Ι. Δηζαγσγή
Σα δεηήκαηα ζρεηηθά κε ηελ πίζηε είλαη πνιύπινθα θαη
επαίζζεηα σο πξνο ηελ αληηκεηώπηζή ηνπο, ηδηαίηεξα αλαθνξηθά
κε ζξεζθεπηηθά ζέκαηα. Χζηόζν, κε ηελ γξήγνξε αλάπηπμε ηεο
επηθνηλσλίαο θαη ηε δηάδνζε ησλ Μ.Μ.Δ. παγθνζκίσο, ηα
αληηιεπηά παιαηόηεξα σο πνιηηηζκηθά ζύλνξα θαη ηα αξλεηηθά
ζηεξεόηππα αλνίγνπλ γξήγνξα ην δξόκν ζε πην αλνηρηνύο
δηαιόγνπο θαη επνηθνδνκεηηθέο ζπδεηήζεηο ζε πνιιά
ακθηιεγόκελα δεηήκαηα. Έηζη, θαζίζηαηαη απαξαίηεην αληηιήςεηο
λα εξεπλεζνύλ αληηθεηκεληθά θαη αθόκε θαη λα επαλεμεηαζηνύλ
κε αλνηρηό κπαιό.
Δλδηαθεξόκελνη ζξεζθεπηηθνί ιόγηνη θαη νη νπαδνί ηνπο
πξέπεη λα δείρλνπλ κεγαιύηεξε θαηαλόεζε θαη λα ιακβάλνπλ
ππόςε ελαιιαθηηθέο ζέζεηο θαη απόςεηο αλζξώπσλ δηαθνξεηηθώλ
πνιηηηζκώλ, αλ πξάγκαηη ςάρλνπλ απζεληηθέο απαληήζεηο γηα λα
ιύζνπλ, ή έζησ λα απνζαθελίζνπλ, ζεκαληηθά δεηήκαηα κηαο
θνηλήο ή θαζνιηθήο θύζεο. Απηό ηζρύεη ηδηαίηεξα αλ απηέο νη
απόςεηο εμάγνληαη ζε άιια έζλε καδί κε όια ηα είδε δηαξθώλ
θαηαλαισηηθώλ αγαζώλ ζε θάπνην ζπξξηθλσκέλν παγθόζκην
ρσξηό ηνπ ζήκεξα.
Καζώο θπβεξλήζεηο θαη ζεζκνί ζέηνπλ δσηηθήο ζεκαζίαο
πξόηππα θαη πξνδηαγξαθέο δηαζθάιηζεο πνηόηεηαο ζε
θαηαζθεπαζκέλα αγαζά, ππεξεζίεο θαη εηζαγσγέο, είλαη επίζεο
ζεκαληηθό λα εμεηάζνπλ θαη λα επηβεβαηώζνπλ ηελ εγθπξόηεηα
αληαγσληζηηθώλ ή δηαθνξεηηθώλ απόςεσλ, αμηώλ θαη
πεπνηζήζεσλ. Ηδηαίηεξα, ε κνπζνπικαληθή ζρέζε κε ην
ρξηζηηαληθό πνιηηηζκό ζήκεξα έρεη γίλεη ηόζν ζηελή,
ζπλπθαζκέλε θαη αθόκε αδηαρώξηζηε ώζηε θαη νη δύν λα πξέπεη
7
λα γλσξηζηνύκε κε όζα έρεη λα ζπλεηζθέξεη ε θάζε πιεπξά ζηε
δεκηνπξγία κηαο θνηλήο θαηαλόεζεο ησλ επεηγόλησλ θαζνιηθώλ
αλεζπρηώλ θαη θνηλσληθώλ δεηεκάησλ πνπ αληηκεησπίδεη ε
αλζξσπόηεηα ζήκεξα.
Ηδηαίηεξα, εθόζνλ ην δόγκα ηνπ Πξνπαηνξηθνύ
Ακαξηήκαηνο ζην Υξηζηηαληζκό ζρεκαηίδεη ηνλ αθξνγσληαίν ιίζν
πάλσ ζηνλ νπνίν έρεη πξνθύςεη έλα ζύκπιεγκα πεπνηζήζεσλ,
όπσο ε ζεηόηεηα ηνπ Ηεζνύ (εηξήλε ζ’ απηόλ), ε ζηαύξσζή ηνπ
θαη ε ζσηεξία ηεο αλζξσπόηεηαο, ην ίδην μερσξίδεη σο εμέρσλ
ζεκαηηθόο ππνςήθηνο πξνο ζπδήηεζε θαη κειέηε.
Ζ πξνζέγγηζε πνπ ζα αθνινπζεζεί ζε απηήλ ηελ αλάιπζε
ηνπ Πξνπαηνξηθνύ Ακαξηήκαηνο ζα ρξεζηκνπνηήζεη δύν βαζηθέο
πεγέο ζηνηρείσλ. Ζ πξώηε είλαη ην ζώκα ηεο Ηζιακηθήο
ινγνηερλίαο πνπ πεξηιακβάλεη ην Ηεξό Κνξάλην θαη ηνπο
Μνπζνπικάλνπο Λόγηνπο1 νη νπνίνη πξνβιεκαηίζηεθαλ ηδηαίηεξα
κε ηελ έλλνηα ηνπ Πξνπαηνξηθνύ Ακαξηήκαηνο ηελ νπνία
ελζηεξλίζηεθε ν Υξηζηηαληζκόο. Σν δεύηεξν είδνο ζηνηρείσλ
πξέπεη νπσζδήπνηε λα πεξηιακβάλεη ηελ ίδηα ηε Βίβιν2 από ηελ
1 Γηα παξάδεηγκα βι. Ηκπλ Σατκίγηα, Άρκαλη. Η ζωζηή απάληεζε πξνο
απηνύο πνπ άιιαμαλ ηε ζξεζθεία ηνπ Χξηζηνύ (Αι-Σδανπάκπ Αζ-αρίρ ιηκάλ
κπάληαια ληηλ Αι-Μαζζίρ). Σνκ. Η. Ο Ηκπλ Σατκίγηα είλαη έλαο εμέρσλ
Μνπζνπικάλνο ιόγηνο ηνπ Γέθαηνπ Σξίηνπ Αηώλα, ν νπνίνο παξνπζίαζε
επηρεηξήκαηα ελαληίνλ ηνπ δόγκαηνο ηνπ Πξνπαηνξηθνύ Ακαξηήκαηόο
όπσο δηδάρζεθε από ηνλ Υξηζηηαληζκό.
2 Οη Μνπζνπικάλνη πηζηεύνπλ πσο ν Θεόο απνθάιπςε ηελ Σνξά ζηνλ
Πξνθήηε Μσπζή (εηξήλε ζ’ απηόλ), κέξε απηνύ πνπ απνθαιείηαη Ζ
Παιαηά Γηαζήθε, θαη ην Ηλ-ηδίι ζηνλ Πξνθήηε Ηεζνύ (εηξήλε ζ’ απηόλ),
κέξε απηνύ πνπ απνθαιείηαη Καηλή Γηαζήθε, σο θαζνδήγεζε ζηνπο
αλζξώπνπο ηνπο. Παξόια απηά, νη ζεκεξηλέο αλαξίζκεηεο εθδόζεηο ηεο
Βίβινπ θαηέζηεζαλ δύζθνιν ην λα απνθαζηζηεί πνην είλαη ην απζεληηθό.
Γηα πεξηζζόηεξεο ιεπηνκέξεηεο πάλσ ζ’ απηό, βι. Taha, Ezziah Ali (1987).
8
νπνία ππνηίζεηαη πσο πξνέθπςε γηα πξώηε θνξά απηό ην δόγκα
ζην Υξηζηηαληζκό θαη Βηβιηθνύο ή Υξηζηηαλνύο ινγίνπο νη νπνίνη
επίζεο κειέηεζαλ απηό ην ζέκα.
Ο πξσηαξρηθόο ζηόρνο απηήο ηεο κεζνδνινγίαο είλαη ε
εμεξεύλεζε όισλ ησλ ινγηθώλ πηζαλνηήησλ, ηεο ινγηθήο θαη
ζενινγηθήο νξζόηεηαο απηνύ ηνπ απαηεινύ δόγκαηνο. Ζ
ζύγθξηζε απηώλ ησλ δύν εηδώλ ζηνηρείσλ αλαθνξηθά κε ηελ
έλλνηα ηνπ Πξνπαηνξηθνύ Ακαξηήκαηνο, ζα επηηξέςεη ζηνπο
αλαγλώζηεο, ηνπο νπνίνπο ν Θεόο έρεη πξνηθίζεη κε δηάλνηα πνπ
ηνπο μερσξίδεη από ηα ππόινηπα πιάζκαηα, λα αλαινγηζηνύλ, λα
αλαιύζνπλ θαη λα αμηνινγήζνπλ ηε βάζε ελόο ηέηνηνπ
ηζρπξηζκνύ, θη έπεηηα λα απνθαζίζνπλ νη ίδηνη πνηα αθξηβώο είλαη
ε αιήζεηα γηα απηό ην ζέκα.
Ακπλη Aιιάρ Χ. Αι-Καρηάλη
“Ζ Μεζνδνινγία ηεο πιινγήο ηεο Βίβινπ θαη ηεο νύλλα: Μηα
πγθξηηηθή Μειέηε” (The Methodology of Collecting the Bible and the
Sunnah: A Comparative Study). Κνπβέηη: Dar Al-Buhuth Al-Elmeiah. Βι.
Δπίζεο Deedat, Ahmad (1982). “Δίλαη ε Βίβινο ν Λόγνο ηνπ Θενύ;’’ (Is
the Bible God’s Word?), International Publishing House. (1982) p. 1.
9
ΙΙ. Γηαηί είλαη ζεκαληηθή ε κειέηε ηεο έλλνηαο ηνπ
Πξνπαηνξηθνύ Ακαξηήκαηνο ζηνλ Χξηζηηαληζκό;
Ο Καζεγεηήο, Jurgen Moltmann ζην βηβιίν ηνπ, The
Crucified God (Ο Δζηαπξσκέλνο Θεόο), είπε:
«Ο ζάλαηνο ηνπ Θεζνύ ζην ζηαπξό απνηειεί ην θέληξν
νιόθιεξεο ηεο Υξηζηηαληθήο ζενινγίαο…όιεο νη
Υξηζηηαληθέο αλαθνξέο ζρεηηθά κε ην Θεό, ζρεηηθά κε
ηελ ακαξηία θαη ην ζάλαην εζηηάδνπλ ζηνλ
εζηαπξσκέλν Υξηζηό. Όιεο νη Υξηζηηαληθέο αλαθνξέο
ζρεηηθά κε ηελ ηζηνξία, ζρεηηθά κε ηελ ειπίδα,
πεγάδνπλ από ηνλ εζηαπξσκέλν Υξηζηό.»3
Δίλαη θαλεξό πσο ρσξίο ηελ έλλνηα ηνπ Πξνπαηνξηθνύ
Ακαξηήκαηνο, δελ ζα ππήξρε αλάγθε ζην Υξηζηηαληζκό γηα ηε
ζηαύξσζε ηνπ Υξηζηνύ (εηξήλε ζ’ απηόλ), θαη γηα ηελ επίηεπμε
ηνπ αθόινπζνπ δόγκαηνο ηεο ζσηεξίαο ή ηεο εμηιέσζεο κέζσ
εθείλνπ κόλν.
Ο Garner Ted Armstrong, o Δθηειεζηηθόο Αληηπξόεδξνο θαη
πλ-εθδόηεο ηνπ “The Plain Truth” (Ζ αθήο Αιήζεηα)–ελόο
Υξηζηηαληθνύ Πεξηνδηθνύ από ηελ Ακεξηθή, ην νπνίν θαπρηέηαη
γηα ηελ δσξεάλ παγθόζκηα θπθινθνξία έμη εθαηνκκπξίσλ
αληηγξάθσλ ην κήλα –επηρεηξεί λα απαληήζεη ζην δηθό ηνπ γξίθν
ππό ηελ θεθαιίδα: «ΖΣΑΝ Ζ ΑΝΑΣΑΖ ΑΠΑΣΖ;» Αλέθεξε
πσο ε αλάζηαζε ηνπ Ηεζνύ Υξηζηνύ από ηε Ναδαξέη (εηξήλε ζ’
3 Deedat, Ahmad (1984). “ηαύξσζε, Πξαγκαηηθόηεηα ή Μπζνπιαζία;”
(Crucifixion or Crucifiction?), International Islamic Publishing House, ζει.
2
10
απηόλ) είλαη είηε ην ύςηζην γεγνλόο ηεο ηζηνξίαο, είηε κηα
ζθαλδαιώδεο, εζθεκκέλε επηλόεζε πνπ κε ζξάζνο πάζαξαλ νη
νπαδνί ηνπ Υξηζηηαληζκνύ.4
Με ηνπο ηζρπξόηεξνπο όξνπο, ν Josh McDowell, έλαο
Ακεξηθαλόο Δπαγγειηζηήο, ηζρπξίζηεθε ζην βηβιίν ηνπ, The
Resurrection Factor (Ο Παξάγνληαο Αλάζηαζε):
«Αλαγθάζηεθα ζην ζπκπέξαζκα πσο ε αλάζηαζε ηνπ
Θεζνύ Υξηζηνύ είλαη είηε κία από ηηο πην κνρζεξέο,
άθαξδεο, θαύιεο απάηεο πνπ πξνσζήζεθαλ πνηέ ζην
κπαιό ησλ αλζξώπσλ, είηε είλαη ην πην θαληαζηηθό
γεγνλόο ηεο ηζηνξίαο.»5
Ζ αλνηρηή δηακάρε κεηαμύ ησλ ίδησλ ησλ εμερόλησλ
Υξηζηηαλώλ ζρεηηθά κε ην ακθηζβεηνύκελν δήηεκα ηεο
ζηαύξσζεο ηνπ Ηεζνύ (εηξήλε ζ’ απηόλ) ην νπνίν ζεσξνύηαλ
απαξαίηεην γηα ην θεξόκελν σο Πξνπαηνξηθό Ακάξηεκα,
ππνβαζκίδεη ηε ζεκαζία ηεο πεξαηηέξσ επηδίσμεο ζνβαξήο
έξεπλαο απηήο ηεο έλλνηαο.
ΙΙΙ. Πώο είλαη δπλαηόλ ν Θεόο λα ζηαπξσζεί γηα λα
ζσζεί ε αλζξσπόηεηα;
4 “The Plain Truth”. Φεβξνπάξηνο (1984). Παξαηέζεθε ζην «ηαύξσζε,
Πξαγκαηηθόηεηα ή Μπζνπιαζία;» (Crucifixion or Crucifiction?) ηνπ
Deedat, ζει. 5.
5 McDowell, Josh. “Ο Παξάγνληαο Αλάζηαζε’’ (The Resurrection Factor).
Ahmed Deedat, 1984, ζει. 5.
11
Η έλλνηα ηνπ Πξνπαηνξηθνύ Ακαξηήκαηνο μεπέξαζε όια
ηα όξηα θαηά ηελ απόδνζε ςεπδώλ θαη ηελ επηλόεζε αδηθίαο ζηνλ
Παληνδύλακν Θεό. Έρεη ακθηζβεηήζεη θαη αθόκε θαη
ππνβαζκίζεη ηε Θεηόηεηα ηνπ Θενύ κε ηξόπνπο πνπ θακία άιιε
Έλλνηα ζην πξόζσπν ηεο γεο δελ ην έρεη θάλεη πνηέ. ηελ
πξαγκαηηθόηεηα, θαζηζηά όζνπο εηζήγαγαλ ηελ Έλλνηα ηνπ
Πξνπαηνξηθνύ Ακαξηήκαηνο καθξηά από ηνλ έπαηλν ηνπ Θενύ ή
ηε δνμαζία Σνπ, πόζν κάιινλ από ην λα είλαη αιεζηλνί πηζηνί.
Ζ Υξηζηηαλνζύλε ηζρπξίδεηαη πσο όηαλ ν Αδάκ (εηξήλε ζ’
απηόλ) έθαγε από ην απαγνξεπκέλν δέληξν, ακάξηεζε αηώληα θαη
ζύκσζε ην Θεό, ν Οπνίνο σο εθ ηνύηνπ πξνθάιεζε αηώληα
ηηκσξία ζε απηόλ, ε νπνία επξόθεηην λα ζπλερηζηεί ζηνπο
απνγόλνπο ηνπ κέρξη ηνλ εξρνκό ηνπ Ηεζνύ (εηξήλε ζ’ απηόλ).
πλεπώο, ν κνλαδηθόο ζθνπόο ηεο ζηαύξσζεο ηνπ ηειεπηαίνπ θαη
ν ππνηηζέκελνο ζάλαηνο ζην ζηαπξό ήηαλ γηα λα αλαθνπθίζεη ηηο
επόκελεο γελεέο από ηελ ακαξηία ηνπ πξν-παηέξα ηνπο, θαη
θπζηθά ηε δηθή ηνπο, ηελ νπνία ζπλέρηδαλ λα κεηαθέξνπλ. Οη
Υξηζηηαλνί αξγόηεξα ηζρπξίζηεθαλ πσο όινη νη γηνη ηνπ Αδάκ
(εηξήλε ζ’ απηόλ) θπιαθίζηεθαλ από ην αηαλά,
ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ ησλ Πξνθεηώλ ηνπ Θενύ, όπσο ην Νώε,
ηνλ Αβξαάκ, ην Μσπζή, ην Γαπίδ, ην νινκώληα θαη ηνλ Ησζήθ
(εηξήλε ζ’ απηνύο).
Αληίζεηα, ην Ηζιάκ δηαςεύδεη απηνύο ηνπο απερζείο
ηζρπξηζκνύο θαζώο ην Κνξάλην κε έκθαζε ηηκά ηνπο επγελείο
Πξνθήηεο ηνπ Παληνδύλακνπ Θενύ:
Καη ραξίζακε ζ' απηόλ ηνλ Θζαάθ θαη ηνλ Θαθώβ, θαη
ηνπο θαζνδεγήζακε θαη ηνπο δύν. Καη πξηλ απ' απηόλ
θαζνδεγήζακε ην Νώε, θαη από ηνπο απνγόλνπο ηνπ,
ηνλ Δαβίδ θαη ην νινκώληα θαη ηνλ Θώβ θαη ηνλ
12
Θσζήθ θαη ην Μσπζή θαη ηνλ Ααξώλ, θαη έηζη Εκείο
ακείβνπκε ηνπο αγαζνεξγνύο. Καη ν Ζαραξίαο, ν
Θσάλλεο, ν Θεζνύο θαη ν Ηιίαο, πνπ ζπγθαηαιέγνληαη
όινη κεηαμύ ησλ ελάξεησλ. Καη ηνλ Θζκαήι, ηνλ
Ειηζαίν, ηνλ Θσλά θαη ην Λση, θη όινπο απηνύο ηνπο
πξνηηκήζακε πάλσ από όινπο ηνπο αλζξώπνπο (ηεο
επνρήο ηνπο). (Μεηάθξαζε ησλ ελλνηώλ ηνπ Κνξαλίνπ,
6:84-86)
Δίλαη γλσζηό πσο ν παηέξαο ηνπ Αβξαάκ δελ ήηαλ απιά
άπηζηνο, αιιά έλαο αδηάιιαθηνο πνιπζετζηήο πνπ βιαζθεκνύζε
ην Θεό, αιιά ν Θεόο δελ ηηκώξεζε ηνλ Αβξαάκ γηα ηελ ηεξάζηηα
ακαξηία ηνπ παηέξα ηνπ. Πώο ινηπόλ, ν Θεόο ζα ζεσξνύζε
εθείλνλ ή ηα παηδηά ηνπ Αδάκ ππεύζπλα γηα ηελ ακαξηία ηνπ πξν-
παηέξα ηνπο; Ζ απόδνζε ελόο ιάζνπο ή ησλ ζπλέπεηώλ ηνπ ζε
θάπνηνλ αζών απνηειεί ην ίδην δηαβνιή θαη ηεξάζηηα ακαξηία. Ο
Παληνδύλακνο Θεόο απέρεη πνιύ από θάηη ηέηνην.
Δπηπιένλ, ε Υξηζηηαληθή έλλνηα ηνπ Πξνπαηνξηθνύ
Ακαξηήκαηνο ππνζέηεη εζθαικέλα πσο ν Αδάκ δελ αλαδεηνύζε
ηελ κεηάλνηα θαη πσο ν Θεόο δελ ηνλ ζπγρώξεζε. Πξάγκαηη, ν
Θεόο δήισζε πσο ν Αδάκ κεηαλόεζε ακέζσο κεηά θαη ηνπ
δόζεθε ζπγρώξεζε από Δθείλνλ. Απηό αλαθέξεηαη μεθάζαξα ζην
Κνξάλην:
Έπεηηα ν Αδάκ έιαβε από ηνλ Κύξηό ηνπ ιόγηα
(ηνπ ελέπλεπζε ηα ιόγηα πνπ ζα πξέπεη λα πεη έηζη ώζηε
ν Αιιάρ λα ηνλ ζπγρσξήζεη). Καη ν Κύξηόο ηνπ ηνλ
ζπγρώξεζε (απνδέρηεθε ηε κεηακέιεηά ηνπ). η’
αιήζεηα, Απηόο είλαη ν Αη-Σανπάκπ (πνπ απνδέρεηαη
ηε κεηακέιεηα), ν Αξ-Ραρείκ (Πνιπεύζπιαρλνο).
(Μεηάθξαζε ησλ ελλνηώλ ηνπ Κνξαλίνπ, 2:37)