Peygamberimiz Muhammed -sallallahu aleyhi ve sellem-'in, yaratılmısların en


fazîletlisi olduguna dâir (Kur'an ve sünnette) bir delil gelmis midir?


Cevap:


Hamd, yalnızca Allah'adır.


Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem-'in fazîletleri ve hususiyetleri hakkında pek


çok deliller gelmistir. -Bildigimiz kadarıyla- Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem-'in


yaratılmısların en fazîletli olduguna dâir açık bir ifâde (âyet veya hadis) gelmemistir.


Fakat Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem- hakkında "en fazîleti beser" (insan) ve


"Âdemoglunun efendisi" gibi ifâdeler gelmistir.


Nitekim Ebu Hureyre'den -Allah ondan râzı olsun- rivâyet olunduguna göre o söyle


demistir:


"Rasûlullah -sallallahu aleyhi ve sellem- söyle buyurdu:

"Ben, kıyâmet günü Âdem oglunun efendisiyim.Kabri ilk açılacak (hasrolunmak için


kabrinden ilk çıkacak) ben olacagım.5lk sefaat edecek ve sefaati ilk kabul edilecek de ben


olacagım."1


5slâm âlimleri, Peygamberimiz -sallallahu aleyhi ve sellem-'in fazîletleri hakkında


gelen bu ve bunun dısındaki naslardan (ifâdelerden), Muhammed -sallallahu aleyhi ve


sellem-'in, yaratılmısların en fazîletlisi olarak anlamıslardır.


Nitekim 5mam Nevevî -Allah ona rahmet etsin-, Sahih-i Müslim'in Serhi'nde söyle


demistir:


"Bu hadis, Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem-'in bütün yaratılmısların en


fazîletlisi olduguna bir delildir.Çünkü Ehl-i sünnet ve'l-cemaatin mezhebi (görüsü); Âdem


oglu meleklerden daha fazîletlidirler.Âdem oglunun ve digerlerinin (cinlerin) de en


fazîletlisi, Muhammed -sallallahu aleyhi ve sellem-'dir."


1 Müslim; hadis no: 4223


3


Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem-'in yaratılmısların en fazîletlisi vasfı hakkında


5slâm âlimleri birbiri ardınca görüs belirtmislerdir.


Sözü fazla uzatmamak için burada âlimlerin bu konuda sözlerinin geçtigi kitaplarının


sayfalarına isâret edecegiz:


1. 5mam Sâfiî -Allah ona rahmet etsin-: "el-Umm"; c: 1, s: 167.


2. 5mam Abdurezzak es-San'ânî -Allah ona rahmet etsin-: "el-Musannef"; c: 2, s:


419.


3. Seyhulislâm 5bn-i Teymiyye -Allah ona rahmet etsin-: "Mecmû'u'l-Fetâvâ"; c: 1, s:


313 ve c: 5, s: 127, 468.


4. 5bn-i Kayyim -Allah ona rahmet etsin-: "Tehzîbu's-Sunen"; hadis no: 1787


("Avnu'l-Ma'bûd'dan).


5. 5bn-i Hacer el-Askalânî -Allah ona rahmet etsin-: "Fethu'l-Bârî"; 6229 nolu hadisin


serhi.


6. el-Merdâvî -Allah ona rahmet etsin-: "el-5nsâf"; c: 11, s: 422.


7. el-Alûsî -Allah ona rahmet etsin-: "Rûhu'l-Meânî"; c: 4, s: 284.


8. et-Tâhir b. Âsûr -Allah ona rahmet etsin-: "Tefsiru't-Tahrîr ve't-Tenvîr"; c: 2, s: 420.


9. Abdurrahman b. Nâsır es-Sa'dî -Allah ona rahmet etsin-: "Teysîru'l-Kerîmi'r-


Rahmân fî Tefsîru Kelâmi'l-Mennân"; s: 51, 185, 699).


10. Muhammed el-Emîn es-Senkitî -Allah ona rahmet etsin-: "Edvâu'l-Beyân"; c: 9, s:


215.


11. Abdulaziz b. Baz -Allah ona rahmet etsin-: "Mecmû'ul-Fetâvâ"; c: 2, 76, 383.


5lmî Arastırmalar ve Fetvâ Dâimî Komitesi âlimlerine:


"Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem- için; beserin en hayırlısı mı, yoksa


yaratılmısların en hayırlısı mı diyelim? Pek çok insanın dedigi gibi O'nun yaratılmısların en


hayırlısı olduguna dâir bir delil var mıdır?"


Diye sorulmus, bunun üzerine komite bu soruya söyle cevap vermistir:


"Allah Teâlâ'nın kendisine bahsettigi bir çok büyük fazîletler ve kıymetli özellikler


geregince, Peygamberimiz Muhammed -sallallahu aleyhi ve sellem-'in Rabbi katında ne


kadar büyük bir kıymete ve yüksek makama sahip oldugunu açıklayan Kur'an ve


sünnetten pek çok deliller gelmistir.


4


Muhammed -sallallahu aleyhi ve sellem-'in yaratılmısların en fazîletlisi, Allah katında


en kıymetlisi ve O'nun katında yaratılmıslar içerisinde makamı en büyük olduguna delâlet


eden Allah Teâlâ'nın su sözüdür:

"(Ey elçi!) Eger Allah'ın lütfu ve rahmeti üzerinde olmasaydı, onlardan bir kesim seni


(hak yolundan) saptırmaya çalısırdı.Halbuki onlar,kendilerinden baskalarını saptıramazlar.


(Allah seni korudugundan dolayı) sana bir zarar veremezler. Allah, sana kitabı (Kur'an'ı)


ve hikmeti (Kur'an'ı açıklayan sünneti) indirmis, bilmedigini ögretmistir (daha önce


bilmedigin seylere hidâyet etmistir).Allah'ın senin üzerindeki lütfu çok büyük olmustur."1


Allah Teâlâ'nın, Muhammed -sallallahu aleyhi ve sellem-'e bahsettigi fazîletlerin


türlerini saymak zordur.


Bu fazîletlerden bazıları sunlardır:


1. Allah -azze ve celle- O'nu halil (dost) edinmistir.


2. Allah Teâlâ, O'nu rasûllerin sonuncusu kılmıstır.


3. Allah Teâlâ, O'na kitapların en fazîletlisi Kur'an'ı indirmistir.


4. Allah Teâlâ, O'nun risâletini, kıyâmet gününe kadar hem cinler, hem de insanlar


için umumî kılmıstır.


5. Allah Teâlâ, O'nun geçmis ve gelecekte bütün günahlarını bagıslamıstır.


6. Allah Teâlâ, O'na, kendisinden önceki bütün peygamberlerden daha fazla


mucizelerle desteklemistir.


7. Muhammed -sallallahu aleyhi ve sellem-, Âdem oglunun efendisidir.


8. Muhammed -sallallahu aleyhi ve sellem-, kabri ilk açılacak (hasrolunmak için


kabrinden ilk çıkacak) olandır.


9. Muhammed -sallallahu aleyhi ve sellem-, ilk sefaat edecek olandır.


10. Muhammed -sallallahu aleyhi ve sellem-, sefaati ilk kabul edilecek olandır.


1 Nisâ Sûresi: 113


5


11. Kıyâmet gününde "Hamd Sancagı" Muhammed -sallallahu aleyhi ve sellem-'in


elinde olacaktır.


12. Muhammed -sallallahu aleyhi ve sellem-, kıyâmet gününde "Sırat"ı ilk geçecek


olandır.


13. Kıyâmet gününde cennetin kapısını ilk olarak Muhammed -sallallahu aleyhi ve


sellem- açacaktır.


14. Cennete ilk olarak Muhammed -sallallahu aleyhi ve sellem- girecektir...


Bunun dısında Kur'an ve sünnette gelen daha bir çok hususiyetler ve kerâmetler


Muhammed -sallallahu aleyhi ve sellem- verilmistir.


Bütün bunlar; Muhammed -sallallahu aleyhi ve sellem-'in makam olarak Allah Teâlâ


katında yaratılmısların en fazîletlisi oldugu konusunda 5slâm âlimlerinin görüs birligine


varmalarına sebep olmustur.


Nitekim Seyhuslislâm 5bn-i Teymiyye -Allah ona rahmet etsin- bu konuda söyle


demistir:


"Müslümanlar, Muhammed -sallallahu aleyhi ve sellem-'in, makam olarak Allah Teâlâ


katında yaratılmısların en yücesi oldugu, O'nun makamından daha büyük bir makama


hiçbir yaratılmısın sahip olmadıgı ve O'nun sefaatinden daha büyük sefaatin olmadıgı


konusunda ittifak etmislerdir."


Yukarıda zikredilen seylerden Peygamberimiz Muhammed -sallallahu aleyhi ve


sellem-'in, nebîlerin en fazîletlisi, hatta yaratılmısların en fazîletlisi ve Allah Teâlâ katında


en büyük makama sahip oldugu açıkça anlasılmaktadır.


Fakat bütün bu fazîletler ve büyük hususiyetlere ragmen Muhammed -sallallahu


aleyhi ve sellem- beser olmanın üzerine çıkarılmamalıdır.Bundan dolayı Allah'ı bırakıp da


O'na yalvarıp yakarmak ve O'ndan yardım dilemek, câiz degildir.


Nitekim Allah Teâlâ bu konuda söyle buyurmustur:

"(Ey elçi! O müsriklere) de ki: Ben, ancak sizin gibi bir insanım. Yalnız bana


(Rabbimden) ilahınızın bir tek ilah oldugu vahyediliyor. Artık kim, (azabından korkmak ve


6


sevabını ümit etmek sûretiyle) Rabbine kavusmayı arzu ederse, sâlih amel islesin ve


ibâdette Rabbine hiç kimseyi ortak kosmasın."1


Muvaffakiyet, Allah Teâlâ'dandır.


Allah Teâlâ, Peygamberimiz Muhammed'e, O'nun âile halkına ve ashâbına salât ve


selâm eylesin."2


Abdulaziz b. Abdullah b. Baz, Abdullah b. Gudeyyân,Salih el-Fevzân,Bekr Ebu Zeyd.


Degerli âlim Muhammed b. Salih el-Useymîn -Allah ona rahmet etsin- bu konuda bir


bir nas (delil) gelmedigi için görüs belirtmemis ve söyle demistir:


"Âlimlerce bilinen meshur görüs; Muhammed -sallallahu aleyhi ve sellem- için


yaratılmısların en fazîletlisi denilmesidir.


Nitekim sâir söyle demistir:


Yaratılmısların en fazîletlisi tartısmasız Peygamberimiz'dir...


Ayrılıga düsmekten daha melânetli bir durum yoktur.


Fakat bu konuda Kur'an ve sünnetten nas geldigi için en ihtiyatlı ve en uygun olanı


söyle dememizdir:


"Muhammed -sallallahu aleyhi ve sellem- Âdem oglunun efendisidir. Beserin en


fazîletlilisidir. Nebîlerin en fazîletlisidir....vb"


Bu günüme kadar, Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem-'in her seyde tartısmasız


yaratılmısların en fazîletlisidir diye bir sey bilmiyorum...


Bu konularda insan için en uygun olan; nas (Kur'an ve sünnetten delil) gelipgelmedigini


arastırmasıdır.


Örnegin bir kimse:


- Allah Teâlâ, genel olarak Âdem ogullarını bütün mahlukata üstün kılmıs mıdır?


dese, ona söyle deriz:


- Hayır. Çünkü Allah Teâlâ buyurdu ki:

1 Kehf Sûresi: 110


2 5lmî Arastırmalar ve Fetvâ Dâimî Komitesi Fetvâları; c: 26, s: 35


7


"Andolsun ki biz, Âdemoglunu (onlara akıl vermek ve elçiler göndermek sûretiyle)


mükerrem kıldık (ve kâinatta olan her seyi onların emrine verdik). Karada ve denizde


tasıdık (onları tasıması için karada hayvanları, denizde de gemileri onların emrine verdik).


Ve onları temiz nimetlerden (yiyecek ve içeceklerden) rızıklandırdık.Onları, yarattıklarımızın


çoguna üstün kıldık."1


Allah Teâlâ bu âyette "bütün yarattıklarımıza üstün kıldık" buyurmamıstır.


Bundan dolayı bu gibi ifâdeleri kullanırken insanın, sadece Kur'an ve sünnetten delili


gelen seye baglı kalması ve onun dısına çıkmaması gerekir.


Allah'a hamd olsun biz, Muhammed -sallallahu aleyhi ve sellem- peygamberlerin


sonuncusu, rasûllerin en sereflisi, onların en fazîletlisi ve Allah Teâlâ katında en kıymetlisi


oldugunu biliyoruz.


Bunların Kur'an ve sahih sünnetten delilleri bilinmektedir ve meshurdur.Eger sahih bir


delil gelmemisse, süphesiz ki bu konuda ihtiyatlı olan; bundan sakınmak ve kaçınmaktır.


Fakat bu ifâde (yaratılmısların en fazîletlisi), pek çok âlimce bilinmekte ve onların söyle


dediklerini görürsünüz: