TEVESSÜLÜN ÇEŞİTLERİ
Tevessülün çeşitleri nelerdir?
Cevap:
Hamd, yalnızca Allah'adır.
"Tevessül" ve "Vesîle" kelimesi ile dört şeyden
birisi kastedilir.
Birincisi:
O olmadan Allah Teâlâ'ya îmânın tam olmadığı
tevessül. Bu tevessül, Allah Teâlâ'ya ve Elçisi
Muhammed -sallallahu aleyhi ve sellem-'e îmân ve
itaat ile Allah Teâlâ'ya tevessülde bulunmaktır.
Nitekim Allah Teâlâ'nın şu sözünden kastedilen
tevessül budur:
“Ey îmân edenler! Allah’tan korkun ve O’na
(yaklaşmaya, sevilmeye) vesile arayın; O’nun
yolunda cihad ediniz ki kurtuluşa eresiniz.” 1
Allah Teâlâ'ya, güzel isimleri ve yüce sıfatlarıyla
tevessülde bulunmak da bu tür tevessüle girer.
Tevessülde bulunan kimse, itaat olan amelleri
işlemek ve onları vesile kılmak sûretiyle Allah
Teâlâ'ya yalvarır ve O'ndan ister.
İkincisi:
Hayatta iken Rasûlulllah -sallallahu aleyhi ve
sellem-'den kendisi için duâ etmesini istemek veya
mü'minlerin birbirleri için duâ etmesini istemek
sûretiyle Allah Teâlâ'ya tevessülde bulunmaktır. Bu
tevessül de birinci tevessüle tâbi olup istenen ve
teşvik edilen tevessüldür.
Üçüncüsü:
Yaratılanın makamı ve zâtı ile Allah Teâlâ'ya
tevessülde bulunmaktır.
1 Mâide Sûresi: 35
5
Örneğin bir kimsenin şöyle demesi:
"Allahım! Peygamberinin makamı ile sana
yöneliyorum!"
Bu tür tevessülü bazı âlimler,zayıf olmakla
birlikte câiz görmüşlerdir.Fakat doğru olan bu tür
tevessülün haram olduğudur. Çünkü duâda Allah
Teâlâ'ya ancak O'nun isimleri ve sıfatları ile tevessül
bulunulabilir.
Dördüncüsü:
Tevessül günümüzde kimselerin örfünde,
Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem-'e yalvarıp
yakarmak ve O'ndan yardım istemek (ölülerden ve
evliyâdan imdat dilemek) haline gelmiştir ki bu
tevessül, büyük şirktir. Çünkü yalvarıp yakarmak ve
imdat dilemek, Allah Teâlâ'dan başkasının gücünün
yetmediği bir ibâdettir. Dolayısıyla bu ibâdetin, Allah
Teâlâ'dan başkasına yapılması, büyük şirktir.
Yine de en iyisini Allah Teâlâ bilir.