Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem-
’in Sünnetine Göre Namazın Kılınısı
[Türkçe-Turkish- ]
Abdulaziz b. Abdullah Al-Seyh
Terceme eden : Muhammed Sahin
HZ.PEYGAMBER-sallallahu aleyhi ve sellem-’N SÜNNETNE GÖRE NAMAZIN
KILINISI:
Hz. Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem- buyuruyor ki: “Her kim, ezânı isitir, ardından
da:
derse, kıyâmet günü sefaatım ona vâcip olur.”
Kıymetli Müslüman Kardes!
Allah-azze ve celle-, dîn ve dünya islerinde seni muvaffak eylesin.Bilmelisin ki ezân,
namaz vaktinin girdigini ilân eden bir vesîledir.Vaktin girmesi, namazın sartlarındandır.
Dolayısıyla vakti girmeden namaz kılmak asla câiz degildir.Ayrıca, namazı bilinen vaktinden
sonra kılmak sûretiyle geciktirmek de câiz degildir.
Öyleyse azîz kardesim!
Ezânı isittiginde müezzinin dediginin aynısını tekrar etmelisin.
Ancak EF kısmını isittiginde söyle demelisin:
Çünkü Hz.Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem-’den bize bu sekilde bildirilmistir.
Kıymetli Müslüman Kardes!
Namazın ne oldugunu biliyor musun?
Hiç süphesiz ki namaz, 6slâmın ikinci rüknüdür.Hz.Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem-
’in su sözüne kulak verir misin azîz kardesim!
“6slâm, bes esâs üzerine binâ olunmustur:Allah’tan baska hakkıyla ibâdet edilecek
hiçbir ilâhın olmadıgına ve Muhammed-sallallahu aleyhi ve sellem-’in Allah’ın elçisi olduguna
sehâdet etmek, namazı geregi gibi kılmak, zekâtı hakedene vermek, Ramazan orucunu
tutmak ve gitmeye yol bulunca haccetmek.”
Sâyet bunu bilirsen, Allah-azze ve celle-’nin gece ve gündüz olmak üzere belirli
vakitlerde sana bes vakit namazı farz kılmıs oldugunu bilmelisin.Allah-azze ve celle- bu konuda
söyle buyurmaktadır:
"Günesin, ögle vakti zevâlinden, gecenin karanlıgına kadar (ögle, ikindi, aksam ve yatsı
vakitlerinde) namazı tam olarak kıl.Sabah namazını da kıraatını uzatarak kıl.Zirâ sabah
namazında okunan Kur'anı dinlemek için gece ve gündüz melekleri hazır bulunurlar." 1
Bu âyet-i kerîme, bizlere namazın vakitlerini açıklamaktadır.
Zirâ âyette geçen kısmından kasıt; ögle ve ikindi namazları,
kısmından kasıt ise; aksam ve yatsı namazlarıdır.
Azîz kardesim!
Hiç süphesiz ki Allah-azze ve celle- her müslümana, gece ve gündüz olmak üzere
günde bes vakit namaz kılmasını farz kılmıstır.Bu namazlar için de belirli vakitler tâyin ederek
müslümanların namazlarını bu vakitlerde kılmalarını emretmistir. Allah-azze ve celle-bu konuda
söyle buyurmaktadır:
"Çünkü namaz, mü'minlerin üzerine belirli vakitlerde farz kılınmıstır." 2
Allah-azze ve celle-namazı, vakti çıkana kadar geciktiren kimseyi Kur'anda yererek söyle
buyurmustur:
"Kendilerine nimet verilenlerden sonra kötü bir nesil geldi ki,namazı vaktinde kılmayıp
geciktirerek sehvetlerine uydular.Bundan dolayı da onlar cehennemde gayyayı
boylayacaklardır."3
Sahâbe-i Kirâm, ( e? ) kısmını "vaktinde kılmayarak geciktirdiler" anlamında
tefsir etmislerdir.
Her kim, namazı vaktinden önce kılarsa, namazı sahih olmaz.Vaktinden birkaç sâniye
önce bile kılsa geçerli degildir.Çünkü Allah-azze ve celle-namaz için belirli bir vakit tâyin
etmistir.Bundan dolayı Cebrâil-aleyhisselâm-, Hz.Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem-'e iki
gün namazlarda imamlık yapmıstır.Birinci gün, namazları ilk vaktinde namaz kıldırmıs, ikinci gün
ise namazları son vaktinde kıldırmıs, ardından Hz.Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem-'e
söyle demistir:"Ey Muhammed!Namaz, bu iki vakit arasındadır." Yâni bu iki vakitte edâ edilir.
Bu olay, vaktinden önce namaz kılanın, namazı Allah'ın emrettigi gibi kılmadıgından
dolayı namazının geçersiz olduguna delâlet etmektedir.Bir kimse böyle namaz kılmaya devam
5
ederse, kendisine bunun hükmünün namazını kılmayan kimsenin hükmü gibi namazını kılmamıs
sayıldıgını söyleriz.
Namaz, dînin diregidir.Kelime-i sehâdetten sonra 6slâm dîninin en önemli
rüknüdür.Dolayısıyla ey kıymetli müslüman;namazı geregi gibi kılman, emânete riâyet ederek,
husu ve ihlasla edâ etmen gerekir.
"-Diger bütün semâvî dînlerde insanlar-sirkten îmâna meylederek yalnız- ca Allah'a
ibâdet etmek, namazı dosdogru kılmak ve zekâtı vermekle emrolundular.6ste dosdogru dîn
budur.O dîn de 6slâm'dır."1
Kıymetli Müslüman Kardes!
Kıyâmet günü ilk önce hangi seyden hesâba çekilecegini biliyor musun?
O halde, Hz.Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem-'in su sözüne kulak verir misin?
"Kulun, kıyâmet günü hesâba çekilecegi ilk sey namazdır.Eger namazı düzgün olursa,
diger amelleri de düzgün olur.Yok eger namazı düzgün degil de bozuk olursa, diger amelleri
de bozuk olur."2
Namaz, Hz.Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem-'in vefatından önce yaptıgı son
vasiyetidir.Ümmü Seleme vâlidemizden rivâyet olunduguna göre-Allah ondan râzı olsun- o
söyle der:
"Rasûlullah-sallallahu aleyhi ve sellem-'in yaptıgı son vasiyet namazdı.Zira söyle o
buyurmustu:Namaza, namaza ve elinizin altındakilere çok dikkat edin."3
Hiç süphesiz ki Allah-azze ve celle- namazlarını vakitlerinde edâ eden mü'minleri
methetmis ve onları nimetler yurdu olan cennetlerin vârisleri kıldıgını belirterek söyle
buyurmustur:
6
“Allah’a îmân edenler, gerçekten kurtulusa ermislerdir.Onlar ki, namazlarında husu
içerisindedirler.Onlar ki, bâtıl söz ve fiilden tamamen yüz çevirir, ona iltifat etmez, onunla
mesgul dahi olmazlar.Onlar ki, nefislerini Allah’a itaatle temizlerler.Onlar ki, Allah’ın haram
kıldıgı zinâ, escinsellik ve benzeri her türlü fuhsiyattan ırzlarını korurlar.Ancak esleri ve ellerinin
altındaki câriyeleri bundan müstesnâdır.Bunlarla bulundukları iliskilerden dolayı
kınanmazlar.Her kim esi veya câriyesinden baskasıyla tatmin olmaya bir yol ararsa, onlar
Allah’ın helâl ve haram sınırını çigneyenlerdir.Onlar ki, emânetlerine riâyet ederler ve sözlerini
yerine getirirler.Onlar ki, namazlarını sartlarına, erkânına ve vâciplerine riâyet ederek
vakitlerinde kılarlar.6ste cennete vâris olacak olan mü’minler bunlardır.Cennetin en yüksegi ile
ortasındaki makamlara vâris olacak ve orada ebedî kalacak olanlar bunlardır.” 1
Allah-azze ve celle-, mü'minlerin özellikleriyle ahlâkını zikrederken onları övme ve onlara
senâda bulunma makamında zikretmis, kâfir ve münâfıkların ahlâkını ise onları yerme ve
kötüleme makamında zikretmistir.
Birinci makam:Mü'minlere övgü ve onlara senâda bulunma makamıdır ki Allah-azze ve
celle-, bu güzel ahlak ve hasletleri almamızı tesvik etmektedir.
6kinci makam ise;Kâfir ve münâfıkları yerme ve kötüleme makamıdır ki Allah-azze ve
celle- onların ahlâkıyla ahlaklanmamızı siddetle yasaklamaktadır.
Yukarıdaki âyetlerde Allah-azze ve celle-, îmân edenlerin birçok hasletlerini zikretmis, bu
hasletlere namazla baslamıs ve yine namazla son vermistir.
Zirâ 1. Ve 2. âyetlerde söyle buyurmustur:
“Allah’a îmân edenler, gerçekten kurtulusa ermislerdir.Onlar ki, namazlarında husu
içerisin- dedirler."
Ardından mü'minlerin methedilen amellerini yine namazla bitirerek söyle buyurmustur:
"Onlar ki, namazlarını sartlarına, erkânına ve vâciplerine riâyet ederek vakitlerinde
kılarlar.6ste cennete vâris olacak olan mü’minler bunlardır.Cennetin en yüksegi ile ortasındaki
makamlara vâris olacak ve orada ebedî kalacak olanlar bunlardır.”
Bu hasletlerin arasında zikredilen hasletler de güzeldir.Ancak bu hasletlerin en yücesi
namazlarını kılmalarıdır.
Allah-azze ve celle-, birinci âyette mü'minleri namazlarında husu içerisinde olmakla
nitelendirmistir. Husudan kasıt;namazında kalben Allah'a yönelmektir ki bunun anlamı; namaz
kılan kimsenin, namaz kılarken gerçekten Allah'ın huzurunda oldugunu ve Rabbine seslendigini
7
bilmesidir.Dolayısıyla mü'min, namazında yaptıgı zikir ve duâla- rıyla, anlamını düsünerek
okudugu kıraatıyla Allah'a yönelerek husu duyması ve yaradanına boyun egmesi gerekir.
Hiç süphesiz ki husu; tesiri diger âzâlarda görülen kalbî bir ameldir.Dolayısıyla namaz
kılan bir kimse, yalnız basına kılıyorsa okudugu kıraatı, imama uymus ve imam açıktan
okuyorsa, imamın kıraatını iyice düsünerek dinlemesi, rükûya vardıgında rükûda okunan
duâları anlamını düsünerek namaz kılması gerekir.
Örnegin rükûdayken iki defa:
rükûdan dogrulduktan sonra da:
demesi sünnettir.
Secde ettiginde, üç defa: diyerek bu sözün anlamını iyice
düsünmesi, bu sözün kendisinin îmânına delâlet ettigini, zira yücelerek arsa istivâ ettigini, aynı
sekilde iki secde arasında, ilk ve son tesehhütteki duâ ve zikirleri iyice düsünmesi do-layısıyla
namazının tamamını düsünerek kılması mümin için bir ögüt ve hatırlatmadır.
Zirâ Allah-azze ve celle-namaz konusunda söyle buyurmaktadır:
"Namazı dosdogru kıl.Namaz, sahibini günah islemekten ve çirkinliklere düsmekten
alıkor.Zirâ rükün ve sartlarına göre namaz kılan kimsenin kalbi nurlanır.Îmânı artar.Hayır islemek
için istek ve arzusu güçlenir.Ser ve kötülük isleme arzu ve istegi yok olur.Namazda Allah'ı
anmak her seyden daha büyük ve üstündür."1
Mü'min, namazını devamlı olarak vaktinde ve cemaatle kılar. Namazını,güzel bir
sekilde abdest aldıktan sonra, Allah'a itaatle degerlendirmek için camide cemaatle kılar.Yine
mü'min, namazının sünnetleriyle birlikte âdâbına riâyet ederek kılar ki kıldıgı namaz Allah'ın
izniyle kendisine faydalı ve diger âzalarında etkisini göstersin.
Hiç süphesiz ki Allah-azze ve celle-,namazlarını vaktinde kılmayıp tembellik gösterenleri
Kur'anında kınayarak söyle buyurmustur:
“Münâfıklar (zanlarınca) Allâh’ı kandırmaya çalısırlar.Halbuki Allâh, onların hilelerini
baslarına geçirir.Onlar namaza kalktıkları zaman, üsenerek kalkarlar.Namazlarıyla insanlara
(1) Ankebût Sûresi:45
8
gösteris yaparlar.Allâh’ı da pek az anarlar.O münâfıklar,küfürle imân arasında saskın bir sekilde
bocalamaktadırlar.Ne mü’minlere ne de kafirlere baglıdırlar. Allâh, kimin kalbini imandan
saptırırsa -hidâyetten alıkoyarsa- artık ona, bir kurtulus yolu bulamazsın” 1
Yine, Allah-azze ve celle-rasûlüne ve ona inanlara, âile efrâdına namaz kılmalarını
emretmelerini emrederek söyle buyurmustur:
"-Ey Muhammed- ehline namaz kılmalarını emret.Kendin de onu edâ etmede
sabret.Senden rızık istemiyoruz.Bilakis biz sana rızık veriyoruz. Dünya ve âhirette hayırlı son,
takvâ ehlinindir."2
Buâyet-i kerîmede Allah-azze ve celle- rasûlüne namaz hususunda gereken önemi
göstermesini, ehlini namaz için uykudan uyandırmasını, namaz için onları uyarıp onlara
namazlarını kılmalarını,namazın en önemli ve en büyük hedefleri olması gerektigini söylemesini
emretmistir.
Peygamberimiz-sallallahu aleyhi ve sellem- de evlâtlarımıza yedi yasına erisince namaz
kılmalarını emretmemizi söyleyerek söyle buyurmustur:
"Evlâtlarınıza, yedi yasına bastıklarında namaz kılmalarını emredin.On yasına
bastıklarında hala namaz kılmıyorlarsa onlara vurun."3
Baska bir hadîs-i serifte ise:"Evlâtlarınıza, yedi yasına bastıklarında namaz kılmalarını
emredin.On yasına bastıklarında hala namaz kılmıyorlarsa onlara vurun ve yataklarını ayırın."
Çünkü çocuklar, hayır ve hidâyet üzere yetisirlerse, namaza gereken önemi verir bir hale
gelir ve namazı severler.Câmiden ve namazdan uzak bir halde yetisirlerse, câmiden ve
namazdan nefret eder ve namazı sevmezler.Bundan dolayı babaya düsen görev;Allah'tan
korkup esine, kız ev erkekevlâtlarına namaz kılmalarını emretmesi gerekir.Tabii ki onlara namazı
emretmeden önce kendisi onlara örnek olarak her vakitte câmiye gitmelidir ki evlâtları
kendisini örnek alarak câmiye gidebilsinler.Eger çocukları küçük yasta câmiye götürüp
getirirse, çocuklar câmiye alısır ve câmiyi severler.Böylece çocuklar Allah'ın rızâsına uygun
olarak yetisirler.Onun için her baba Allah'tan korksun ve evlâtlarına iyiligi emredip kötülükten
nehyetsin.Hiç süphesiz ki evlâtlara namaz kılmala- rını emredip onları namaza tesvik etmek,
iyiligi emredip kötülükten nehyetmenin en büyügüdür. Dolayısıyla aramızda yetisen gençler,
babalarının alıstırdıgı hal üzere yetisirler.O halde ey babalar! Evlâtlarınızı namaza alıstırın,
onlara namazı sevdirin ve kalplerine namaz sevgisini asılayın.
Ey müslüman kardes!
9
6yi bilmelisin ki namazın fazîleti çok büyüktür. Abdullah b.Mesud'dan-Allah ondan râzı
olsun- rivâyet olunduguna göre, o söyle der:"Rasûlullah-sallallahu aleyhi ve sellem-'e amellerin
hangisi daha fazîletlidir? diye sordum.Rasûlullah-sallallahu aleyhi ve sellem-:'Vaktinde kılınan
namazdır' buyurdu."1
Kıymetli müslüman kardes!
Namaz,insanı her türlü fuhsiyat ve kötülükten alıkor.Allah-azze ve celle- bu hususta
söyle buyurmaktadır:
"-Ey Muhammed-Sana indirilen bu Kur'andan oku ve onunla amel et. Namazı da
dosdogru kıl.Zirâ Namaz, sahibini günah islemekten ve çirkin- liklere düsmekten alıkor.Rükün ve
sartlarına göre namaz kılan kimsenin kalbi nurlanır.Îmânı artar.Hayır islemek için istek ve arzusu
güçlenir.Ser ve kötülük isleme arzu ve istegi yok olur.Namazda Allah'ı anmak her seyden daha
büyük ve üstündür.Allah, yapmakta oldugunuz hayır ve ser ne varsa hepsini bilir."2
Kıymetli Müslüman Kardes!
Bilmelisin ki namaz, günahları silip götürür.Hz.Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem- bu
hususta söyle buyurmaktadır:
"Sizden birinizin kapısının önünden bir nehir akmıs olsa ve o nehirde günde bes defa
yıkansa, onda kirden bir sey kalır mı? diye sordu.
Sahâbe:'Hayır,Ey Allah'ın Rasûlü'dediler.Rasûlullah-sallallahu aleyhi ve sellem-: 6ste bunun
benzeri, günde bes defa kılınan bes vakit namazdır.Allah-azze ve celle-kılınan o bes vakit
namazlar sebebiyle islenen günahları siler."3
Ey kıymetli K,kardes!
Bilmelisin ki namaz, islenen günahlara keffârettir. Hz.Peygamber-sallallahu aleyhi ve
sellem- bu hususta söyle buyurmaktadır:
"Bes vakit farz namaz, iki cuma namazı ile iki ramazan orucu, büyük günahlardan
kaçınıldıgı takdirde bunların arasında islenen küçük günahlara keffârettir."1
10
Namaz, dünya ve âhirette sahibi için bir nûrdur.Hz.Peygamber-sallallahu aleyhi ve
sellem- bu hususta söyle buyurmaktadır:"Namaz, nûrdur." 2
Baska bir hadiste Hz.Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem- bu hususta söyle
buyurmaktadır:"Câmiye namaz kılmak için karanlıklarda gidip gelenleri kıyâmet günü tam bir
nûr içerisinde olduklarını müjdele."3
Allah-azze ve celle- de bu konuda söyle buyurmaktadır:"Muhammed, Allah'ın
elçisidir.Onun dîninde beraber olanlar kâfirlere karsı çetin, kendi arala- rında ise birbirlerine
merhametlidirler.Onları namazlarında Allah'a rükûya varırken ve secde ederken
görürsün.Allah'tan, kendilerinden râzı olmasını ve kendilerine lütûf ve ihsanda bulunarak
cennete girdirmelerini ümit ederler.Onların Allah'a itaatkâr olduklarının alameti; yüzlerindeki
secde izinden bellidir.Bu, onların Tevrat'taki vasıflarıdır.6ncil'deki vasıfları ise söyledir:Onlar, filizini
yarıp çıkarmıs, gittikçe de dalları çogalarak kuv- vetlenmis, gövdesi üzerine dikilmis görünüsü
güzel bir ekine benzer ki bu ekicilerin hosuna gider.Allah, böylece onların (mü'minlerin)
sayılarını çogaltmak ve görünüslerini güzellestirmek sûretiyle kâfirleri öfkelendirir. Allah,
onlardan Allah'a ve rasûlüne îmân edip, emrettiklerini yerine getiren ve yasakladıklarından da
kaçınanlara günahlarının bagıslanmasını ve bitip tükenmek bilmeyen büyük bir sevâp olan
cenneti vadetmistir.Bu âyet-i kerîme,sahâbeye-Allah onlardan râzı olsun-kin besleyenlerin kâfir
olduk- larına delâlet etmektedir.Çünkü sahâbeden dolayı Allah'ı öfkelendiren, Allah'ın
gazabını gerektirir.Allah'ın gazabını gerektirmek ise küfürdür. Ayrıca bu âyet-i kerîme, Allah'ın
va'dinin hak ve dogru olduguna ve Allah'ın, va'dinden asla dönmeyecegine, sahâbenin
yoluna tâbi olanların da ecirde aynı onlar gibi lütuf ve ihsana sahip olacaklarına delâlet
etmektedir."4
Müslüman Kardes!
Allah-azze ve celle-'nin, senin derecelerini yükseltip, günahlarını silmesini istemez misin?O
halde Rasûlullah-sallallahu aleyhi ve sellem-'in su sözüne kulak verir misin?
"Çokça secde et.Zira Allah için secde ettikçe, Allah da her secde için senin bir dereceni
yükseltir, bir günahını da siler."5
Ey Müslüman Kardes!
Bilmelisin ki günahların bagıslanmasının sebeplerinden birisi de güzel abdest almaktir.
Nitekim Hz.Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem- bu hususta söyle buyurmaktadır:"Sizden
biriniz, güzelce abdest alır, ardından da câmiye giderse, attıgı her sag adım için Allah-azze ve
celle- kendisine bir sevâp yazar, her attıgı sol adım için ise onun bir günahını siler."6
11
Yine baska bir hadiste Hz.Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem-söyle buyurmaktadır:"
Hiçbir müslüman güzelce abdest alır, ardından namaz kılsın da Allah-azze ve cellede
onun o kılmıs oldugu namazla kılacagı diger namazın arasındaki isleyecegi günahları
bagıslamıs olmasın."1
Bunu bilirsen ey müslüman kardes-Allah seni kendisine itaat etmeye iletsin- bilmelisin ki
abdest, namazın sartlarından birisidir.Nitekim Hz.Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem- bu
hususta söyle buyurmaktadır:"Sizden biriniz abdestini bozduktan sonra tekrar abdest
almadıkça Allah-azze ve celle-, onun namazını asla kabul etmez."2
Kıymetli Müslüman Kardes!
Abdeste gereken önemi vermen ve Allah-azze ve celle-'nin sana emrettigi sekilde
abdest alman gerekir.Çünkü Allah-azze ve celle- bu hususta söyle buyurmaktadır:
"Ey îmân edenler!Namaz kılmak istediginizde-abdestsiz iseniz-yüzünüzü, bileklerinizle
beraber ellerinizi yıkayın.Basınızı meshedin ve ayaklarınızı da ayak bilek kemikleriyle birlikte
yıkayın.Cünüp oldugunuzda-namaz kılmadan önce-boy abdesti alın.Hasta olur veya
yolculukta bulunur veya- hut sizden biriniz def'ihacet yapar veya esiyle cinsel iliskide bulunur
da su bulamazsanız, ellerinizi temiz topraga vurarak onunla yüzünüzü ve ellerinizi
meshedin.Allah-azze ve celle-temizlik hususunda size zorluk çıkarmak istemez.Lâkin sizi tertemiz
kılmak ister.Bilakis teyemmümü kolaylık ve rahmet olsun diye temizlikte suyun yerine
teyemmümü size mübah kılmıstır.Allah, ihsan ettigi bu nimetini tamamlamak ister.Umulur ki
emirlerine uyarak yasakladıkların da kaçınarak ona geregi gibi sükre- dersiniz.Çünkü size olan
nimetinin kemali için teyemmüm alınmasına izin vermistir."3
Bu âyet-i kerîmede Allah-azze ve celle-namaz abdesti ile boy abdestinin nasıl alınması
gerektigini bizlere açıklamıstır.Allah-azze ve celle- kendisinin emirlerini yerine getiren ve
isittiklerine itaat eden mü'min kullarına hitâben âyetin basında :
buyurmaktadır.Bundan kasıt; Namaz kılmaya
kalktıgınızda ve namaz için hazırlandıgınızda biliniz ki namazın geçerli olabilmesinin bir sartı
vardır ve namaza baslamadan önce o sart yerine getirilmesi gerekir ki o sart da namaz için
abdest almaktır.Nitekim Hz.Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem- de bu hususta söyle
12
buyurmaktadır:"Namazın anahtarı;abdesttir.Namaza giris; iftitah tekbiridir.Namazdan çıkıs ise
selâm iledir."
Allah-azze ve celle-âyeti-i kerîmenin bu
bölümünde abdestin farzlarını açıklamıstır.Bu farzların ilki; yüzü yıkamaktır.Bir müslüman,
abdest alırken yüzünü boy olarak, alnında saçın bittigi yerden çenesinin altında sakalının
bittigi yere kadar yıkar.En olarak ise sol kulaktan sag kulaga kadar yıkar.Bu arada agza üç
defa su alıp çalkalamak ve burna üç defa su çekip sümkür-mek de yüzü yıkamaya girer.Agza
su alıp çalkalamakla burna su çekip sümkürmek Kur'anda zikredilmemis, ancak Hz.Osman,
Abdullah b.Zeyd ve diger sahabîlerden rivâyet edilen hadislerde oldugu gibi Hz.Peygambersallallahu
aleyhi ve sellem-'in sünnetinde belirtilmistir. Hz.Peygamber-sallallahu aleyhi ve
sellem-hiçbir zaman agzını ve burnunu yıkamadan abdest almamıstır.
Ellerini ise dirseklerle beraber yıkar.Ellerini yıkarken de ilk önce sag elini dirsegiyle beraber
üç defa yıkar, ardından sol elini dirsegiyle beraber üç defa yıkar.Sonra da basını bir defa
mesheder.Çünkü Hz.Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem-'den bu sekilde vârit
olmustur.Basın üç defa meshedilmesi gerektigine dâir Hz.Peygamber-sallallahu aleyhi ve
sellem-'den bir hadis rivâyet olunmamıstır.
Ardından önce sag ayagını, sonra da sol ayagını bilek kemikleriyle beraber üçer defa
yıkar.Abdest azalarını kuru bir yeri kalmaması sartıyla ikiser veya birer defa yıkarsa,
câizdir.Abdest geçerlidir.Bu anlattıgımız abdest, Hz.Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem-'in
almıs oldugu abdesttir.
Âyet-i Kerîme'nin devamında Allah-azze ve celle-:
buyurmaktadır.Bu bölümde Allah-azze ve celle- cünüp olan kimseye temizlenmesini
emretmektedir.Abdestte oldugu gibi sadece bazı azaları yıkamayı emretmemis, bilakis
temizlenmeyi emretmistir ki temizlik vücûdun tamamını kapsar.Cünüp kimsenin nasıl yıkanması
gerektigini ise Hz.Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem-'in hanımlarından Hz.Âise ve
Meymûne'nin rivâyet ettikleri hadislerden ögreniyoruz.
FBu bölümde Allah -azze ve celleabdest
namaz veya boy abdesti alması gerekip de su bulamayanın temiz topraga elleriyle
bir defa vurarak önce ellerini, ardından da yüzünü meshetmek sûretiyle teyemmüm almasına
izin vermistir. Hz.Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem-'in sünneti de bunu göstermektedir.Bu
teyemmüm, temiz topraga elleri bir defa vurmakla alınır.Teyemmümün böyle alındıgına
Hz.Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem-'in sünneti delâlet etmektedir.Kur'an'da teyemmüm
detaylı olarak zikredilmemis, Hz.Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem-'in sünnetinde ise
teyemmüm, sol el sag elin üzerini,ellerin içiyle de yüz meshedilecek yapıldıgı detaylı olarak
izah edilmistir.Bundan dolayı teyemmüm,Allah-azze ve celle-'nin kullarına sagladıgı bir
kolaylıktır. Bundan dolayı âyetin devamında Allah-azze ve celle- söyle buyurmustur:
13
Yani namaz abdestiyle boy abdesti, bize güçlük ve mesakket olsun diye degildir.Lâkin
kalplerimizle bedenlerimizi temizlemek için farz kılnmıstır.Bu kolay dini bize bir nimet olarak
gönderdigi için Allah-azze ve celle-'ye basında ve sonunda hamdu senâlar olsun.
Namazın 6slâm'daki önemi o kadar büyük ve fazîletli ise bize düsen görev; onu geregi
gibi, Kur'an ve sünnetin bildirdigi sekilde kılmak gerekir.Zirâ Hz.Peygamber-sallallahu aleyhi ve
sellem-bu hususta söyle buyurmaktadır:
"Namazı benim kıldıgım sekilde kılın." 1
Kıymetli Müslüman Kardes!
Ezânı isittikten sonra, cemaatle namazı edâ etmek için abdest alıp câmiye gitmek için
erkenden hazırlık yapmalısın.Câmiye, husu ve sükûnet içerisinde yürüyerek git.Câmiye girerken
sag ayagınla gir.Ardından söyle duâ et:
Anlamı:" Allah'ın adıyla.Salât ve selâm Rasûlullah'a olsun.Allahım, rahmetinin kaoılarını
bana aç."
Câmiye girdikten sonra, birinci safta kılmaya ve eger kâmet getirilmemis ise farzdan
önce de
sünnet namaz var ise sünnetini kılmaya veya iki rekat mescidi selâmlama namazı olarak
da bilinen tehıyyetul-mescid namazını kılmaya gayret et.Ardından, yönün kıbleye gelecek
sekilde otur. Kâmet getirilinceye kadar Kur'an oku ve diledigin sekilde duâ et ve Allah'ı zikret.
Namaza kalktıgın zaman kalbin ve bedeninle kıbleye yönel.Çünkü kıbleye yönelmek;
namazın sartlarındandır.Kıble, namaz kılarken nerede olursan ol bütün bedeninle, kalbinle de
farz olsun sünnet olsun namaz kılmak için niyet ederek yöneldigin Kâbedir.Niyeti dilinle
söylemezsin.Çünkü Hz.Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem- hiçbir zaman diliyle namaz
kılmaya niyet etmemistir. Ardından secde edecegin yere bakarak ellerin omuz veya
kulaklarının hizâsına kadar kaldırıp iftitah tekbirini al.Sonra ellerini gögsünün üzerine koy.Sag
elin sol elin veya bilegin veyahut da sol kolun üzerine gelecek sekilde koy.6ftitah tekbirinden
sonra su duâyı okuman sünnettir:
Bu duâyı okuduktan sonra, içinden söyle de:
14
Ardından, Fâtiha Sûresini oku ve sonunda âmîn de.Sayet imam olarak namaz
kıldırıyorsan aksam, yatsı ve sabah namazlarında Fâtiha ve diger zammı sûreleri açıktan
okursun.Ögle ve ikindi namazlarında ise gizli olarak okursun.Fâtiha Sûresinden sonra Kur'an'dan
kolayına gelen yeri okuyabilirsin.Tekbir almadan önce cemaate dönerek: "Saflarınızı düzgün
ve sık tutun" dersin. Fatiha ve zammı sûreden sonra Allahu ekber diyerek rükûya egil.6ftitah
tekbirini alırken ellerini omuz veya kulaklarının hizâsına kadar kaldırdıgın gibi rükûya egilirken
de ellerini kaldır.Rükûdayken basını sırtının hizâsında tut.Ellerini de parmaklarının arası açık
olacak sekilde dizlerinin üzerine koy. Rükûda iken tam olarak mutmain olman gerekir.Ayrıca
rükûdayken su duâyı üç defa veya daha fazla oku:
Ardından ellerini omuz veya kulaklarının hizâsına kadar kaldırıp semiallahu limen
hamideh diyerek rükûdan dogrul.6mam olarak cemaate namaz kıldırıyorsan, semiallahu limen
hamideh dedikten sonra, rabbenâ ve lekel-hamdu hamden kesîran tayyiben mubâraken fîh.
Mil'es-semâvâti vel-ardi ve mil'e mâ beynehumâ ve mil'e mâ si'te min ba'du dersin. 6mama
uymus isen, imam rükûdan dogrulduktan ve semiallahu limen hamideh dedikten sonra,
rabbenâ ve lekel-hamdu hamden kesîran tayyiben mubâraken fîh. Mil'es-semâvâti vel-ardi ve
mil'e mâ beynehumâ ve mil'e mâ si'te min ba'du dersin.
Daha sonra Allahu ekber diyerek secdeye git.Secdeye giderken mümkünse önce
dizlerini ardından da ellerini yere koy.Secdedeyken ellerinin parmaklarını birbirlerine bitisik
tutarak yedi aza üzerine secde et.Bu yedi aza ; alınla burun, iki elle iki diz ve iki ayak
parmakların içiyle birlikte iki ayaktır.
Secdedeyken kollarını yanlarından, karnını uyluklarından, uyluklarını da kaval
kemiklerinden uzak tutarak bitistirmezsin.Yine ellerini yere sermezsin.Secdedeyken üç defa
veya daha fazla Subhânallah dersin.Ayrıca secdedeyken bol bol duâda bulun ve Rabbinden
dünya ve âhiret saâdeti dile.Ardından tekbir getirerek basını secdeden kaldır.6ki secde
arasında sag ayagını dik tutarak sol ayagının üzerine otur, ellerini de dizlerinin üzerine gelecek
sekilde koy ve söyle duâ et:
Anlamı: "Allahım! Beni bagısla, bana merhamet eyle, bana hidâyet eyle, bana rızık ver,
bana âfiyet ver, bana zenginlik ver."
6ki secde arasında bütün azâların yerlerine dönene kadar beklemelisin.Ardından Allahu
Ekber diyerek ikinci secdeyi yap.Bu secdede de birinci secdede yaptıklarının aynısını
yaparsın.Ardından kolayına gelirse dizlerine dayanarak Allahu Ekber deyip ikinci rekâta
kalkarsın.6kinci rekâtta da birinci rekâtta yaptıgın gibi önce Fâtiha Sûresini ardından da
Kur'an'dan kolayına gelen zammı sûreyi okursun.Daha sonra birinci rekâtta yaptıgın kıyam,
kıraat, rükû, secde ve iki secde arasında oturusu yaparsın.Kılınan namaz sabah namazı gibi iki
15
rekâtlı ise, ikinci rekâtın ikinci secdesinden sonra, sag ayagını dik tutarak sol ayagını yatırıp
üzerine oturursun.Sag elini sag dizinle uylugunun, sol elini de sol dizinle uylugunun üzerine
gelecek sekilde koyarsın.Sag elini, isaret parmagı dısındaki parmaklarını toplar, kelime-i
sehâdet getirirken ve duâ ederken isâret parmagınla Allah'ın birligine isâret
edersin.Tesehhüde oturdugunda su duâyı okursun:
Ardından da su duâları okursun:
Kılınan namaz, aksam namazı gibi üç rekâtlı veya ögle, ikindi ve yatsı namazları gibi dört
rerkâtlı ise ikinci rekâtın ikinci secdesinden sonra sadece ettehıyyâtuyu okur ve üçüncü rekâta
Allahu Ekber diyerek ve ellerini kaldırarak kalkarsın. Üçüncü ve dördüncü rekâtlarda sadece
Fâtiha Sûresini okur, rükû ve secdelerini yaparsın.Ancak bu son oturusta sol ayak sag ayagın
altına koyarsın.Sag ayagını da dik tutarsın.6kinci oturusta yani son tesehhütte ettehıyyâtu'dan
sonra yukarıda okudugumuz duâları okursun. Bu duâları okuduktan sonra önce sagına, sonra
da soluna:
diyerek selâm verirsin.Selâm verip namazı bitirdikten sonra, namaz kılan kimsenin,
Hz.Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem-'in farz namazların içinde ve hemen akabinde
okumalarını istedigi duâ ve zikirler vardır.
Farz namazların hemen akabinde okunan duâlar sunlardır:
Müslüman Rabbinden üç defa kendisini bagıslamasını dileyerek söyle duâ eder :
Ardından :
der.Cemaate namaz kıldırıyorsa,
16
dedikten sonra, yüzünü cemaate döner ve söyle duâ eder:
Bu duâyı okuduktan sonra, Âyetel-Kürsî'yi, Kul huvallahu ehad, Kul eûzu birabbil-felak ve
Kul eûzu birabbin-nâs sûrelerini okur.Ancak aksam ve sabah namazlarının farzlarından sonra
Kul huvallahu ehad, Kul eûzu birabbil-felak ve Kul eûzu birabbin-nâs sûrelerini üçer defa
okumak sünnettir.Ayrıca aksam ve sabah namazlarından sonra, on defa su duâyı okumak
sünnettir:
Bu duâları okuduktan sonra, otuz üç defa Subhânallah, otuz üç defa Elhamdulillah, otuz
üç defa Allahu Ekber, yüzüncüsünde de;
der.Câmiden çıkarken önce sol ayagını dısarıya at ve söyle duâ et:
Kıymetli Müslüman Kardes!
HzçPeygamber-sallallahu aleyhi ve sellem- sünnet namazlarla vitir namazını sürekli
kılardı.Bizim de Hz.Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem-'i örnek alarak bu namazları sürekli
kılmamız gerekir.Çünkü bu sünnet namazların Allah-azze ve celle-'nin katında degeri çok
büyüktür.
Kudsî hadîste Allah-azze ve celle-:"Kendisine farz kıldıgım ibâdetlerden baska, kulumun
nâfile ibâdetlerle bana yaklasmasından daha sevimli bir sey yoktur.Kulum, nâfile ibâdetlerle
bana yaklastıkça onu severim.Onu sevince de isiten kulagı, gören gözü, tutan eli ve yürüyen
ayagı olurum.Yâni onu her isinde muvaffak kılarım.Benden bir sey isterse, onu mutlaka
veririm.Benden bir seyden korunmayı isterse, onu mutlaka korurum." buyurmaktadır.
Bu hadîsi-i serîf, nâfile ibâdetlerin ne kadar fazîletli olduguna delâlet etmektedir.Çünkü
farz namazların öncesi ve sonrasında kılınan sünnet namazlar, kulu Allah'a yaklastıran
sebeplerdendir. Kul, farzlardan sonra nâfile ibâdetlerle Allah'a yaklastıkça Allah da onu sever,
onu sevince de bütün azâlarını hayırlı islerde kullanmada onu muvaffak kılar.Yâni kulagı, gözü,
eli ve ayakları Allah'ın rızâsına uygun hareket eder.Hareketlerinin hepsi Allah yolunda hareket
ederek kendisini Allah'a yaklastırır.
17
Bunun için her mülümanın farz namazların öncesi ve sonrasında sünnet namazları da
kılarak ona devamlılık göstemesi gerekir.Her kim, günde on iki rekât sünnet namaz kılarsa,
Allah ona cennette bir kösk yapar.Ögle namazının farzından önce dört, farzından sonra iki
rekât, aksam namaından sonra iki rekât, yatsı namazının farzından sonra iki rekât, sabah
namazının farzından önce iki rekât olan sünnet namazları sürekli kılarsan, Allah-azze ve cellede
sana cennette bir kösk yapar. Baska bir hadîs-i serîfte Hz.Peygamber-sallallahu aleyhi ve
sellem-söyle buyurmaktadır:"Her kim, ögle namazının farzından önce ve farzından sonra sürekli
dört rekât namaz kılarsa, Allah-azze ve celle- cehennemi ona haram kılar."
Her müslümanın bu nâfile namazları devamlı kılarak farz namazlarından eksik olanını
tamamlası gerekir.Çünkü kıyâmet günü kulun hesâba çekilecegi ilk sey; namazdır.Sayet
namazı dogru olursa, kul kurtulusa erer.Farz namazı eksik olursa, Allah-azze ve celle-:"Durun,
bekleyin.Kulumun nâfile namazına bakın.Nâfile namazı varsa onunla farz namazını
tamamlayın."diye emredecektir.
