Pyetja: A dallon zekati i cili është shtyllë e Islamit dhe që është
obligim për çdo mysliman nga zekati i fitrit?
Përgjigja:
Falënderimi i takon Allahut ..
Po, zekati i cili është një nga pesë shtyllat e Islamit dallon nga
zekati i cili jepet me rastin e përfundimit të agjërimit të muajit
Ramazan.
E para: e që është zekati që jepet nga pasuria në lloje të
pasurisë e që janë:
1- Kafshët shtëpiake(Devetë, lopët dhe delet)
2- Ari dhe Argjendi: e njëjta dispozitë vlen edhe për paratë.
3- Malli i ekspozuar për tregti.
4- Ajo që del nga toka dhe kjo përmban dy gjëra:
E para: Të mbjellurat dhe frytet. Dijetarët kanë konsensus se
zekati është i obliguar në katër lloje, e ato janë: Gruri, elbi, hurmat
dhe rrushi i terur. Ndërsa përveç këtyre llojeve kanë mospajtim
mes vete.
E dyta: Err Rrikaz – e që është pasuria e jo besimtarëve e cila
është e varrosur (groposur) në tokë dhe e gjen një mysliman.
Ibn Tejmije (Allahu e mëshiroftë) ka transmetuar nga Ibn
Mundhiri (Allahu e mëshiroftë) në librin e tij “Mexhmuul Fetava”1,
i cili ka thënë: “ “Dijetarët kanë konsensus se zekati jepet në nëntë gjëra:
Për devetë, lopët, delet, ari, argjendi, gruri, elbi, hurmat dhe rrushi i thatë. Kur
të arrin secili lloj prej tyre sasinë e obliguar për të dhënë zekat.”
Ndërsa kanë mospajtim në llojet e tjera të pasurisë.
Zekati në këto pasuri obligohet sipas kushteve të caktuara, e
obligim është nxjerrja e një sasie të pasurisë të cilën e cakton
sheriati.
Ky lloj i zekatit është shtyllë prej shtyllave të Islamit ku ai që e
mohon del nga Islami dhe ai që nuk e jep është gjithsesi fasik
(mëkatar).
Udhëheqësi mysliman e ka për obligim t’ia merr me dhunë e
nëse insiston në mos dhënien e tij dhe mbrohet me fisin apo diç
tjetër luftohet për këtë.
1 Mexhmuul Fetava: 25/10.
3
Abdullah b. Umeri (Allahu qoftë i kënaqur me të dy) thotë se e
kam dëgjuar Pejgamberin (paqja dhe shpëtimi i Allahut qofshin
mbi të) duke thënë:
“Islami është ndërtuar mbi pesë (shtylla): Dëshminë se nuk meriton
askush adhurimin, faljen e Namazit, dhënien e Zekatit, agjërimin e
Ramazanit dhe Haxhin.” 2
Gjithashtu Ibn Umeri transmeton se Pejgamberi (paqja dhe
shpëtimi i Allahut qofshin mbi të) ka thënë:
”Jam urdhëruar t’i luftoj njerëzit përderisa të dëshmojnë se nuk
meriton askush adhurim pos Allahut dhe se Muhamedi është i
dërguar i Tij dhe të falin namazin e të japin zekatin. E kur ta bëjnë
këtë, atëherë gjaku dhe pasuria e tyre janë të mbrojtura nga unë
përveç me të drejtë të Islamit dhe llogaria e tyre i takon Allahut.” 3
Sahabët kanë konsensus se ata që nuk e japin zekatin duhet të
luftohen. Për këtë transmetohet nga Ebu Hurejra (Allahu qoftë i
kënaqur me të) se ka thënë: “Kur vdiq Pejgamberi (paqja dhe shpëtimi i
Allahut qofshin mbi të) dhe u zgjodh Ebu Bekri si dhe dolën nga feja ata që
dolën prej arabëve, Omeri (Allahu qoftë i kënaqur me të) i tha Ebu Bekrit:
“Si po i lufton njerëzit kur Pejgamberi (paqja dhe shpëtimi i Allahut qofshin
mbi të) ka thënë:
“Jam urdhëruar t’i luftoj njerëzit gjersa të thonë: La ilahe il-lAllah
(nuk meriton askush adhurim pos Allahut) dhe ai që e thotë këtë e ka
të mbrojtur nga unë pasurinë dhe veten e tij përveç me të drejtën
islame dhe llogaria e tij i takon Allahut.” Ebu Bekri i tha: Pasha
Allahun, do ta luftoj çdokënd që bën dallim mes namazit dhe zekatit, ngase
zekati është e drejtë në pasuri. Pasha Allahun nëse nuk ma japin një “anak”
(dele të vogël) të cilën ia kanë dhënë Pejgamberit (paqja dhe shpëtimi i Allahut
qofshin mbi të) do t’i luftoja për këtë gjë. Atëherë Omeri tha: Pasha Allahun,
e vërejta se Allahu ia kishte hapë gjoksin Ebu Bekrit (Allahu qoftë i
kënaqur me të) dhe e kuptova se kjo ishte e vërteta.
E dyta: Ndërsa zekati i cili obligohet në fund të Ramazanit
është zekati i Fitrit. Dijetarët kanë konsensus për obligimin e tij
përveç ndonjë mospajtimi të rrallë.4
Ajo është në gradë më të ulët se sa zekati i obliguar në pasuri si
në obligim ashtu edhe në pozitë. Zekati i Fitrit nuk është shtyllë
prej shtyllave të Islamit si dhe nuk del nga feja ai që e mohon atë.
Zekati i Fitrit është obliguar në hadithe të shumta e prej tyre:
2 Buhariu me nr: 8 dhe Muslimi me nr: 16.
3 Buhariu me nr: 25 dhe Muslimi me nr: 22.
4 Shiko Tarhu Et tethrib: 4/46.
4
- Abdullah b. Umeri (Allahu qoftë i kënaqur me ta) thotë:
“I Dërguari i Allahut e ka bërë obligim sadaktul Fitrin një sa’a hurma
apo një sa’a elbi për: Robin dhe të lirin, mashkullin dhe femrën, të
voglin dhe të madhin, prej myslimanëve dhe ka urdhëruar të jepet
para se të dalin njerëzit për në namaz të Bajramit.” 5
- Ibn Abasit (Allahu qoftë i kënaqur me ta) i cili ka thënë:
“Pejgamberi (paqja dhe bekimi i Allahut qoftë mbi të) e ka obliguar
sadakatul Fitrin si pastrim për agjëruesin prej fjalëve dhe veprave të
kota dhe ushqim për të varfëritë. Ai që e jep para namazit atij i
pranohet si zekat i Fitrit e nëse e jep pas namazi,t atëherë është
sadakë (lëmoshë) prej sadakave.”6
5 Buhariu me nr: 1503 dhe Muslimi me nr: 984.
6 Ebu Davudi me nr: 1609 dhe Shejh Albani e konsideron të saktë në Sahih Sunen
Ebi Davud.