RAMAZAN ORUCUNUN KAZASININ HÜKMÜ

Ramazan'dan kazaya kalan orucun kazasının


hükmü nedir?


Ramazan orucunun kazası ne zaman olmalıdır?


Cevap:


Ramazan orucunu hemen kaza etmeye çalışmak,


onu ertelemekten daha faziletlidir.Çünkü insan, başına ne


geleceğini bilemez.Üzerindeki kaza borcunu geciktirmeden


hemen kaza etmesi, daha basiretli ve hayra karşı


daha istekli ve gayretli olması demektir.


Şayet Âişe’nin -Allah ondan râzı olsun-:


"Üzerimde Ramazan'dan oruç borcu bulunurdu.


Bunu ancak Şaban ayında kaza edebildim."


Sözü olmasaydı, Ramazan orucunu hemen kaza


etmenin farz olduğunu söylerdik.


4


Bu hadis, Ramazan'dan oruç borcu bulunan


kimsenin bunu ikinci Ramazan'a kadar geciktirmesinin


câiz olmadığının delilidir.


Üzerinde kaza borcu bulunan bir kimsenin, bunu


mazeretsiz olarak diğer Ramazan'a kadar ertelemesi câiz


değildir.


Nitekim bir kimsenin hastalığı devam eder de


orucunu kaza edemezse veya çocuğunu emziren bir


kadın (emzirmekten dolayı) orucunu kaza edemezse,


geçirmiş olduğu Ramazan orucunu ikinci Ramazan'dan


sonraya ertelemesinde bir sakınca yoktur."1











Ramazan orucunun kazası ile Şevval ayından 6 günlük orucu bir niyetle birleştirmenin hükmü

Ramazan'da âdet olduğum için tutamadığım


günlerin kazasını,Şevval ayından 6 günlük oruç niyetiyle


tutmam câiz midir?


Cevap:


Hamd, yalnızca Allah'adır.


Bu davranış sahih değildir.Çünkü Şevval ayından


6 günlük oruç, ancak Ramazan orucunu tam olarak


tuttuktan sonra mümkün olur.


Değerli âlim Muhammed b. Salih el-Useymîn


-Allah ona rahmet etsin- bu konuda şöyle demiştir:


"Her kim,üzerinde Ramazan ayından kalan kaza


orucu olduğu halde Arefe veya Âşûrâ günü oruç


tutarsa, onun orucu sahihtir. Fakat bu günde (Arefe


veya Âşûrâ gününde) Ramazan orucunun kazasına


niyet ederek oruç tutarsa, Arefe günü orucunun ecri


veyahut da Âşûrâ günü orucunun ecri ile birlikte kaza


orucunun ecri olmak üzere iki ecri birden elde etmiş


4


olur. Bu, Ramazan orucuyla bağlantılı olmayan diğer


nâfile oruç hakkındaki hükümdür. Şevval ayından 6


günlük oruca gelince, bu oruç Ramazan orucuyla


bağlantılıdır. Bu ise, ancak Ramazan orucunun -varsakazasını


tuttuktan sonra mümkün olur. Eğer Ramazan


orucunun kazasını tutmadan Şevval'den 6 günlük orucu


tutarsa,Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem-'in şu


emri gereği ecri elde edemez:

"Kim Ramazan orucunu tutar, sonra da ona


Şevval'den altı gün daha eklerse, bütün seneyi oruç


tutmuş gibi olur."0F


1


Bilindiği gibi üzerinde Ramazan orucundan


kazası olan kimse, kaza orucunu tamamlamadıkça


Ramazan orucunu tam olarak tutmuş sayılmaz."1F


2

1 Ebu Davud, Savm, 58


2 "Oruçla İlgili Fetvâlar"; s: 438


1 Muhammed b. Salih el-Useymîn, "Fıkhu'l-İbâdât", s: 201

RAMAZAN ORUCUNU EDÂ ETMEKLE KAZA


ETMEK ARASINDAKİ FARK


[


Ramazan orucunu edâ etmek ile kaza etmek


arasında farklar var mıdır?


Cevap:


Evet, her ikisi arasında büyük farklar olduğu bilinen


bir şeydir.


Birincisi:


Kaza: Daha önce de belirtildiği üzere ikinci


Ramazan'a kadar geniş bir zaman içinde yapılır.


Edâ ise dar bir zaman içinde yapılır, ki bunun


Ramazan ayı içinde olması gerekir.


İkincisi:


Edâ orucunu tutarken cinsel ilişkide bulunmak


keffâreti gerektirir. Halbuki kaza orucunu tutarken cinsel


ilişkide bulunmak, keffâreti gerektirmez.


Üçüncüsü:


4


Edâ orucunu tutarken kişi mazeretsiz olarak


orucunu açarsa, orucu bozulur.Fakat zamana (Ramazan


ayına) saygı göstermek için günün kalan kısmında oruca


devam etmesi gerekir.


Kazaya gelince, kişi gündüz orucunu mazeretsiz


olarak açarsa, orucu bozulur.Fakat günün kalanını oruçlu


geçirmesi gerekmez. Çünkü kaza orucunda zamanın bir


saygınlığı yoktur. Çünkü onun zamanı diğer günlerde de


tutulacak şekilde geniştir."1











1 Muhammed b. Salih el-Useymîn, "Fıkhu'l-İbâdât", s: 202

Ramazan ayında gündüz esiyle cinsel iliskide bulunan kimsenin hükmü





Ramazan ayında oruçlu oldugu halde esiyle cinsel iliskide bulunan kimsenin hükmü


nedir?


Yolcunun orucunu bozduktan sonra esiyle cinsel iliskide bulunması câiz midir?


Cevap:


Ramazan ayında oruçlu oldugu halde esiyle cinsel iliskide bulunanın zihâr keffâretini


vermesi, o günün orucunu kaza etmesi ve kendisinden vukû bulan bu fiilden dolayı Allah


Teâlâ'ya tevbe etmesi gerekir.1


Yolculuk veya orucu bozmayı mübâh kılan bir hastalıktan dolayı oruç tutmamıs ve


esiyle cinsel iliskide bulunmussa, ona keffâret gerekmez. Esiyle cinsel iliskide bulundugu


o günü sadece kaza etmesi gerekir. Çünkü esiyle cinsel iliskide bulunmak, yemek ve içmek


gibi seyler, yolcu ve hasta olan kimseye mübah kılınmıstır.


Nitekim Allah Teâlâ bu konuda söyle buyurmustur:

"Sizden kim, (oruç tutamayacak kadar) hasta veya yolcu olursa, (oruç tutamadıgı


günler kadar) baska günlerde kaza eder."2


Bu konuda kadının hükmü de aynı erkegin hükmü gibidir. Bir kadın, Ramazan ayında


oruçlu oldugu halde kocasıyla cinsel iliskide bulunursa, keffâret vermesi ve o günü kaza


etmesi gerekir. Eger kadın yolcu veya oruç tutmasına zor gelen bir hastalıga yakalanmıs


ise, kendisine keffâret gerekmez.











1 Zihâr keffâreti: Bir köle azad etmesi, buna gücü yetmezse aralıksız olarak iki ay oruç tutması, buna da gücü yetmezse altmıs fakiri


doyurmasıdır.


2 Bakara Sûresi: 184

Ramazan gecesinde cünüplükten arınmak için yıkanmayı fecrin doğuşundan sonraya ertelemenin hükmü 


Soru:


Ben, bir defa sahurdan önce ihtilam oldum.


Hem yıkanma imkânım yoktu, hem de yıkanmaktan


çok utanıyordum. Çünkü anne ve babam, ihtilam


olduğumu bileceklerdi.Bunun için boy abdesti almadan


sahurumu yedim. Malesef o gün sabah namazını da


kılamadım. Fakat daha sonra yıkanıp sabah namazını


kıldım.Şimdi orucumun kabul olup-olmadığını öğrenmek


istiyorum.Zirâ ben, cünüp olduğum halde sahur


yemeğini yediğimden dolayı hatalı olduğumu


zannediyorum. Bundan dolayı orucum kabul olur mu?


Cevap:


Hamd, yalnızca Allah'adır.


Ramazan gecesinde eşiyle cinsel ilişkiye giren


ve o halde sabahlayan kimsenin orucu sahihtir/


geçerlidir.Aynı şekilde ister gece olsun,isterse gündüz


olsun, uykusunda cünüp (ihtilam) olan kimsenin orucu


da sahihtir ve bu kimsenin, fecrin doğuşuna kadar


4


yıkanmayı ertelemesinde kendisine bir günah yoktur. Oruç, ancak Ramazan'ın gündüzünde fecrin doğuşun-dan güneşin batışına kadar olan süre içerisinde cinsel ilişkiye girmekle bozulur.1 Güneş doğuncaya kadar namazınızı ertelemenize gelince,bunu yapmanız haramdır.Namazı vaktinde edâ etmeniz gerekirdi.Yıkanmaktan dolayı çok utanma-nız; namazı vaktinden sonraya ertelemenizi mübah kılan bir özür sayılamaz. Bu yaptığınızdan dolayı Allah Teâlâ'ya tevbe etmeniz ve istiğfarda bulunmanız gerekir. Allah Teâlâ, bizi ve sizi hayırlı amellerde muvaffak kılsın. 


1 İlmî Araştırmalar ve Fetvâ Dâmî Komitesi Fetvâları; c: 10, s: 327

Ramazan'da gündüz sigara içmenin hükmü 

Ben, bazı âlimlerin sigaranın haram olduğunu


söylediğini biliyorum. Fakat boğaza giren yiyecek


veya içecek hükmünde bir şey sayılmamakla birlikte


oruçluyken sigara içmek niçin haram sayılmaktadır?


Bu soruyu birçok kimseye sordum, fakat hiç


kimse bana, sigaranın haram olduğunu söylemekten


başka (ikna edici) bir cevap veremedi.


Lütfen bana ne yapmam gerektiğini haber verir


misiniz?


Cevap:


Hamd, Allah'a mahsustur.


Sigara haramdır ve haram olduğunda da hiç


şüphe yoktur.


Sigaranın orucu bozan şey olmasının sebebine


gelince, çünkü sigaranın insanın içine ve midesine


ulaşan bir hacmi vardır.


4


Değerli âlim Muhammed b. Salih el-Useymîn'e -Allah ona rahmet etsin-: - Oruçlu kimsenin güzel koku koklamasının hükmü hakkında sorulduğunda o şöyle cevap vermiştir:


"Oruçlu kimsenin,Ramazan'ın gündüzünde güzel koku kullanması ve onu koklaması câizdir. Ancak buhuru koklayamaz. Çünkü buhurun mideye ulaşan bir hacmi vardır, o da dumandır."1 Bir hacmi olmasından dolayı sigara da buhur gibidir. Fakat buhur ile sigara, temelde hüküm bakımından birbirinden farklıdır. Buhur, temiz ve güzel olduğundan dolayı helâldir, sigara ise pis olduğu için haramdır.      


1 Fetâvâ İslâmiyye; c: 2, s: 128

1


Ramazan'da dört gün oruç tutmadıktan sonra vefat eden bir


hastanın tutmadığı oruçlar onun adına kaza edilmeli midir?

Ramazan'da dört gün oruç tutmadıktan sonra vefat eden bir hastanın tutmadığı


oruçlar onun adına kaza edilmeli midir?


Cevap:


Ona isabet eden bu hastalık beklenmedik bir şekilde gelen hastalıklardan birisi olup


da ölünceye kadar devam ederse, bu takdirde onun adına bu oruç -bir yakını tarafındankaza


edilmez.


Çünkü Allah Teâlâ şöyle buyurmuştur:

"Her kim de onda hasta veya yolcu olursa (tutamadığı günler sayısınca) başka


günlerde kaza etsin."1


Bu hastanın tutamadığı günler sayısınca diğer günlerde oruç tutması gerekir.Buna


imkân bulamadan ölürse, oruç borcu ondan düşer.Çünkü bu kimse, orucun ona farz olacağı


zamana ulaşamamıştır.Bu kimse, Şaban ayında ölen kimse gibidir.Şaban ayında ölen


kimseye önündeki Ramazan orucu farz değildir.Fakat hastalık, iyileşme ümidi bulunmayan


hastalıklardan olursa, aslolan bu kimseye her gün için bir fakiri doyurması gerekir.

1 Bakara Sûresi: 185