Përkufizimi më i pranuar i një shoku të Profetit Muhamed është dikush që takoi Profetin, besoi në të dhe vdiq si musliman. Përkthimi arabisht i fjalës shoqërues është sahabi, kështu që sahabët (shumësi) bëhen sahaba. Si me të gjitha fjalët arabe ka shumë hije dhe nivele kuptimi. Rrënja e fjalës është sa-hi-ba dhe do të thotë afërsi fizike ose të ulet me të, kështu që një sahabi zakonisht konsiderohet se dikush ka qenë afër Profetit Muhamed; dikush që kaloi kohë të konsiderueshme në shoqërinë ose praninë e tij. Shokët, burrat, gratë dhe fëmijët e donin shtrenjtë Profetin Muhamed dhe kushdo prej tyre do të kishte dhënë jetën e tij në mbrojtje të tij ose në mbrojtje të fesë së re.
Të dy Zoti dhe Profeti Muhamed iu përgjigjën shokëve dashuri dhe përkushtim.
"... Zoti është i kënaqur me ta pasi ata janë të kënaqur me Të. Ai ka përgatitur për ta kopshte nën të cilët rrjedhin lumenjtë (Parajsë), për të banuar atje përgjithmonë." (Kurani 9: 100)
Profeti Muhamed, Zoti e lavdëroftë, tha: "Më i miri i kombit tim është brezi im, më pas ata që i ndjekin ata dhe pastaj ata që i ndjekin ata." [1]
Shokët konsiderohen brezi më i mirë i kombit islam, si atëherë ashtu edhe tani. Ne mësojmë për etiketimet dhe mënyrat e tyre, ne lexojmë tregimet e tyre dhe çuditemi me shfrytëzimet e tyre; ne admirojmë zellin e tyre fetar dhe përkushtimin e tyre të plotë ndaj Zotit dhe të Dërguarit të Tij. Sidoqoftë, shpesh na mungon një kuptim irësor i jetës së tyre. Kush ishin këta burra, gra dhe fëmijë? Si ishin jeta e tyre para ardhjes së Islamit? Cilët njerëz ishin ata përpara se të vendosnin të dashurojnë dhe ndjekin Profetin Muhamed? Dhe përveç kësaj çfarë ishte për Profetin Muhamed që prodhoi një përkushtim kaq të plotë?
Njerëzit që jetuan në shoqërinë nga e cila erdhi Profeti ishin nga sfera të ndryshme të jetës, saktësisht siç do të gjesh sot në një qytet të vogël. Disa ishin të pasur ndërsa të tjerët ishin të varfër, disa të tjerë kur ishin të mirë, ndërsa të tjerët ishin mizorë. Disa ishin të sinqertë ndërsa të tjerët jo. Shokët e Profetit, Allahu e lavdërojnë atë, ishin vërtet më të mirët e të gjithë njerëzve. Ibn Masud, një prej sahabëve, tha: "Në të vërtetë, Allahu i Lartësuar, e zgjodhi Muhamedin si Profetin e Tij, sepse ai ishte më i devotshmi nga robët e Tij, dhe Allahu e dërgoi atë me Mesazhin. Allahu pastaj zgjodhi Shokët e Profetit për bëhu me Profetin pasi ata ishin më të mirët nga të gjithë njerëzit pas tij ".
Në Arabinë para-Islamike nuk kishte asnjë sistem qeverisjeje, kështu që nuk kishte ligj dhe rregull. Nëse kryheshin krime, pala e dëmtuar e merrte drejtësinë në duart e tij. Një person u ndje i sigurt vetëm midis fisit të tij dhe duket se gadishulli ishte në një gjendje të vazhdueshme lufte. Mosmarrëveshjet u vendosën në beteja dhe u njohën dhe u përdorën kodet e vjetra dhe të kota dhe sistemet e nderit. Tregtia e karavanit ishte një element i rëndësishëm në Arabi dhe pasuritë u fituan dhe humbën përmes tregtimit të gjërave aq të ndryshme sa deve, rrush të thatë dhe bare argjendi.
Islami ishte në gjendje të merrte më të mirën e shoqërisë arabe dhe ta përdorte atë. Tiparet e tyre të lindura të trimërisë, forcës dhe ashpërsisë u përdorën nga Islami. Një lidhje me Zotin ndryshoi jetën e shokëve të Profetit Muhamed. Islami mori një popull të padisiplinuar dhe i përdori ata për të vendosur një sistem rregulli për dallim nga cilido tjetër që njihet për njerëzimin. Dashuria për Profetin Muhamed ndryshoi jetën atëherë, ashtu si tani. Le të hedhim një vështrim në disa nga ndryshimet në jetën e shokëve dhe do të shohim se kjo, brezi i parë i muslimanëve ishte shumë i ngjashëm me njerëzit që ishin kthyer në Islam tani, në shekullin XXI.
Hamzah lbn Abdul Muttalib, the Prophet’s paternal uncle was of a similar age to Muhammad, they played together as children. However as they grew older they parted ways. Hamzah preferred a life of leisure trying to secure a place amongst the leaders of Makkah while Muhammad chose a life of contemplation. Hamzah enjoyed his life; he was strong and well respected. He seemed to be on a path of leadership but soon all his acquaintances were talking about Muhammad and how he was destroying the lifestyle they had come to enjoy. Hamzah found himself having to make a decision when one day he learned that Muhammad had been insulted by the men Hamzah had been friends with in his quest for the good life. He chose Muhammad and converted to Islam and in doing so turned his back on a life of luxury and indolence. Hamzah knew Muhammad well, loved him like a brother and found that his decision was not a hard one to make.
Rruga e Omar Ibn Al Khattabit në Islam filloi me një urrejtje të ashpër ndaj Muhamedit por ajo urrejtje shpejt u shndërrua në një dashuri të ashpër. Kur mësimet e Muhamedit u bënë problem për burrat e Mekës, Omeri shqiptoi hapur urrejtjen e tij për Islamin dhe mori pjesë në abuzimin dhe torturimin e shumë prej konvertuesve më të dobët në Islam. Urrejtja e tij ndaj Islamit dhe mënyra se si ai mund të ndryshojë jetën ishte aq e fortë sa ai vullnetarisht për të vrarë Profetin Muhamed. Me marrjen e vendimit dhe pa hezitim të sekondës, ai zbriti në rrugët e Mekës me qëllim që të tërhiqte shpatën e tij dhe t'i jepte fund jetës së Profetit të Zotit. Omeri ishte njeri me forcë, ai kishte frikë dhe admirohej për guximin e tij por edhe ai u kapërcye nga bukuria sublime e Kuranit dhe njohja e tij për mirësinë dhe drejtësinë e lindur të njeriut Muhamed.
Udhëheqësi Makkan i njohur si 'Abu Jahal' (d.m.th. babai i injorancës) në të vërtetë u emërua Amr ibn Hisham dhe ai njihej zakonisht si 'Abu Hakam' (Ati i Urtësisë). Armiqësia dhe armiqësia e tij e pamëshirshme ndaj Islamit, megjithatë, i dha atij emrin Abu Jahal në mesin e muslimanëve. Ai ishte një politeist i vendosur dhe e urrente Profetin Muhamed. Ai shfrytëzoi çdo mundësi për ta mallkuar dhe poshtëruar atë. Nëse do të zbulonte një konvertim, ai do ta qortonte dhe do ta poshtëronte. Nëse ai zbuloi se një tregtar ishte kthyer në Islam, ai do të jepte urdhër që askush të mos tregtonte me të duke shkatërruar kështu jetesën e tij dhe duke e bërë atë të varfërohet. Ebu Xhehali u zhduk në betejën e parë të luftuar kundër Mekanëve, Betejës së Bedrit. Djali i tij Ikrimah, sidoqoftë, u bë një nga udhëheqësit e rëndësishëm ushtarak dhe civil të kombit islam.Pas vitesh urrejtje ndaj Islamit ai përqafoi besimin e ri kur vëzhgoi drejtësinë e Profetit Muhamed ndaj banorëve të Mekës. Kur u pushtua Mekka Profeti Muhamed mund të lehtësonte me vdekje armiqtë e tij më të urryer, megjithatë ndjenja e tij e drejtësisë bëri që ai të dhuronte një falje të përgjithshme dhe amnisti.
Këta tre burra ishin shumë të fortë si në karakter ashtu edhe në fizik. Ata nuk u dominuan lehtësisht në fakt ata zakonisht ishin ata me dorën e sipërme. Ata morën vendime të shpejta dhe të vendosura për të përqafuar Islamin dhe për të ndjekur Profetin Muhamed. Në artikullin tjetër, ne do të shikojmë cilësitë dhe tiparet e karakterit të Profetit Muhamed dhe do të pyesim se çfarë ishte ajo që i bëri njerëzit të durojnë torturat dhe gjykimet në mënyrë që të mbështesin fenë e tyre të re dhe të ndjekin Profetin e tyre.
Arabia ishte një shoqëri e dhunshme e mbizotëruar nga mashkulli. Të fortët patën sukses ndërsa të dobëtit u zhdukën. Gratë ishin më pak se chattels dhe vajzat e fëmijëve u varrosën të gjalla me më pak kujdes se ne sot varrosim kafshët tona. Këto ishin kushtet në të cilat jetuan burrat, gratë dhe fëmijët që u bënë shoqëruesit e Profetit Muhamed. Ishte në këtë shoqëri pa ligj që Zoti ndërhyri dhe i dha botës njeriut që njihet si, "një mëshirë për njerëzimin". Ky ishte një njeri që vlerësonte jetën, ndershmërinë dhe bujarinë. Populli e admiroi atë për besueshmërinë e tij edhe para shpalljes së Islamit. Ai ishte karizmatik dhe i arritshëm për të gjithë; burra, gra dhe fëmijë njësoj.
"Dhe Ne nuk ju kemi dërguar, [O Muhamed], përveç si mëshirë për botët." (Kurani 21: 107)
Muhamedi ishte një njeri vetëmohues që i kushtoi 23 vitet e fundit të jetës së tij duke i mësuar shokët dhe ndjekësit e tij se si ta adhuronin Zotin dhe si ta respektonin njerëzimin. Ai dha një mesazh të përshkruar me konceptet e mëshirës, faljes dhe drejtësisë për të gjithë. Ishte një mesazh shumë tërheqës për të varfërit dhe të zhveshurit poshtë, nga të cilët kishte shumë por ishte edhe tërheqës për të pasurit.
Profeti Muhamed jetoi në një botë ku të fortët mbizotëruan dhe të dobëtit u zhdukën, por edhe para Islamit ai ishte një njeri mikpritës me zemër të butë, tiparet dhe cilësitë e admirueshme të të cilit i bënë njerëzit të duan të afrohen me të. Ai ishte një djalë i ri i dëlirë dhe soditës, por të rinjtë e egër dhe të padisiplinuar pëlqyen të ndajnë shoqërinë e tij. Ai ishte ajo që ne do ta quajmë sot një djalë i gjithanshëm i mirë; ai që mund të besohet dhe të mbështetet. Ndërsa u rrit në moshën madhore Profeti Muhamed njihej si një mik i mirë dhe biznesmen i ndershëm. Në mesin e banorëve të Mekës ai njihej si Al-Ameen - i besueshëm. Ata iu drejtuan atij për gjykim dhe këshillim dhe për shkak të ndershmërisë së tij shpesh iu kërkua të ndërmjetësonte mosmarrëveshjet ose të mbante sende në mirëbesim.
Njerëzit që e njihnin Profetin Muhamed më së miri kishin pak vështirësi ta pranonin Profetësinë e tij ose porosinë befasuese me të cilën ai kërkonte të frymëzonte njerëzit me të. Ata ishin të vetëdijshëm për karakterin e tij, veçanërisht mungesën e arrogancës dhe dhembshurinë e tij për ata më pak me fat se ai vetë. Në mesin e pasuesve të hershëm të Profetit Muhamed ishin shumë njerëz të varfër, të varfër dhe të vetmuar. Ata u mblodhën në anën e tij dhe mezi prisnin të ngushëllojnë fjalët dhe veprat e tij. Shumë menduan se më në fund kishin dikë që i kuptonte nevojat e tyre fizike dhe kujdesej për gjendjen e shpirtrave të tyre. Mjerisht megjithatë këta ishin të njëjtët njerëz që në fillim u përqeshën, dhe më pas torturuan dhe abuzuan për besimet e tyre të reja. Ata ishin pa mbështetje fisnore dhe shumë vuajtën tmerrësisht për shkak të lidhjes së tyre me Profetin Muhamed dhe pranimin e tyre të mesazhit të tij për Islamin.
Sipas biografit Ibn Ishaq, një skllav i quajtur Bilal vuajti tmerrësisht për pranimin e tij të menjëhershëm të porosisë së Profetit Muhamed. Ai u rrah pa mëshirë, u tërhoq nëpër rrugët dhe kodrat e Mekës për qafë dhe iu nënshtrua periudhave të gjata pa ushqim dhe ujë. Pronari i tij Umajja ibn Khalaf thuhet se "do ta nxirrnin jashtë në pjesën më të nxehtë të ditës dhe do ta hidhnin mbi shpinë në luginën e hapur dhe do të vishnin në gjoks një shkëmb të madh; atëherë ai do t'i thoshte:" Do të qëndrosh këtu derisa të vdisni ose mohoni Muhamedin dhe adhuroni el-Latin dhe el-Uzza ". [1] Bilal nuk do të hiqte dorë nga Islami dhe në mes të vuajtjeve të tij ai shqiptoi vetëm një fjalë - Ahad (që do të thotë Një Zot).
Pas disa vitesh bojkoti ekonomik, abuzimi dhe torturash, muslimanët e rinj nuk kishin zgjidhje tjetër përveç të shpërngulesh në qytetin Yathrib (Madina). Atje njerëzit ishin të gatshëm të mirëpresnin Profetin Muhamed si udhëheqësin e tyre laik dhe shpirtëror, por largimi nga Mekka, veçanërisht masivisht, u tregua problematike. Udhëheqësit e Makkanit ishin zemëruar tashmë që Profeti Muhamed kishte guxuar të vinte në dyshim dhe të ndryshonte mënyrën e tyre të jetës. Tani, të ecnin larg pandëshkuar dhe të penduar u dukej se ishin më të lartat e fyerjeve. Këtë herë gjithashtu dëshmoi se ishte një ku shokët e Profetit Muhamed demonstruan përkushtimin dhe dashurinë e tyre për të. Myslimanët filluan të migrojnë dhe politeistët nuk kursyen asnjë përpjekje për t'i penguar ata.
Një i ri me emrin Hubaib ishte varur nga tëmthi dhe i kërkoi të shpëtonte jetën e tij duke thënë se dëshironte që Profeti Muhamed të ishte në vendin e tij. Ai iu përgjigj kërkesës së tyre me një guxim të madh duke thënë: "Kurrë! Jo vetëm që nuk do të doja që ai të merrte vendin tim, unë nuk do të doja as një gjemb të rrëzonte këmbën e tij". Një nga udhëheqësit e Mekës u dëgjua të thoshte: "Unë kurrë nuk kam parë njeri në botë të dashur nga miqtë e tij aq sa Muhamedi është i dashur nga shokët e tij." [2]
Ndërsa shumë muslimanë lanë nën mbulesën e errësirës, një burrë i quajtur Suhaib shprehu hapur dëshirën e tij për të migruar. Udhëheqësit Makkan filluan ta fyen dhe dekurajojnë atë, madje duke kërkuar me të drejtë që ai të qëndrojë në Mekke. Suhaib, një burrë i pasur, u ofroi atyre tërë pasurinë e tij në këmbim të së drejtës për t'u larguar pa pengesa dhe kjo u pranua përfundimisht. Këta shokë nuk menduan asgjë për të hequr dorë nga gjithçka që ata zotëronin në mënyrë që të ishin me njeriun që ata e donin dhe admironin. Kur Profeti Muhamed dëgjoi për dilemën e Suhaibit dhe atë që bëri për të migruar ai tha: "Suhaib ka kryer një tregti të suksesshme!" [3]
Së shpejti udhëheqësit e Makkan u rrethuan në qytetin e tyre duke u përpjekur të parandalojnë shpërnguljen në Madina. Ata vëzhguan me vëmendje të ngushtë shtëpinë e Profetit Muhamed, duke e ditur që ndërsa ai mbeti në Mekë, gjithçka nuk humbi. Natën që Profeti Muhamed vendosi të largohej për në Medine me mikun dhe konfidante Ebu Bekrin, kushëriri i tij i ri Ali zgjodhi të qëndronte në shtëpinë e maskuar si Profeti. Aliu flinte në shtratin e Muhamedit i mbuluar nga manteli i Muhamedit. Aliu mendonte se ishte i mbrojtur nga Zoti sepse po përpiqej të mbronte të Dërguarin e Zotit. Burrat që ruanin shtëpinë nuk e kishin idenë se Profeti Muhamed kishte shpëtuar nga rrjeta e tyre. Sidoqoftë, në dritën e ftohtë të ditës, Aliu u mor në pyetje për të mos përfituar nga vendndodhja e dy të arratisurve.
Kjo anekdotë shërben gjithashtu për të na kujtuar se gratë shoqëruese nuk ishin më pak të përkushtuara ndaj Profetit Muhamed, Zoti e lavdëroftë. Kur nuk u mor asnjë informacion nga Aliu për vendndodhjen e Profetit ata filluan të frikësojnë dhe abuzojnë fizikisht Asma, vajzën e shokut udhëtues të Profetit Muhamed Ebu Bekrit. Me sa duket kjo grua e re u godit mjaft fort me fytyrën dhe kokën. Por Asma nuk u ndalua sepse ajo vazhdoi të kontrabandojë ushqim te Profeti dhe babai i saj ndërsa ata ishin fshehur në shpellat jashtë Mekës.
Të gjithë shokët e Profetit Muhamed e menduan për të me dashuri dhe dashuri; ata ishin më të përkushtuar ndaj tij sesa ata për mirëqenien dhe rehatinë e tyre. Shokët ishin të shqetësuar për çdo nevojë të tij dhe ia bënë jetën atyre dhe mesazhi i Islamit. Nëse do të përmendej përkushtimi i tyre, ata do të përgjigjeshin duke thënë: "O Profet i Zotit, ju jeni më të dashur për ne, atëherë nënat dhe baballarët tanë".
