agjërimi nuk është obligim për të por, ju duhet ta


urdhëroni me agjërim nëse ka mundësi ta bëjë atë që të ushtrohet


dhe të mësohet me të dhe kjo sikurse që urdhërohet me namaz kur


i arrin dhjetë vjet dhe rrihet për të. Allahu iu dhuroftë sukses të


gjithëve.


[Shejh Abdulaziz b. Baz, “Tuhfetul Ihvan”, fq. 72]


Agjërimi i Ramazanit obligohet me arritjen e moshës së pjekurisë


Pyetja: E kam një vajzë që i ka mbushur trembëdhjetë vjet e te


ne është e një bindje se vajzat nuk duhet të agjëron derisa t’i arrin


pesëmbëdhjetë vjet. Por, disa njerëz më treguan se vajzës kut t’i


vijnë menstruacionet obligohet me agjërim. Pas kësaj e kemi pyetur


dhe na ka treguar se i kanë ardhur para tre vjetëve d.m.th. kur ka


qenë dhjetë vjeç. Për këtë duam ta dimë të vërtetën a duhet të


agjëron vajza kur t’i mbush pesëmbëdhjetë vjet apo kur t’i vijnë


menstruacionet dhe çka të bëjmë me tri vitet e kaluara, a t’i


agjëron? Duke e marrë parasysh se ne nuk e kemi ditur këtë.


Shpresoj të përgjigjeni pyetjes sonë të falënderuar nga ne?


Vetëm për të vegjlit në Ramazan 2009


8


Përgjigja: Po të tregoj se Ramazanin e ka obligim kur të arrin


moshën e pjekurisë e atë e arrin me njërën nga këto:


- Arritjen e moshës pesëmbëdhjetë vjeçare.


- Menstruacionet.


- Dalja e qimeve të forta përreth organit gjenital.


- Ejakulimi i spermës qoftë zgjuar apo në gjumë edhe nëse


mosha e saj është nën pesëmbëdhjetë vjet.


Duke u mbështetur në këtë themi se ajo ka obligim ta


kompensojë agjërimin e lënë pasi që kanë filluar menstruacionet si


dhe kompensimi i ditëve të cilat i kanë ardhur menstruacionet gjatë


ramazanit. Si obligohet me shpagim e që është ushqimi i një të


varfëri për çdo ditë të lënë për shkak të vonimit të kompensimit


gjer në ramazanin tjetër e sasia e ushqimit është një Sa’a1 prej


ushqimit të njohur në vendin tuaj. D.m.th obligohet me shpagimin


për çdo ditë të lënë nëse ka mundësi ta bëjë këtë e nëse është e


varfër atëherë bie obligimi i shpagimit e mbetet vetëm kompensimi


me agjërimin. Allahu iu dhuroftë të gjithëve sukses në atë që e


donë Ai.


[Mexhmu Fetava ve Mekalat Li Shejh AbdulAziz b. Baz: 15/173]


Pyetja: Cilat janë kushtet e saktësisë së agjërimit të fëmijës?


Përgjigja: Është mirë për prindërit t’i mësojnë fëmijët e tyre për


të agjëruar në vegjëli nëse kanë mundësi për këtë edhe nëse i kanë


më pak se dhjetë vjet. E kur të arrin ndonjëri prej tyre moshën e


pjekurisë ia imponojnë agjërimin. Nëse agjëron para moshës së


pjekurisë ai duhet të lë çdo gjë që e prish agjërimin sikurse i madhi


qoftë ajo ushqim apo të ngjashme. Dhe për agjërimin ka ai


shpërblim si dhe prindërit e tij.


1 Pesha e tij është përafërsisht 2.40 kg.


Vetëm për të vegjlit në Ramazan 2009


9


[Shejh Abdullah b. Xhibrin, “Fetava Es Sijam”,fq.33]


Pyetja: A obligohet agjërimi për të vegjlit?


Përgjigjja: I vogli i cili nuk e ka arrit moshën e pjekurisë nuk e


ka agjërimin të obliguar por, ushtrohet me të sidomos kur t’i


afrohet moshës së pjekurisë ashtu që kur ta arrin i lehtësohet


agjërimi përkundër nëse e lë derisa të hyn në moshën e pjekurisë


atëherë ai gjen vështirësi dhe i vjen rëndë.


Është vërtetuar se Sahabët i kanë urdhëruar fëmijët e tyre me


agjërimin e ditës së Ashurasë kur u urdhëruan ta agjëronin dhe


thanë: Kur thoshte fëmija dua ushqim i jepnim lodër prej pambuku


që të luajë me të derisa të perëndon dielli.


[Shejh Abdullah b. Xhibrin, “Fetava Es Sijam”,fq.33]