Az-zakaat
Az-Zakaat: haar verplichtingen, waarvoor het uitgegeven
mag worden en haar voortreffelijkheden
We schrijven dit korte artikel om advies te geven en
mensen te laten herinneren aan de verplichting van de
zakaat, die vele moslims verwaarlozen. Zij komen deze
verplichting niet na, ook al is deze enorm belangrijk en
omdat het één van de 5 zuilen van Islam is: en zonder
deze zuil is de Islam niet volledig. De boodschapper van
Allah (Allah's vrede en zegeningen zijn met hem) heeft
gezegd: “De Islam is gebouwd op vijf (zuilen): (1) Het
getuigen dat er geen god is (die het recht heeft om
aanbeden te worden) behalve Allah, en dat Mohammed
de boodschapper is van Allah; (2) het verrichten van het
gebed; (3) het betalen van de zakaat; (4) het vasten in de
maand Ramadhaan; (5) en het bezoeken van het Huis (de
bedevaart naar Mekkah).” (Moettafaqoen ‘alay.)
De verplichting van de zakaat voor de moslims is één van
de mooie aspecten van de Islam waarbij het sociale leven
van de mensen hechter wordt. Het bevat vele voordelen
waar de armen een grote behoefte aan hebben.
Een van de voordelen van de zakaat is het vastleggen en
versterken van relaties tussen de armen en de rijken,
4
omdat de zielen van nature houden van degenen die goed
voor armen zorgen en goed met hen omgaan. Wat ook tot
haar voordelen behoort is het zuiveren en reinigen van de
zielen en het verre houden van gierigheid en hebzucht.
Zoals de Edele Qor-aan naar de betekenis verwijst in de
Woorden van de Verhevene (Nederlandstalige
interpretatie): “Neem van hun bezittingen de zakaat, jij
reinigt en zuivert hen daarmee.” [Soerat at-Tawbah (9),
aayah 103]
Wat ook tot haar voordelen behoort, is dat het de moslim
aan gulheid laat wennen en het zorgen voor degenen die
behoeftig zijn. Een ander voordeel van de zakaat is dat
het de zegeningen en vermeerderingen van de
voorzieningen verzorgd en het wordt door Allah beloond
en vergoed, zoals Allah de Verhevene heeft gezegd
(Nederlandstalige interpretatie): “En wat jullie ook aan
bijdragen uitgeven: ’’Hij zal het vergoeden. En Hij is de
Beste der Voorzieners.” [Soerat Saba-e (34), aayah 39]
En de boodschapper van Allah (Allah's vrede en
zegeningen zijn met hem) heeft gezegd in een authentieke
hadieth (Nederlandstalige interpretatie): “Allah de
Majesteitelijke heeft gezegd: ‘O zoon van Adam! Geef
een liefdadigheid en Wij zullen jou voorzieningen
geven…'” Er zijn verder vele voordelen die op te noemen
zijn.
Er is een waarschuwing voor een bestraffing geopenbaard
voor degene die gierig is of deze verplichting minacht.
5
Allah de Verhevene zegt (Nederlandstalige interpretatie): “…En degenen die goud en zilver (al-kanz: het geld waarover de zakaat niet betaald is) oppotten en het niet uitgeven op de weg van Allah, verkondig hen een pijnlijke kwelling. Op de Dag waarop dit (al-kanz) verhit zal worden in het Vuur van de Hel en ermee over hun voorhoofden, hun zijden en hun ruggen gestreken zal worden, (zal er tegen hen gezegd worden:) “Dit is de rijkdom die jullie oppotten voor jullie zelf. Proef (ondervind) nu wat jullie oppotten.” [Soerat at-Tawbah (9), aayah 34-35.]
Al hetgeen waarover de zakaat betaalt dient te worden en het wordt niet betaald, is een schat waarmee de eigenaar op de Dag des Oordeels bestraft zal worden. Zoals de boodschapper van Allah (Allah's vrede en zegeningen zijn met hem) in een authentieke hadieth gezegd heeft: “Elke eigenaar van goud en zilver die haar aandeel niet besteed (voor zakaat), voor hem zal het als platen van vuur gemaakt worden en hij zal erop gegooid worden in het Hellevuur. Zijn zijde, voorhoofd en rug zullen daarmee gebrand worden. Wanneer deze platen koud geworden zijn, wordt hetzelfde weer gedaan in een dag met de lengte van vijftigduizend jaar, totdat de laatste dienaren beoordeeld zijn, dan zal hij naar zijn uiteindelijke verblijfplaats gaan, d.w.z. het Paradijs of de Hel.” Vervolgens noemde de profeet (Allah's vrede en zegeningen zijn met hem) de eigenaar van de kamelen, de
6
koeien en de schapen die de zakaat hierover niet betaald, dat hij hierdoor op de Dag der Opstanding bestraft wordt.
Er is ook authentiek overgeleverd dat de boodschapper van Allah (Allah's vrede en zegeningen zijn met hem) zei: “Degene die Allah geld heeft gegeven en de zakaat daarover niet betaald heeft, Allah zal voor hem (shoedjaa' aqra'a) een slang scheppen die hem zal omsingelen op de Dag der Opstanding. Hij zal hem vasthouden bij zijn kaken en zeggen: ‘Ik ben jouw geld, ik ben jouw schat.' Vervolgens reciteerde de profeet (Allah's vrede en zegeningen zijn met hem) het volgende: “En laten degenen die gierig zijn (en achterhouden van) wat Allah hun gegeven heeft van Zijn Gunst, niet denken dat het goed voor hen is. Welnee, het is slecht voor hen, (het onderwerp van) hun gierigheid zal hen op de dag der Opstanding om hun nek gehangen worden.” [Soerat Aal ‘Imraan (3), aayah 180].”
Het is verplicht om de zakaat uit te geven betreffende vier zaken: (1) hetgeen uit de grond komt (graan en gewassen etc.), (2) vee, (3) goud en zilver, en (4) handelswaar. Over deze vier zaken wordt zakaat betaald als deze een bepaalde hoeveelheid bereikt heeft. (Dit wordt nisaab genoemd. Nisaab is de hoeveelheid dat als deze bereikt wordt je daarna zakaat dient te betalen. Je moet dit ten minste een jaar in je bezit hebben.)
7
(1) De nisaab van graan en gewassen etc. bedraagt 5 awsoeq. Een wasaq (enkelvoud van awsoeq) bedraagt 60 saa' die de profeet (Allah's vrede en zegeningen zijn met hem) hanteerde. (Dit is ongeveer 2 1/4 kg.) Als het gaat om bijvoorbeeld dadels, rozijnen, rijst, graan en dergelijke, zal de nisaab 300 saa' bedragen en een saa' is twee handen vol van een man met een gemiddeld postuur. De zakaat die betaald moet worden over vruchten, graan en gewassen etc. die niet besproeid worden met kosten (d.w.z. gewassen die besproeid worden met regenwater, rivierwater, stromend bronwater etc.) is tien procent. Maar als deze met kosten besproeid worden (middels irrigatiesystemen e.d.) dan is het percentage dat aan zakaat betaald moet worden een twintigste deel zoals overgeleverd is in een authentieke hadieth.
(2) Wat betreft de nisaab van kamelen, koeien en schapen, etc., adviseren wij de zoekende naar kennis die hierover een duidelijk oordeel wil krijgen, zich te verdiepen in deze materie. Wij willen hier in een kort bestek de zakaat in algemeenheid bespreken. En dit is te uitgebreid voor dit korte artikel.
(3) Wat betreft de nisaab over zilver, deze is 140 mithqaal. Uitgedrukt in grammen is dit 644 gram. De nisaab over goud is 20 mithqaal. Uitgedrukt in grammen is dit 92 gram. Hetgeen hierover als zakaat uitgegeven dient te worden is vier tiende (2,5 %).
8
Sheikh ‘Abdoellaah ibn H'mied zegt: er is een meningsverschil onder de geleerden met betrekking tot de zakaat over de sieraden van de vrouw (goud en zilver). Al-Imaam Aboe Haniefah is van mening dat er wel zakaat over de sieraden betaald dient te worden, maar de meeste geleerden zijn van mening dat daarover geen zakaat betaald hoeft te worden. Deze meningen zijn van al-imaam Ah'mad, al-imaam Maalik en al-imaam ash-Shaafi'ie. Dit is ook overgeleverd van vijf metgezellen van Allah's boodschapper (Allah's vrede en zegeningen zijn met hem), allen zeggen dat over de sieraden van de vrouw geen zakaat betaald hoeft te worden. En dit was ook de uitspraak van de geleerde Ibn al-Qayyim en zijn leraar sheikh al-Islaam Ibn Taymiyyah. Het bewijs dat zij gebruikten is dat wat in de twee authentieke verzamelingen van ah'aadieth (al-Boekhaarie en Moeslim) overgeleverd is, van Aboe Sa'ied (moge Allah tevreden zijn met hem) dat de boodschapper van Allah (Allah's vrede en zegeningen zijn met hem) naar de vrouwen kwam en hen advies gaf en zei: “O vrouwlieden, geef liefdadigheid, ook al is het van uw sieraden.” Dat hij zei “geef liefdadigheid, ook al is het van uw sieraden” duidt aan dat het geen verplichting is om zakaat over de sieraden te betalen, omdat hij zei: “…ook al is het van uw sieraden.” En als de zakaat verplicht was geweest op de sieraden, zou hij dat niet gezegd hebben, maar zou hij bijvoorbeeld het volgende zeggen: “Geef de zakaat uit van uw sieraden.” En een liefdadigheid kan zowel uit sieraden als kleding, voedsel en andere zaken uitgegeven
9
worden en dit is allemaal vrijwillig. ‘Oemar (moge Allah tevreden zijn met hem) was van mening dat de zakaat van de sieraden is dat ze uitgeleend worden aan andere vrouwen, en dit is overgeleverd door Anas (moge Allah tevreden zijn met hem). ‘Abdoellaah ibn ‘Oemar (moge Allah tevreden zijn met hem) kocht sieraden voor zijn dochters en gaf nooit zakaat daarvan uit. En ‘Aa-ishah (moge Allah tevreden zijn met haar) nam de zorg over de dochters van haar broer ‘Abdoer-Rah'maan ibn Abie Bakr op zich, en gaf nooit zakaat uit over de sieraden die zij droegen… etc.
Hieruit kunnen we concluderen dat het niet verplicht is om zakaat te betalen over de sieraden van de vrouw, en dit is de meest correcte uitspraak. (Fatwa van sheikh ‘Abdoer-Rah'maan ibn H'mied, zie Fataawa al-Mar-ah al-Moesliemah, p. 337.) Het is overgeleverd door Djaabir (moge Allah tevreden zijn met hem) dat de boodschapper van Allah (Allah's vrede en zegeningen zijn met hem) zei: “Er geldt geen zakaat over de sieraden.”
(4) Wat betreft handelswaar; dit zijn goederen die bestemt zijn om verkocht te worden. Deze worden aan het eind van het jaar geïnventariseerd en de waarde daarvan vastgesteld. Van deze waarde wordt er vier tiende betaald aan zakaat. Overgeleverd door Samoerah, hij zei: “De boodschapper van Allah beviel ons om liefdadigheid uit te geven van datgene wat we bereidden om te verkopen.” (Overgeleverd door Aboe Daawoed.)
10
Tot handelswaar behoort grond dat verkocht zal worden, gebouwen, auto's en andere goederen die bestemd zijn om verkocht te worden. Wat betreft gebouwen die bedoeld zijn om verhuurt te worden, hierover hoeft men geen zakaat te betalen maar wel over de huurbedragen die de eigenaar ten minste een jaar in zijn bezit heeft. Maar de huurder hoeft hierover geen zakaat te betalen. Dit geldt ook voor huurauto's e.d. die niet verkocht zullen worden.
(#) Gespaard geld dat de nisaab bereikt en een heel jaar in iemands bezit is, daarover dient ook zakaat betaalt te worden. Ook al heeft men leningen. Wanneer het gespaarde geld de waarde van 92 gram goud of 644 gram zilver bereikt, dient men 2,5 % van het totale bedrag aan zakaat uit te geven.
Wat betreft het geld van wezen en geestelijk gehandicapten, hierover dient volgens de meeste geleerden ook zakaat betaald te worden. De voogd van deze personen dient de zakaat uit te geven. Dit is gebaseerd op de volgende h'adieth, die overgeleverd is door Moe'aadz, toen hij gestuurd werd naar Jemen, hij zei: “Allah heeft de liefdadigheid over hun geld verplicht gesteld, het wordt genomen van de rijken en het wordt gegeven aan de armen.”
Zakaat is een recht van Allah de Verhevene, waar geen enkele afwending en nalatigheid toegepast mag worden. Een moslim dient de zakaat uit te geven aan degenen die
11
daar recht op hebben, met een zuivere intentie en goede wil, zodat hij of zij bij Allah de Verhevene een straf kan ontlopen. Allah Ta'ala heeft in Zijn Boek (de Qor-aan) verduidelijkt welke mensen recht hebben op de zakaat. Allah de Verhevene zegt (Nederlandstalige interpretatie): “Waarlijk, de zakaat is slechts voor de armen en de behoeftigen en de werkenden (die de zakaat inzamelen) en de moe'allaf (degenen die zeer grote interesse voor de Islaam hebben en dichterbij het moslim zijn zijn) en voor (het vrijkopen) van de slaven, en de schuldenaren en omwille van Allah (d.w.z. de moedjahidoen – degenen die deelnemen aan de djihaad), en voor de reizigers (zonder proviand); als een plicht tegenover Allah. En Allah is Alwetend, de Alwijze.” [Soerat at-Tawbah (9), aayah 60]
Allah (Glorieus en Geprezen is Hij) heeft dit vers afgesloten met twee van Zijn Schone Namen en Eigenschappen. Dit is een aanduiding dat Hij Alwetend is en op de hoogte van de toestanden van Zijn dienaren, degenen die recht hebben op liefdadigheid en degenen die daar geen recht op hebben. Omdat Hij de Alwijze is met Zijn wetgeving en lotbestemming. Hij plaatst zaken op de juiste plaats en als mensen deze wijsheid niet hebben begrepen, stel hen gerust dat Allah Zijn schepselen kent en dat zij zich dienen over te geven.