Muhammad

uk runa pitachus riksinayki tiyan

 

 

¿Pi karqa?

Muhammadqa península Arábiga phichqa pachaq qanchis chunkayuq watapi paqarirqa. wiñayninpitaq tukuy llaqtamasikunanwan manchay sumaq runa kasqanmanta riksichikurqa. Manchay walliq runa kaq chay raykutaq “khullasqa kaq”. Muhammadqa sumaq iñiyniyuq kaq chantapis mana runakuna millay kawsaypi kanankuta munaqchu. tawa chunka watayuq kachkaspa ñawpa revelación nisqata Arcángel Gabrielpata jap’iqarqa. Ajinamantataq iskay chunka kimsayuq watata revelaciónkuna karqa tukuy chaykunataq Corán jina sutichasqa kanku.

 

Muhammadqa sumaq mana yuyakuq, walliq, jark’aq, yakikuq, yachaq chanta kallpachasqa runa kayta rikuchirqa. Tukuy mana walliq kaqkunamanta karupi tarikuq chantapis tukuy runa masikunan munasqanpak yank’arqa. Tukuy ruwaykunanpi sumaq runa tata apu waturikuspallapuni kaq.

 

Runakunata risanankupaq, ayunanankupaq chanta yanapanakupaq ima waqllaytawanpis, Profeta Muhammadqa (Sumaq kawsay paywan kachun) tata apupi iñiyqa imaynatachus yawarmasikunanchikwan kasqanchikpi tarikunan tiyan nirqa: “Aswan sumaq qamkunapiqa pichus aswan kuraji kaq kachkan”. Musulmankunapaqqa qhipa tata apuq kachamusqan pichus tukuy runakunata sumaqta kawsanankupaq yachachik jamun, kayta nirqa: “Pichus mana yawar masinta yanapaqqa, mana tata apup yanapayninman chayanqachu”.

 

Muhammad Bibliapi

Bibliaqa Cristianokunapta iñisqa p’anqanku, kay p’anqapitaq achkha raphikunampi uk profeta Jesúspa qhipampi jamunqa nin:

 

“Payqa mana paymantachu parlanqa, imachus umanman jamusqanta ninqa qamkunataq uyarinaykichik tiyan”. (Juan, 6:13)

“chanta tukuy chay nuqa nisqaytapis yuyarichisunqachik” (Juan, 14:26)

 

Coránpi ninku, Jesús Mariap wawan kayta nisqanta:

“uk kachasqa ñuqap qhipayta jamunqa, Ahmad sutiyuq” (Corán, 61:6)

“Mana pay munasqantachu nisunqachik, payqa imatachus ninampaq kachamusqanta willasunqachik.” (Corán, 53:3-4)

“...Mesíasqa nirqa: ¡Oh, Israelpa wawakuna Tata aputa munakuychik, imaraykuchus pay qamkunaptawan ñuqaptawan tatanchik.” (Corán, 5:72)

 

            Ñawpaq revelación nisqa

Tata apup revelaciónin Muhammadman chayamun (Allin kawsay paywan kachun), tawa chunka watayuq kachkaqtin. Cueva de Hirá nisqapi t’ukuyninpi tarikuspa, uk qhipa Ramadán killa ch’isikunapi, Muhammad uk nichhu k’anchayta qaqaman yaykumuqta rikurqa chanta uyarirqa uk parlayta: “ñawiriy”, paytaq kutichin: “mana ñawiriyta yachanichu”. Astawan mañan: “ñawiriy, Muhammad kutichin: “mana ñawiriyta yachanichu”, watiqmanta mañan: “ñawiriy”. Chaymanta rimaykunata uyarin maychus sunqunpi chanta umanpi yaykunqa.

 

Rimayninmanta t’ukuykuna

Tukuy runakuna kikin kanku

“¡Oh, runakuna! uk qharimantawan uk warmimantawan ruwarqaykichik, ayllukunapi quturqaykichik sapa uk tukuywan riksinakunaykichikpaq. Qamkunamanta aswan sumaqqa mayqinchus aswan khullayniyuq kaq”. (Corán 49:13)

 

Pisi kaqta munakuq

“Tukuy pikunachis sumaqta wasinpi kaqjina rich’ariqqa, mana nima nanayniyuq chanta uk p’unchaypaq mikhunayuq, tukuy jallp’aqtapis wasiyuq kanman jina”.

 

Uk runap nanayninqa, tukuypata nanaynin

“Iñiqpata parábolan munasqanwan, yakikuyninwan chanta yanapayninwan ima kaq, kurkupta jina: uk chaki nanaqtinqa tukuy kurku nanan imaraykuchus k’aja unquy chanta waqkuna kan.

 

Sumaq kananpaq yank’ay

“¿Imataq jark’an tata apup munasqanta junt’achinapaq? qharikuna, warmikuna chanta wawakuna mañaqaq kaqtinku: “¡Tatayku! kay ñit’iq runakunap llaqtanmanta urkhuwayku. Yanapayniykiwan uk jark’aqta chanta yanapaqta kachamuwayku” (Corán 4:75)

 

Wañuynin

suqta chunka kimsa watayuq wañupurqa, tukukuq rimayninkunataq karqa: “ama wañuyniy wasita khullakuychikchu, chay waq profetakunapta jinaqa…. Oraciónman k’askakuychik”.

 

Imata waq mana musulman

sumaq runa kaqkuna

paymanta rimarisqankuta

 

“Mana millay runa kaynin, imapipis yanapaq, ima nisqantapis junt’achik, may sumaq atillchakunanwan chanta tukuy runa payta qhatiqta apanakusqanta ima, tata apuwan sumaqta apanakusqanta chanta paypa misión nisqakunanwan, chaykuna tukuy takakuyninmanta jark’arqanku, mana jatun khuchunachu ñawpaqman tanqarqa”.

 

MAHATMA GANDHI, jatun kamachik India suyumanta iñiykunapi thaskichik.

 

“Kay kawsay pachaqa manchayta Muhammad jina uk qharita usqayta munachkan, Edad media nisqapi runakunaqa mana yachaspa paytaqa millay runata jina qhawarqanku.

Uk yana llimp’ipi qhawarqani, cristiandad nisqap jayun kasqanta jina qhawarqani, jinapis kay runap kawsayninta ñawiriytawanqa sumaq runa kasqanta rikurqani uk milagro payqa, ajinamanta pay ni jayk’aq cristiandadpa jayun kasqanta umayarqani chantapis payqa runakunap qhispichiynin sutichasqa kanan tiyan. Pay kay pacha kamachikninchik kanman chayqa tukuy yakiyninchik ch’uwanchakunman ajinamantataq kusiy kawsay kanman, maychus kay pacha chayta suyachkan”.

 

Misyunin

 

Musulmankunaqa Muhammad chay tukuy profetakuna tata apu runakunata moneteismo nisqaman chanta justicia socialman ima tanqananpaq  kachamusqanmanta tukukuq kachkan ninku.

 

Musulmankunaqa Moises Torawan kachamusqapi iñinku: Jesús Evangeliowan,

David Salmokunawan, Muhammadtaq Córanwan imaynatachus chay tukuy divina nisqa yachaykunata kay kawsayman churanapaq.