MUJALLADIN HUDUBOBIN JUMU’A NA WATAN RAMADAN DA HAUSA
SUNAYEN HUDUBOBI:
1. HIKIMOMI GOMA NA RAMADAN
2. SIFFOFI TALATIN NA WATAN RAMADAN (HUDUBOBI BIYU)
3. KIRA GA YAWAITA KARATUN AL-QUR’ANI A RAMADAN
4. SIFFOFI GOMA NA DARE MAI DARAJA (LAILATUL QADR)
5. MATSAYOYI GOMA DANGANE DA SALLAR IDI – HUDUBAR IDI
SUNAN LIMAN: MAJID BIN SULAIMAN AR-RASSI
LAMBAR WAYA/WHATSAPP: 0096650590671
SUNAN HUDUBA: HIKIMOMI 10 NA AZUMIN RAMADANA
YARE: HAUSA
HUDUBA TA FARKO
Godiya ta tabbata ga Allah, muna gode masa, muna neman taimakonsa, kuma
muna neman gafararsa. Muna neman tsari da Allah daga mugayen ayyukanmu da
munanan ayyukanmu. Wanda Allah ya shiryar, babu mai batar da shi, kuma wanda
Allah ya batar, babu mai shiryar da shi. Ina shaidawa cewa babu abin bautawa da
gaskiya sai Allah shi kadai, ba shi da abokin tarayya. Kuma ina shaidawa cewa
Muhammadu bawansa ne kuma Manzonsa.
Bayan haka, mafi alkhairin magana ita ce Maganar Allah, kuma mafi alkhairin
shiriya ita ce shiriyar Annabi Muhammadu (S.A.W). Mafi munin lamura su ne sabbin
kirkirarru a cikin addini, kuma kowace sabuwar kirkira bidi’a ce, kuma kowace bidi’a
bata ce, kuma kowace bata tana cikin wuta.
Ya ku musulmi, ina yi muku wasiyya da ku kasance masu tsoron Allah. Hakika
Allah ya yi wa dukkan al’ummai wasiyya da tsoron Allah, kamar yadda ya fada:
"Kuma lalle ne, Mun yi wa wadanda aka ba littafi kafin ku wasiyya da ku ji tsoron
Allah." (Suratul Nisa: 131)
Saboda haka, ku ji tsoron Allah, ku kiyaye umarninsa, ku nisanci sabonsa, kuma
ku sani cewa daga cikin rahamar Allah a kan bayinsa shine ya sanya musu lokutan da
ake ninka lada a cikinsu, ana gafarta zunubai, kuma ana ɗaukaka matsayi a cikin
Aljanna. Wannan kuwa daga cikin hikimar Allah ne, domin Allah mai hikima ne a cikin
umarninsa da hukuncinsa.
1
SUNAN HUDUBA: HIKIMOMI 10 NA AZUMIN RAMADANA
YARE: HAUSA
,
Daga cikin hikimar Allah, akwai wajabta azumin watan Ramadan, wanda yake
dauke da hanawa daga cin abinci, shan ruwa, da kusantar iyali daga fitowar alfijir
zuwa faduwar rana.
1. Allah ya shar’anta azumi domin wasu hikimomi masu girma. Hikima mafi
girma ita ce samun tsoron Allah, kamar yadda ya ce: "Ya ku wadanda suka yi
imani, an wajabta muku azumi kamar yadda aka wajabta wa wadanda
suka gabace ku, domin ku ji tsoron Allah." (Suratul Baqara: 183)
Daga wannan aya, an fahimci cewa babban dalilin da ya sa aka wajabta azumi
shi ne don a samu tsoron Allah, wanda yake nufin kiyaye umarninsa da nisantar abin
da ya hana.
2. Daga cikin hikimomin azumi, akwai yin godiya ga ni’imomin Allah: Domin idan
mutum ya kasance ba ya ci abinci ko shan ruwa, yana gane girman ni’ima da
mahimmancinsu, wanda hakan zai sa shi gode wa Allah.
3. Daga cikin hikimar azumi akwai cewa yana zama wata hanya ta barin abin da
Allah ya haramta aikatawa daga cikin haram. Domin azumi yana rage jin
daɗin rai da ƙuntata wa sha'awarta, wanda hakan ke sa ta miƙa wuya ga
gaskiya kuma ta kasance mai sauƙi da ladabi ga mutane. Amma yawan cika
ciki da shan ruwa da cudanya da mata yana haddasa girman kai da wulakanci.
4. Rage mugayen sha’awoyi: Domin azumi yana rage ƙarfin sha’awa, yana hana
zuciya biyewa bukatunta na haram.
2
SUNAN HUDUBA: HIKIMOMI 10 NA AZUMIN RAMADANA
YARE: HAUSA
,
5. Kawo jinƙai ga miskinai: Domin mai azumi yana jin yunwa da ƙishirwa, hakan
yana tuna masa da halin da talakawa suke ciki, wanda hakan zai sa shi
tausaya musu da taimaka musu.
6. Karya ƙarfi da tasirin Shaidan: Annabi (S.A.W) ya ce: "Shaidan yana gudana
cikin jikin ɗan Adam kamar jinin jikinsa." (Bukhari da Muslim)
Amma azumi yana hana shi wannan hanyar, yana rage tasirinsa.
7. Karfafa ibada: Mai azumi yana ƙoƙarin yawaita ibada kamar karatun Alƙur’ani,
sallah, da ambaton Allah.
8. Rage sha’awar duniya: Domin yana tuna da sakamakon lahira, wanda hakan
yana kara masa ƙwazo a cikin ibada.
9. Haɗa al’ummar Musulmi: Domin dukkan musulmi suna azumi tare a watan
Ramadan, kuma hakan yana nuna hadin kai da ɗaukakar addinin Musulunci.
10. Amfanin lafiya: Azumi yana tsabtace jiki, yana rage kitsen jiki, yana
daidaita bugun zuciya, yana kuma kawar da wasu cututtuka.
Wadannan hikimomi ne daga cikin hikimar da yasa Allah ya wajabta azumi. Muna
rokon Allah ya bamu ikon yin azumi bisa tafarkin da yake so, kuma ya karɓi ibadunmu.
3
SUNAN HUDUBA: HIKIMOMI 10 NA AZUMIN RAMADANA
YARE: HAUSA
,
HUDUBA TA BIYU
Godiya ta tabbata ga Allah mai girma da ɗaukaka. Tsira da amincin Allah su
tabbata ga Manzonmu Muhammadu, da iyalansa da sahabbansa baki ɗaya.
Ya ku bayin Allah, Annabi (S.A.W) yana cewa idan ya ga jinjirin wata:
"Ya Allah, ka kawo mana wannan wata da alkhairi, da aminci, da imani, da zaman
lafiya, da Musulunci. Ubangijina da Ubangijinka Allah ne."
Saboda haka, idan muka ga jinjirin watan Ramadan, ya kamata mu yi wannan
addu’a, domin neman albarka da taimakon Allah wajen yin ayyukan alkhairi.
Ya ku Musulmi, idan Allah ya ba mu ikon riski Ramadan, to ya wajaba mu gane
cewa wannan wata wata ne na jarabawa. Allah yana kallon yadda za mu gudanar da
shi. Saboda haka, ku dage da ibada, domin kwanakin Ramadan suna tafiya cikin sauri.
Ku nisanci masu shagaltarwa, masu yada fina-finai da shirye-shirye marasa amfani,
domin su ne makiyan Ramadan.
Ku sani cewa sahabbai suna barin koyarwa a Ramadan don su mayar da hankali
kan ibada. To ya ya batun wanda ya ɗauki Ramadan a matsayin lokacin wasani da
shagala?! Allah ya ce: "Lallai Allah da mala'ikunsa suna salati ga Annabi, ya ku
wadanda kuka yi imani, ku yi salati a gare shi, ku yi sallama da cikakken sallama."
(Suratul Ahzab: 56)
Ya Ubangiji, ka yi salati da aminci ga Annabi Muhammadu, da iyalansa da
sahabbansa, da wadanda suka biyo bayan su da kyautatawa har zuwa ranar alƙiyama.
4
SUNAN HUDUBA: HIKIMOMI 10 NA AZUMIN RAMADANA
YARE: HAUSA
,
Ya Ubangiji, ka taimaki Musulunci da Musulmi. Ka kunyata shirka da mushrikai.
Ka halakar da makiyan addini.
Ya Ubangiji, ka azurtamu da samun Ramadan, ka ba mu ikon yin ibada yadda ya
kamata.
Ya Ubangiji, ka ba mu alkhairi a duniya da lahira, ka tsare mu daga azabar wuta.
Subhanarabbika Rabbil 'izzati amma yasifoon. Wasalamun alal mursaleen.
Walhamdu lillahi Rabbil 'alameen.
5
SUNAN HUDUBA: SIFOFI TALATIN NA RAMADANA
YARE: HAUSA
PART 1/2
HUDUBA TA FARKO
Godiya ta tabbata ga Allah, muna gode masa, muna neman taimakonsa da
gafararsa, kuma muna neman tsarinsa daga sharri na kawukanmu da munanan
ayyukanmu. Wanda Allah ya shiryar, babu mai ɓatar da shi, kuma wanda Allah ya ɓatar,
babu mai shiryar da shi. Ina shaidawa babu abin bauta wa da gaskiya sai Allah shi kaɗai,
kuma ba shi da abokin tarayya. Kuma ina shaidawa cewa Annabi Muhammad bawan
Allah ne kuma Manzonsa.
Bayan haka, mafi alherin magana ita ce Maganar Allah, kuma mafi alherin shiriya
ita ce shiriyar Annabi Muhammad (SAW). Mafi munin al'amura su ne sababbi a cikin
addini, kuma duk abin da aka ƙirƙira a addini bidi'a ne, kuma duk bidi'a bata ne, kuma
duk bata tana cikin wuta.
Ya ku musulmai! Ina yi wa kaina da ku wasiyya da tsoron Allah, domin kuwa Allah
ya yi wasiyya da hakan ga mutanen da suka gabata da kuma gare mu, kamar yadda ya
ce: (Hakika, mun yi wasiyya ga waɗanda aka ba su littafi kafin ku da kuma gare ku
da ku ji tsoron Allah.) (Suratul Nisa'i: 131)
Saboda haka, ku ji tsoron Allah, ku guji saɓonsa, ku yi masa biyayya, ku san cewa
shi ne mai halitta kuma mai zaɓa da yadda yake so. Ya fifita wasu mala'iku akan wasu,
ya fifita wasu littafasa akan wasu, ya fifita wasu manzanni akan wasu, ya fifita wasu
wurare akan wasu, kuma ya fifita wasu lokuta akan wasu.
Daga cikin fifikon da Allah ya yi, ya fifita watan Ramadan akan sauran watanni.
Wannan rahama ce daga Allah ga bayinsa, inda ya tanadi musu lokutan alheri domin
1
SUNAN HUDUBA: SIFOFI TALATIN NA RAMADANA
YARE: HAUSA
su sami lada mai yawa. A cikin wannan wata, ana ninka lada, ana gafarta zunubai, ana
ɗaukaka darajar muminai a Aljanna.
Wasu daga cikin falalar watan Ramadan:
1. Rukuni ne na addini: Watan Ramadan yana cikin ginshiƙan Musulunci guda biyar.
Annabi Muhammad (SAW) ya ce: "An gina Musulunci akan shaiduwa cewa babu abin
bauta wa da gaskiya sai Allah, kuma Muhammad bawansa ne kuma manzonsa, da
tsayar da sallah, da bayar da zakka, da aikin Hajji, da azumin watan Ramadan."
(Bukhari da Muslim)
2. Ana azumi a dukkan shari'o'i da suka gabata: Wannan yana nuna girman matsayin
azumi. Allah Madaukakin Sarki ya ce: (Ya ku waɗanda suka yi imani! An wajabta muku
azumi kamar yadda aka wajabta wa waɗanda suka gabace ku, domin ku zama masu
takawa.) (Suratul Baƙara: 183)
3. Allah ya keɓance shi da kansa: A cikin Hadisin Qudusi, Allah ya ce: "Dukkan ayyukan
ɗan Adam na gare shi ne, sai dai azumi, domin shi nawa ne, kuma ni ne zan saka
masa." (Bukhari da Muslim)
4. Sirrine tsakanin bawa da Ubangijinsa: Azumi ibada ce da ba kowa yake sani ba. Idan
mutum yana cikin wuri mai ɓoye, zai iya karya azuminsa, amma ya bar hakan saboda
tsoron Allah. Saboda haka, Allah ya keɓance shi da kansa, domin yana nuna tsantsar
ƙaunarsa da tsoron sa. Ba a iyakance ladarsa ba: Duk wasu ayyukan alheri suna da lada
mai iyaka, amma azumi yana da lada mara iyaka, domin Allah ne da kansa ke sakawa
mai azumi.
5. Juriya uku suna tattare a cikin azumi:
2
SUNAN HUDUBA: SIFOFI TALATIN NA RAMADANA
YARE: HAUSA
• Haƙuri wajen yin biyayya ga Allah.
• Haƙuri wajen guje wa abubuwan da Allah ya haramta.
• Haƙuri a kan wahalhalun da azumi ke kawowa, kamar yunwa da ƙishirwa. Allah
yana cewa: (Lallai masu haƙuri za su sami sakamako ba tare da ƙididdiga ba.)
(Suratu Zumar: 10)
6. Akwai ƙofa ta musamman a Aljanna ga masu azumi. Annabi (SAW) ya ce: "A cikin
Aljanna akwai wata ƙofa mai suna Rayyan, daga cikinta ne kawai masu azumi za su
shiga. Babu wani da zai shiga sai su. Idan sun shiga, za a rufe ƙofar, ba wanda zai
shiga bayan su." (Bukhari da Muslim)
7. Azumi garkuwa ne daga wuta. Annabi (SAW) ya ce: "Azumi garkuwa ne daga wuta,
kamar garkuwa da ake amfani da ita a yaƙi." (Ahmad)
8. Ana gafarta zunuban wanda ya azumci Ramadan da imani da neman lada. Annabi
(SAW) ya ce: "Duk wanda ya azumci Ramadan da imani da neman lada, za a gafarta
masa zunubansa da suka gabata." (Bukhari da Muslim)
9. Daga cikin siffofin azumin Ramadan akwai sauƙaƙansa ga Musulmi, domin idan mai
azumi ya ji cewa duk al'umma suna azumi tare da shi, to hakan yana sauƙaƙa masa
azumi kuma yana ƙarfafa shi wajen yin wannan ibada.
10. Kuma daga cikin siffofin azumi akwai karɓuwar addu'ar mai azumi, kuma dalili a kan
haka shi ne maganar Annabi (ﷺ): "Addu'o'i guda uku ba a mayar da su: addu'ar uba,
addu'ar mai azumi, da addu'ar matafiyi." Haka kuma Annabi (ﷺ) ya ce: "Mutum uku
ba a mayar da addu'arsu: shugaba adali, mai azumi har sai ya yi buda-baki, da kuma
addu'ar wanda aka zalunta."
3
SUNAN HUDUBA: SIFOFI TALATIN NA RAMADANA
YARE: HAUSA
Muna roƙon Allah Madaukakin Sarki ya ba mu ikon yin azumin Ramadan kamar
yadda Yake so, kuma ya taimake mu wajen ambatonsa, godiya gare shi da kuma
kyakkyawan bauta masa.
Allah ya albarkace ni da ku da Alƙur'ani mai girma, kuma ya amfanar da mu duka
da abin da ke cikinsa na ayoyi da tunatarwa mai hikima. Ina faɗin wannan magana,
kuma ina neman gafarar Allah gare ni da ku daga kowanne zunubi, sai ku nemi
gafararsa, lallai shi Mai karɓar tuba ne, Mai yawan gafara.
4
SUNAN HUDUBA: SIFOFI TALATIN NA RAMADANA
YARE: HAUSA
HUDUBA TA BIYU
Godiya ta tabbata ga Allah, Mai wadatarwa, tsira da aminci su tabbata ga bayinsa
da ya zaba. Amma bayan haka,
11. Ya ku bayin Allah, ku ji tsoron Allah, kuma ku sani cewa daga cikin falalar watan
Ramadan akwai cewa wanda ya tsayar da shi da imani da neman lada, za a gafarta masa
zunubansa da suka gabata. An karbo daga Abu Huraira (RA) cewa Manzon Allah (SAW)
ya ce: "Wanda ya tsayar da Ramadan da imani da neman lada, za a gafarta masa
zunubansa da suka gabata."
12. Daga cikin falalarsa kuma akwai lada mai girma ga wanda ya tsayar da shi. Manzon
Allah (SAW) ya ce: "Wanda ya yi sallah tare da liman har sai ya gama, an rubuta masa
lada kamar ya tsayar da dare gaba daya."
13. Har ila yau, Ramadan wata ne da ake yawan bayar da sadaka. Ibn Abbas (RA) ya ce:
"Manzon Allah (SAW) ya kasance mafi kyawun mutane, kuma mafi kyautatawarsa
tana cikin Ramadan."
14. Wani daga cikin falalar Ramadan shi ne ninka ladar Umrah a cikinsa. An karbo daga
Ibn Abbas (RA) cewa Manzon Allah (SAW) ya ce wa wata mace daga cikin Ansar: "Idan
Ramadan ya zo, ki yi Umrah, domin Umrah a cikinsa tana daidai da Hajji."
15. Daga cikin falalar Ramadan kuma akwai cewa Allah yana ‘yanta bayinsa daga wuta
a kowace dare. An karbo daga Abu Huraira (RA) cewa Manzon Allah (SAW) ya ce: "A
daren farko na watan Ramadan, ana kulle shaidanu da jinnin da suka fi sharranci,
ana rufe kofar wuta ba za a bude ko daya ba, kuma ana bude kofar Aljanna ba za a
rufe ko daya ba. Wani mai kira yana cewa: ‘Wanda yake neman alheri, yazo! Wanda
yake neman sharri, ya dakata!’ Kuma Allah yana ‘yantar da bayinsa daga wuta a
5
SUNAN HUDUBA: SIFOFI TALATIN NA RAMADANA
YARE: HAUSA
kowace dare." An kuma karbo daga Jabir (RA) cewa Manzon Allah (SAW) ya ce: "Lallai
Allah yana da bayin da yake ‘yantawa a kowace buda-baki, kuma hakan yana faruwa
a kowace dare."
Ya ku bayin Allah, wadannan guda goma sha biyar ne daga cikin falalolin Ramadan.
Dole ne musulmi ya san su, ya tuna su yayin da yake azumi domin su taimaka masa ya
azumci watan da imani da neman lada. A huduba ta gaba, za mu ci gaba da ambatar
sauran guda goma sha biyar, in sha Allah.
Ya ku bayin Allah, ku sani cewa Allah ya umurce ku da wani babban umarni, inda
ya ce: "Lallai Allah da mala'ikunsa suna yi wa Annabi salati, ya ku wadanda kuka yi
imani, ku yi masa salati, ku yi masa sallama."
Ya Allah, ka yi salati da sallama ga bawanka kuma manzonka, Muhammadu, ka yarda
da sahabbansa khalifofi, ka yarda da tabi’ai da wadanda suka biyo bayansu da kyautatawa
har zuwa ranar kiyama.
Ya Allah, ka daukaka Musulunci da Musulmi, ka kaskantar da shirka da mushrikai, ka
halakar da abokan gaban addininka, ka taimaki bayinka masu tauhidi.
Ya Allah, ka ba mu aminci a kasashenmu, ka gyara shugabanninmu da mahukuntanmu,
ka sanya su shuwagabanni masu shiryarwa.
Ya Allah, ka ba shugabannin Musulmi nasara wajen aiwatar da littafinka, ka daukaka
addininka, ka sanya su rahama ga al’ummarsu.
Tsarki ya tabbata ga Ubangijinmu, Ubangijin girma da daukaka daga abin da suke
siffanta Shi da shi. Aminci ya tabbata ga manzanni, kuma godiya ta tabbata ga Allah,
Ubangijin talikai.
Amin!
6
SUNAN HUDUBA: SIFOFI TALATIN NA RAMADANA
YARE: HAUSA
PART 2/2
HUƊUBAR FARKO
Lallai godiya ta tabbata ga Allah, muna gode masa, muna neman taimakonsa,
kuma muna neman gafararsa. Muna neman tsari daga Allah daga sharri na kawukanmu
da munanan ayyukanmu. Wanda Allah ya shiryar, babu wanda zai batar da shi, kuma
wanda ya batar babu wanda zai shiryar da shi. Ina shaida babu wani abin bautawa da
gaskiya sai Allah shi kaɗai, ba shi da abokin tarayya. Kuma ina shaida cewa Muhammad
bawan Allah ne kuma Manzonsa.
Bayan haka, mafi alherin magana ita ce maganar Allah, kuma mafi alherin shiriya
ita ce shiriyar Annabi Muhammad (tsira da amincin Allah su tabbata a gare shi). Mafi
munin al'amura kuwa su ne sabbin abubuwa (a cikin addini), kuma kowace bidi’a bata
ce, kuma kowace bata tana cikin wuta.
Ya ku musulmi, ina yi muku wasiyya da kanku da ku ji tsoron Allah, domin ita ce
wasiyyar Allah ga mutanen da suka gabace ku da kuma ku da kanku, kamar yadda Allah
ya ce: "Haƙiƙa, mun yi wasiyya ga waɗanda aka ba littafi kafin ku da kuma gare ku
cewa ku ji tsoron Allah." (Suratul Nisa: 131). Saboda haka, ku ji tsoron Allah, ku yi masa
biyayya, kada ku saɓa masa. Ku sani cewa Allah yana halitta abin da ya so kuma yana
zaɓar wanda ya ke so, bisa ga hikimarsa. Ya fifita wasu mala'iku a kan wasu, ya fifita
wasu littattafai a kan wasu, ya fifita wasu annabawa a kan wasu, ya fifita wasu wurare
a kan wasu, ya fifita wasu lokuta a kan wasu. Daga cikin fifikon da ya yi akwai fifikon
watan Ramadan a kan sauran watanni. Wannan rahama ce daga Allah ga bayinsa,
domin ya sanya musu lokutan da ayyuka na alheri suke yawaita, ana ninka lada, ana
gafarta zunubi, ana ɗaukaka darajar mumini a cikin Aljanna.
1
SUNAN HUDUBA: SIFOFI TALATIN NA RAMADANA
YARE: HAUSA
Ya bayin Allah, a cikin hudubar da ta gabata, mun yi bayani game da siffofin
watan Ramadan da cewa yana da siffofi guda talatin. Mun ambaci guda goma sha biyar
daga cikinsu, kuma a yau, da iznin Allah, za mu ambaci saura goma sha biyar.
16 & 17. Ana bude kofar aljanna, ana rufe kofar wuta. Daga Abu Huraira (RA), Manzon
Allah (SAW) ya ce: "Idan Ramadan ya zo, ana bude kofar aljanna, ana rufe kofar wuta,
kuma ana daure shaidanu."
18. Ana daure Shaidanu. Shaidanu ana daure su a cikin Ramadan, domin kada su yi
tasiri kamar yadda suke yi a sauran watanni. Wasu malamai sun ce wannan ya shafi
manyan shaidanu ne kawai (Marradatul shayateen).
19. Watan karatun Al-Qur'ani. Daga cikin halayen Ramadan akwai yawaita karatun Al
Qur’ani. Sahabbai da salihan mutane sun kasance suna kammala Qur'ani a cikin
Ramadan, kamar yadda Mala'ika Jibril yake karanta wa Annabi (SAW) a kowace shekara
a Ramadan.
20. Azumi yana yin ceto ranar kiyama. Daga Abdullahi bn Amru (RA), Manzon Allah
(SAW) ya ce: "Azumi da Qur'ani suna yin shafaa’i ga bawa ranar kiyama. Azumi zai
ce: 'Ya Ubangiji, na hana shi cin abinci da sha’awarsa a rana, ka yafe masa.' Qur'ani
kuma zai ce: 'Na hana shi bacci da dare, ka yafe masa.'"
21. Warin bakin mai azumi ya fi kamshi a wurin Allah fiye da turaren misk. Daga Abu
Huraira (RA), Manzon Allah (SAW) ya ce: "Wanda ran Manzo ke hannunsa, hakika
warin bakin mai azumi yafi kamshi a wurin Allah fiye da misk."
22. Mai azumi yana da farin ciki biyu. Daga Abu Huraira (RA), Manzon Allah (SAW) ya
ce: "Mai azumi yana da farin ciki biyu: lokacin da ya yi buda baki, yana farin ciki da
buda bakinsa; lokacin da ya hadu da Ubangijinsa, zai yi farin ciki da azuminsa."
2
23. An saukar da Al-Qur'ani a cikin Ramadan. Allah ya ce: "Watan Ramadan ne wanda
aka saukar da Al-Qur'ani cikinsa." (Baqarah: 185)
An saukar da shi a daren Lailatul Qadr, kamar yadda Allah ya fada: "Hakika mun saukar
da shi a daren Lailatul Qadr." (Al-Qadr: 1)
• Lailatul Qadr tana da daraja babba. Ana ce mata Lailatul Qadr saboda yawan
darajarta ko kuma saboda a cikinta ake rubuta kaddarar shekara.
24. Wanda ya tsayu a daren Lailatul Qadr da imani da neman lada, Allah zai gafarta
masa zunubansa. Daga Abu Huraira (RA), Manzon Allah (SAW) ya ce: "Duk wanda ya
tsayu a Lailatul Qadr da imani da neman lada, Allah zai gafarta masa zunubansa na
baya."
25. Lailatul Qadr darenta ya fi daren dubu. Allah ya ce: "Lailatul Qadr tafi wata dubu."
(Al-Qadr: 3)
26. An shar'anta i'tikafi a cikinsa. Daga A'isha (RA), ta ce: "Manzon Allah (SAW) yana
yin i’tikafi a cikin goman karshe na Ramadan, har Allah ya karbi ransa, sai matansa
suka ci gaba da yin i’tikafi bayan shi." I’tikafi yana taimakawa wajen neman Lailatul
Qadr. Daga Abu Sa’id Al-Khudri (RA), Manzon Allah (SAW) ya ce: "Na yi i'tikafi a goman
farko na Ramadan ina neman wannan dare (Lailatul Qadr), sai na yi i'tikafi a goman
tsakiya, sai aka ce mini cewa tana cikin goman karshe."
Allah yana gafarta wa bayinsa a cikin wannan wata, yana karbar addu'arsu, yana
'yanta su daga wuta.
3
Allah ya ba mu ikon azumtar Ramadan da ibada a cikinsa bisa yadda yake so da
yarda.
Allah ya albarkace mu da Al-Qur’ani mai girma, ya amfanar da mu da abin da ke
cikinsa na ayoyi da hikima.
Ina fadin wannan magana, ina neman gafarar Allah a gare ni da gare ku, ku nemi
gafararSa, lallai Shi Mai gafara ne, Mai jin kai.
4
HUƊUBAR TA BIYU
Godiya ta tabbata ga Allah wanda ya wadatar, da aminci ya tabbata ga bayin Allah
waɗanda ya zaɓa.
Bayan haka, ku ji tsoron Allah, ya ku bayin Allah.
27. Ku sani cewa daga cikin fa’idojin watan Ramadan akwai Zakatul Fitr, wacce aka
shar’anta domin ta tsarkake mai azumi daga abubuwan da suka rage cikin azuminsa,
kuma domin taimakawa matalauta.
28. Daga cikin alheran da ke cikin watan Ramadan akwai sallar Idi, wacce Allah ya
shar’anta bayan kammala ibadar azumi da Hajji. Idi rana ce ta farin ciki da godiya ga
Allah bisa cikakken ibada da gafara.
29. Haka nan, Allah ya shar’anta yin takbira bayan kammala Ramadan, kamar yadda
Allah ya ce: "Kuma domin ku cika adadin kwanaki, ku girmama Allah bisa ga shiriyar
da ya baku, kuma domin ku yi godiya." (Suratul Baƙara: 185).
30. Daga cikin kyawawan ayyuka bayan Ramadan akwai azumin kwana shida na watan
Shawwal, wanda idan mutum ya yi shi bayan azumin Ramadan, yana da lada kamar ya
yi azumi shekara gaba ɗaya.
Bayan haka, ya ku bayin Allah, wadannan su ne wasu daga cikin fa’idodin watan
Ramadan, ya kamata musulmi ya sani kuma ya tuna dasu don su taimaka masa ya yi
azumi da imani da neman lada.
Ku sani, Allah ya umarce mu da yin salati ga Annabi Muhammad (SAW), ya ce:
"Lallai Allah da mala’ikunsa suna yin salati ga Annabi. Ya ku waɗanda suka yi imani,
ku yi salati a gare shi kuma ku yi sallama mai yawa." (Suratul Ahzab: 56).
5
Ya Allah, ka yi salati da salama ga Manzonka Muhammad, da sahabbansa da duk
wanda ya bi tafarkinsu har zuwa ranar Alƙiyama.
Ya Allah, ka azurta musulmi da zaman lafiya, ka yi wa shugabanninmu shiriya, ka
ba su ikon gudanar da adalci.
Subhanaka Allahumma, wa bihamdika, ash-hadu an la ilaha illa anta, astaghfiruka wa
atubu ilaik.
Wassalamu alaikum wa rahmatullahi wa barakatuh!
6
SUNAN HUDUBA: KWADAITARWA AKAN KARATUN AL-QURAN CIKIN RAMADAN
HUDUBAR JUMA’A (NA FARKO)
Godiya ta tabbata ga Allah, muna gode masa, muna neman taimakonsa, muna
neman gafararsa. Muna neman tsari da Allah daga sharri na kawunanmu da munanan
ayyukanmu. Wanda Allah ya shiryar, babu mai ɓatar da shi, wanda kuma ya ɓatar, babu
mai shiryar da shi. Ina shaida cewa babu abin bautawa da gaskiya sai Allah shi kaɗai,
ba shi da abokin tarayya, kuma ina shaida cewa Muhammadu bawan Allah ne kuma
manzonsa.
Bayan haka: Hakika mafi alkhairin magana ita ce maganar Allah, kuma mafi
alkhairin shiriya ita ce shiriya ta Annabi Muhammad (SAW). Mafi munin al’amura su ne
sabbin kirkire-kirkire a cikin addini, kuma kowace bidi’a ɓata ce, kowace ɓata kuma
tana kaiwa wuta.
Ya ku musulmi! Ina yi muku wasiyya da kuma kaina da ku ji tsoron Allah, domin
tsoron Allah shi ne mafi alkhairin abinci ga wanda zai yi tafiya zuwa lahira. Allah ya ce:
(Kuma ku tanadi (abinci), domin hakika mafi alkhairin abinci shi ne takawa) (Suratul
Baqara: 197). Kuma Allah ya yi wasiyya da takawa ga mutanen da suka gabata da kuma
mu: (Kuma lalle mun yi wasiyya ga waɗanda aka ba su littafi kafin ku, da kuma ku,
da ku ji tsoron Allah) (Suratun Nisa: 131).
Bayin Allah! Watan Ramadan shi ne watan Al-Qur’ani. Allah ya saukar da Al
Qur’ani a cikin wannan wata daga baitul ‘izza zuwa sama ta duniya, sannan aka saukar
da shi sannu a hankali ga Annabi (SAW) bisa ga abubuwan da suka faru. Bincike ya nuna
cewa ba Al-Qur’ani kawai Allah ya saukar a Ramadan ba, hatta wasu littattafai na
Annabawa ma an saukar da su a Ramadan.
1
SUNAN HUDUBA: KWADAITARWA AKAN KARATUN AL-QURAN CIKIN RAMADAN
Ya ku masu imani! Karatun Al-Qur’ani yana daga cikin manyan ibadu a watan
Ramadan. Sahabbai da Salaf (magabata) sun kasance suna yin kokari wajen kammala
Al-Qur’ani sau da yawa a cikin Ramadan. Daga cikinsu akwai wanda yake kammala shi
a kowace rana uku, wasu a kowace rana huɗu, wasu kuma fiye da hakan.
Bayin Allah! Karatun Al-Qur’ani yana daga cikin mafi girman ayyukan ibada. Ko da
kuwa ana karanta shi a cikin sallah ko kuma a wajen sallah. Allah ya ce: (Lallai waɗanda
suke karanta littafin Allah, kuma suka tsayar da sallah, kuma suka ciyar da abin da
muka azurtar da su a asirce da bayyane, suna fata kasuwancin da ba zai lalace ba)
(Suratu Fatir: 29-30). Manzon Allah (SAW) ya ce: “Duk wanda ya karanta harafi guda
daga littafin Allah, yana da lada, kuma ladan nan yana da yawa sau goma. Ba na ce
‘Alif Lam Mim’ harafi daya ba ne, amma Alif harafi ne, Lam harafi ne, Mim kuma
harafi ne.”
Ya ku bayin Allah! Ku ƙara yawan karatun Al-Qur’ani a cikin watan Ramadan,
domin yana da babbar lada.
2
SUNAN HUDUBA: KWADAITARWA AKAN KARATUN AL-QURAN CIKIN RAMADAN
HUDUBAR JUMA’A (NA BIYU)
Godiya ta tabbata ga Allah, wanda ya isar. Tsira da amincin Allah su tabbata ga
bayinsa waɗanda ya zaɓa.
Bayan haka: Ku sani, ya bayin Allah, cewa wanda ya haɗa da azumi da yawan
karatun Al-Qur’ani yana da cikakkiyar fata cewa waɗannan ayyuka za su yi masa
shaf’aha a ranar alkiyama. Annabi (SAW) ya ce: “Azumi da Al-Qur’ani za su yi shaf’aha
ga bawa ranar alkiyama. Azumi zai ce: ‘Ya Ubangiji! Na hana shi abinci da sha’awa
a rana, ka ba ni izini in yi masa shaf’aha.’ Sai Al-Qur’ani ya ce: ‘Ya Ubangiji! Na hana
shi barci a cikin dare, ka ba ni izini in yi masa shaf’aha.’ Sai a amince musu.”
Ya ku bayin Allah! Ku dage da yin ibada a cikin wannan lokaci da ya rage na
Ramadan. Wanda ya hadu da azumi da sallah dare (qiyamul-lail), yana daga cikin masu
girma a gaban Allah. Allah ya ce: (Lallai masu haƙuri suna samun sakamakonsu ba tare
da ƙididdiga ba) (Suratu Az-Zumar: 10).
Ku sani, ya ku bayin Allah! Lalle Allah ya umarce ku da yin salati ga Annabi (SAW),
inda ya ce: (Lallai Allah da mala’ikunsa suna salati ga Annabi, ya ku waɗanda kuka
yi imani, ku yi salati a gare shi, kuma ku yi sallama da cikakken girmamawa) (Suratul
Ahzab: 56).
Ya Allah! Ka yi salati da salama ga fiyayyen halitta, Annabi Muhammad (SAW), da
iyalansa, da sahabbansa, da duk wanda ya bi su da kyautatawa har zuwa ranar alkiyama.
Ya Allah! Ka azurta mu da tsoronKa, ka shiryar da mu zuwa ga kyawawan ayyuka.
Ka karɓi ibadunmu, ka gafarta mana kurakuranmu, ka sa mu daga cikin bayinKa na gari.
3
SUNAN HUDUBA: KWADAITARWA AKAN KARATUN AL-QURAN CIKIN RAMADAN
Ya Allah! Ka taimaki Musulmi a ko’ina suke. Ka sanya mana albarka a cikin wannan
Ramadan.
Amin!
4
SUNAN HUDUBA: ABUBUWA GOMA NA DARAJAR DARE ME ALFARMA
HUDUBAR FARKO
Godiya ta tabbata ga Allah, muna gode Masa, muna neman taimako da gafararsa,
kuma muna neman tsarinsa daga sharri na kuncin zuciyoyinmu da munanan
ayyukanmu. Wanda Allah Ya shiryar, babu mai ɓatar da shi, kuma wanda Ya ɓatar, babu
mai shiryar da shi. Ina shaidawa babu abin bautawa da gaskiya sai Allah shi kaɗai, babu
abokin tarayya a gare shi. Kuma ina shaidawa cewa Muhammad bawan Allah ne kuma
manzonsa.
Bayan haka, mafi alherin magana ita ce Maganar Allah, kuma mafi alherin shiriya
ita ce shiriyar Annabi Muhammad (Sallallahu Alaihi Wasallam). Mafi munin lamura
kuwa su ne waɗanda aka ƙirƙira, kuma kowace ƙirƙira bidi’a ce, kowace bidi’a kuwa
ɓata ce, kuma kowace ɓata tana cikin wuta.
Ya ku ‘yan’uwa Musulmi, ina yi muku wasiyya da yin takawa ga Allah, domin ita
ce wasiyyar Allah ga waɗanda suka gabata da kuma waɗanda ke zuwa bayansu. Allah
(T) Ya ce: "Hakika Mun yi wasiyya ga waɗanda aka ba Littafi kafin ku, da kuma gare
ku, da ku ji tsoron Allah." (Suratul Nisa’i: 131).
Don haka, ku ji tsoron Allah, ku guji sabonsa, kuma ku kasance cikin biyayya a
gare shi. Ku sani cewa Allah Ya fifita wasu lokuta akan wasu bisa ga hikimarsa. Ya fifita
ranakun goma na farko na Zulhijja akan sauran kwanakin shekara, kuma Ya fifita ranar
Arfa daga cikinsu. Ya fifita watan Ramadan akan sauran watanni, kuma Ya fifita daren
Lailatul Qadri daga cikin dararen Ramadan.
1
SUNAN HUDUBA: ABUBUWA GOMA NA DARAJAR DARE ME ALFARMA
Wasu Daga Cikin Falalar Lailatul Qadri
1. Dare ne da aka fara saukar da Al-Qur’ani. Allah (T) Ya ce: "Hakika Mun saukar da shi
a daren Lailatul Qadri." (Suratul Qadr: 1).
A wannan dare, Al-Qur’ani ya sauka daga Allon da aka kiyaye zuwa gidan daraja a sama
ta farko, sannan aka saukar da shi zuwa ga Annabi Muhammad (Sallallahu Alaihi
Wasallam) sannu a hankali bisa ga abubuwan da suka faru.
2. Dare ne mai daraja da girma: An kira shi Lailatul Qadri saboda girman darajarsa.
Wasu malaman suna ganin an kira shi haka ne domin Allah Yana ƙaddara al’amuran
shekara a wannan dare. Allah (T) Ya ce: "A cikinta ne ake raba duk wani umarni mai
hikima." (Suratus Dukhan: 4).
3. Mala’iku suna saukowa cikin wannan dare. Allah (T) Ya ce: "Mala’iku da Jibrilu suna
saukowa a cikinta." (Suratul Qadr: 4).
Ibn Kathir (RA) ya ce: “Mala’iku suna saukowa a wannan dare saboda yawan
albarkarsa, kuma sukan kasance tare da mutanen da ke yin ibada.”
4. Dare ne mai albarka. Allah (T) Ya ce: "Hakika Mun saukar da shi a wata dare mai
albarka." (Suratus Dukhan: 3).
5. Dare ne na zaman lafiya. Allah (T) Ya ce: "Salama ce har zuwa fitowar alfijir."
(Suratul Qadr: 5).
6. Wanda ya tsayar da sallarsa a wannan dare, za a gafarta masa zunubansa. An karɓo
daga Abu Huraira (RA), Manzon Allah (Sallallahu Alaihi Wasallam) ya ce: "Duk wanda
ya tsayar da sallarsa a daren Lailatul Qadri, da imani da fatan lada, za a gafarta
masa zunubansa da suka gabata." (Bukhari da Muslim).
2
SUNAN HUDUBA: ABUBUWA GOMA NA DARAJAR DARE ME ALFARMA
,
. Ibadar dare ɗaya a cikin Lailatul Qadri ta fi ibadar wata dubu. Allah (T) Ya ce: "Daren
Lailatul Qadri ya fi wata dubu." (Suratul Qadr: 3).
Ibn Sa’di (RA) ya ce: "Wannan abu ne da hankali ke mamaki, saboda Allah Yana ba da
lada wanda yake kama da tsawon ibadar mutum da ya yi shekara tamanin da uku."
8. Manzon Allah (Sallallahu Alaihi Wasallam) ya kan ƙara ƙoƙari a daren Lailatul Qadri.
An karɓo daga A’isha (RA) cewa: "Manzon Allah (Sallallahu Alaihi Wasallam) ya kan
ƙara himma a ibada a cikin goman ƙarshe fiye da yadda yake yi a sauran kwanakin
Ramadan." (Bukhari da Muslim).
9. A daren Lailatul Qadri, an so mutum ya roƙi Allah gafara. A’isha (RA) ta ce: "Ya
Manzon Allah, idan na riski Lailatul Qadri, me zan faɗa?" Sai Manzon Allah (Sallallahu
Alaihi Wasallam) ya ce: "Ki ce: Allahumma innaka ‘afuwwun tuhibbul ‘afwa fa’fu ‘anni
(Ya Allah, Kai mai yawan gafara ne, Ka na son gafartawa, Ka gafarta mini).”
3
7
10. Allah Ya saukar da sura ta musamman game da wannan dare. Suratul Qadr cikakke
yana magana ne akan falalar wannan dare.
SUNAN HUDUBA: ABUBUWA GOMA NA DARAJAR DARE ME ALFARMA
,
HUDUBAR BIYU
Godiya ta tabbata ga Allah, tsira da amincin Allah su tabbata ga Manzon Allah
(Sallallahu Alaihi Wasallam).
Ya ku bayin Allah! Ku sani cewa Allah Ya ɓoye Lailatul Qadri domin mutane su
ƙara yin ibada a cikin goman ƙarshe, ba wai a takaita zuwa dare guda kawai ba. Domin
kuwa da an bayyana ta, da mutane ba za su ƙara ƙoƙari a sauran kwanakin Ramadan
ba.
Manzon Allah (Sallallahu Alaihi Wasallam) ya ce: "Ku nemi Lailatul Qadri a cikin
goman ƙarshe, musamman a dararen kwaryar." (Bukhari da Muslim).
Saboda haka, kada mutum ya ɗauka cewa yana sane da takamaiman daren,
saboda hadisan sun nuna cewa daren yana iya canzawa kowace shekara. Mafi alheri
shi ne a dage da ibada a duk goman ƙarshe, don samun lada na wannan dare mai girma.
ƘARSHEN HUDUBA
Ya Allah! Ka azurta mu da rahamarka, Ka gafarta mana zunubanmu, Ka azurtamu
da tsayuwar Lailatul Qadri.
Ya Allah! Ka ɗaukaka musulunci da musulmi, Ka kaskantar da shirka da mushirikai.
Ya Allah! Ka azurta mu da aikin da kake so da yardarka, Ka sa mu cikin masu
dacewa.
Allahumma salli wa sallim ala Nabiyyina Muhammad, wa ala alihi wa ashabihi
ajma’in.
4
SUNAN HUDUBA: ABUBUWA GOMA NA DARAJAR DARE ME ALFARMA
,
Bari in gama da wannan ayar:
"Lallai Allah yana umartar da adalci da kyautatawa, da bayarwa ga ma’abota
kusanci, kuma yana hani daga alfasha da abin ki da zalunci. Yana yi muku wa’azi,
domin ku tunawa." (Suratul Nahl: 90).
Allah Ya sa mu dace!
5
SUNAN HUDUBA: MATAKAI 10 DA ZAA TSAYA TARE DA EID-EL-FITR
HUDUBAR FARKO
Lallai godiya ta tabbata ga Allah, muna gode masa, muna neman taimako da
gafararsa, kuma muna neman tsari daga sharrin kawukanmu da munanan ayyukanmu.
Wanda Allah ya shiryar, babu mai ɓatar da shi, kuma wanda ya ɓatar, babu mai shiryar
da shi. Ina shaida cewa babu abin bautawa da gaskiya sai Allah, shi kaɗai ba shi da
abokin tarayya. Kuma ina shaida cewa Muhammadu bawansa ne kuma manzonsa ne.
Bayan haka: Lallai maganar gaskiya ita ce Littafin Allah, kuma mafi kyawun shiriya
ita ce shiriyar Annabi Muhammad (SAW). Mafi munin lamura su ne sababbin abubuwa
a cikin addini, kuma duk wata bidi’a ɓata ce, kuma duk wata ɓata wuta ce.
1. Bayin Allah! Ku ji tsoron Allah da hakikanin tsoro, kuma ku yi riko da igiyar
addinin musulunci sosai. Ku gode wa Allah da ya ba mu ikon kammala watan
Ramadan, lallai wannan babbar ni’ima ce. Allah ya ce: (Kuma domin ku cika
adadin kwanakin, kuma domin ku girmama Allah bisa ga shiriya da ya baku,
domin ku gode masa.) (Al-Baqara: 185).
Ga shi mun cika kwanakin, mun yi takbiri ga Allah, sai mu ci gaba da ibadar godiya.
2. ’Yan uwa musulmi! Allah ya fadi gaskiya a cikin ayarsa: (Kwanaki ƙididdigaggu
ne.) Watan Ramadan ya zo da sauri kuma ya wuce. Shin kun lura da yadda
kwanakin suka shude?
3. Ya ku muminai! Ku yi murna da azuminku da kuka cika, da sallolin dare da kuka
tsayu, kuma ku yi murna da cewa kun riski ƙarshen watan, alhali wasu mutane
sun rasu ba su kai ga hakan ba. Don haka, mu gode wa Allah bisa wannan ni’ima.
1
SUNAN HUDUBA: MATAKAI 10 DA ZAA TSAYA TARE DA EID-EL-FITR
4. ’Yan uwa musulmi! Wannan rana ce ta farin ciki, inda muke bikin Eid bayan
cikar rukuni daga cikin rukunan Musulunci, wato azumin Ramadan. Kuna yin
takbiri ga Allah, kuna girmama shi, an ƙara muku lada, an gafarta zunubanku,
kuma an ɗaga darajojinku, in sha Allah.
5. Bayin Allah! Allah cikin hikimarsa ya shar’anta mana bikin Eid guda biyu, Eidul
Fitr bayan azumi, da Eidul Adha bayan aikin Hajji. Ayyukan Eid a cikin
Musulunci ba su zama kamar na kafirai ba. Su ibada ne da takbiri, salloli, bayar
da zakka, zumunci, da juna, yafiya, da kawar da gaba.
6. Ya ku musulmi! Ku yi ado, ku shaƙi turare, ku yi kyawawan tufafi, kamar yadda
malamai suka so hakan a Eid. Ku bude zukatanku da gidajenku, ku yi wa juna
addu’a da fatan alheri. Sahabbai sun kasance suna cewa: "Allah ya karɓa daga
gare mu da ku."
7. Ya ku muminai! Yafiya tana daga cikin manyan ayyukan lada, kuma Allah ya ce:
(Wanda ya yafe kuma ya gyara, to, ladansa yana kan Allah.) (Ash-Shura: 40).
8. Bayin Allah! Kawo sulhu tsakanin mutane yana daga cikin manyan ayyukan
ibada, kuma yana kara farin cikin Eid. Wanda ya gyara alaka tsakanin ma’aurata,
ya haɗa zuciyoyi, ko ya yafewa wani bashi, to yana da babbar lada.
Ya Allah, muna gode maka da ka bamu ikon kammala Ramadan da riskar Eid. Ka
sa wannan Eid ɗin albarka ce a gare mu. Allahumma ka azurta mu da sonka da kuma
son duk abin da ke kusantar da mu gare ka.
2
SUNAN HUDUBA: MATAKAI 10 DA ZAA TSAYA TARE DA EID-EL-FITR
HUDUBAR BIYU
Godiya ta tabbata ga Allah kaɗai, salati da aminci su tabbata ga Annabi
Muhammad, bayan haka:
9. Bayin Allah! Ku sani, farin cikin gaske shi ne haduwa da Allah tare da kyawawan
ayyuka. Allah zai ce wa mutanen Aljanna: "Ya ku mutanen Aljanna!" Za su ce:
"Muna amsawa ya Ubangijinmu." Sai Allah ya ce: "Shin kun gamsu?" Su ce:
"Me zai hana mu gamsu alhali ka ba mu abin da ba ka ba kowa?" Sai Allah ya
ce: "Ina da mafi alheri a gare ku." Su ce: "Me ya fi hakan alheri?" Sai Allah ya
ce: "Na sanya muku jin dadin raina, kuma ba zan yi fushi da ku har abada
ba."
10. Ya ku musulmi! Ramadan dama ce don gyara alaka da Allah. Saboda haka,
kada ku daina ibada bayan Ramadan, domin ibada ba ta da iyaka sai mutuwa.
Allah ya ce:
(Kuma ka bauta wa Ubangijinka har mutuwa ta zo maka.) (Al-Hijr: 99).
Annabi (SAW) ya ce: "Mafi soyuwa ga Allah daga cikin ayyuka shi ne wanda aka
dawwama a kai, ko da kuwa yana ƙanƙanta."
11. Bayin Allah! Alama ce ta karɓuwar aiki idan mutum ya ci gaba da ibada
bayan Ramadan. Idan mutum yana bautar Allah ne kawai a Ramadan, to yana
cikin hadari. Wani daga cikin Salaf ya ce: "Mafi munin mutane su ne wadanda
ba sa sanin Allah sai a Ramadan."
12. Ya ku musulmi! Daga cikin mafi kyawun ayyuka bayan Ramadan akwai
azumin kwanaki shida na Shawwal. Annabi (SAW) ya ce: "Wanda ya azumci
3
SUNAN HUDUBA: MATAKAI 10 DA ZAA TSAYA TARE DA EID-EL-FITR
Ramadan, sannan ya bi shi da kwanaki shida daga Shawwal, to yana da lada
kamar azumin shekara gaba ɗaya."
Manufar azumin Shawwal ita ce cike gurɓin da aka samu a azumin Ramadan,
domin ba wanda yake cikakke.
Ya Allah, ka gafarta mana zunubanmu, ka azurtamu da Aljanna, ka kare mu daga
wuta. Ka sa wannan Eid ɗin albarka ce a gare mu da dukan Musulmai.
Ya Allah, ka albarkaci rayuwarmu da hidimar addini, ka sa mu kasance daga cikin
masu ibada akai-akai. Allahumma, ka jikan iyayenmu da rahamarka, ka azurtamu da
zaman lafiya da kwanciyar hankali.
Salati da aminci su tabbata ga Annabi Muhammad da iyalansa da sahabbansa.
Subhanaka Allahumma wa bihamdika, ashhadu an la ilaha illa anta, astaghfiruka wa
atubu ilayk.
4
